WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:03.000
Bugün, Lakota fotoğraflarımı göstermek için buradayım.

00:00:04.000 --> 00:00:06.000
Birçoğunuz Lakota'yı duymuş olabilirsiniz;

00:00:06.000 --> 00:00:08.000
ya da en azından Siular adındaki

00:00:08.000 --> 00:00:10.000
daha büyük kabileler grubunu duymuşsunuzdur.

00:00:10.000 --> 00:00:13.000
Lakota, topraklarından çıkarılarak şu anda rezervasyon denilen

00:00:13.000 --> 00:00:15.000
savaş esiri kamplarına gönderilen

00:00:15.000 --> 00:00:17.000
birçok kabileden biridir.

00:00:17.000 --> 00:00:19.000
Bugünkü slayt gösterisinin konusu olan

00:00:19.000 --> 00:00:21.000
Pine Ridge Rezervasyonu,

00:00:21.000 --> 00:00:23.000
Güney Dakota'daki Black Hills'in (Siyah Tepeler)

00:00:23.000 --> 00:00:25.000
120 km güneydoğusunda bulunur.

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
Buradan bazen, 334 Numaralı Savaş Esiri Kampı

00:00:27.000 --> 00:00:30.000
olarak da bahsedilir

00:00:30.000 --> 00:00:33.000
ve şu anda Lakotalar'ın yaşadığı yerdir.

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
Eğer Amerikan Kızılderili Hareketi AIM'i

00:00:35.000 --> 00:00:37.000
duyduysanız,

00:00:37.000 --> 00:00:39.000
ya da Russell Means'i

00:00:39.000 --> 00:00:41.000
ya da Leonard Peltier'i

00:00:41.000 --> 00:00:43.000
ya da Oglala sorununu,

00:00:43.000 --> 00:00:46.000
o zaman Pine Ridge'in ABD'deki

00:00:46.000 --> 00:00:49.000
Yerli sorunlarıyla ilgili sıfır noktası olduğunu bilirsiniz.

NOTE Paragraph

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
Benden Lakota'ya ilişkim hakkında

00:00:51.000 --> 00:00:53.000
bugün biraz konuşmam istendi;

00:00:53.000 --> 00:00:55.000
ve bu benim için çok zor bir şey

00:00:55.000 --> 00:00:57.000
çünkü eğer derimin renginden fark etmediyseniz,

00:00:57.000 --> 00:00:59.000
ben beyazım

00:00:59.000 --> 00:01:02.000
ve bu, bir Yerli rezervasyonunda çok büyük bir engeldir.

00:01:04.000 --> 00:01:06.000
Bugün fotoğraflarımda birçok kişi göreceksiniz

00:01:06.000 --> 00:01:09.000
ve ben bu insanlarla çok yakınlaştım ve beni ailelerinden biri gibi kabul ettiler.

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
Bana "kardeş" ve "amca" diye hitap ettiler

00:01:11.000 --> 00:01:13.000
ve beş yıl boyunca beni tekrar tekrar davet ettiler.

00:01:13.000 --> 00:01:15.000
Fakat ben Pine Ridge'de

00:01:15.000 --> 00:01:18.000
her zaman bir "wasichu" olacağım;

00:01:18.000 --> 00:01:21.000
"wasichu" bir Lakota kelimesi;

00:01:21.000 --> 00:01:23.000
anlamı, Kızılderili olmayan;

00:01:23.000 --> 00:01:25.000
fakat başka bir anlamı da

00:01:25.000 --> 00:01:29.000
"en iyi eti kendine alan" demek.

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
Ve benim üzerinde durmak istediğim de bu anlamı;

00:01:31.000 --> 00:01:33.000
etin en iyi yerini kendine alan.

00:01:33.000 --> 00:01:35.000
Açgözlü anlamına geliyor.

00:01:36.000 --> 00:01:38.000
Bu oditoryuma şöyle bir bakın bugün.

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
Amerika'nın batısında bir özel okuldayız;

00:01:41.000 --> 00:01:44.000
cebimizde paramızla

00:01:44.000 --> 00:01:46.000
kırmızı kadife koltuklarda oturuyoruz.

