WEBVTT

00:00:00.708 --> 00:00:02.018
چۆنن خەڵکینە؟

00:00:02.042 --> 00:00:04.893
پێش هەموو شتێک، ناتوانم باوەڕکەم
کە لەسەر سەکۆی تێدم.

00:00:04.917 --> 00:00:06.768
ئەمە زۆر گەورەیە.

00:00:06.792 --> 00:00:08.059
چونکە ئێستا،

00:00:08.083 --> 00:00:10.059
هەموو تاکێکی گووندەکەم
سەیری ئەمە ئەکەن.

00:00:10.083 --> 00:00:12.976
بۆیە بێگومان، مارەییم بەرزبۆتەوە.

00:00:13.000 --> 00:00:14.726
ناوم ئادیۆلا فایهونە.

00:00:14.750 --> 00:00:16.018
خەڵکی نایجیریام.

00:00:16.042 --> 00:00:17.309
لە ئەمریکا ئەژیم،

00:00:17.333 --> 00:00:19.809
ڕۆژنامەنوسم، یان کۆمیدییەک،

00:00:19.833 --> 00:00:21.184
یان نوسەری گاڵتەپێکەر،

00:00:21.208 --> 00:00:22.934
هەر بەڕاستی ئەوەی بتانەوێت.

00:00:22.958 --> 00:00:25.393
من هەموو ژنێکم، هەموویەتی لە منا.

00:00:25.417 --> 00:00:29.476
بەرنامەیەکی یوتیوب پێشکەش ئەکەم بەناوی
"هێشتنەوەی بە ڕاستی لەگەڵ ئادیۆلا."

00:00:29.500 --> 00:00:34.518
ئەم بەرنامەیە لەسەرخۆیە، و
بەڕێزانەیە و ڕێگایەکی ڕەقە

00:00:34.542 --> 00:00:37.101
بۆ باسکردنی سەرکردە ئەفریقییە گەندەڵەکان.

00:00:37.125 --> 00:00:40.423
سەرۆک بوهاری: نازانم ژنەکەم
سەر بە کام پارتە،

00:00:40.433 --> 00:00:42.184
بەڵام سەر بە چێشتخانەی ماڵەکەمە.

00:00:42.208 --> 00:00:43.643
ئادیۆلا: ئاه، ئای خوایە!

00:00:43.667 --> 00:00:45.268
هەندێک ئاوم ئەوێت --

00:00:45.292 --> 00:00:46.583
وتم ئاوم ئەوێت!

00:00:48.833 --> 00:00:49.881
بینیتان؟

00:00:49.885 --> 00:00:52.018
ڕاستییەکان لەبەر چاویان ئەهێڵمەوە، ها!

00:00:52.042 --> 00:00:54.726
بەتایبەتی کاتێک هەڵە ئەکەن،
کە زۆر جار ڕووئەیات.

00:00:54.750 --> 00:00:57.643
ئەگەر بەرپرسێکی ئەفریقی سەیرم ئەکات،

00:00:57.667 --> 00:00:59.726
من باسی تۆ ناکەم بەڕێز.

00:00:59.750 --> 00:01:02.726
باسی هاوپیشەکەت ئەکەم، بەلێ.

00:01:02.750 --> 00:01:07.226
بۆیە ئەمە ئەکەم چونکە ئەفریقا هەموو شتێکی تیایە
بۆ ئەوەی مەزن دەرچێت.

00:01:07.250 --> 00:01:08.684
ئەزانن، کە گەورەبووم باوەڕم وابوو

00:01:08.708 --> 00:01:11.809
کە ئەفریقا وەک کیشوەرێک زەبەلاحە.

00:01:11.833 --> 00:01:14.351
شارەزاییمان هەیە، زیرەکی،

00:01:14.375 --> 00:01:18.059
سەرچاوەی سرووشتی و هەموو شتێک
زیاتر لە هەر کیشوەرێکی تر.

00:01:18.083 --> 00:01:21.893
ئەفریقا لەسەدا ٣١ی ئاڵتوونی
جیهان و

00:01:21.917 --> 00:01:23.809
مانگانییس و یۆرانیۆم دابین ئەکات،

00:01:23.833 --> 00:01:26.976
لەسەدا ٥٧ی ئەڵماسی جیهان و

00:01:27.000 --> 00:01:29.184
لەسەدا ١٣ی نەوتی جیهان.

