[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Γεννήθηκα στο Ντεν Μπος, Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,από όπου πήρε τ' όνομά του ο ζωγράφος Ιερώνυμος Μπος. Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Έτσι λοιπόν, θαύμαζα πάντα αυτόν τον ζωγράφο Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,που έζησε και δούλεψε τον 15ο αιώνα. Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Το ενδιαφέρον μ' αυτόν σε σχέση με την ηθική Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι πως έζησε σε μία εποχή όπου η επιρροή της θρησκείας έφθινε Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,και πιστεύω ότι αναρωτιόταν Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,τι θα συνέβαινε στην κοινωνία Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,αν δεν υπήρχε θρησκεία ή αν υπήρχε λιγότερη θρησκεία. Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ζωγράφισε λοιπόν αυτόν τον διάσημο πίνακα, «Ο Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων», Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,τον οποίο κάποιοι ερμήνευσαν Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ως την ανθρωπότητα πριν την Τελική Κρίση, Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,ή την ανθρωπότητα χωρίς καμία Τελική Κρίση. Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Και αυτό σε κάνει να αναρωτιέσαι, Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,τι θα είχε συμβεί αν δεν είχαμε γευτεί τον καρπό της γνώσης, Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,και τι είδους ηθική θα είχαμε; Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Πολύ αργότερα, ως φοιτητής, Dialogue: 0,0:00:42.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,πήγα σε έναν πολύ διαφορετικό κήπο, Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,ένα ζωολογικό κήπο στο Άρνχεμ Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,όπου έχουμε χιμπατζήδες. Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Εδώ βλέπετε εμένα σε νεαρή ηλικία με ένα χιμπατζή μωρό. Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:54.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:00:54.00,0:00:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Εκεί ανακάλυψα Dialogue: 0,0:00:56.00,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,πως οι χιμπατζήδες διψούν για εξουσία και έγραψα ένα βιβλίο πάνω σε αυτό το θέμα. Dialogue: 0,0:00:59.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Εκείνη την εποχή, πολλές έρευνες πάνω στα ζώα εστίαζαν Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,στην επιθετικότητα και τον ανταγωνισμό. Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Περιέγραψα ολόκληρο το ζωικό βασίλειο, Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,και, της ανθρωπότητας συμπεριλαμβανομένης, Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,το συμπέρασμα ήταν πως κατά βάθος είμαστε ανταγωνιστικοί, Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,είμαστε επιθετικοί, Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,βασικά όλοι μας πολεμάμε για το δικό μας κέρδος. Dialogue: 0,0:01:15.00,0:01:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Βλέπετε το λανσάρισμα του βιβλίου μου. Dialogue: 0,0:01:17.00,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Δεν είμαι σίγουρος πόσο καλά το διάβασαν οι χιμπατζήδες, Dialogue: 0,0:01:19.00,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά σίγουρα φάνηκε να τους ενδιαφέρει. Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Στην πορεία, λοιπόν, Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,που έκανα όλη αυτή τη δουλειά πάνω στην εξουσία, την υπεροχή, Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,την επιθετικότητα και λοιπά, Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,ανακάλυψα πως οι χιμπατζήδες συμφιλιώνονται μετά από τους καυγάδες. Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε, αυτό που βλέπετε εδώ είναι δύο αρσενικά μετά από ένα καυγά. Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Κατέληξαν πάνω σε ένα δένδρο, και ο ένας απλώνει το χέρι του στον άλλο. Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Περίπου ένα δευτερόλεπτο μετά που τράβηξα την φωτογραφία, βρέθηκαν στο ίδιο κλαδί Dialogue: 0,0:01:42.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,και φιλήθηκαν και αγκαλιάστηκαν. Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον, Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί εκείνη τη στιγμή, όλα είχαν να κάνουν με τον ανταγωνισμό και την επιθετικότητα, Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,οπότε αυτό που έγινε δεν είχε λογική. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Το μόνο πράγμα που έχει σημασία είναι το ότι χάνεις ή κερδίζεις. Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλά γιατί να συμφιλιωθείς μετά από έναν καυγά; Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό δεν έχει καμία λογική. Dialogue: 0,0:01:57.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Έτσι το κάνουν οι μπονόμπο. Οι μπονόμπο κάνουν τα πάντα με σεξ. Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε, συμφιλιώνονται και με σεξ. Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλά η αρχή είναι ακριβώς η ίδια. Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Η αρχή είναι πως έχεις Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,μια πολύτιμη σχέση Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,που έχει πληγεί από μία σύγκρουση, Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,οπότε πρέπει να κάνεις κάτι γι' αυτό. Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε η όλη εικόνα μου του ζωικού βασιλείου, Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:18.00,Default,,0000,0000,0000,,άρχισε να αλλάζει εκείνη την εποχή. Dialogue: 0,0:02:18.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Έχουμε αυτήν την εικόνα, Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,στις πολιτικές επιστήμες, στα οικονομικά, στις ανθρωπιστικές επιστήμες, Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ακόμα και στη φιλοσοφία, Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ότι ο άνθρωπος είναι λύκος για τον άνθρωπο. Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ότι κατά βάθος η φύση μας είναι όντως μοχθηρή. Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Νομίζω πως είναι άδικη η εικόνα για τον λύκο. Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Γιατί, τελικά ο λύκος είναι Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ένα πολύ συνεργάσιμο ζώο. Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Γι' αυτό πολλοί από εσάς έχετε σκύλο στο σπίτι, Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,ο οποίος έχει επίσης όλα αυτά τα χαρακτηριστικά. Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι πραγματικά άδικο για την ανθρωπότητα, Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί η ανθρωπότητα είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο συνεργάσιμη και ενσυναισθητική Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,από ό,τι πιστεύουμε. Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε άρχισα να ενδιαφέρομαι γι' αυτά τα θέματα Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,και να τα μελετώ σε άλλα ζώα. Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτοί είναι οι πυλώνες της ηθικής. Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Αν ρωτήσουμε κάποιον «Πού βασίζεται η ηθική;» Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,αυτοί είναι οι δύο παράγοντες που εμφανίζονται πάντα: Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Ο ένας είναι η αμοιβαιότητα, Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,και μαζί της συνδυάζονται μια αίσθηση δικαίου και δικαιοσύνης. Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ο άλλος παράγοντας είναι η ενσυναίσθηση και η συμπόνοια. Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Η ανθρώπινη ηθική είναι περισσότερο από αυτό, Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:12.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά αν αφαιρέσουμε αυτούς τους δύο πυλώνες, Dialogue: 0,0:03:12.00,0:03:14.00,Default,,0000,0000,0000,,νομίζω πως δεν θα μείνουν και πολλά Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,γι' αυτό είναι εντελώς απαραίτητοι. Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Επιτρέψτε μου να σας δώσω μερικά παραδείγματα. Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό είναι ένα πολύ παλιό βίντεο από το Κέντρο Έρευνας Γιέρκς για τα πρωτεύοντα θηλαστικά Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:23.00,Default,,0000,0000,0000,,όπου εκπαιδεύουν χιμπατζήδες να συνεργάζονται. Dialogue: 0,0:03:23.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι ήδη περίπου εκατό χρόνια Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,που κάνουμε πειράματα πάνω στη συνεργασία. Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Εδώ έχουμε δύο νεαρούς χιμπατζήδες που έχουν ένα κουτί, Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,και το κουτί είναι πολύ βαρύ για να το τραβήξει μόνος του ο ένας χιμπατζής. Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Και, φυσικά, πάνω στο κουτί έχει φαγητό, Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,διαφορετικά δεν θα το τραβούσαν με τόση δύναμη. Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Καταφέρνουν να φέρουν μέσα το κουτί Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,και μπορείτε να δείτε ότι είναι συγχρονισμένοι. Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Μπορείτε να δείτε ότι δουλεύουν μαζί, τραβούν την ίδια στιγμή. Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό είναι ήδη μεγάλη πρόοδος σε σχέση με άλλα ζώα Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,που δεν θα ήταν ικανά να το κάνουν αυτό. Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Και τώρα θα δείτε μια πιο ενδιαφέρουσα εικόνα, Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί τώρα ο ένας από τους δύο χιμπατζήδες είναι ταϊσμένος. Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε ο ένας από τους δύο δεν ενδιαφέρεται πραγματικά Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:01.00,Default,,0000,0000,0000,,να τραβήξει το κουτί. Dialogue: 0,0:04:01.00,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Και τώρα, δείτε τι συμβαίνει στο τέλος. Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Βασικά, παίρνει τα πάντα. Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Υπάρχουν δύο ενδιαφέροντα σημεία σε αυτό που είδαμε. Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Το ένα είναι πως ο χιμπατζής στα δεξιά Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,κατανοεί πλήρως ότι χρειάζεται τον συνεργάτη του... Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,οπότε κατανοεί πλήρως την αναγκαιότητα της συνεργασίας. Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Το δεύτερο είναι πως ο συνεργάτης είναι πρόθυμος να δουλέψει Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,ακόμα και αν δεν ενδιαφέρεται για το φαγητό. Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Γιατί συμβαίνει αυτό; Λοιπόν, αυτό μάλλον έχει να κάνει με την αμοιβαιότητα. Dialogue: 0,0:05:13.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πολλές αποδείξεις σε πρωτεύοντα θηλαστικά και άλλα ζώα Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,πως ανταποδίδουν χάρες. Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε, θα του ανταποδώσει τη χάρη Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,κάποια στιγμή στο μέλλον. Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Και έτσι λειτουργεί το όλο σύστημα. Dialogue: 0,0:05:23.00,0:05:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Κάναμε το ίδιο πείραμα με ελέφαντες. Dialogue: 0,0:05:25.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Οι ελέφαντες, είναι πολύ επικίνδυνο να δουλεύεις με ελέφαντες. Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ένα άλλο πρόβλημα με τους ελέφαντες Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι πως δεν μπορείς να φτιάξεις μια συσκευή Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,η οποία να είναι αρκετά βαριά για ένα μόνο ελέφαντα. Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Ίσως μπορείς να τη φτιάξεις, Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά θα είναι μάλλον μια κακότεχνη συσκευή νομίζω. Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό που κάναμε σε αυτή την περίπτωση - Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:43.00,Default,,0000,0000,0000,,κάνουμε αυτές τις έρευνες στην Ταϊλάνδη για τον Τζος Πλότνικ - Dialogue: 0,0:05:43.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι μια συσκευή η οποία έχει γύρω της μόνο ένα σχοινί. Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Αν τραβήξεις από αυτή τη μεριά του σχοινιού, Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,το σχοινί εξαφανίζεται από την άλλη πλευρά. Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε δύο ελέφαντες πρέπει να το πάρουν ακριβώς την ίδια στιγμή και να τραβήξουν. Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλιώς τίποτα δεν θα συμβεί Dialogue: 0,0:05:55.00,0:05:57.00,Default,,0000,0000,0000,,και το σχοινί εξαφανίζεται. Dialogue: 0,0:05:57.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Στο πρώτο βίντεο που θα δείτε Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,δύο ελέφαντες ελευθερώνονται την ίδια στιγμή Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,και φθάνουν στη συσκευή. Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Η συσκευή είναι στ' αριστερά και περιέχει φαγητό. Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Έρχονται και πλησιάζουν μαζί, Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,το σηκώνουν μαζί και το τραβούν μαζί. Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι σχετικά εύκολο γι' αυτούς. Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Νάτοι. Dialogue: 0,0:06:24.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Και έτσι το φέρνουν κοντά τους. Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλά τώρα θα το κάνουμε λίγο πιο δύσκολο, Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί ο σκοπός του πειράματος Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι να δούμε πόσο καλά κατανοούν τη συνεργασία. Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Την κατανοούν ας πούμε εξίσου καλά με τους χιμπατζήδες; Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό που κάνουμε στο επόμενο βήμα Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι να ελευθερώσουμε τον έναν ελέφαντα πριν από τον άλλο, Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,και αυτός ο ελέφαντας πρέπει να είναι αρκετά έξυπνος Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,ώστε να μείνει εκεί και να περιμένει και να μην τραβήξει το σχοινί - Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:46.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί αν τραβήξει το σχοινί, αυτό εξαφανίζεται και το όλο πείραμα τελειώνει. Dialogue: 0,0:06:46.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός ο ελέφαντας κάνει κάτι παράνομο Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:50.00,Default,,0000,0000,0000,,το οποίο δεν του διδάξαμε, Dialogue: 0,0:06:50.00,0:06:52.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά μας δείχνει ότι κατανοεί την κατάσταση, Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:55.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί βάζει το μεγάλο πόδι του πάνω στο σκοινί, Dialogue: 0,0:06:55.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,στέκεται εκεί και περιμένει τον άλλο, Dialogue: 0,0:06:57.00,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,και μετά ο άλλος θα κάνει όλη τη δουλειά γι' αυτόν. Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι αυτό που λέμε εκμεταλλευτής! Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γελια) Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλά βλέπουμε την νοημοσύνη των ελεφάντων. Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Αναπτύσσουν αρκετές από αυτές τις εναλλακτικές τεχνικές Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,τις οποίες δεν εγκρίνουμε απαραίτητα. Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ο άλλος ελέφαντας έρχεται τώρα Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,και θα το τραβήξει. Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Και κοιτάξτε και τον άλλο. Ο άλλος δεν ξεχνάει να φάει, φυσικά. Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:45.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:07:45.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό ήταν το μέρος της συνεργασίας, της αμοιβαιότητας. Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Και τώρα κάτι για την ενσυναίσθηση. Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Η ενσυναίσθηση είναι το κύριο θέμα της έρευνάς μου αυτή τη στιγμή. Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Και η ενσυναίσθηση έχει δύο ιδιότητες. Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Η μία είναι η κατανόηση. Αυτός είναι ένας συνηθισμένος ορισμός: Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,η ικανότητα να κατανοείς και να μοιράζεσαι τα συναισθήματα του άλλου. Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Και η άλλη είναι το συναισθηματικό μέρος. Dialogue: 0,0:08:00.00,0:08:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε ή ενσυναίσθηση έχει βασικά δύο κανάλια. Dialogue: 0,0:08:02.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Το ένα είναι το σώμα μας. Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Αν μιλάς με έναν λυπημένο άνθρωπο, Dialogue: 0,0:08:06.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,θα υιοθετήσεις μια λυπημένη έκφραση και μία λυπημένη στάση σώματος, Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,και πριν καλά καλά το καταλάβεις, θα αισθάνεσαι λυπημένος. Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό είναι το σωματικό κανάλι της συναισθηματικής ενσυναίσθησης, Dialogue: 0,0:08:14.00,0:08:16.00,Default,,0000,0000,0000,,που έχουν πολλά ζώα. Dialogue: 0,0:08:16.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ο μέσος σκύλος το κάνει αυτό. Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που πολλοί άνθρωποι έχουν θηλαστικά σπίτι Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,και όχι χελώνες ή φίδια ή κάτι παρόμοιο Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,τα οποία δεν διαθέτουν αυτού του είδους την ενσυναίσθηση. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Κι έπειτα υπάρχει το γνωστικό κανάλι, Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,που σημαίνει ότι μπορείς να καταλάβεις την προοπτική κάποιου άλλου. Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό είναι πιο περιορισμένο. Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι λίγα ζώα - νομίζω πως οι ελέφαντες και οι χιμπατζήδες μπορούν να κάνουν κάτι τέτοιο - Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά είναι πολύ λίγα τα ζώα που μπορούν να το κάνουν αυτό. Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε ο συγχρονισμός, Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ο οποίος είναι μέρος αυτού του μηχανισμού ενσυναίσθησης, Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,υπάρχει από πολύ παλιά στο ζωικό βασίλειο. Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Στους ανθρώπους, φυσικά, μπορούμε να το μελετήσουμε αυτό Dialogue: 0,0:08:43.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,μέσω της μετάδοσης του χασμουρητού. Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Οι άνθρωποι χασμουριώνται όταν κάποιος άλλος χασμουριέται Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,και αυτό συνδέεται με την ενσυναίσθηση. Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ενεργοποιεί τις ίδιες περιοχές στον εγκέφαλο. Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Επίσης, γνωρίζουμε ότι άνθρωποι που επηρεάζονται πολύ από τη μετάδοση του χασμουρητού Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,έχουν μεγάλη ενσυναίσθηση. Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Άνθρωποι που έχουν προβλήματα ενσυναίσθησης, όπως τα αυτιστικά παιδιά, Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,δεν επηρεάζονται από τη μετάδοση του χασμουρητού. Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε συνδέεται. Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Το μελετήσαμε αυτό στους χιμπατζήδες μας, παρουσιάζοντάς τους ένα κινούμενο κεφάλι. Dialogue: 0,0:09:04.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό λοιπόν βλέπετε πάνω αριστερά, Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ένα κινούμενο κεφάλι που χασμουριέται. Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Και να ένας χιμπατζής που παρακολουθεί, Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ένας πραγματικός χιμπατζής που παρακολουθεί την οθόνη του υπολογιστή Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,στην οποία παίζουμε αυτά τα κινούμενα σχέδια. Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε η μετάδοση του χασμουρητού Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:26.00,Default,,0000,0000,0000,,που μάλλον γνωρίζετε όλοι σας - Dialogue: 0,0:09:26.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,και ίσως και να αρχίσετε σύντομα να χασμουριέστε τώρα - Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι κάτι που μοιραζόμαστε με άλλα ζώα. Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό συνδέεται με τον συγχρονισμό του καναλιού του σώματος Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,που υπογραμμίζει την ενσυναίσθηση Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,και που είναι βασικά οικουμενικό στα θηλαστικά. Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Μελετήσαμε επίσης και πιο πολύπλοκες εκφράσεις. Εδώ βλέπουμε την παρηγοριά. Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Εδώ βλέπουμε έναν αρσενικό χιμπατζή που έχει χάσει σ' έναν καυγά και φωνάζει, Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,και ένας νεαρός χιμπατζής έρχεται και τον αγκαλιάζει Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,και τον ηρεμεί. Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτή είναι η παρηγοριά. Και μοιάζει πολύ με την ανθρώπινη παρηγοριά. Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Η συμπεριφορά της παρηγοριάς Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,καθοδηγείται από την ενσυναίσθηση. Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Στην πραγματικότητα, ο τρόπος για να μελετήσουμε την ενσυναίσθηση στα παιδιά Dialogue: 0,0:10:01.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι να πούμε σε ένα μέλος της οικογένειας να προσποιηθεί τον στενοχωρημένο, Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,και μετά να δούμε πώς θα αντιδράσουν τα μικρά παιδιά. Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Και αυτό συνδέεται με την ενσυναίσθηση, Dialogue: 0,0:10:07.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,και αυτές είναι οι εκφράσεις που βλέπουμε. Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Πρόσφατα δημοσιεύσαμε ένα πείραμα που μπορεί και να έχετε ακούσει. Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι για τον αλτρουισμό και τους χιμπατζήδες Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,όπου η ερώτηση είναι, αν οι χιμπατζήδες ενδιαφέρονται Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,για το καλό κάποιου άλλου. Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Επί δεκαετίες υποθέταμε Dialogue: 0,0:10:22.00,0:10:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ότι μόνο οι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν αυτό, Dialogue: 0,0:10:24.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ότι μόνο οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για το καλό του άλλου. Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε, κάναμε ένα πολύ απλό πείραμα. Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Κάναμε το πείραμα σε χιμπατζήδες που ζουν στο Λόρενσβιλ, Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,στον τομέα του Γιέρκς. Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Έτσι ζουν λοιπόν Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,και τους φωνάζουμε μέσα σ' ένα δωμάτιο και κάνουμε πειράματα μ' αυτούς. Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Σε αυτή την περίπτωση, βάλαμε δίπλα-δίπλα δύο χιμπατζήδες Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,και ο ένας έχει έναν κουβά γεμάτο μικροαντικείμενα, τα οποία έχουν διαφορετικές έννοιες. Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Ένα είδος αντικειμένων ταΐζει μόνο τον συμμετέχοντα που διαλέγει, Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,το άλλο ταΐζει και τους δύο. Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτή είναι μία μελέτη που κάναμε με τη Βίκυ Χόρνερ. Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Εδώ βλέπετε τα δύο χρωματιστά αντικείμενα. Dialogue: 0,0:10:55.00,0:10:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Έχουν έναν κουβά γεμάτο με τέτοια Dialogue: 0,0:10:57.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,και πρέπει να διαλέξουν το ένα από τα δύο χρώματα. Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Δείτε πώς εξελίσσεται. Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Αν αυτός ο χιμπατζής κάνει την εγωιστική επιλογή, Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,η οποία είναι το κόκκινο αντικείμενο σε αυτή την περίπτωση, Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,πρέπει να το δώσει σε εμάς Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:14.00,Default,,0000,0000,0000,,κι εμείς το παίρνουμε και το βάζουμε σε ένα τραπέζι όπου υπάρχουν δύο τροφές επιβράβευσης, Dialogue: 0,0:11:14.00,0:11:17.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά σε αυτήν την περίπτωση μόνο αυτός στα δεξιά παίρνει τροφή. Dialogue: 0,0:11:17.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτή στα αριστερά φεύγει, καθότι γνωρίζει ήδη Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:22.00,Default,,0000,0000,0000,,πως αυτό το τεστ δεν έχει καλή έκβαση για την ίδια. Dialogue: 0,0:11:22.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Το επόμενο είναι το προκοινωνικό αντικείμενο. Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός που κάνει τις επιλογές - και αυτό είναι το ενδιαφέρον - Dialogue: 0,0:11:27.00,0:11:29.00,Default,,0000,0000,0000,,γι' αυτόν που κάνει τις επιλογές, Dialogue: 0,0:11:29.00,0:11:31.00,Default,,0000,0000,0000,,δεν έχει πραγματικά σημασία. Dialogue: 0,0:11:31.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε μας δίνει τώρα ένα προκοινωνικό αντικείμενο και έτσι ταΐζονται και οι δύο χιμπατζήδες. Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός που κάνει τις επιλογές επιβραβεύεται πάντα. Dialogue: 0,0:11:37.00,0:11:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Δεν έχει σημασία λοιπόν Dialogue: 0,0:11:39.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,και θα έπρεπε στην πραγματικότητα να διαλέγει στα τυφλά. Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλά αυτό που ανακαλύψαμε Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι πως προτιμούν το προκοινωνικό αντικείμενο. Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Εδώ βλέπετε την γραμμή του 50%, δηλαδή την τυχαία επιλογή, κατά μέσο όρο. Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Και ιδιαίτερα αν ο παρτενέρ του, του τραβάει την προσοχή, διαλέγει πιο συχνά το προκοινωνικό αντικείμενο. Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Αν ο παρτενέρ τον πιέσει - Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,αν δηλαδή ο παρτενέρ αρχίσει να φτύνει νερό και να τον φοβίζει - Dialogue: 0,0:11:57.00,0:12:00.00,Default,,0000,0000,0000,,αυτές οι επιλογές μειώνονται. Dialogue: 0,0:12:00.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Είναι σαν να λένε, Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,«αν δεν συμπεριφερθείς καλά, δεν θα είμαι προκοινωνικός σήμερα». Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό συμβαίνει χωρίς παρτενέρ, Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,όταν δεν υπάρχει κάποιος παρτενέρ εκεί. Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ανακαλύψαμε λοιπόν ότι οι χιμπατζήδες ενδιαφέρονται Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:12.00,Default,,0000,0000,0000,,για το καλό κάποιου άλλου - Dialogue: 0,0:12:12.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ιδιαίτερα αν πρόκειται για μέλη της δικής τους ομάδας. Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Το τελευταίο πείραμα που θέλω να σας αναφέρω Dialogue: 0,0:12:18.00,0:12:20.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι η μελέτη μας για τη δικαιοσύνη. Dialogue: 0,0:12:20.00,0:12:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτή είναι μια πολύ διάσημη μελέτη. Dialogue: 0,0:12:23.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Τώρα υπάρχουν πολλές περισσότερες, Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί μετά που την κάναμε εμείς, 10 χρόνια πριν, Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,έγινε πολύ γνωστή. Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Την κάναμε αρχικά με καπουτσίνους. Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Θα σας δείξω το πρώτο πείραμα που κάναμε. Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Τώρα έχει γίνει και με σκύλους και με πτηνά Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,και με χιμπατζήδες. Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Αλλά με τη Σάρα Μπρόσναν ξεκινήσαμε με καπουτσίνους. Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό που κάναμε Dialogue: 0,0:12:45.00,0:12:47.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι να βάλουμε δύο καπουτσίνους δίπλα-δίπλα. Dialogue: 0,0:12:47.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Και πάλι, αυτά τα ζώα, ζουν σε ομάδα, γνωρίζονται μεταξύ τους. Dialogue: 0,0:12:49.00,0:12:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Τους πήραμε από την ομάδα, και τους βάλαμε σε ένα δωμάτιο πειραμάτων. Dialogue: 0,0:12:52.00,0:12:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Έχουν να κάνουν Dialogue: 0,0:12:54.00,0:12:56.00,Default,,0000,0000,0000,,μια πολύ απλή δουλειά. Dialogue: 0,0:12:56.00,0:12:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Αν δώσεις και στο δύο αγγούρι για τη δουλειά, Dialogue: 0,0:12:59.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,οι δύο πίθηκοι που είναι δίπλα-δίπλα Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,είναι απόλυτα πρόθυμοι να κάνουν τη δουλειά 25 συνεχόμενες φορές. Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Αγγούρι λοιπόν, αν και κατά τη γνώμη μου είναι σκέτο νερό, Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:10.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά το αγγούρι είναι τέλειο για αυτούς. Dialogue: 0,0:13:10.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Τώρα αν δώσουμε στον ένα σταφύλια - Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,οι τροφικές προτιμήσεις των καπουτσίνων μου Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,αντιστοιχούν ακριβώς με τις τιμές στα σούπερ μάρκετ - Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,οπότε, αν δώσουμε σταφύλια - που είναι πολύ καλύτερη τροφή - Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,τότε δημιουργούμε ανισότητα μεταξύ τους. Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτό είναι το πείραμα που κάναμε. Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Πρόσφατα το βιντεοσκοπήσαμε με καινούργιους πιθήκους, που δεν είχαν ξανακάνει την εργασία, Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,σκεπτόμενοι ότι μπορεί να είχαν μια πιο έντονη αντίδραση, Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,κι αυτό αποδείχτηκε σωστό. Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός στ' αριστερά είναι ο πίθηκος που παίρνει το αγγούρι. Dialogue: 0,0:13:35.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός στα δεξιά παίρνει τα σταφύλια. Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτός που παίρνει το αγγούρι, Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,δείτε πώς το πρώτο κομμάτι αγγούρι του είναι μια χαρά. Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Το πρώτο κομμάτι που τρώει. Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Μετά βλέπει ότι ο άλλος παίρνει σταφύλια, και δείτε τι συμβαίνει. Dialogue: 0,0:13:48.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Μας δίνει μία πέτρα. Αυτή είναι η εργασία. Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Και της δίνουμε ένα κομμάτι αγγούρι και το τρώει. Dialogue: 0,0:13:54.00,0:13:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Η άλλη πρέπει να μας δώσει μία πέτρα. Dialogue: 0,0:13:57.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Και το κάνει. Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Και παίρνει σταφύλι και το τρώει. Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Η άλλη το βλέπει αυτό. Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Μας δίνει τώρα μία πέτρα, Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,και ξαναπαίρνει ένα κομμάτι αγγούρι. Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Τώρα χτυπάει την πέτρα στον τοίχο. Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Πρέπει να μας την δώσει. Dialogue: 0,0:14:32.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Και ξαναπαίρνει ένα κομμάτι αγγούρι. Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:41.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:14:43.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτή είναι η διαμαρτυρία της Γουόλ Στριτ αυτό που βλέπετε εδώ. Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:50.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:14:50.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,(Χειροκρότημα) Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Αφήστε με να σας πω - Dialogue: 0,0:14:55.00,0:14:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Έχω ακόμα δύο λεπτά, οπότε θα σας πω μία σχετική αστεία ιστορία. Dialogue: 0,0:14:57.00,0:14:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Αυτή η μελέτη έγινε πολύ γνωστή Dialogue: 0,0:14:59.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,και είχαμε πολλά σχόλια, Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,κυρίως από ανθρωπολόγους, οικονομολόγους, Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:05.00,Default,,0000,0000,0000,,φιλόσοφους. Dialogue: 0,0:15:05.00,0:15:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Δεν τους άρεσε καθόλου Dialogue: 0,0:15:07.00,0:15:10.00,Default,,0000,0000,0000,,διότι είχαν αποφασίσει στο μυαλό τους, πιστεύω, Dialogue: 0,0:15:10.00,0:15:12.00,Default,,0000,0000,0000,,πως η δικαιοσύνη είναι ένα πολύ περίπλοκο θέμα Dialogue: 0,0:15:12.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,και τα ζώα δεν μπορούν να την έχουν. Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Μάλιστα ένας φιλόσοφος μας έγραψε Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,πως είναι αδύνατο οι πίθηκοι να έχουν την αίσθηση της δικαιοσύνης Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,γιατί η δικαιοσύνη εφευρέθηκε κατά τη Γαλλική Επανάσταση. Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Γέλια) Dialogue: 0,0:15:24.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ένας άλλος έγραψε ένα ολόκληρο κεφάλαιο Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,λέγοντας πως θα το πίστευε πως έχει να κάνει με τη δικαιοσύνη Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:33.00,Default,,0000,0000,0000,,αν ο πίθηκος που πήρε τα σταφύλια είχε αρνηθεί να τα πάρει. Dialogue: 0,0:15:33.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Το αστείο είναι πως η Σάρα Μπρόσναν, Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,που έκανε το πείραμα με τους χιμπατζήδες, Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,είχε κάποιους συνδυασμούς χιμπατζήδων Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:42.00,Default,,0000,0000,0000,,όπου, πραγματικά, αυτός που παίρνει το σταφύλι τελικά το αρνείται Dialogue: 0,0:15:42.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,μέχρι να πάρει και ο παρτενέρ του σταφύλι. Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Οπότε είμαστε πολύ κοντά στην ανθρώπινη αίσθηση της δικαιοσύνης. Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Πιστεύω πως οι φιλόσοφοι πρέπει να ξανασκεφτούν λιγάκι τη φιλοσοφία τους. Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Επιτρέψτε μου να συνοψίσω. Dialogue: 0,0:15:53.00,0:15:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Πιστεύω ότι υπάρχει μία εξελιγμένη ηθική. Dialogue: 0,0:15:55.00,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Πιστεύω πως η ηθική είναι πολλά περισσότερα από αυτό που πίστευα, Dialogue: 0,0:15:57.00,0:16:00.00,Default,,0000,0000,0000,,αλλά θα ήταν αδύνατη χωρίς αυτά τα χαρακτηριστικά Dialogue: 0,0:16:00.00,0:16:02.00,Default,,0000,0000,0000,,που βρίσκουμε σε άλλα πρωτεύοντα θηλαστικά, Dialogue: 0,0:16:02.00,0:16:04.00,Default,,0000,0000,0000,,όπως είναι η ενσυναίσθηση και η παρηγοριά, Dialogue: 0,0:16:04.00,0:16:07.00,Default,,0000,0000,0000,,οι προκοινωνικές τάσεις, η αμοιβαιότητα και η αίσθηση δικαιοσύνης. Dialogue: 0,0:16:07.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Κι έτσι δουλεύουμε πάνω στα συγκεκριμένα θέματα Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:13.00,Default,,0000,0000,0000,,για να δούμε αν μπορούμε να δημιουργήσουμε μία ηθική από κάτω προς τα πάνω, κατά κάποιον τρόπο, Dialogue: 0,0:16:13.00,0:16:15.00,Default,,0000,0000,0000,,χωρίς να εμπλέκουμε αναγκαστικά τον Θεό και τη θρησκεία, Dialogue: 0,0:16:15.00,0:16:18.00,Default,,0000,0000,0000,,και να δούμε πώς μπορούμε να φτάσουμε σε μία εξελιγμένη ηθική. Dialogue: 0,0:16:18.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας. Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:30.00,Default,,0000,0000,0000,,(Χειροκρότημα)