00:01:46.000 --> 00:01:48.000
Ve hayatlarımıza bakacak olursak

00:01:48.000 --> 00:01:50.000
biz gerçekten etin en iyi yerini

00:01:50.000 --> 00:01:52.000
almış durumdayız.

00:01:52.000 --> 00:01:55.000
Bugün biz kazanalım diye

00:01:55.000 --> 00:01:57.000
kaybeden insanların olduğu

00:01:57.000 --> 00:01:59.000
fotoğraflara bakalım;

00:01:59.000 --> 00:02:02.000
ve yüzlerini gördüğünüzde bilin ki bu insanlar

00:02:02.000 --> 00:02:05.000
sadece Lakota'nın resimleri değildir;

00:02:05.000 --> 00:02:08.000
tüm yerlileri temsil etmektedirler.

NOTE Paragraph

00:02:10.000 --> 00:02:12.000
Bu kağıt parçasında

00:02:12.000 --> 00:02:14.000
Lakotalı arkadaşlarımdan ve ailemden

00:02:14.000 --> 00:02:17.000
öğrendiğim şekliyle tarih bulunmaktadır.

00:02:17.000 --> 00:02:19.000
Aşağıdakiler, yapılan antlaşmaların,

00:02:19.000 --> 00:02:22.000
ihlâl edilmiş antlaşmaların ve

00:02:22.000 --> 00:02:24.000
savaş adıyla gizlenen katliamların kronolojisidir.

00:02:24.000 --> 00:02:26.000
1824'ten başlayayım.

00:02:26.000 --> 00:02:28.000
Kızılderili İşleri Bürosu olarak bilinen yer,

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
Amerikan Yerlileri'yle ilişkilerimizde

00:02:30.000 --> 00:02:32.000
erkenden bir saldırgan tavrı ortaya koyarak

00:02:32.000 --> 00:02:34.000
Savunma Bakanlığı bünyesinde kurulmuştur.

00:02:34.000 --> 00:02:36.000
1851:

00:02:36.000 --> 00:02:38.000
İlk Fort Laramie Antlaşması yapılmıştır;

00:02:38.000 --> 00:02:41.000
burada Lakota ülkesinin sınırları net olarak gösterilmiştir.

00:02:41.000 --> 00:02:43.000
Antlaşmaya göre,

00:02:43.000 --> 00:02:45.000
o topraklar bağımsız bir ulustur.

00:02:45.000 --> 00:02:47.000
Bu antlaşmadaki sınırlar korunsaydı

00:02:47.000 --> 00:02:50.000
-ve korunması gerektiğinin yasal bir zemini vardır-

00:02:50.000 --> 00:02:53.000
bugün Amerika böyle görünecekti.

00:02:55.000 --> 00:02:57.000
10 yıl sonra,

00:02:57.000 --> 00:03:00.000
Başkan Lincoln tarafından imzalanan Evyeri Kanunu

00:03:00.000 --> 00:03:03.000
Yerli topraklarına beyaz göçmenlerin akmasına neden oldu.

00:03:03.000 --> 00:03:05.000
1863:

00:03:05.000 --> 00:03:07.000
Minnesota'daki Santee Siuları'nın ayaklanması

00:03:07.000 --> 00:03:10.000
38 Siu erkeğinin asılmasıyla sonuçlandı;

00:03:10.000 --> 00:03:13.000
ABD tarihindeki en büyük toplu infaz.

00:03:14.000 --> 00:03:16.000
İnfaz emri, Başkan Lincoln tarafından

00:03:16.000 --> 00:03:18.000
Özgürlük Bildirgesi'ni imzalamasından

00:03:18.000 --> 00:03:21.000
sadece iki gün sonra verilmişti.

NOTE Paragraph

00:03:22.000 --> 00:03:25.000
1866, kıtayı geçen tren yolunun yapımının başlaması,

00:03:25.000 --> 00:03:27.000
yeni bir dönem.

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
Trenler ve yollara kestirmeler açmak için

00:03:29.000 --> 00:03:32.000
Lakota Ülkesi'nin kalbindeki topraklara el koyduk.

00:03:32.000 --> 00:03:34.000
Antlaşmalar unutulmuştu.

00:03:34.000 --> 00:03:37.000
Bunun karşılığında, Lakota şefi Kırmızı Bulut tarafından

00:03:37.000 --> 00:03:40.000
yönetilen üç kabile saldırdı ve ABD ordusunu birçok kez yendi.

