[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben hier vandaag om mijn foto's\Nvan de Lakota te tonen. Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Wellicht hebben jullie al \Ngehoord over de Lakota, Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:08.00,Default,,0000,0000,0000,,of toch over de grotere stammengroep Dialogue: 0,0:00:08.00,0:00:10.00,Default,,0000,0000,0000,,de Sioux. Dialogue: 0,0:00:10.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,De Lakota is een van de vele stammen \Ndie van hun land Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,naar kampen voor krijgsgevangenen \Nwerden verplaatst, Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,die we nu reservaten noemen. Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Pine Ridge-reservaat, Dialogue: 0,0:00:19.00,0:00:21.00,Default,,0000,0000,0000,,het onderwerp van de diashow \Nvan vandaag, Dialogue: 0,0:00:21.00,0:00:23.00,Default,,0000,0000,0000,,ligt ongeveer 75 mijl ten zuidoosten Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Black Hills van South Dakota. Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt soms aangeduid Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,als krijgsgevangenenkamp nummer 334, Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:33.00,Default,,0000,0000,0000,,en daar wonen de Lakota nu. Dialogue: 0,0:00:33.00,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien hebben jullie ooit gehoord \Nvan AIM, Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,de American Indian Movement, Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,of van Russell Means, Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,of Leonard Peltier, Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,of van de opstand bij Oglala. Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan weten jullie dat Pine Ridge \Nground zero is Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,voor problemen met autochtonen \Nin de VS. Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik ben hier vandaag om te praten Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,over mijn relatie met de Lakota. Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is heel moeilijk voor mij. Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Want het was je misschien niet opgevallen: Dialogue: 0,0:00:57.00,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,ik ben blank Dialogue: 0,0:00:59.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is een enorme barrière \Nin een reservaat. Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Je ziet een heleboel mensen \Nop mijn foto's vandaag. Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik sloot vriendschap met hen \Nen ze verwelkomden mij als familie. Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze noemden me broer en oom \Nen nodigden me Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,telkens opnieuw uit \Nin de loop van vijf jaar. Dialogue: 0,0:01:13.00,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar op Pine Ridge Dialogue: 0,0:01:15.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,zullen ze me altijd \Neen 'Wasichu' blijven noemen. Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Wasichu is een Lakota-woord Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,dat niet-Indiaan betekent, Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,maar een andere versie van dit woord Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,betekent "degene die het beste vlees \Nvoor zichzelf neemt". Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:31.00,Default,,0000,0000,0000,,En daarop wil ik mij concentreren - Dialogue: 0,0:01:31.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,op degene die het beste deel \Nvan het vlees neemt. Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Het betekent inhalig. Dialogue: 0,0:01:36.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Kijk eens rond in deze zaal. Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,We zijn in een privé-school \Nin het Amerikaanse Westen. Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,We zitten op roodfluwelen stoelen, Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,met geld in onze zakken. Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Als we naar ons leven kijken, Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:50.00,Default,,0000,0000,0000,,hebben we inderdaad Dialogue: 0,0:01:50.00,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,het beste deel van het vlees genomen. Dialogue: 0,0:01:52.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Laten we eens kijken naar een aantal foto's Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:57.00,Default,,0000,0000,0000,,van een volk dat verloor Dialogue: 0,0:01:57.00,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,zodat wij konden winnen. Dialogue: 0,0:01:59.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Weet dat als je naar de gezichten \Nvan deze mensen kijkt, Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,dat het niet alleen maar beelden \Nvan de Lakota zijn. Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze staan voor alle inheemse volkeren. Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Op dit stuk papier Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,staat de geschiedenis \Nzoals ik ze heb leren kennen Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,van mijn Lakota-vrienden en -familie. Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat volgt is een tijdslijn Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,van de gemaakte verdragen, \Nverbroken verdragen Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,en moordpartijen vermomd als veldslagen. Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal beginnen in 1824. Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat bekend staat als \Nhet Bureau van Indiaanse Zaken Dialogue: 0,0:02:28.