00:01:29.208 --> 00:01:32.184
هیچ هۆکارێکمان نییە
بۆ پشت بەستن بە هاوکاری

00:01:32.208 --> 00:01:35.809
یان قەرزکردنی پارە
لە چین یان بانقی جیهانی.

00:01:35.833 --> 00:01:37.268
بەڵام بێ سەرکردەی باش،

00:01:37.292 --> 00:01:41.518
وەک داڵێک واین کە نازانێت
ئەتوانێت بفڕێت،

00:01:41.542 --> 00:01:43.351
جا وەرە بچێتە ئاسمان.

00:01:43.375 --> 00:01:45.809
ئەفریقا وەک زەبەلاحێکی نوستوو وایە.

00:01:45.833 --> 00:01:49.184
ئێستا ڕاستییەکە ئەوەیە،
من ئەمەوێ ئەم زەبەلاحە خەبەرکەمەوە، و

00:01:49.208 --> 00:01:51.309
لەبەر ئەوەیە جلە پیسەکان هەڵئەخەم

00:01:51.333 --> 00:01:53.393
بۆ ئەوانەی بەرپرسیارن لەو زەبەلاحە.

00:01:53.417 --> 00:01:56.143
سیاسەتمەدارەکانمان، سەرکردە ئاینییەکانمان،

00:01:56.167 --> 00:01:57.893
بێگومان بەوپەڕێ ڕێزەوە،

00:01:57.917 --> 00:02:00.601
چونکە لەهەموو شتێک زیاتر،

00:02:00.625 --> 00:02:04.268
سەرکردەکانی ئەفریقا حەز ئەکەن
ڕێزیان لێبگیرێت.

00:02:04.292 --> 00:02:06.268
بۆیە کەم کەم ئەیانەمێ.

00:02:06.292 --> 00:02:07.559
ئاه بەرنامەکەم،

00:02:07.583 --> 00:02:09.351
کڕنووشیان بۆ ئەبەم -- ها! --

00:02:09.375 --> 00:02:12.143
پێیان ئەڵێم مام، و پور،

00:02:12.167 --> 00:02:13.726
باوکی ڕۆحیم، و

00:02:13.750 --> 00:02:15.268
ئینجا --

00:02:15.292 --> 00:02:18.684
سوکایەتییان پێئەکەم لەسەر
سوکایەتی کردن بە زیرەکیمان.

00:02:18.708 --> 00:02:20.768
لەبەر ئەوەشە کە بێزاربووین

00:02:20.792 --> 00:02:24.184
لە دووڕوویی و بەڵێنی درۆ.

00:02:24.208 --> 00:02:25.601
بۆ نموونە،

00:02:25.625 --> 00:02:29.393
سەرۆکی ناجیریا سوێندی خوارد
کۆتایی بە گەشتیاری پزیشکی بێنێت

00:02:29.417 --> 00:02:32.101
بە چاککردنەوەی نەخۆشخانە پەککەوتووەکانمان و

00:02:32.125 --> 00:02:34.268
بنیاتنانی نەخۆشخانەی نوێ.

00:02:34.292 --> 00:02:35.726
بەڵام چی کرد؟

00:02:35.750 --> 00:02:40.684
ساڵی ٢٠١٧ سێ مانگ
چارەسەری وەرگرت لە لەندەن.

00:02:40.708 --> 00:02:44.184
ماوەی سێ مانگ سەرۆکمان نەبوو.

00:02:44.208 --> 00:02:46.226
ماوەی سێ مانگ بێ سەرۆک بووین.

00:02:46.250 --> 00:02:48.934
بۆیە بوو بە کاری من
سەرۆکەکەمان بانگکەم،

00:02:48.958 --> 00:02:50.226
بێگومان بە ڕێزەوە.

00:02:50.250 --> 00:02:53.559
وتم، "ها جەنابی سەرۆک،
کچەکەتە، ئادیۆلا.

00:02:53.583 --> 00:02:55.559
ئەزانیت من چۆنم،
تۆ چۆنیت؟

00:02:55.583 --> 00:02:57.434
تۆ هیچ شەرم ناکەیت."

