[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.44,0:00:02.86,Default,,0000,0000,0000,,"Yıldızlararası" filminde
Dialogue: 0,0:00:02.86,0:00:06.79,Default,,0000,0000,0000,,süper büyük kara deliğe yakından bakalım.
Dialogue: 0,0:00:06.79,0:00:08.81,Default,,0000,0000,0000,,Parlak gazın zeminine karşı kurulmuş olan
Dialogue: 0,0:00:08.84,0:00:10.96,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin büyük çekimi kuvveti
Dialogue: 0,0:00:10.98,0:00:12.42,Default,,0000,0000,0000,,ışığı halka şeklinde büker.
Dialogue: 0,0:00:12.44,0:00:14.55,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen, bu gerçek bir fotoğraf değil
Dialogue: 0,0:00:14.57,0:00:16.36,Default,,0000,0000,0000,,bilgisayar grafik uygulamasıdır -
Dialogue: 0,0:00:16.38,0:00:20.24,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin nasıl görülebileceğine\Ndair artistik bir yorumlama.
Dialogue: 0,0:00:20.40,0:00:21.57,Default,,0000,0000,0000,,Yüz yıl önce,
Dialogue: 0,0:00:21.59,0:00:25.19,Default,,0000,0000,0000,,Albert Einstein kendi teorisi olan\Nizafiyet teorisini ilk defa yayımladı.
Dialogue: 0,0:00:25.22,0:00:26.66,Default,,0000,0000,0000,,Ondan sonraki yıllarda
Dialogue: 0,0:00:26.68,0:00:29.65,Default,,0000,0000,0000,,bilim adamları teoriyi destekleyen\Nbirçok kanıt sundular.
Dialogue: 0,0:00:29.68,0:00:32.76,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu teoriden tek\Nçıkarım yapılıyor, kara delik
Dialogue: 0,0:00:32.78,0:00:35.13,Default,,0000,0000,0000,,hâlen direkt olarak gözlemlenmedi.
Dialogue: 0,0:00:35.16,0:00:38.36,Default,,0000,0000,0000,,Kara deliğin nasıl görünebileceğine\Ndair bazı düşüncelerimiz olsa da
Dialogue: 0,0:00:38.39,0:00:40.97,Default,,0000,0000,0000,,daha önce bir fotoğrafı hiç çekilmedi.
Dialogue: 0,0:00:41.19,0:00:45.47,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen, bunun sonunda\Ndeğişebileceğini bilmek sizi şaşırtabilir.
Dialogue: 0,0:00:45.49,0:00:49.66,Default,,0000,0000,0000,,Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde \Nkara deliğe ait ilk fotoğrafı görebiliriz.
Dialogue: 0,0:00:49.68,0:00:53.64,Default,,0000,0000,0000,,İlk resmi almak uluslararası\Nbilim adamları takımına,
Dialogue: 0,0:00:53.66,0:00:55.23,Default,,0000,0000,0000,,dünya büyüklüğünde teleskopa
Dialogue: 0,0:00:55.26,0:00:58.09,Default,,0000,0000,0000,,ve son fotoğrafı bir araya getirecek\Nalgoritmaya düşecektir.
Dialogue: 0,0:00:58.11,0:01:01.64,Default,,0000,0000,0000,,Bugün size kara deliğin gerçek fotoğrafını\Ngösteremeyecek olmama rağmen
Dialogue: 0,0:01:01.66,0:01:05.33,Default,,0000,0000,0000,,ilk resmi almayı içeren çabalara\Nkısa bir bakış atmanızı
Dialogue: 0,0:01:05.33,0:01:06.56,Default,,0000,0000,0000,,sağlamak istiyorum.
Dialogue: 0,0:01:07.48,0:01:08.91,Default,,0000,0000,0000,,Benim adım Katie Bouman
Dialogue: 0,0:01:08.94,0:01:11.50,Default,,0000,0000,0000,,ve MIT'te PhD öğrencisiyim.
Dialogue: 0,0:01:11.53,0:01:14.28,Default,,0000,0000,0000,,Bir bilgisayar laboratuvarında,\Nfotoğraf ve videolarla
Dialogue: 0,0:01:14.28,0:01:16.88,Default,,0000,0000,0000,,gören bilgisayarlar üzerine çalışıyorum.
Dialogue: 0,0:01:16.90,0:01:19.06,Default,,0000,0000,0000,,Astronom olmamama rağmen
Dialogue: 0,0:01:19.09,0:01:21.74,Default,,0000,0000,0000,,mevcut projeye nasıl katkıda bulunduğumu
Dialogue: 0,0:01:21.74,0:01:23.30,Default,,0000,0000,0000,,size göstermek istiyorum.
Dialogue: 0,0:01:23.32,0:01:26.15,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu akşam parlak şehir\Nışıklarının ötesine çıkarsanız,
Dialogue: 0,0:01:26.18,0:01:28.61,Default,,0000,0000,0000,,samanyolunun şaşırtıcı \Ngörüntüsünü görmek için
Dialogue: 0,0:01:28.64,0:01:30.13,Default,,0000,0000,0000,,yeterince şanslı olabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:01:30.16,0:01:32.62,Default,,0000,0000,0000,,Milyonlarca yıldızın ötesine \Nyakınlaştırma yapabilirseniz,
Dialogue: 0,0:01:32.64,0:01:36.40,Default,,0000,0000,0000,,samanyolunun kalbine\Ndoğru 26.000 ışık yılı,
Dialogue: 0,0:01:36.42,0:01:39.94,Default,,0000,0000,0000,,en sonunda tam merkezdeki\Nyıldız kümesine ulaşacağız.