00:03:40.000 --> 00:03:42.000
Bu bölümü tekrarlamak istiyorum.

00:03:42.000 --> 00:03:45.000
Lakota ABD ordusunu yendi.

00:03:45.000 --> 00:03:48.000
1868: İkinci Fort Laramie Antlaşması

00:03:48.000 --> 00:03:51.000
Büyük Siu Milleti'nin bağımsızlığını ve kutsal Siyah Tepeler'in

00:03:51.000 --> 00:03:54.000
Lakota'ya ait olduğunu açıkça garanti eder.

00:03:54.000 --> 00:03:56.000
Hükümet aynı zamanda toprak ve çevre eyaletlerde avlanma hakkı da

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
vadeder.

00:03:58.000 --> 00:04:00.000
Powder River kırsalının bundan sonra tüm beyazlara kapalı

00:04:00.000 --> 00:04:03.000
olacağına söz verdik.

00:04:03.000 --> 00:04:05.000
Antlaşma, Kırmızı Bulut ve Siular için

00:04:05.000 --> 00:04:07.000
tam bir zafer gibi gözüküyordu.

00:04:07.000 --> 00:04:10.000
Aslında, bu, Amerikan tarihindeki, hükümetin

00:04:10.000 --> 00:04:13.000
düşmanın tüm istediklerini kabul etmek zorunda kalarak

00:04:13.000 --> 00:04:16.000
barış müzakere ettiği tek savaştır.

NOTE Paragraph

00:04:18.000 --> 00:04:20.000
1869:

00:04:20.000 --> 00:04:22.000
Kıtayı geçen tren yolu bitirildi

00:04:22.000 --> 00:04:25.000
ve diğer şeylerin yanında, büyük miktarlarda bufalo öldüren

00:04:25.000 --> 00:04:28.000
avcıları da taşımaya başladı ve böylece

00:04:28.000 --> 00:04:31.000
Siular için bir yiyecek, giyecek ve barınak kaynağı yok olmaya başladı.

00:04:31.000 --> 00:04:33.000
1871:

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
Kızılderili El Koyma Kanunu

00:04:35.000 --> 00:04:38.000
tüm Kızılderililer'i federal hükümetin vesayetine soktu.

00:04:38.000 --> 00:04:41.000
Ek olarak, ordu, Batı Kızılderilileri'nin

00:04:41.000 --> 00:04:44.000
rezervasyonlardan çıkmasını yasaklayan emirler yayınladı.

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
O zamanki tüm Batı Kızılderilileri

00:04:46.000 --> 00:04:48.000
artık savaş esiriydi.

00:04:48.000 --> 00:04:50.000
Gene 1871'de

00:04:50.000 --> 00:04:52.000
antlaşma yapma sürecini sona erdirdik.

00:04:52.000 --> 00:04:55.000
Antlaşmalarla ilgili problem, kabilelerin bağımsız uluslar olarak varolmalarına izin vermesiydi

00:04:55.000 --> 00:04:57.000
ve biz bunu kabul edemezdik;

00:04:57.000 --> 00:04:59.000
planlarımız vardı.

NOTE Paragraph

00:04:59.000 --> 00:05:01.000
1874:

00:05:01.000 --> 00:05:04.000
General George Custer, Lakota bölgesinde altın bulunduğunu duyurdu;

00:05:04.000 --> 00:05:06.000
özellikle Siyah Tepeler'de.

00:05:06.000 --> 00:05:08.000
Altın haberi, Lakota Ülkesi'ne büyük bir beyaz göçmen

00:05:08.000 --> 00:05:10.000
akışını beraberinde getirdi.

00:05:10.000 --> 00:05:12.000
Custer, Meclis'e Lakota'yla yaptığı antlaşmaları

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
en kısa zamanda sonlandırmanın

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
bir yolunu bulmasını tavsiye etti.

00:05:16.000 --> 00:05:19.000
1875: Fort Laramie Antlaşması'nın ihlâliyle

00:05:19.000 --> 00:05:22.000
Lakota Savaşı başladı.

