1
00:00:00,554 --> 00:00:02,785
Divno je biti ovde

2
00:00:02,785 --> 00:00:04,871
pričati o mom putovanju,

3
00:00:04,871 --> 00:00:06,605
pričati o invalidskim kolicima

4
00:00:06,605 --> 00:00:09,245
i slobodi koju su mi donela.

5
00:00:09,245 --> 00:00:11,882
Invalidska kolica sam 
počela da koristim pre 16 godina

6
00:00:11,882 --> 00:00:14,016
kad je uznapredovala bolest

7
00:00:14,016 --> 00:00:17,602
promenila način moga pristupa svetu.

8
00:00:17,602 --> 00:00:19,979
Kad sam počela da koristim kolica,

9
00:00:19,979 --> 00:00:22,564
to je bila ogromna sloboda.

10
00:00:22,564 --> 00:00:25,650
Posmatrala sam svoj život kako se menja
i postaje ograničen.

11
00:00:25,650 --> 00:00:28,220
Kao da ste dobili jednu 
ogromnu novu igračku.

12
00:00:28,220 --> 00:00:32,250
Mogla sam zujati unaokolo 
i opet osetiti vetar na svom licu.

13
00:00:32,250 --> 00:00:35,758
Uzbudljivo je bilo samo ponovo biti na ulici.

14
00:00:35,758 --> 00:00:40,160
Međutim, iako sam otkrila tu novu 
sreću i slobodu,

15
00:00:40,160 --> 00:00:43,712
reakcija ljudi prema meni 
se u potpunosti promenila.

16
00:00:43,712 --> 00:00:46,192
Kao da me više nisu mogli videti,

17
00:00:46,192 --> 00:00:50,191
kao da me je prekrio 
plašt nevidljivosti.

18
00:00:50,191 --> 00:00:53,412
Izgleda da su me posmatrali 
iz ugla svojih pretpostavki

19
00:00:53,412 --> 00:00:57,640
kako je to kad si u kolicima.

20
00:00:57,640 --> 00:01:02,552
Kad sam pitala ljude na 
šta ih asociraju kolica

21
00:01:02,552 --> 00:01:06,106
upotrebili su reči 
"ograničenje", "strah",

22
00:01:06,106 --> 00:01:09,131
"sažaljenje" i "ograničenost".

23
00:01:09,131 --> 00:01:13,900
Shvatila sam da sam 
prihvatila ove odgovore

24
00:01:13,900 --> 00:01:17,437
i da me je to suštinski promenilo.

25
00:01:17,437 --> 00:01:21,627
Deo mene se otuđio.

26
00:01:21,627 --> 00:01:25,212
Gledala sam sebe ne 
iz sopstvene perspektive

27
00:01:25,212 --> 00:01:29,374
već slikovito i neprekidno 
iz prespektive

28
00:01:29,374 --> 00:01:32,271
reakcije drugih ljudi 
prema meni.

29
00:01:32,271 --> 00:01:37,396
Kao rezultat, znala sam da 
moram da stvorim svoje priče

30
00:01:37,396 --> 00:01:39,635
o ovom iskustvu,

31
00:01:39,635 --> 00:01:42,411
nove priče kojima bih povratila 
svoj identitet.

32
00:01:42,411 --> 00:01:45,515
["Pronalazeći slobodu: 'Kreirajući svoje priče učimo kako da prihvatimo tekstove svojih života podjednako ozbiljno kao i 'zvanične' priče." - Dejvis 2009, TEDx Women"]

33
00:01:45,515 --> 00:01:47,593
Počela sam sa radom

34
00:01:47,593 --> 00:01:50,409
čiji cilj je bio da kažem nešto

35
00:01:50,409 --> 00:01:55,527
o sreći i slobodi koju sam 
osećala koristeći kolica -

36
00:01:55,527 --> 00:02:00,141
električna kolica -
za pregovore sa svetom.

37
00:02:00,141 --> 00:02:06,726
Želela sam da pretvorim ove 
ukorenjene reakcije,

38
00:02:06,726 --> 00:02:10,521
da preobrazim predrasude 
koje su oblikovale

39
00:02:10,521 --> 00:02:13,702
moj identitet kad sam 
počela da koristim kolica,

40
00:02:13,702 --> 00:02:17,466
kroz kreiranje neočekivanih prizora.

41
00:02:17,466 --> 00:02:23,687
Kolica su postala predmet 
za slikanje i igru.

42
00:02:23,687 --> 00:02:25,728
Kad sam doslovno počela da ostavljam

43
00:02:25,728 --> 00:02:29,294
tragove sreće i slobode,

44
00:02:29,294 --> 00:02:31,242
bilo je uzbudljivo videti

45
00:02:31,242 --> 00:02:35,744
zainteresovane i iznenađene
reakcije ljudi.

46
00:02:35,744 --> 00:02:38,633
Činilo se da to stvara nove perspektive,

47
00:02:38,633 --> 00:02:41,528
i tu je ležao ključ promene.

48
00:02:41,528 --> 00:02:43,602
Pokazalo se da umetnička praksa

49
00:02:43,602 --> 00:02:45,945
može ponovo da stvori
nečiji identitet

50
00:02:45,945 --> 00:02:50,729
i izmeni predrasude 
kroz promenu sagledavanja već poznatog.