Dialogue: 0,0:01:39.96,0:01:43.17,Default,,0000,0000,0000,,Tüm galaktik toz bulutunun\Nötesini kızıl ötesi teleskopla
Dialogue: 0,0:01:43.20,0:01:47.06,Default,,0000,0000,0000,,gözetleyen astronomlar bu\Nyıldızları 16 yıldır izliyorlar.
Dialogue: 0,0:01:47.09,0:01:50.68,Default,,0000,0000,0000,,Fakat onların görmediği,\Nbunun en muhteşem şey olması.
Dialogue: 0,0:01:50.70,0:01:53.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu yıldızlar görünmeyen bir\Nobjenin etrafında dönüyor gibi.
Dialogue: 0,0:01:53.79,0:01:55.68,Default,,0000,0000,0000,,Bu yıldızların yolunu izleyerek
Dialogue: 0,0:01:55.70,0:01:58.26,Default,,0000,0000,0000,,astronomlar, bu harekete sebep olan şeyin,
Dialogue: 0,0:01:58.26,0:02:02.61,Default,,0000,0000,0000,,yeterince küçük ve ağır, büyük bir\Nkara delik olduğu sonucuna vardılar-
Dialogue: 0,0:02:02.61,0:02:04.36,Default,,0000,0000,0000,,ışık dâhil, yanına çok yaklaşan
Dialogue: 0,0:02:04.36,0:02:07.86,Default,,0000,0000,0000,,herhangi bir şeyi içine çekebilecek\Nyoğunlukta olan bir obje.
Dialogue: 0,0:02:08.28,0:02:11.57,Default,,0000,0000,0000,,Eğer biz daha ötesine yakınlaştırma\Nyapabilseydik ne olurdu?
Dialogue: 0,0:02:11.57,0:02:15.87,Default,,0000,0000,0000,,Böyle bir şeyi görmek mümkün mü,\Ntanım olarak, görmek imkânsız mı?
Dialogue: 0,0:02:16.50,0:02:19.94,Default,,0000,0000,0000,,Peki, eğer biz radyo dalga\Nboylarında yakınlaştırma yapabilseydik,
Dialogue: 0,0:02:19.94,0:02:22.43,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin etrafında\Nsıkışmış sıcak plazmanın
Dialogue: 0,0:02:22.43,0:02:25.63,Default,,0000,0000,0000,,çekimsel mercekleşmesi oluşan\Nbir ışık halkası görmeyi beklerdik.
Dialogue: 0,0:02:25.88,0:02:27.14,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bir deyişle,
Dialogue: 0,0:02:27.16,0:02:30.34,Default,,0000,0000,0000,,karanlık bir alan yaratan\Nparlak materyaller
Dialogue: 0,0:02:30.36,0:02:32.11,Default,,0000,0000,0000,,zeminine gölge oluşturuyor.
Dialogue: 0,0:02:32.11,0:02:35.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu aydınlık halka çekim kuvvetinin,\Nışığın dahi kaçamayacağı kadar büyük
Dialogue: 0,0:02:35.50,0:02:39.57,Default,,0000,0000,0000,,olduğu yerdeki kara deliğin\Nçevresindeki sınırları açığa çıkarır.
Dialogue: 0,0:02:39.58,0:02:42.69,Default,,0000,0000,0000,,Einstein denklemi bu halkanın\Nşeklini ve büyüklüğünü tahmin eder,
Dialogue: 0,0:02:42.69,0:02:45.75,Default,,0000,0000,0000,,bu sebeple bunun resmini çekmek\Nsadece mükemmel olmayacak,
Dialogue: 0,0:02:45.78,0:02:48.65,Default,,0000,0000,0000,,ayrıca denklemin, kara delikteki\Nolağanüstü durumlarda
Dialogue: 0,0:02:48.65,0:02:50.89,Default,,0000,0000,0000,,geçerliliğinin doğrulanmasına\Nyardım edecektir.
Dialogue: 0,0:02:50.91,0:02:53.47,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen, bu kara delik \Nbizden çok uzakta ki
Dialogue: 0,0:02:53.49,0:02:56.59,Default,,0000,0000,0000,,dünyadan bu halka\Nolağanüstü küçük görülüyor
Dialogue: 0,0:02:56.61,0:03:00.20,Default,,0000,0000,0000,,-ayın üzerindeki portakal gibi.
Dialogue: 0,0:03:00.76,0:03:03.58,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum fotoğrafının çekilmesini \Nçok zorlaştırmaktadır.
Dialogue: 0,0:03:04.64,0:03:05.95,Default,,0000,0000,0000,,Sebebi nedir?
Dialogue: 0,0:03:06.51,0:03:09.70,Default,,0000,0000,0000,,Peki, bunların hepsi basit\Nbir denkleme indirgeniyor.
Dialogue: 0,0:03:09.72,0:03:12.14,Default,,0000,0000,0000,,Difraksiyon olarak adlandırılan\Nfenomen nedeniyle,
Dialogue: 0,0:03:12.16,0:03:16.12,Default,,0000,0000,0000,,görebileceğimiz küçük objeler\Niçin temel limitler vardır.