00:05:22.000 --> 00:05:24.000
1876:

00:05:24.000 --> 00:05:26.000
26 Temmuz'da,

00:05:26.000 --> 00:05:28.000
Custer'in 7. süvari alayı,

00:05:28.000 --> 00:05:30.000
bir Lakota köyüne saldırmak üzere yola çıkmışken

00:05:30.000 --> 00:05:32.000
Little Big Horn savaşında yenildi.

00:05:32.000 --> 00:05:34.000
1877:

00:05:34.000 --> 00:05:37.000
Büyük Lakota savaşçısı ve şefi Çılgın At,

00:05:37.000 --> 00:05:39.000
Fort Robinson'da teslim oldu.

00:05:39.000 --> 00:05:42.000
Daha sonra gözaltında öldürüldü.

00:05:45.000 --> 00:05:48.000
1877 ayrıca bizim Fort Laramie Antlaşmaları'nı

00:05:48.000 --> 00:05:50.000
yok saymanın bir yolunu bulduğumuz bir yıl.

00:05:50.000 --> 00:05:53.000
Siu şeflerine ve önde gelenlerine "Sat ya da Açlıktan Öl" olarak bilinen

00:05:53.000 --> 00:05:56.000
bir kampanyayla yeni bir antlaşma sunuldu.

00:05:56.000 --> 00:05:59.000
Kağıdı imzala yoksa kabilene yiyecek yok.

00:05:59.000 --> 00:06:02.000
Yetişkin erkek nüfusunun sadece yüzde onu imzaladı.

00:06:02.000 --> 00:06:04.000
Toprak devri için Fort Laramie Antlaşması'na göre

00:06:04.000 --> 00:06:06.000
en azından kabilenin yüzde 75'inin

00:06:06.000 --> 00:06:08.000
imzası gerekiyordu.

00:06:08.000 --> 00:06:10.000
Bu madde açıkça görmezden gelinmişti.

NOTE Paragraph

00:06:10.000 --> 00:06:13.000
1887: Dawes Kanunu:

00:06:13.000 --> 00:06:16.000
Rezervasyon topraklarının müşterek mülkiyeti sona eriyor.

00:06:16.000 --> 00:06:19.000
Rezervasyonlar 650'şer metrekarelik bölümlere ayrılarak

00:06:19.000 --> 00:06:21.000
Kızılderililer'e bireysel olarak dağıtıldı

00:06:21.000 --> 00:06:23.000
ve artan topraklar ellerinden alındı.

00:06:23.000 --> 00:06:26.000
Kabileler milyonlarca hektar toprak kaybetti.

00:06:26.000 --> 00:06:28.000
Amerikan rüyasının bireysel toprak mülkiyeti kavramı,

00:06:28.000 --> 00:06:30.000
rezervasyonları, geride hiçbir şey kalmayana kadar

00:06:30.000 --> 00:06:33.000
bölmenin çok akıllıca bir yolu haline geldi.

00:06:33.000 --> 00:06:35.000
Hareket, her geçen nesille

00:06:35.000 --> 00:06:38.000
bölüp satmayı daha da kolaylaştırarak

00:06:38.000 --> 00:06:41.000
rezervasyonları yok etti.

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
Artan toprakların çoğu

00:06:43.000 --> 00:06:45.000
ve rezervasyon sınırları içindeki birçok arsa

00:06:45.000 --> 00:06:48.000
şimdi beyaz büyük çiftlik sahiplerinin elinde.

00:06:48.000 --> 00:06:51.000
Bir kez daha, armudun iyisi wasichu'ya gitti.

NOTE Paragraph

00:06:52.000 --> 00:06:54.000
1890, bana göre

00:06:54.000 --> 00:06:57.000
bu slayt gösterisindeki en önemli tarih.

00:06:57.000 --> 00:06:59.000
Wounded Knee (Yaralı Diz) katliamı bu sene oldu.

00:06:59.000 --> 00:07:01.000
29 Aralık'ta,

00:07:01.000 --> 00:07:04.000
ABD birlikleri,Wounded Knee Çayı'ndaki Siu kampını çevreledi

00:07:04.000 --> 00:07:06.000
ve Şef Büyük Ayak'la birlikte

00:07:06.000 --> 00:07:08.000
300 savaş esirini katletti.

00:07:08.000 --> 00:07:10.000
Hotchkiss silahı denen,

00:07:10.000 --> 00:07:12.000
seri ateş eden ve patlayan mermiler atan

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
bir silah kullandılar.