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,werd gecreëerd binnen \Nhet Ministerie van Oorlog, Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:32.00,Default,,0000,0000,0000,,en zette al vroeg de toon van agressie Dialogue: 0,0:02:32.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,in onze omgang met de Indianen. Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,1851: Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,het eerste verdrag van Fort Laramie\Nwerd gesloten. Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit bakende de grenzen \Nvan de Lakota Nation duidelijk af. Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Volgens het verdrag Dialogue: 0,0:02:43.00,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,waren die landen een soevereine natie. Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Als de grenzen van dit verdrag \Nwaren geëerbiedigd - Dialogue: 0,0:02:47.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,en daar is een juridische grondslag voor, Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,dan zou de VS er vandaag \Nzo hebben uitgezien. Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,10 jaar later: Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,de Homestead Act, \Nondertekend door president Lincoln, Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,ontketent een stroom van blanke kolonisten \Nnaar het indianengebied. Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,1863: Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,een opstand van de Santee Sioux \Nin Minnesota Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,eindigt met de opknoping \Nvan 38 Siouxmannen, Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,de grootste massa-executie \Nin de Amerikaanse geschiedenis. Dialogue: 0,0:03:14.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,De executie werd bevolen \Ndoor president Lincoln Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,slechts twee dagen nadat Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,hij de Emancipatieproclamatie ondertekende. Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:25.00,Default,,0000,0000,0000,,1866: het begin van de transcontinentale spoorweg - Dialogue: 0,0:03:25.00,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,een nieuw tijdperk. Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,We hebben ons land \Nvoor routes en treinen toegeëigend, Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:32.00,Default,,0000,0000,0000,,recht door het hart van de Lakota Nation. Dialogue: 0,0:03:32.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,De verdragen werden verbroken. Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Als reactie vielen drie stammen \Nonder leiding van de Lakota Chief Red Cloud Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,het Amerikaanse leger aan \Nen versloegen dat vele malen. Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik wil dat even herhalen. Dialogue: 0,0:03:42.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,De Lakota versloegen het Amerikaanse leger. Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,1868: het tweede Fort-Laramieverdrag Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:51.00,Default,,0000,0000,0000,,staat duidelijk garant voor de soevereiniteit \Nvan de Grote Siouxnatie Dialogue: 0,0:03:51.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,en het eigendomsrecht van de Lakota \Nover de heilige Black Hills. Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,De regering belooft ook land- en jachtrechten Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,in de omringende staten. Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Wij beloven dat het land van Powder River Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,voortaan zal worden afgesloten \Nvoor alle blanken. Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Het verdrag leek een complete overwinning Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,voor Red Cloud en de Sioux. Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Sterker nog, dit is de enige oorlog \Nin de Amerikaanse geschiedenis Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,waarin de overheid onderhandelde over vrede Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:16.00,Default,,0000,0000,0000,,door toe te geven aan alles wat de vijand eiste. Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:20.00,Default,,0000,0000,0000,,1869: Dialogue: 0,0:04:20.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,de transcontinentale spoorweg was voltooid. Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Grote aantallen jagers werden aangevoerd. Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Die begonnen op grote schaal bizons te doden. Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo elimineerden ze een bron van voedsel, \Nkleding en onderdak voor de Sioux. Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:33.00,Default,,0000,0000,0000,,1871: Dialogue: 0,0:04:33.00,0:04:35.00,Default,,0000,0000,0000,,de Indian Appropriation Act Dialogue: 0,0:04:35.00,0:04:38.00,Default,,0000,0000,0000,,maakt alle indianen tot beschermelingen \Nvan de federale overheid. Dialogue: 0,0:04:38.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Bovendien verbiedt het leger Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:44.00,Default,,0000,0000,0000,,dat westelijke Indianen \Nhun reservaten verlaten. Dialogue: 0,0:04:44.00,0:04:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Alle westelijke indianen werden Dialogue: 0,0:04:46.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,op dat moment krijgsgevangenen. Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ook in 1871 Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,kwam er een einde aan de tijd \Nvan verdragen sluiten Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:55.00,Default,,0000,0000,0000,,want ze lieten toe dat stammen \Nals soevereine staten bestonden. Dialogue: 0,0:04:55.00,0:04:57.00,Default,,0000,0000,0000,,En dat kunnen we niet hebben. Dialogue: 0,0:04:57.00,0:04:59.00,Default,,0000,0000,0000,,We hadden plannen. Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:01.00,Default,,0000,0000,0000,,1874: Dialogue: 0,0:05:01.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Generaal George Custer kondigde \Nde ontdekking van goud aan in Lakotagebied, Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,in het bijzonder in de Black Hills. Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Het nieuws creëert een massale instroom \Nvan blanke kolonisten Dialogue: 0,0:05:08.00,0:05:10.00,Default,,0000,0000,0000,,in de Lakota Nation. Dialogue: 0,0:05:10.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Custer dringt er bij het Congres op aan Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,om de verdragen met de Lakota Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:16.00,Default,,0000,0000,0000,,zo spoedig mogelijk te beëindigen. Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,1875: de Lakota-oorlog begint Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,over de schending van het Fort-Laramieverdrag. Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,1876: Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,op 26 juli Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:28.00,Default,,0000,0000,0000,,op weg om een Lakotadorp aan te vallen, Dialogue: 0,0:05:28.00,0:05:30.00,Default,,0000,0000,0000,,werd Custers 7e Cavalerie verpletterd Dialogue: 0,0:05:30.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,in de slag bij Little Big Horn. Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,1877: Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,de grote Lakotastrijder en opperhoofd Crazy Horse Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.00,Default,,0000,0000,0000,,gaf zich over bij Fort Robinson. Dialogue: 0,0:05:39.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Hij werd later omgebracht in de gevangenis. Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,1877 is ook het jaar waarin we \Neen manier vonden Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:50.00,Default,,0000,0000,0000,,om de Fort-Laramieverdragen te omzeilen. Dialogue: 0,0:05:50.00,0:05:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit werd voorgelegd \Naan Sioux-opperhoofden en hun leiders Dialogue: 0,0:05:53.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,onder een campagne die bekendstaat \Nals "verkopen of verhongeren". Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Onderteken het document \Nof geen voedsel voor je stam. Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Slechts 10 procent van de volwassen \Nmannelijke bevolking ondertekende. Dialogue: 0,0:06:02.00,0:06:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Fort-Laramieverdrag hield in Dialogue: 0,0:06:04.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ten minste driekwart van de stam Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,moest ondertekenen om land te verkopen. Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Die clausule werd uiteraard genegeerd. Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:13.00,Default,,0000,0000,0000,,1887: de Dawes Act. Dialogue: 0,0:06:13.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Gemeenschappelijk bezit van reservaatland \Nwordt afgeschaft. Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Reservaten worden opgedeeld \Nin secties van 65 hectare Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,en verdeeld onder individuele Indianen. Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Het overschot wordt verkocht. Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Stammen verloren miljoenen hectaren. Dialogue: 0,0:06:26.00,0:06:28.00,Default,,0000,0000,0000,,De Amerikaanse droom van individueel grondbezit Dialogue: 0,0:06:28.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,bleek een heel slimme manier om Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,het reservaat te verdelen \Ntot er niets meer van over was. Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze zet vernietigde de reservaten, Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:38.00,Default,,0000,0000,0000,,en maakte het makkelijker \Nom verder op te splitsen en te verkopen Dialogue: 0,0:06:38.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,met elke nieuwe generatie. Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Het merendeel van de overtollige grond Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en veel van de percelen binnen de reservaatgrenzen Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn nu in handen van blanke veeboeren. Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Alweer ging de rijkdom van het land naar de Wasichu. Dialogue: 0,0:06:52.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,1890, de meest belangrijke datum, geloof ik, Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,van dit verhaal: Dialogue: 0,0:06:57.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,het jaar van het bloedbad in Wounded Knee. Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Op 29 december omringden Dialogue: 0,0:07:01.00,0:07:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Amerikaanse troepen een Sioux-kamp \Nbij Wounded Knee Creek Dialogue: 0,0:07:04.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,en slachtten Chief Big Foot Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:08.00,Default,,0000,0000,0000,,en 300 krijgsgevangenen af, Dialogue: 0,0:07:08.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,met behulp van een nieuw snelvuurwapen Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:12.00,Default,,0000,0000,0000,,dat ontploffende kogels afschoot, Dialogue: 0,0:07:12.00,0:07:14.00,Default,,0000,0000,0000,,het Hotchkiss machinegeweer. Dialogue: 0,0:07:14.