Dialogue: 0,0:03:16.79,0:03:20.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu yönetici denklem, çok çok\Nküçük görmek için teleskobumuzu
Dialogue: 0,0:03:20.48,0:03:23.02,Default,,0000,0000,0000,,çok çok büyük yapmamız gerektiğini söyler.
Dialogue: 0,0:03:23.02,0:03:26.16,Default,,0000,0000,0000,,Fakat, dünyadaki en büyük teleskopla dahi,
Dialogue: 0,0:03:26.19,0:03:28.61,Default,,0000,0000,0000,,ayın yüzeyini resmetmek için
Dialogue: 0,0:03:28.63,0:03:30.83,Default,,0000,0000,0000,,gerekli çözünürlüğe yaklaşamadık.
Dialogue: 0,0:03:30.85,0:03:34.47,Default,,0000,0000,0000,,Aslında, burada size ayın dünyadan \Nçekilen en yüksek çözünürlüklü
Dialogue: 0,0:03:34.50,0:03:35.89,Default,,0000,0000,0000,,fotoğrafını gösteriyorum.
Dialogue: 0,0:03:35.92,0:03:38.47,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık olarak 13.000 piksel.
Dialogue: 0,0:03:38.50,0:03:42.55,Default,,0000,0000,0000,,ve her bir piksel 1,5 milyondan\Nfazla portakal içermektedir.
Dialogue: 0,0:03:43.40,0:03:45.37,Default,,0000,0000,0000,,Yani, ayın üzerindeki her bir portakalı
Dialogue: 0,0:03:45.39,0:03:48.16,Default,,0000,0000,0000,,ve ilave olarak bizim\Nkara deliği görmek için
Dialogue: 0,0:03:48.18,0:03:50.40,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar büyük bir\Nteleskoba ihtiyacımız var?
Dialogue: 0,0:03:50.42,0:03:52.76,Default,,0000,0000,0000,,Büyük hesaplar yaparak,\Nbu, dünya büyüklüğünde
Dialogue: 0,0:03:52.78,0:03:56.36,Default,,0000,0000,0000,,teleskoba ihtiyacınız olduğunu kolayca\Nhesaplayabileceğinizi ortaya koyuyor.
Dialogue: 0,0:03:56.44,0:03:57.25,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşme)
Dialogue: 0,0:03:57.25,0:03:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Eğer dünya büyüklüğünde\Nteleskop yapabilirsek
Dialogue: 0,0:03:59.38,0:04:02.57,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin ufuk sınırını gösteren \Nbu belirgin ışık halkasını
Dialogue: 0,0:04:02.57,0:04:04.32,Default,,0000,0000,0000,,ancak fark etmeye başlayabiliriz.
Dialogue: 0,0:04:04.43,0:04:06.97,Default,,0000,0000,0000,,Bu fotoğraf bilgisayardaki\Ngrafik görüntülerinde
Dialogue: 0,0:04:06.97,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,gördüğümüz tüm detayları içermese de,
Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:11.95,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin yakın çevresine \Ngüvenle ilk bakışı atmamıza
Dialogue: 0,0:04:11.98,0:04:13.90,Default,,0000,0000,0000,,imkân verecektir.
Dialogue: 0,0:04:14.49,0:04:16.10,Default,,0000,0000,0000,,Yine de, hayal ettiğiniz gibi,
Dialogue: 0,0:04:16.12,0:04:19.52,Default,,0000,0000,0000,,dünya boyutunda Single-Dish (Tek Tabaka) \Nteleskop yapımı imkânsızdır.
Dialogue: 0,0:04:19.59,0:04:21.66,Default,,0000,0000,0000,,Fakat, Mick Jagger'ın\Nünlü şarkısındaki gibi
Dialogue: 0,0:04:21.68,0:04:23.47,Default,,0000,0000,0000,,"Her zaman her istediğini alamazsın,
Dialogue: 0,0:04:23.50,0:04:25.68,Default,,0000,0000,0000,,fakat bazen denersen, istediğini almanın
Dialogue: 0,0:04:25.71,0:04:26.92,Default,,0000,0000,0000,,yolunu bulabilirsin."
Dialogue: 0,0:04:26.95,0:04:29.41,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın tüm teleskopları\Nbirbirine bağlayarak,
Dialogue: 0,0:04:29.44,0:04:32.97,Default,,0000,0000,0000,,"Event Horizon Teleskop"u olarak\Nadlandırılan uluslararası işbirliği
Dialogue: 0,0:04:32.100,0:04:36.11,Default,,0000,0000,0000,,kara deliğin ufuk sınırının\Nbüyüklüğünü çözebilecek
Dialogue: 0,0:04:36.13,0:04:38.01,Default,,0000,0000,0000,,yapıda dünya büyüklüğünde
Dialogue: 0,0:04:38.01,0:04:39.42,Default,,0000,0000,0000,,sanal teleskop yaratabiliyor.
Dialogue: 0,0:04:39.42,0:04:43.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu teleskop ağı gelecek yıl \Nkara deliğin ilk fotoğrafını
Dialogue: 0,0:04:43.33,0:04:44.72,Default,,0000,0000,0000,,çekmek için planlandı.
Dialogue: 0,0:04:45.16,0:04:48.50,Default,,0000,0000,0000,,Dünya çapındaki herbir\Nteleskop beraber çalışıyor.