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
Bu sözde savaş için

00:07:16.000 --> 00:07:19.000
7. süvari alayına kahramanlıklarından dolayı

00:07:19.000 --> 00:07:22.000
yirmi meclis onur madalyası verildi.

00:07:22.000 --> 00:07:24.000
Şimdiye kadar

00:07:24.000 --> 00:07:27.000
bu, bir savaş için verilen

00:07:27.000 --> 00:07:30.000
en fazla onur madalyasıdır.

00:07:30.000 --> 00:07:32.000
Kadın ve çocuk ayrımı gözetmeyen

00:07:32.000 --> 00:07:34.000
bu katliam için

00:07:34.000 --> 00:07:36.000
Birinci Dünya Savaşı'ndaki,

00:07:36.000 --> 00:07:38.000
İkinci Dünya Savaşı'ndaki,

00:07:38.000 --> 00:07:40.000
Kore'deki, Vietnam'daki,

00:07:40.000 --> 00:07:43.000
Irak ya da Afganistan'daki çatışmalardan daha fazla madalya verildi.

00:07:44.000 --> 00:07:46.000
Wounded Knee katliamı,

00:07:46.000 --> 00:07:49.000
Kızılderili savaşlarının sonu olarak kabul edildi.

00:07:49.000 --> 00:07:51.000
Wounded Knee'deki toplu mezar

00:07:51.000 --> 00:07:53.000
alanını her ziyaret ettiğimde

00:07:53.000 --> 00:07:55.000
sadece Lakotalar ve Siular için

00:07:55.000 --> 00:07:57.000
bir mezar görmüyorum;

00:07:57.000 --> 00:08:00.000
tüm yerli olan insanların bir mezarını görüyorum.

NOTE Paragraph

00:08:03.000 --> 00:08:05.000
Kutsal kişi, Kara Geyik şöyle demiştir:

00:08:05.000 --> 00:08:07.000
"O zamanlar,

00:08:07.000 --> 00:08:09.000
ne kadar şeyin sona erdiğini bilememiştim.

00:08:09.000 --> 00:08:11.000
Şimdi,

00:08:11.000 --> 00:08:13.000
yaşlılığımın yüksek tepelerinden geriye baktığımda

00:08:13.000 --> 00:08:15.000
o yamuk çukurda

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
üst üste yığılmış ve dağılmış,

00:08:17.000 --> 00:08:20.000
katledilmiş kadın ve çocukları

00:08:23.000 --> 00:08:25.000
hâlâ genç gözlerimle gördüğüm gibi

00:08:25.000 --> 00:08:28.000
net görebiliyorum.

00:08:31.000 --> 00:08:34.000
Ve o kanlı çamurda başka bir şeyin daha öldüğünü

00:08:35.000 --> 00:08:38.000
ve kar fırtınasına gömüldüğünü görebiliyorum.

00:08:39.000 --> 00:08:42.000
Bir halkın düşü öldü orada;

00:08:42.000 --> 00:08:45.000
ve o çok güzel bir düştü."

NOTE Paragraph

00:08:46.000 --> 00:08:48.000
Bu olayla,

00:08:48.000 --> 00:08:51.000
Amerikan Yerlileri tarihinde yeni bir dönem başladı.

00:08:52.000 --> 00:08:54.000
Wounded Knee'den önce ve sonra

00:08:54.000 --> 00:08:57.000
olarak her şey ikiye ayrılabilir.

00:08:57.000 --> 00:08:59.000
Çünkü, parmakların Hotchkiss tetiklerinde olduğu

00:08:59.000 --> 00:09:02.000
bu anda, ABD hükümeti açıkça Yerli Hakları'yla ilgili

00:09:02.000 --> 00:09:06.000
pozisyonunu beyan etti.

00:09:06.000 --> 00:09:08.000
Antlaşmalardan bıkmışlardı.

00:09:08.000 --> 00:09:10.000
Kutsal tepelerden bıkmışlardı.

00:09:10.000 --> 00:09:13.000
Hayalet danslarından bıkmışlardı.

00:09:13.000 --> 00:09:16.000
Ve Siular'ın verdiği bütün rahatsızlıklardan bıkmışlardı.

