1
00:00:07,035 --> 00:00:09,825
Je wordt gevangen in je eigen lichaam.

2
00:00:09,825 --> 00:00:13,610
Verleden, heden en toekomst zijn één.

3
00:00:13,610 --> 00:00:18,314
Met enorme kracht word je 
als een raket de lucht ingeschoten.

4
00:00:18,314 --> 00:00:22,824
De grens tussen mensen en dingen vervagen.

5
00:00:23,125 --> 00:00:26,355
Talloze dichters en schrijvers
hebben inmiddels geprobeerd

6
00:00:26,355 --> 00:00:28,880
een paniekaanval te beschrijven.

7
00:00:28,880 --> 00:00:31,781
Het is zo overweldigend dat mensen denken

8
00:00:31,781 --> 00:00:36,481
dat het een hartaanval, beroerte,
of andere levensbedreigende aandoening is.

9
00:00:36,841 --> 00:00:40,060
Hoewel paniekaanvallen 
geen blijvend letsel veroorzaken,

10
00:00:40,060 --> 00:00:44,371
kan de angst voor een nieuwe aanval
iemands leven beperken,

11
00:00:44,371 --> 00:00:46,755
en nieuwe paniekaanvallen veroorzaken.

12
00:00:46,961 --> 00:00:49,357
Onderzoek toont aan dat 
één op de drie mensen

13
00:00:49,357 --> 00:00:52,730
minstens een keer in zijn leven
een paniekaanval krijgt.

14
00:00:52,730 --> 00:00:55,379
En of het nou de eerste 
of de honderdste keer is,

15
00:00:55,379 --> 00:00:57,967
of dat je het bij een ander ziet,

16
00:00:57,967 --> 00:01:00,717
niemand wil dat nog een keer meemaken.

17
00:01:00,717 --> 00:01:03,547
En beter begrijpen wat het is,
is niet prettig,

18
00:01:03,547 --> 00:01:04,937
maar wel noodzakelijk,

19
00:01:04,937 --> 00:01:09,616
want preventie is alleen mogelijk 
als je begrijpt wat een paniekaanval is.

20
00:01:10,166 --> 00:01:11,696
Feitelijk is een paniekaanval

21
00:01:11,696 --> 00:01:17,127
een overdreven lichamelijke reactie
op het waarnemen van gevaar.

22
00:01:17,127 --> 00:01:19,427
Deze reactie ontstaat in de amygdala,

23
00:01:19,427 --> 00:01:22,627
het deel van de hersenen
dat angstreacties verwerkt.

24
00:01:22,627 --> 00:01:24,537
Als de amygdala angstsignalen ontvangt,

25
00:01:24,537 --> 00:01:27,392
reageert het sympathische zenuwstelsel,

26
00:01:27,392 --> 00:01:29,641
waardoor adrenaline vrijkomt.

27
00:01:29,891 --> 00:01:33,317
Adrenaline versnelt 
de hartslag en ademhaling

28
00:01:33,317 --> 00:01:37,339
om bloed en zuurstof snel
naar de arm- en beenspieren te brengen.

29
00:01:37,339 --> 00:01:39,642
De hersenen krijgen ook meer zuurstof,

30
00:01:39,642 --> 00:01:42,092
wat ze alerter en effectiever maakt.

31
00:01:42,882 --> 00:01:44,312
Tijdens een paniekaanval

32
00:01:44,312 --> 00:01:48,269
is de reactie veel heftiger
dan eigenlijk nodig is

33
00:01:48,269 --> 00:01:50,326
in een gevaarlijke situatie,

34
00:01:50,326 --> 00:01:55,115
met als gevolg hartkloppingen,
zwaar ademhalen en hyperventilatie.

35
00:01:55,115 --> 00:01:57,805
Veranderingen in de bloedstroom
veroorzaken duizeligheid

36
00:01:57,805 --> 00:02:00,289
en gevoelloze handen en voeten.

37
00:02:00,819 --> 00:02:03,869
Meestal duurt een paniekaanval
niet langer dan tien minuten.

38
00:02:03,869 --> 00:02:07,289
Dan neemt de prefrontale cortex
het van de amygdala over

39
00:02:07,289 --> 00:02:10,639
en wordt het parasympatische
zenuwstelsel geactiveerd.

40
00:02:10,639 --> 00:02:14,140
Hierdoor komt het hormoon
acetylcholine vrij,

41
00:02:14,140 --> 00:02:19,063
waardoor de hartslag verlaagt
en de paniekaanval wegzakt.

42
00:02:19,273 --> 00:02:22,223
Tijdens een paniekaanval
reageert het lichaam op angst

43
00:02:22,223 --> 00:02:25,901
alsof er een echte dreiging is,

44
00:02:25,901 --> 00:02:27,351
of nog erger.