Dialogue: 0,0:04:48.53,0:04:51.24,Default,,0000,0000,0000,,Atomik saat ile birbirlerine bağlandılar.
Dialogue: 0,0:04:51.26,0:04:53.92,Default,,0000,0000,0000,,Herbir yerdeki araştırma ekipleri binlerce
Dialogue: 0,0:04:53.94,0:04:56.62,Default,,0000,0000,0000,,terabayt veri toplayarak ışığı donduruyor.
Dialogue: 0,0:04:56.93,0:05:01.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu veri daha sonra tam burada \NMassachusett'de işlemden geçiriliyor.
Dialogue: 0,0:05:01.97,0:05:03.76,Default,,0000,0000,0000,,Peki, bu nasıl çalışıyor?
Dialogue: 0,0:05:03.79,0:05:07.05,Default,,0000,0000,0000,,Hatırlayın, eğer galaksinin ortasında\Nkara delik görmek istiyorsak
Dialogue: 0,0:05:07.05,0:05:10.20,Default,,0000,0000,0000,,bu dünya büyüklüğünde teleskop\Nyapmamız gerekmektedir.
Dialogue: 0,0:05:10.22,0:05:13.90,Default,,0000,0000,0000,,Bir saniye, dünya büyüklüğünde\Nteleskop yapmış gibi davranalım.
Dialogue: 0,0:05:14.14,0:05:16.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu biraz dünyayı büyük\Ndönen kocaman bir disko
Dialogue: 0,0:05:16.46,0:05:18.17,Default,,0000,0000,0000,,topuna dönüştürmeye benzeyecektir.
Dialogue: 0,0:05:18.59,0:05:20.79,Default,,0000,0000,0000,,Herbir ayna ışık toplayacak
Dialogue: 0,0:05:20.82,0:05:23.42,Default,,0000,0000,0000,,ki daha sonra biz bunları \Nbir araya getirelim.
Dialogue: 0,0:05:23.44,0:05:26.10,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen, biz bunları\Nbirçoğunu attık dersek,
Dialogue: 0,0:05:26.12,0:05:27.81,Default,,0000,0000,0000,,sadece elimizde birkaç tane kalır.
Dialogue: 0,0:05:28.12,0:05:30.100,Default,,0000,0000,0000,,Hâlâ bunları bir araya\Ngetirmeye çalışabiliriz,
Dialogue: 0,0:05:31.02,0:05:33.01,Default,,0000,0000,0000,,fakat şimdi çok fazla delik var.
Dialogue: 0,0:05:33.04,0:05:37.16,Default,,0000,0000,0000,,Kalan bu aynalar teleskoplarımızın\Nyerlerini temsil eder.
Dialogue: 0,0:05:37.44,0:05:41.51,Default,,0000,0000,0000,,Bu, fotoğraf elde etmek için\Noldukça küçük sayı da ölçümlerdir.
Dialogue: 0,0:05:41.54,0:05:45.38,Default,,0000,0000,0000,,Fakat, sadece birkaç teleskop\Nkonumundan ışık toplamamıza rağmen
Dialogue: 0,0:05:45.40,0:05:48.64,Default,,0000,0000,0000,,Dünya dönerken, diğer yeni\Nölçümleri görmeye başlarız.
Dialogue: 0,0:05:48.71,0:05:52.67,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bir değişle, disko topunun döndüğü\Ngibi, bu aynalar konumlarını değiştiriyor
Dialogue: 0,0:05:52.69,0:05:55.59,Default,,0000,0000,0000,,ve biz resmin değişik parçalarını \Ngözlemlemeye başlıyoruz.
Dialogue: 0,0:05:55.61,0:05:59.63,Default,,0000,0000,0000,,Geliştirdiğimiz bu resim algoritması,\Naltta yatan kara delik resmini yeniden
Dialogue: 0,0:05:59.66,0:06:02.69,Default,,0000,0000,0000,,kurmak için disko topundaki \Nboşlukları doldurur.
Dialogue: 0,0:06:02.71,0:06:05.35,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada her yerde konuşlanmış\Nteleskobumuz olsa idi,
Dialogue: 0,0:06:05.37,0:06:07.24,Default,,0000,0000,0000,,yani, tam bir disko topu olsa idi
Dialogue: 0,0:06:07.26,0:06:08.62,Default,,0000,0000,0000,,bu çok önemsiz olurdu.
Dialogue: 0,0:06:08.64,0:06:11.97,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen, sadece birkaç örnek\Ngörüyoruz ve bu nedenle
Dialogue: 0,0:06:11.99,0:06:14.38,Default,,0000,0000,0000,,bizim teleskop ölçümlerimiz\Nile tam olarak tutarlı
Dialogue: 0,0:06:14.40,0:06:17.37,Default,,0000,0000,0000,,sonsuz sayıda olası resim var.
Dialogue: 0,0:06:17.39,0:06:20.52,Default,,0000,0000,0000,,Buna rağmen, tüm resimler eşit yapılmadı.
Dialogue: 0,0:06:20.69,0:06:21.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu resimlerden bazıları,
Dialogue: 0,0:06:21.95,0:06:25.33,Default,,0000,0000,0000,,diğerlerine nazaran resim olduğunu\Ndüşündüğümüz şeyler gibi görünüyor.