00:09:16.000 --> 00:09:19.000
Böylece toplarını aldılar;

00:09:20.000 --> 00:09:23.000
"Şimdi Kızılderili olmak istiyor musun?" dediler;

00:09:23.000 --> 00:09:25.000
parmaklar tetikte.

00:09:30.000 --> 00:09:32.000
1900:

00:09:32.000 --> 00:09:35.000
ABD Kızılderili nüfusu, 250,000'in altına,

00:09:36.000 --> 00:09:38.000
1492'deki tahmini sekiz milyon

00:09:38.000 --> 00:09:40.000
nüfusla karşılaştırıldığında

00:09:40.000 --> 00:09:42.000
en düşük noktaya indi.

NOTE Paragraph

00:09:44.000 --> 00:09:46.000
Biraz hızlı ilerleyelim.

00:09:46.000 --> 00:09:48.000
1980:

00:09:48.000 --> 00:09:50.000
ABD tarihindeki en uzun süren dava,

00:09:50.000 --> 00:09:53.000
-Siu Milleti Birleşik Devletler'e karşı-

00:09:53.000 --> 00:09:56.000
ABD Yüksek Mahkemesi tarafından karara bağlandı.

00:09:57.000 --> 00:10:00.000
Mahkeme, Siular'ın rezervasyona yerleştirilmeleriyle ve

00:10:00.000 --> 00:10:03.000
topraklarının üç milyon hektarının

00:10:03.000 --> 00:10:06.000
madencilere ve çiftlikçilere açılmasıyla

00:10:06.000 --> 00:10:08.000
İkinci Fort Laramie Antlaşması'nın maddelerinin

00:10:08.000 --> 00:10:10.000
ihlâl edildiğini belirledi.

00:10:10.000 --> 00:10:12.000
Mahkeme, Siyah Tepeler'in

00:10:12.000 --> 00:10:14.000
kanunsuz olarak alındığını

00:10:14.000 --> 00:10:16.000
ve faiziyle birlikte ilk halka arz değerinin

00:10:16.000 --> 00:10:18.000
Siu Milleti'ne ödenmesi gerektiğini ifade etti.

00:10:18.000 --> 00:10:20.000
Siyah Tepeler'in karşılığı olarak

00:10:20.000 --> 00:10:23.000
mahkeme, Siu Ülkesi'ne sadece 106 milyon dolar

00:10:23.000 --> 00:10:25.000
verilmesine karar verdi.

00:10:25.000 --> 00:10:28.000
Siular parayı "Siyah Tepeler satılık değildir."

00:10:28.000 --> 00:10:31.000
sloganıyla reddettiler.

NOTE Paragraph

00:10:31.000 --> 00:10:33.000
2010:

00:10:33.000 --> 00:10:36.000
Bugünkü Yerli nüfusuyla ilgili istatistikler,

00:10:36.000 --> 00:10:39.000
Wounded Knee'deki katliamdan yüz yıldan fazla zaman geçtikten sonra,

00:10:39.000 --> 00:10:41.000
sömürgeciliğin,

00:10:41.000 --> 00:10:43.000
tehcirin

00:10:43.000 --> 00:10:45.000
ve ihlâl edilen antlaşmaların mirasını ortaya koyuyor.

00:10:45.000 --> 00:10:48.000
Pine Ridge Rezervasyonu'nda işsizlik

00:10:48.000 --> 00:10:51.000
yüzde 85 ve 90 arasında dalgalanıyor.

00:10:51.000 --> 00:10:54.000
Konut bürosu yeni yapılar yapamıyor

00:10:54.000 --> 00:10:56.000
ve olan yapılar da dayanamıyor.

00:10:56.000 --> 00:10:58.000
Birçok evsiz var

00:10:58.000 --> 00:11:00.000
ve evi olanlar da beş aile birlikte

00:11:00.000 --> 00:11:02.000
çürük binalara tıkılmış durumda.

00:11:02.000 --> 00:11:04.000
Pine Ridge'deki evlerin yüzde 39'unda

00:11:04.000 --> 00:11:06.000
elektrik yok.

00:11:06.000 --> 00:11:09.000
Rezervasyondaki evlerin en az yüzde 60'ı

00:11:09.000 --> 00:11:11.000
siyah küfle kaplanmış durumda.