00:02:57.458 --> 00:02:58.768
لەبیرم چوو "بەڕێز" زیادکەم.

00:02:58.792 --> 00:03:00.893
"بەڕێز، تۆ هیچ شەرمت نییە.

00:03:00.917 --> 00:03:02.678
(بە یۆروبا: تۆ هیچ لە خوا ناترسیت.)

00:03:02.678 --> 00:03:03.976
تۆ هیچ لە خوا ناترسیت."

00:03:04.000 --> 00:03:08.893
سی و پێنج هەزار پزیشکی ناجیری
لە ئێستادا کار ئەکەن لە ئەمریکا،

00:03:08.917 --> 00:03:10.351
بەریتانیا و کەنەدا،

00:03:10.375 --> 00:03:12.018
کاری سەرسوڕهێنەر ئەکەن،

00:03:12.042 --> 00:03:15.184
لەبەر ئەوەی لە نایجیریا
پارەی پێویستیان نادرێتێ

00:03:15.208 --> 00:03:17.351
کەرەستەی پێویستیشیان
لەبەردەستدا نییە

00:03:17.375 --> 00:03:19.643
بۆ ئەوەی کارەکانیان
وەک پزیشک بکەن.

00:03:19.667 --> 00:03:23.518
ئەمەش لە چەندین وڵاتی
ئەفریقیدا ڕووئەیات.

00:03:23.542 --> 00:03:26.434
توانای فڕینمان هەیە.

00:03:26.458 --> 00:03:30.851
بەڵام بەداخەوە، زۆرێک لە بەهرەکانی
ئەفریقا ئەفڕنە دەرەوەی ئەفریقا

00:03:30.875 --> 00:03:32.643
بۆ کیشوەرەکانی تر.

00:03:32.667 --> 00:03:33.934
بۆ نموونە،

00:03:33.958 --> 00:03:37.268
ئەم پزیشکە نایجیرییە نەشتەرگەری
لەسەر منداڵێکی لەدایکنەبوو کردووە

00:03:37.292 --> 00:03:38.559
لە تێکساس.

00:03:38.583 --> 00:03:40.226
هەروەها، ئەم پزیشکە نایجیرییە

00:03:40.250 --> 00:03:44.809
کاریگەرییە دەمارییەکانی مێشک شڵەقانی
دۆزیوەتەوە لەسەر وەرزشەوانان.

00:03:44.833 --> 00:03:47.559
چەندین وڵاتیش وەرزشەوانی ئەفریقیان هەیە

00:03:47.583 --> 00:03:50.601
مەدالیای ئاڵتوون ئەبەنەوە بۆیان.

00:03:50.625 --> 00:03:52.059
ئەوەی سەرنجڕاکێشە ئەوەیە،

00:03:52.083 --> 00:03:54.559
چاوەڕێین خوا ئەفریقا چاککاتەوە.

00:03:54.583 --> 00:03:57.536
بۆ نموونە، هەر بەڕاستی، گاڵتە نییە،
ئێمە، ئێمە چاوەڕێی خوا ئەکەین.

00:03:57.560 --> 00:03:59.768
مەبەستم ئەوەیە، هەر سەیری
سەرۆکی بوروندی بکەن.

00:03:59.792 --> 00:04:02.184
ڕۆژنامەنووسەکان و ئەندامانی
ئۆپۆزسیۆن ئەخاتە زیندانەوە،

00:04:02.208 --> 00:04:05.101
بەڵام ڕۆژێکی نەتەوەیی
نزاکردن دیاری ئەکات

00:04:05.125 --> 00:04:08.434
بۆ ئەوەی خەڵک نزا بۆ خوا بکەن
وڵاتەکە چاککاتەوە.

00:04:08.458 --> 00:04:11.101
منیش ئەڵێم، ئەی نابێت ئەو
وڵاتەکە چاک بکاتەوە؟

00:04:11.125 --> 00:04:12.684
ئاه، نا، نا، نا، نا، نا.

00:04:12.708 --> 00:04:14.768
ئەمانەوێ خوا چاکیکاتەوە.

00:04:14.792 --> 00:04:17.351
ئەبینن ئەبێ مامەڵە لەگەڵ چی بکەم؟

00:04:17.375 --> 00:04:18.643
من پێتان ئەڵێم،

00:04:18.667 --> 00:04:21.809
هەورەتریشقە ئامادەیە بۆ ئەوەی
ڕۆژێک بێت لەم سیاسەتمەدارانە بات.