Dialogue: 0,0:06:25.33,0:06:28.55,Default,,0000,0000,0000,,Kara deliğin ilk resminin\Nalınmasındaki benim rolüm
Dialogue: 0,0:06:28.58,0:06:31.31,Default,,0000,0000,0000,,mümkün olan en makul resmi \Nbulacak ve aynı zamanda
Dialogue: 0,0:06:31.31,0:06:34.10,Default,,0000,0000,0000,,teleskop ölçülerine uyduracak \Nalgoritmayı dizayn etmektir.
Dialogue: 0,0:06:34.63,0:06:38.67,Default,,0000,0000,0000,,Olay yeri incelemecinin, yüz yapısına\Nilişkin kendi bilgilerini kullanarak
Dialogue: 0,0:06:38.69,0:06:42.21,Default,,0000,0000,0000,,resmin parçalarını birleştirmek\Niçin kısıtlı tanımlama kullanması gibi
Dialogue: 0,0:06:42.23,0:06:45.70,Default,,0000,0000,0000,,geliştirdiğim bu resim algoritması da\Nevrende madde gibi görünen resme
Dialogue: 0,0:06:45.70,0:06:49.89,Default,,0000,0000,0000,,bizi yönlendirmesi için bizim kısıtlı \Nteleskop verilerini kullanmaktadır.
Dialogue: 0,0:06:49.92,0:06:53.57,Default,,0000,0000,0000,,Bu algoritmayı kullanarak,\Nseyrek ve gürültülü veriden\N
Dialogue: 0,0:06:53.59,0:06:55.77,Default,,0000,0000,0000,,resmi bir araya getirebiliriz.
Dialogue: 0,0:06:55.80,0:06:58.40,Default,,0000,0000,0000,,Burada, evrenin merkezindeki \Nkara deliğe doğru
Dialogue: 0,0:06:58.40,0:07:01.74,Default,,0000,0000,0000,,teleskobumuzu doğrultmuş\Ngibi yaptığımızdaki taklit veriyi
Dialogue: 0,0:07:01.74,0:07:04.46,Default,,0000,0000,0000,,kullanarak yapılan örnek\Nrekonstrüksiyonu gösteriyorum.
Dialogue: 0,0:07:04.82,0:07:06.94,Default,,0000,0000,0000,,Bu yalnızca bir taklit olmasına rağmen,
Dialogue: 0,0:07:06.94,0:07:09.08,Default,,0000,0000,0000,,bu tür bir rekonstrüksiyon\Nbize umut veriyor,
Dialogue: 0,0:07:09.08,0:07:12.85,Default,,0000,0000,0000,,eninde sonunda kara deliğin güvenilir \Nbir şekilde ilk resmini alacağız
Dialogue: 0,0:07:12.87,0:07:15.62,Default,,0000,0000,0000,,ve bundan, çemberin\Nbüyüklüğüne karar vereceğiz.
Dialogue: 0,0:07:16.12,0:07:19.32,Default,,0000,0000,0000,,Algoritmanın detayları hakkında\Ndevam etmek istememe rağmen,
Dialogue: 0,0:07:19.34,0:07:21.52,Default,,0000,0000,0000,,şanslısınız ki, bunun için zamanım yok.
Dialogue: 0,0:07:21.54,0:07:24.13,Default,,0000,0000,0000,,Evrenimizin neye benzediğini,\Nnasıl tanımladığımıza
Dialogue: 0,0:07:24.13,0:07:26.100,Default,,0000,0000,0000,,ve yeniden inşa etmek ve \Nsonuçlarımızı doğrulamak için
Dialogue: 0,0:07:27.02,0:07:30.14,Default,,0000,0000,0000,,bunu nasıl kullandığımıza dair\Nkısa bir fikir vermek istiyorum.
Dialogue: 0,0:07:30.38,0:07:33.49,Default,,0000,0000,0000,,Teleskobumuzun ölçümlerini\Nmükemmel şekilde açıklayan
Dialogue: 0,0:07:33.49,0:07:35.22,Default,,0000,0000,0000,,sonsuz sayıda resim olduğundan
Dialogue: 0,0:07:35.22,0:07:37.89,Default,,0000,0000,0000,,bir şekilde bunların arasından\Nseçim yapmak zorundayız..
Dialogue: 0,0:07:37.92,0:07:40.35,Default,,0000,0000,0000,,Ne kadar kara delik resmine benzediği \N
Dialogue: 0,0:07:40.35,0:07:42.67,Default,,0000,0000,0000,,çerçevesinde resimleri\Nsıralayarak bunu yapıyoruz
Dialogue: 0,0:07:42.67,0:07:44.91,Default,,0000,0000,0000,,ve en muhtemel olanı seçiyoruz.
Dialogue: 0,0:07:45.25,0:07:47.67,Default,,0000,0000,0000,,Peki, bununla tam olarak\Nneyi kastediyorum?
Dialogue: 0,0:07:47.81,0:07:51.03,Default,,0000,0000,0000,,Bize Facebook'ta bir resmin ne kadar\Nihtimalle görüneceğini anlatan
Dialogue: 0,0:07:51.03,0:07:53.05,Default,,0000,0000,0000,,modeli yapmak için çalışıyoruz diyelim.