45
00:02:27,351 --> 00:02:30,151
We weten niet zeker waarom dit gebeurt,

46
00:02:30,151 --> 00:02:34,870
maar soms roept iets 
een traumatische herinnering op,

47
00:02:34,870 --> 00:02:37,030
waardoor een paniekaanval ontstaat.

48
00:02:37,030 --> 00:02:39,748
Paniekaanvallen kunnen onderdeel zijn
van angststoornissen

49
00:02:39,748 --> 00:02:46,654
zoals PTSS, sociale angststoornis, OCS,
en gegeneraliseerde angststoornis.

50
00:02:46,654 --> 00:02:50,374
Terugkerende paniekaanvallen,
piekeren over nieuwe aanvallen,

51
00:02:50,374 --> 00:02:53,350
en je anders gaan gedragen 
om paniekaanvallen te voorkomen

52
00:02:53,350 --> 00:02:56,740
kunnen leiden tot een diagnose
van een paniekstoornis.

53
00:02:57,120 --> 00:02:59,522
De voornaamste behandelingen
bij paniekstoornissen

54
00:02:59,522 --> 00:03:03,644
zijn antidepressiva
en cognitieve gedragstherapie,

55
00:03:03,644 --> 00:03:05,374
oftewel CGT.

56
00:03:05,374 --> 00:03:08,614
De slagingskans is voor beiden 40%,

57
00:03:08,614 --> 00:03:12,410
hoewel ze niet bij iedereen 
even succesvol zijn.

58
00:03:12,410 --> 00:03:16,300
Antidepressiva hebben echter
wel vaak bijwerkingen

59
00:03:16,300 --> 00:03:20,110
en 50% van de mensen heeft een terugval
na het stoppen met de medicatie.

60
00:03:20,110 --> 00:03:25,713
Gedragstherapie heeft langer effect 
en kent maar 20% terugval.

61
00:03:25,983 --> 00:03:28,653
Het doel van CGT bij paniekstoornissen

62
00:03:28,653 --> 00:03:31,675
is het aanleren en trainen
van praktische oefeningen

63
00:03:31,675 --> 00:03:35,437
om zowel lichamelijk 
als geestelijk grip te krijgen

64
00:03:35,437 --> 00:03:39,537
op gevoelens en gedachten 
tijdens een paniekaanval.

65
00:03:39,657 --> 00:03:44,706
Eerst worden de lichamelijke oorzaken 
van een paniekaanval uitgelegd,

66
00:03:44,706 --> 00:03:47,336
dan volgen ademhalings- en spieroefeningen

67
00:03:47,336 --> 00:03:51,485
die helpen de ademhaling
onder controle te krijgen.

68
00:03:51,825 --> 00:03:54,265
Dan volgt cognitieve herstructurering,

69
00:03:54,265 --> 00:03:56,939
waarbij de gedachten worden bijgestuurd

70
00:03:56,939 --> 00:03:58,753
die tijdens aanvallen ontstaan --

71
00:03:58,753 --> 00:04:02,885
bijvoorbeeld dat je stikt, 
een hartaanval hebt, of doodgaat --

72
00:04:02,885 --> 00:04:06,277
en deze te vervangen 
door juiste gedachten.

73
00:04:07,065 --> 00:04:09,494
De volgende stap
is de confrontatie aangaan

74
00:04:09,494 --> 00:04:14,124
met gevoelens en situaties
die normaal paniekaanvallen veroorzaken.

75
00:04:14,654 --> 00:04:17,857
Het doel is om de gedachte los te laten

76
00:04:17,857 --> 00:04:22,010
dat deze gevoelens 
en situaties gevaarlijk zijn.

77
00:04:22,307 --> 00:04:27,512
Zelfs na therapie blijft het moeilijk 
om te gaan met een paniekaanval,

78
00:04:27,512 --> 00:04:32,209
maar door oefening kan de methode
aanvallen voorkomen en kalmeren

79
00:04:32,209 --> 00:04:36,818
en uiteindelijk de greep van de paniek
op iemands leven verlichten.

80
00:04:37,518 --> 00:04:39,208
Naast de standaard therapie

81
00:04:39,208 --> 00:04:44,615
hebben veel mensen met paniekaanvallen
baat bij de ideeën achter CGT:

82
00:04:44,615 --> 00:04:50,116
dat angst je geen kwaad doet, 
maar eraan vasthouden wel.

83
00:04:50,116 --> 00:04:52,676
Zelfs als je nooit
een paniekaanval hebt gehad,

84
00:04:52,676 --> 00:04:57,429
is het goed te weten hoe je ze bij jezelf
en bij anderen kan identificeren,

85
00:04:57,429 --> 00:05:01,839
en de aanvallen herkennen is
de eerste stap naar preventie.