51
00:02:50,729 --> 00:02:54,642
Kad sam počela 
da ronim 2005. godine,

52
00:02:54,642 --> 00:02:58,168
shvatila sam da oprema za ronjenje 
širi raspon aktivnosti

53
00:02:58,168 --> 00:03:00,827
na isti način kao 
što to i kolica čine

54
00:03:00,827 --> 00:03:03,419
ali asociacije u vezi sa 
opremom za ronjenje

55
00:03:03,419 --> 00:03:06,019
su uzbuđenje i avantura,

56
00:03:06,019 --> 00:03:09,843
u potpunosti različita reakcija ljudi
nego na kolica.

57
00:03:09,843 --> 00:03:12,987
Pa sam pomislila:
"Pitam se šta bi se desilo

58
00:03:12,987 --> 00:03:17,299
ako ih spojim?"
(Smeh) (Aplauz)

59
00:03:17,299 --> 00:03:21,491
I podvodna kolica koja su proizašla iz toga,

60
00:03:21,491 --> 00:03:24,198
odvela su me na 
najuzbudljivije putovanje

61
00:03:24,198 --> 00:03:26,467
tokom prethodnih sedam godina.

62
00:03:26,467 --> 00:03:29,955
Da bih vam to dočarala,

63
00:03:29,955 --> 00:03:32,841
želela bih da podelim sa vama 
jedan od rezultata

64
00:03:32,841 --> 00:03:34,937
kreiranja ovog spektakla

65
00:03:34,937 --> 00:03:38,738
i pokažem vam na kakvo me je 
neverovatno putovanje to povelo.

66
00:03:38,738 --> 00:03:47,578
(Muzika)

67
00:07:08,435 --> 00:07:15,236
(Aplauz)

68
00:07:15,236 --> 00:07:18,215
Ovo je krajnje uzbudljivo iskustvo,

69
00:07:18,215 --> 00:07:21,856
prevazilazi većinu stvari koje 
sam iskusila u životu.

70
00:07:21,856 --> 00:07:24,953
Doslovno imam slobodu kretanja

71
00:07:24,953 --> 00:07:27,592
od 360 stepeni

72
00:07:27,592 --> 00:07:31,352
i zanosno iskustvo 
sreće i slobode.

73
00:07:31,352 --> 00:07:33,969
I krajnje neočekivana stvar

74
00:07:33,969 --> 00:07:38,159
je da i drugi ljudi vide 
i osećaju to.

75
00:07:38,159 --> 00:07:40,537
Njihove oči bukvalno sjaje

76
00:07:40,537 --> 00:07:43,791
i govore stvari kao:
"I ja želim jedna,"

77
00:07:43,791 --> 00:07:47,473
ili, "ako ti možeš to da uraditš, 
ja mogu bilo šta."

78
00:07:47,473 --> 00:07:51,095
I razmišljam, to je zato što u tom trenutku

79
00:07:51,095 --> 00:07:53,648
u kome vide objekat

80
00:07:53,648 --> 00:07:55,559
za koji nemaju referentni okvir

81
00:07:55,559 --> 00:07:58,359
ili upravo time prevazilazi okvire poimanja

82
00:07:58,359 --> 00:08:00,104
koje imaju vezano za kolica,

83
00:08:00,104 --> 00:08:03,136
moraju da razmišljaju na potpuno novi način.

84
00:08:03,136 --> 00:08:07,480
I smatram da taj trenutak potpuno nove misli

85
00:08:07,480 --> 00:08:09,978
možda stvara slobodu

86
00:08:09,978 --> 00:08:14,004
koja se širi na ostatak života.

87
00:08:14,004 --> 00:08:17,196
Za mene znači da vide

88
00:08:17,196 --> 00:08:19,546
vrednost različitosti,

89
00:08:19,546 --> 00:08:21,466
sreću koju donosi

90
00:08:21,466 --> 00:08:25,286
kada umesto fokusiranja 
na gubitak i ograničenost,

91
00:08:25,286 --> 00:08:29,690
vidimo i otkrivamo 
snagu i sreću

92
00:08:29,690 --> 00:08:34,097
gledajući svet iz uzbudljive 
nove perspektive.

93
00:08:34,097 --> 00:08:35,796
Za mene, kolica postaju

94
00:08:35,796 --> 00:08:38,141
vozilo transformacije.

95
00:08:38,141 --> 00:08:41,921
U stvari, podvodna kolica
sad nazivam "Portal"

96
00:08:41,921 --> 00:08:44,125
jer su me bukvalno uvela

97
00:08:44,125 --> 00:08:46,003
u novi način postojanja,

98
00:08:46,003 --> 00:08:49,737
u nove dimenzije
i novi nivo svesti.

99
00:08:49,737 --> 00:08:51,282
Druga stvar je,

100
00:08:51,282 --> 00:08:53,754
pošto niko nije 
video niti čuo

101
00:08:53,754 --> 00:08:56,249
za podvodna kolica pre,

102
00:08:56,249 --> 00:08:59,092
a kreiranje ovog spektakla
je zapravo kreiranje

103
00:08:59,092 --> 00:09:01,929
novih načina sagledavanja stvari, 
postojanja i saznanja,

104
00:09:01,929 --> 00:09:04,877
sad i vi imate ovaj 
koncept u glavi,

105
00:09:04,877 --> 00:09:08,676
Svi ste vi takođe deo umetničkog dela.

106
00:09:08,676 --> 00:09:16,198
(Aplauz)