Dialogue: 0,0:07:53.07,0:07:54.77,Default,,0000,0000,0000,,Muhtemelen modelden,
Dialogue: 0,0:07:54.80,0:07:58.02,Default,,0000,0000,0000,,birinin bu gürültü resmini sola\Nkoymuş olmasını biraz ihtimal dışı
Dialogue: 0,0:07:58.02,0:08:00.27,Default,,0000,0000,0000,,ve birinin sağdakine\Nbenzer özçekim koymasının
Dialogue: 0,0:08:00.27,0:08:02.15,Default,,0000,0000,0000,,olası olduğunu söylemesini isteriz.
Dialogue: 0,0:08:02.18,0:08:03.82,Default,,0000,0000,0000,,Ortadaki resim flu,
Dialogue: 0,0:08:03.84,0:08:06.35,Default,,0000,0000,0000,,gürültü resmi ile\Nkaşılaştırıldığında Facebook'ta
Dialogue: 0,0:08:06.35,0:08:07.65,Default,,0000,0000,0000,,görecek olmamıza rağmen
Dialogue: 0,0:08:07.65,0:08:10.46,Default,,0000,0000,0000,,özçekim ile kaşılaştırıldığında\Nmuhtemelen daha az göreceğiz.
Dialogue: 0,0:08:10.46,0:08:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Fakat kara delikten gelen\Nresme sıra geldiğinde
Dialogue: 0,0:08:13.19,0:08:16.69,Default,,0000,0000,0000,,gerçek bir muamma ile karşılaştık:\NKara deliği daha önce hiç görmemiştik.
Dialogue: 0,0:08:16.71,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda, kara delik nasıl bir şey
Dialogue: 0,0:08:19.03,0:08:21.74,Default,,0000,0000,0000,,ve kara deliğin yapısı hakkında\Nneyi farz kabul etmeliyiz?
Dialogue: 0,0:08:21.74,0:08:24.62,Default,,0000,0000,0000,,"Yıldızlararası"ndaki kara delik\Nresmi gibi yapmış olduğumuz
Dialogue: 0,0:08:24.64,0:08:26.100,Default,,0000,0000,0000,,simulasyondaki resimleri\Nkullanmayı deneyebiliriz,
Dialogue: 0,0:08:26.100,0:08:30.14,Default,,0000,0000,0000,,fakat eğer bunu yaparsak bu,\Nönemli problemlere sebep olabilir.
Dialogue: 0,0:08:30.16,0:08:33.54,Default,,0000,0000,0000,,Eğer Einstein'nin teorileri\Ntutmasaydı ne olurdu?
Dialogue: 0,0:08:33.56,0:08:37.28,Default,,0000,0000,0000,,Hâlâ ne olduğu hakkında kesin fotoğrafı \Nyeniden ortaya çıkartmak istiyoruz.
Dialogue: 0,0:08:37.55,0:08:40.92,Default,,0000,0000,0000,,Eğer Einstein'in denklemini bizim\Nalgoritmamız içinde çok ısıtırsak
Dialogue: 0,0:08:40.94,0:08:43.70,Default,,0000,0000,0000,,ne görmek istiyorsak onu göreceğiz.
Dialogue: 0,0:08:43.72,0:08:45.82,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bir deyişle, evrenimizin merkezinde
Dialogue: 0,0:08:45.82,0:08:48.67,Default,,0000,0000,0000,,koca bir fil olabilmesi opsiyonunu\Naçık bırakmak istiyoruz.
Dialogue: 0,0:08:48.67,0:08:50.03,Default,,0000,0000,0000,,(Gülüşme)
Dialogue: 0,0:08:50.05,0:08:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Değişik tipteki resimler\Nfarklı özelliklere sahiptir.
Dialogue: 0,0:08:53.06,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Kolayca kara delik similasyon resmiyle\Nbizim her gün dünyadan aldığımız resim
Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:58.91,Default,,0000,0000,0000,,arasındaki farkı söyleyebiliriz.
Dialogue: 0,0:08:58.94,0:09:02.04,Default,,0000,0000,0000,,Çok fazla tek tipte resmin\Nözelliklerini empoze etmeksizin
Dialogue: 0,0:09:02.06,0:09:05.55,Default,,0000,0000,0000,,resmin neye benzediğini bizim\Nalgoritmamıza söylemeye ihtiyacımız var.
Dialogue: 0,0:09:05.86,0:09:07.76,Default,,0000,0000,0000,,Bu işi halletmeye çalışmanın bir yolu\N
Dialogue: 0,0:09:07.78,0:09:10.68,Default,,0000,0000,0000,,değişik çeşitteki resimlerin\Nözelliklerini empoze etmek
Dialogue: 0,0:09:10.68,0:09:12.95,Default,,0000,0000,0000,,ve varsaydığımız resmin tipinin
Dialogue: 0,0:09:12.95,0:09:15.30,Default,,0000,0000,0000,,rekonstrüksiyonumuzu\Nnasıl etkilediğini görmek.
Dialogue: 0,0:09:15.71,0:09:19.20,Default,,0000,0000,0000,,Eğer tüm resim tipleri birbirine\Nçok benzeyen resimler üretirse
Dialogue: 0,0:09:19.23,0:09:21.28,Default,,0000,0000,0000,,biz daha güvenilir\Nolmaya başlayabiliriz ki
Dialogue: 0,0:09:21.31,0:09:25.28,Default,,0000,0000,0000,,bizim yaptığımız resim varsayımları\Nbu resimden çok fazla sapmaz.