00:11:11.000 --> 00:11:13.000
Nüfusun yüzde 90'ından fazlası

00:11:13.000 --> 00:11:16.000
federal yoksulluk sınırının altında.

00:11:16.000 --> 00:11:19.000
Pine Ridge'deki verem oranı

00:11:19.000 --> 00:11:22.000
ABD ortalamasının aşağı yukarı sekiz katı.

00:11:22.000 --> 00:11:24.000
Bebek ölüm oranı

00:11:24.000 --> 00:11:26.000
bu kıtadaki en yüksek oran

00:11:26.000 --> 00:11:29.000
ve ABD ortalamasının yaklaşık üç katı.

00:11:29.000 --> 00:11:31.000
Rahim ağzı kanseri,

00:11:31.000 --> 00:11:33.000
ABD ortalamasının beş katı.

00:11:33.000 --> 00:11:36.000
Okulu bırakma oranı yüzde 70'lere varıyor.

00:11:36.000 --> 00:11:38.000
Öğretmen değişim oranı

00:11:38.000 --> 00:11:41.000
ABD ortalamasının sekiz katı.

00:11:41.000 --> 00:11:44.000
Genelde çocukları büyükanne ve büyükbabaları yetiştiriyor

00:11:44.000 --> 00:11:47.000
çünkü ebeveynleri; alkolizm,

00:11:47.000 --> 00:11:49.000
aile içi şiddet ve genel ilgisizlik nedeniyle

00:11:49.000 --> 00:11:51.000
onları yetiştiremiyor.

00:11:52.000 --> 00:11:55.000
40 yaş üstü nüfusun yüzde 50'si

00:11:55.000 --> 00:11:57.000
şeker hastalığından muzdarip.

00:11:57.000 --> 00:11:59.000
Erkekler için ortalama yaşam süresi

00:11:59.000 --> 00:12:01.000
46 ve

00:12:01.000 --> 00:12:04.000
48 yıl arası;

00:12:04.000 --> 00:12:06.000
kabaca

00:12:06.000 --> 00:12:09.000
Afganistan ve Somali'yle aynı.

NOTE Paragraph

00:12:10.000 --> 00:12:13.000
Herhangi bir başarılı soykırımdaki

00:12:13.000 --> 00:12:15.000
son bölüm, zalimin ellerini çekebildiği

00:12:15.000 --> 00:12:18.000
ve şöyle dediği bölümdür:

00:12:18.000 --> 00:12:21.000
"Aman Tanrım, bu insanlar kendilerine ne yapıyor böyle?

00:12:21.000 --> 00:12:23.000
Birbirlerini öldürüyorlar.

00:12:23.000 --> 00:12:25.000
Biz ölmelerini izlerken

00:12:25.000 --> 00:12:28.000
onlar kendilerini öldürüyorlar."

00:12:28.000 --> 00:12:31.000
İşte biz, Birleşik Devletler'in böyle sahibi olduk.

00:12:31.000 --> 00:12:33.000
"Aşikâr kader"in

00:12:33.000 --> 00:12:35.000
mirası bu.

00:12:35.000 --> 00:12:37.000
Muhafızlar gittikten uzun süre sonra bile

00:12:37.000 --> 00:12:39.000
esirler hâlâ

00:12:39.000 --> 00:12:42.000
savaş esiri kamplarına doğuyorlar.

00:12:44.000 --> 00:12:46.000
Bunlar, en iyi et alındıktan

00:12:46.000 --> 00:12:49.000
sonra arda kalan kemikler.

00:12:51.000 --> 00:12:53.000
Uzun zaman önce,

00:12:53.000 --> 00:12:55.000
benim gibi, wasichu gibi görünen

00:12:55.000 --> 00:12:58.000
bir halk tarafından bir olaylar dizisi uygulamaya kondu;

00:12:58.000 --> 00:13:00.000
toprağı, suyu

00:13:00.000 --> 00:13:03.000
ve tepelerdeki altını almaya meraklı insanlar tarafından.

00:13:03.000 --> 00:13:05.000
O olaylar, hâlâ bitirilmesi gereken

00:13:05.000 --> 00:13:07.000
bir domino etkisi yarattı.