00:04:21.833 --> 00:04:24.393
ئێمە لەمە باشترین.

00:04:24.417 --> 00:04:28.309
ئەمەوێ سەرکردەکانمان دەست بکەن
بە هەڵگرتنی بەرپرسیارێتی و

00:04:28.333 --> 00:04:31.809
چیتر هەموو شتێک نەخەنە ئەستۆی خوا.

00:04:31.833 --> 00:04:34.059
خوا هەموو ئەوەی یاوینەتێ
کە پێویستمان پێیەتی.

00:04:34.083 --> 00:04:36.643
لێرەیایە، با بەکاریبێنین.

00:04:36.667 --> 00:04:39.768
بەڵام با ئەمەش باسکەم،
گرنگترین بەش لەم کارەما

00:04:39.792 --> 00:04:42.809
باسکردنی ئەفریقییەکانە
کە کاری سەرسوڕهێنەر ئەکەن،

00:04:42.833 --> 00:04:45.059
خەڵکە ئاساییەکەی گرنگن بۆ ژیان.

00:04:45.083 --> 00:04:47.726
وەک ئەم ژنە کینییە، وانگاری ماسای،

00:04:47.750 --> 00:04:51.559
یەکەم ژنی ئەفریقی کە خەڵاتی
ئاشتی نۆبڵ وەربگرێت،

00:04:51.583 --> 00:04:53.351
لەسەر داکۆکیکردن لە مافەکانی مرۆڤ و

00:04:53.375 --> 00:04:55.518
چاندنی یەک ملیۆن درەخت.

00:04:55.542 --> 00:04:57.684
هەروەها ئەم ژنە زیمبابۆییە،

00:04:57.708 --> 00:04:59.101
دکتۆر تێرارای ترێنت،

00:04:59.125 --> 00:05:02.476
کە لە تەمەنی چواردە ساڵیدا دراوە بە شوو

00:05:02.500 --> 00:05:04.226
لە ئاڵوگۆڕدا لەگەڵ مانگایەک.

00:05:04.250 --> 00:05:07.268
لەگەڵ ئەوەشدا، ئەم ژنە خۆی فێری
نووسین و خوێندنەوە کردووە، و

00:05:07.292 --> 00:05:09.309
دەرئەنجام لە بەرنامەی ئۆپراش
چاوپێکەوتنی لەگەڵ کرا.

00:05:09.333 --> 00:05:12.851
ئاه، خوایە، منیش ئەمەوێت
ڕۆژێک بێت بچمە سەر بەرنامەی ئۆپرا.

00:05:12.875 --> 00:05:14.893
ئەمڕۆ، ئەم ژنە خوێندنگەی بنیاتناوە

00:05:14.917 --> 00:05:17.643
بۆ هەزارەها منداڵ لە زیمبابۆی.

00:05:17.667 --> 00:05:21.601
هەروەها، تەلارسازی بەناوبانگی بەریتانی
دەیڤد ئادجای نەخشەی

00:05:21.625 --> 00:05:24.393
چەندین تەلاری سەرنجڕاکێشی کێشاوە لە جیهاندا.

00:05:24.417 --> 00:05:27.184
هەروەها غانی و تانزانیشە،

00:05:27.208 --> 00:05:31.268
بۆیە ئەزانین ئەبێت ئەو برنجە
جۆڵۆفە غانییە بێت،

00:05:31.292 --> 00:05:32.559
کە خواردوێتی،

00:05:32.583 --> 00:05:34.601
کە ئیلهامی پێبەخشیووە بۆ نەخشەکێشان.

00:05:34.625 --> 00:05:36.553
ئاه، لەوانەشە برنجە جۆلۆفە نایجیرییەکە بێت،

00:05:36.577 --> 00:05:38.069
چونکە نایجیرییەکە باشترە.

00:05:38.094 --> 00:05:40.863
بەهەرحاڵ، بەڵام ئەوەیە ئیلهامی یاوەتێ
کە بتوانێت ببێت

00:05:40.888 --> 00:05:43.101
بەو پیاوە مەزنەی ئەمڕۆ.