Dialogue: 0,0:09:25.50,0:09:28.50,Default,,0000,0000,0000,,Dünyadaki 3 ayrı eskiz ressamına
Dialogue: 0,0:09:28.52,0:09:31.22,Default,,0000,0000,0000,,aynı tanımlamayı vermek gibi bir şey.
Dialogue: 0,0:09:31.54,0:09:34.40,Default,,0000,0000,0000,,Eğer hepsi birbirine benzeyen\Nyüzler çiziyorlarsa
Dialogue: 0,0:09:34.42,0:09:37.97,Default,,0000,0000,0000,,onların kendi kültürel önyargılarını\Nresme empoze etmediklerinden
Dialogue: 0,0:09:37.97,0:09:39.48,Default,,0000,0000,0000,,emin olmaya başlayabiliriz.
Dialogue: 0,0:09:39.88,0:09:43.20,Default,,0000,0000,0000,,Değişik resim özelliklerini empoze \Netmeyi denememizin bir yolu
Dialogue: 0,0:09:43.22,0:09:45.66,Default,,0000,0000,0000,,mevcut resmin parçalarını kullanmaktır.
Dialogue: 0,0:09:46.21,0:09:48.37,Default,,0000,0000,0000,,Yani, geniş bir resim koleksiyonu alırız
Dialogue: 0,0:09:48.40,0:09:51.12,Default,,0000,0000,0000,,ve bunları küçük resim\Nparçalarına ayırırız.
Dialogue: 0,0:09:51.14,0:09:55.42,Default,,0000,0000,0000,,Her bir resim parçasını yapbozun\Nbir parçası gibi değerlendirebiliriz.
Dialogue: 0,0:09:55.45,0:09:59.40,Default,,0000,0000,0000,,Genelde parçaları bir araya getirmek için\Ngörünen yapboz parçalarını kullanırız
Dialogue: 0,0:09:59.40,0:10:01.94,Default,,0000,0000,0000,,ki bu parçalar bizim teleskop\Nölçeğimize uymaktadır.
Dialogue: 0,0:10:03.04,0:10:06.78,Default,,0000,0000,0000,,Değişik tipteki resimler farklı\Nyapboz parçası setlerine sahiptir.
Dialogue: 0,0:10:06.81,0:10:11.59,Default,,0000,0000,0000,,Peki farklı yapboz parçası setini resmi\Nyeniden oluşturmak için kullandığımızda
Dialogue: 0,0:10:11.59,0:10:13.77,Default,,0000,0000,0000,,fakat aynı veriyi aldığımızda ne olur?
Dialogue: 0,0:10:13.79,0:10:18.56,Default,,0000,0000,0000,,Kara deliğin resim simülasyon\Nyapboz parçaları ile başlayalım
Dialogue: 0,0:10:18.58,0:10:20.17,Default,,0000,0000,0000,,Peki, bu mantıklı görünüyor.
Dialogue: 0,0:10:20.20,0:10:22.89,Default,,0000,0000,0000,,Kara deliğin benzemesini \Numduğumuz şekilde görünüyor.
Dialogue: 0,0:10:22.91,0:10:26.25,Default,,0000,0000,0000,,Ama sadece kara deliğin simülasyon\Nresimlerini sağladığımız için mi
Dialogue: 0,0:10:26.25,0:10:27.44,Default,,0000,0000,0000,,bunu elde ettik ?
Dialogue: 0,0:10:27.47,0:10:29.100,Default,,0000,0000,0000,,Haydi kara deliğe ailt olmayan \Nastronomik nesnelerden
Dialogue: 0,0:10:29.100,0:10:32.01,Default,,0000,0000,0000,,diğer yapboz parçalarının\Nsetini deneyelim.
Dialogue: 0,0:10:32.83,0:10:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Peki. Benzer şekilde\Ngörünen resmi elde ettik.
Dialogue: 0,0:10:35.00,0:10:37.40,Default,,0000,0000,0000,,Günlük resimlerden elde\Nedilen parçalar nasıl olur?
Dialogue: 0,0:10:37.40,0:10:39.88,Default,,0000,0000,0000,,Kendi şahsi kameranla\Nçektiğin resimler gibi.
Dialogue: 0,0:10:41.31,0:10:43.43,Default,,0000,0000,0000,,Güzel, aynı resmi görüyoruz.
Dialogue: 0,0:10:43.45,0:10:46.82,Default,,0000,0000,0000,,Aynı resmi farklı yapboz parçaları \Nsetinden elde ettiğimizde
Dialogue: 0,0:10:46.84,0:10:48.89,Default,,0000,0000,0000,,daha güvenilir olmaya başlayabiliriz
Dialogue: 0,0:10:48.91,0:10:50.88,Default,,0000,0000,0000,,ki yaptığımız resim kabulü,
Dialogue: 0,0:10:50.90,0:10:53.82,Default,,0000,0000,0000,,çok fazla aldığımız son\Nresimle karşıtlık oluşturmaz.
Dialogue: 0,0:10:53.85,0:10:57.10,Default,,0000,0000,0000,,Yapabileceğimiz diğer bir şey\Ngünlük resimlerden türetilende
Dialogue: 0,0:10:57.12,0:10:59.61,Default,,0000,0000,0000,,olduğu gibi aynı set\Nyapboz parçalarını almak
Dialogue: 0,0:10:59.64,0:11:03.24,Default,,0000,0000,0000,,ve onları birçok farklı resim kaynağını\Nyeniden inşa için kullanmaktır.