NOTE Paragraph

00:13:07.000 --> 00:13:11.000
1890'daki bir katliamdan ya da

00:13:12.000 --> 00:13:15.000
150 yıl önceki bir dizi ihlâl edilmiş antlaşmadan

00:13:15.000 --> 00:13:18.000
baskın toplum olarak biz, kendimizi ne kadar uzak hissetsek de

00:13:19.000 --> 00:13:21.000
hâlâ size şu soruyu sormalıyım;

00:13:21.000 --> 00:13:24.000
bugünün istatistikleri hakkında ne hissetmelisiniz?

00:13:25.000 --> 00:13:27.000
Bu ızdırap resimleriyle

00:13:27.000 --> 00:13:29.000
size biraz önce okuduğum tarih

00:13:29.000 --> 00:13:31.000
arasındaki ilişki nedir?

00:13:31.000 --> 00:13:33.000
Ve bu tarihin

00:13:33.000 --> 00:13:35.000
ne kadarını sahiplenmeniz gerekiyor?

00:13:35.000 --> 00:13:38.000
Bunlardan herhangi biri sizin bugünkü sorumluluğunuz mu?

00:13:39.000 --> 00:13:42.000
Bana yapabileceğimiz bir şeyler olması gerektiği söylendi.

00:13:42.000 --> 00:13:45.000
Eylem için bir çağrı olmalı.

00:13:45.000 --> 00:13:48.000
Çünkü ben bu kadar zamandır fotoğraf çeken

00:13:48.000 --> 00:13:50.000
bir tanık olmaya razı olarak

00:13:50.000 --> 00:13:53.000
kenarda durdum.

00:13:53.000 --> 00:13:56.000
Çünkü çözüm o kadar uzak bir geçmişteydi ki

00:13:56.000 --> 00:13:58.000
ona ulaşmak için zaman makinesinden

00:13:58.000 --> 00:14:00.000
daha azı işime yaramazdı.

NOTE Paragraph

00:14:00.000 --> 00:14:02.000
Yerli halkların çektikleri

00:14:02.000 --> 00:14:05.000
kolay düzeltilecek basit bir konu değil.

00:14:06.000 --> 00:14:08.000
Herkesin, Haiti'ye, AIDS'in bitirilmesine

00:14:08.000 --> 00:14:10.000
ya da kıtlıkla savaşa yardım ettiği

00:14:10.000 --> 00:14:13.000
gibi katkı sağlayabileceği bir konu değil.

00:14:13.000 --> 00:14:15.000
Çözüm, söylendiği gibi,

00:14:15.000 --> 00:14:18.000
baskın toplum için

00:14:18.000 --> 00:14:20.000
örneğin, 50 dolarlık bir yardım çekinden

00:14:20.000 --> 00:14:22.000
ya da grafiti kaplı bir evi boyamak için

00:14:22.000 --> 00:14:24.000
yapılan bir kilise gezisinden ya da

00:14:24.000 --> 00:14:26.000
bir banliyö ailesinin artık istemediği

00:14:26.000 --> 00:14:29.000
bir kutu giysiyi bağışlamasından çok daha zor olabilir.

00:14:29.000 --> 00:14:31.000
Öyleyse bu durum bizi nereye getiriyor?

00:14:31.000 --> 00:14:34.000
Karanlıkta omuz mu silkelim?

NOTE Paragraph

00:14:34.000 --> 00:14:36.000
Birleşik Devletler,

00:14:36.000 --> 00:14:38.000
her gün, Lakota'yla yapılan

00:14:38.000 --> 00:14:40.000
1851 ve 1868 Fort Laramie Antlaşmaları'nın

00:14:40.000 --> 00:14:42.000
maddelerini ihlâl etmeye

00:14:42.000 --> 00:14:45.000
devam ediyor.

00:14:45.000 --> 00:14:47.000
Bugün önerdiğim eylem çağrım,

00:14:47.000 --> 00:14:50.000
TED dileğim şudur:

00:14:51.000 --> 00:14:53.000
Antlaşmalara saygı gösterin.

00:14:53.000 --> 00:14:55.000
Siyah Tepeler'i geri verin.

00:14:55.000 --> 00:14:58.000
Onlarla ne yapacakları sizi ilgilendirmez.

NOTE Paragraph

00:15:00.000 --> 00:15:06.000
(Alkış)