00:05:43.125 --> 00:05:44.684
لەکاتێکیشدا سەرنجی ئێوەم هەیە،

00:05:44.708 --> 00:05:46.143
یەک شتی ترم هەیە بیڵێم،

00:05:46.167 --> 00:05:47.434
بۆیە تکایە نزیکتر ببنەوە.

00:05:47.458 --> 00:05:49.809
باشە، ئەوە باشە،
زۆر نزیک مەبنەوە، ئەوە باشە.

00:05:49.833 --> 00:05:51.518
ئەو شێوازەم بەدڵ نییە کە هەندێک لە ئێوە

00:05:51.542 --> 00:05:53.351
ئەفریقای پێ نیشان ئەیەن.

00:05:53.375 --> 00:05:54.976
هەمووتان نا، هەندێکتان.

00:05:55.000 --> 00:05:56.268
بەتایبەتی تۆ.

00:05:56.292 --> 00:05:59.101
پێش هەموو شتێک، وڵات نییە،
کیشوەرە.

00:05:59.125 --> 00:06:01.434
پۆڵی خەڵکی ئۆگەندا ناناسم،

00:06:01.458 --> 00:06:03.559
رێبێکای خەڵکی زیمبابۆی ناناسم.

00:06:03.583 --> 00:06:05.643
دووری نایجیریا لە زیمبابۆیەوە

00:06:05.667 --> 00:06:08.018
هێندەی نیو یۆرکە لە فەڕەنساوە.

00:06:08.042 --> 00:06:11.184
هەروەها چەند خەڵکێکی بێ جل نین
کە خێری خۆرئاوایان بوێت.

00:06:11.208 --> 00:06:12.976
هەمووی هەڵە تێگەشتوون.

00:06:13.000 --> 00:06:15.351
شێرەکان بە شەقامەکانمانا ناسوڕێنەوە، باشە؟

00:06:15.375 --> 00:06:16.643
زۆر شتی تریش هەیە،

00:06:16.667 --> 00:06:18.768
بەڵام خۆتان ئەزانن باسی چی ئەکەم.

00:06:18.792 --> 00:06:20.184
بۆیە لەکاتێکدا هەوڵ ئەیەم
کاری خۆم بکەم،

00:06:20.208 --> 00:06:22.476
کە ئەمەوێ زەبەلاحە نوستوەکەی
ئەفریقا لەخەو هەستێنم،

00:06:22.500 --> 00:06:25.476
بۆ وەرگرتنی شوێنی شایستەی خۆی
لە مەیدانی جیهانیدا،

00:06:25.500 --> 00:06:27.226
ئێوەش ئەتوانن بەشی خۆتان بکەن.

00:06:27.250 --> 00:06:29.559
تکایە زیاتر گوێبگرن.

00:06:29.583 --> 00:06:31.643
گوێ لە هاوڕێ ئەفریقییەکانتان بگرن

00:06:31.667 --> 00:06:33.518
پێش گریمانەیەکی پێشوەختی

00:06:33.542 --> 00:06:36.726
ئەوەی بیر لە چی ئەکەیتەوە
کە پێت وایە لەوانەیە بیڵێن.

00:06:36.750 --> 00:06:38.559
کتێبە ئەفریقییەکان بخوێنەرەوە.

00:06:38.583 --> 00:06:41.018
ئاه، ئای خوایە، سەیری فلیمە
ئەفریقییەکانیش بکە.

00:06:41.042 --> 00:06:42.434
یان هەر هیچ نەبێت،

00:06:42.458 --> 00:06:45.851
هەندێک ناوی ٥٤ وڵاتە جوانەکەمان فێربە،

00:06:45.875 --> 00:06:49.101
بەڵێ ئەوە ڕاستە خۆشەویست،
پەنجا و چوار، پێنج چوار،

00:06:49.125 --> 00:06:50.643
زۆرباشە، هەموو ئەمە ڕاستی بوو،

00:06:50.667 --> 00:06:52.620
هەمووشی بەڕاستی ئەهێڵمەوە لێرەیا.

00:06:52.644 --> 00:06:54.893
هەتا جاری داهاتوو
هەمووتان ئەبینمەوە.

00:06:54.917 --> 00:06:56.250
بەهیوای ئاشتی.