Dialogue: 0,0:11:03.26,0:11:04.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle similasyonumuzda
Dialogue: 0,0:11:04.60,0:11:08.33,Default,,0000,0000,0000,,kara deliği, evrenin merkezindeki file\Nbenzer günlük resimlerde olduğu gibi
Dialogue: 0,0:11:08.35,0:11:12.20,Default,,0000,0000,0000,,astronomik olmayan kara delik nesnelere\Nbenziyormuş gibi değerlendiriyoruz.
Dialogue: 0,0:11:12.23,0:11:15.40,Default,,0000,0000,0000,,En alttaki algoritma sonuçlarımız \Nen üstteki simülasyonumuzun
Dialogue: 0,0:11:15.42,0:11:17.52,Default,,0000,0000,0000,,gerçek resmiyle benzer göründüğünde,
Dialogue: 0,0:11:17.54,0:11:20.34,Default,,0000,0000,0000,,algoritmamızda daha güvenilir\Nolmaya başlayabiliriz.
Dialogue: 0,0:11:20.91,0:11:22.78,Default,,0000,0000,0000,,Burada gerçekten vurgulamak istediğim,
Dialogue: 0,0:11:22.80,0:11:23.91,Default,,0000,0000,0000,,tüm bu resimler
Dialogue: 0,0:11:23.91,0:11:27.58,Default,,0000,0000,0000,,kişisel kameranızla çektiğiniz \Nfotoğraflar gibi olan günlük fotoğrafların
Dialogue: 0,0:11:27.58,0:11:29.93,Default,,0000,0000,0000,,parçalarının bir araya\Ngetirilmesiyle oluşturuldu.
Dialogue: 0,0:11:29.96,0:11:33.23,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle daha önce\Ngörmediğimiz kara delik resmi
Dialogue: 0,0:11:33.26,0:11:37.20,Default,,0000,0000,0000,,her an gördüğümüz insanların, binaların,\Nağaçların, kedilerin ve köpeklerin
Dialogue: 0,0:11:37.22,0:11:39.86,Default,,0000,0000,0000,,resimlerinin bir araya\Ngetirilmesiyle oluşturulabilir.
Dialogue: 0,0:11:39.86,0:11:43.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu tarz bir fotoğraflama düşüncesi,\Nilk kara delik resmimizi çekmemizi\N
Dialogue: 0,0:11:43.36,0:11:45.28,Default,,0000,0000,0000,,bizim için mümkün kılabilir
Dialogue: 0,0:11:45.30,0:11:47.75,Default,,0000,0000,0000,,ve inşallah bilim adamlarının günlük \N
Dialogue: 0,0:11:47.78,0:11:50.20,Default,,0000,0000,0000,,bazda dayandığı teoriyi doğrulayacağız.
Dialogue: 0,0:11:50.22,0:11:53.88,Default,,0000,0000,0000,,Fakat, çalışma ayrıcalığına eriştiğim \Naraştırma takımım olmasaydı
Dialogue: 0,0:11:53.88,0:11:56.18,Default,,0000,0000,0000,,bunun gibi çalışan \Nresimleme fikrini edinmek
Dialogue: 0,0:11:56.20,0:11:58.09,Default,,0000,0000,0000,,hiçbir zaman gerçekleşemezdi.
Dialogue: 0,0:11:58.11,0:12:01.85,Default,,0000,0000,0000,,Herhangi bir astronomi alt yapım \Nolmadan bu projeye başlamama rağmen,
Dialogue: 0,0:12:01.85,0:12:05.40,Default,,0000,0000,0000,,bu eşsiz işbirliğinin daha ilk kara delik\Nresminde sonuç verebilmesiyle
Dialogue: 0,0:12:05.40,0:12:07.81,Default,,0000,0000,0000,,başardığımız şey beni hâlen şaşırtıyor.
Dialogue: 0,0:12:08.35,0:12:10.80,Default,,0000,0000,0000,,Fakat "Event Horizon Telescope"\Ngibi büyük projeler
Dialogue: 0,0:12:10.82,0:12:15.36,Default,,0000,0000,0000,,disiplinler arası uzman farklı insanların \Nmasaya getirilmesi nedeniyle başarılıdır.
Dialogue: 0,0:12:15.47,0:12:19.40,Default,,0000,0000,0000,,Biz, aynı potada eriyen astronom, fizikçi,\Nmatematikçi ve mühendisleriz.
Dialogue: 0,0:12:19.46,0:12:22.01,Default,,0000,0000,0000,,Bu, imkânsız olduğu\Ndüşünülen şeyi başarmak için
Dialogue: 0,0:12:22.04,0:12:24.89,Default,,0000,0000,0000,,eninde sonunda yapılacak olan şeydir.
Dialogue: 0,0:12:24.91,0:12:27.17,Default,,0000,0000,0000,,İlk bakışta kara delik\Nkadar gizemli gelse de
Dialogue: 0,0:12:27.19,0:12:31.91,Default,,0000,0000,0000,,sizi dışarı çıkmaya, bilimin sınırlarının\Ngenişletilmesine yardım etmeye
Dialogue: 0,0:12:31.91,0:12:33.21,Default,,0000,0000,0000,,davet ediyorum.
Dialogue: 0,0:12:33.24,0:12:34.41,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim
Dialogue: 0,0:12:34.44,0:12:36.83,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)