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Voor deze zogenaamde strijd Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,werden 20 Congresmedailles \Nvoor eer en dapperheid Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,aan de 7e Cavalerie uitgereikt. Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Tot op vandaag Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:27.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn dat de meeste eremedailles Dialogue: 0,0:07:27.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,die ooit voor een enkel gevecht werden toegekend. Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Er werden meer eremedailles uitgereikt Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,voor het willekeurige afslachten \Nvan vrouwen en kinderen Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,dan voor eender welk gevecht \Nin de Eerste Wereldoorlog, Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:38.00,Default,,0000,0000,0000,,de Tweede Wereldoorlog, Dialogue: 0,0:07:38.00,0:07:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Korea, Vietnam, Dialogue: 0,0:07:40.00,0:07:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Irak of Afghanistan. Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Het bloedbad van Wounded Knee Dialogue: 0,0:07:46.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,wordt beschouwd als het einde \Nvan de Indiaanse oorlogen. Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer ik het massagraf Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:53.00,Default,,0000,0000,0000,,bij Wounded Knee bezoek, Dialogue: 0,0:07:53.00,0:07:55.00,Default,,0000,0000,0000,,zie ik niet alleen een graf Dialogue: 0,0:07:55.00,0:07:57.00,Default,,0000,0000,0000,,voor de Lakota of voor de Sioux, Dialogue: 0,0:07:57.00,0:08:00.00,Default,,0000,0000,0000,,maar een graf voor alle inheemse volkeren. Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,De heilige man, Black Elk, zei: Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ik wist toen nog niet Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,hoe hoog de prijs was. Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Als ik nu terugkijk Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,vanaf deze hoge heuvel van mijn ouderdom, Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,zie ik nog steeds \Nde afgeslachte vrouwen en kinderen Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:17.00,Default,,0000,0000,0000,,opgehoopt en verspreid Dialogue: 0,0:08:17.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,langs de kromme kloof liggen, Dialogue: 0,0:08:23.00,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,net zo duidelijk als toen ik hen Dialogue: 0,0:08:25.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,met nog jonge ogen zag. Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan zien dat er nog iets anders \Nin de bloederige modder Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,is gestorven en begraven \Nin de sneeuwstorm. Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,De droom van een volk ging daar verloren, Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en het was een mooie droom." Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Met dit gebeuren begon een nieuw tijdperk Dialogue: 0,0:08:48.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,in de inheemse Amerikaanse geschiedenis. Dialogue: 0,0:08:52.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Alles kan worden afgemeten Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,vóór en na Wounded Knee. Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Want het was op dit moment, Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,met de vingers op de trekkers \Nvan de Hotchkissgeweren, Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de Amerikaanse regering openlijk haar houding \Ntegenover inheemse rechten bepaalde. Dialogue: 0,0:09:06.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hadden hun buik vol van verdragen. Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hadden hun buik vol van de heilige heuvels. Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze hadden hun buik vol van geestendansen. Dialogue: 0,0:09:13.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,En ze hadden hun buik vol \Nvan al de moeilijkheden met de Sioux. Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus kwamen ze met hun kanonnen. Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,"Wil je nu een Indiaan zijn?" zeiden ze, Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,met de vinger aan de trekker. Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:32.00,Default,,0000,0000,0000,,1900: Dialogue: 0,0:09:32.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,de Amerikaanse Indiaanse bevolking \Nbereikte haar dieptepunt - Dialogue: 0,0:09:36.00,0:09:38.00,Default,,0000,0000,0000,,minder dan 250.000, Dialogue: 0,0:09:38.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,vergeleken met de naar schatting \Nacht miljoen Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,in 1492. Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Even verder spoelen. Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,1980: Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,de langst lopende rechtszaak \Nin de Amerikaanse geschiedenis, Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,de Sioux-natie tegen de Verenigde Staten, Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,werd beslecht door het Amerikaanse Hooggerechtshof. Dialogue: 0,0:09:57.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,De rechter bepaalde dat, toen de Sioux \Nopnieuw gehuisvest werden in reservaten Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:03.00,Default,,0000,0000,0000,,en drie miljoen hectare van hun land Dialogue: 0,0:10:03.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,werd opengesteld voor goudzoekers \Nen homesteaders, Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:08.00,Default,,0000,0000,0000,,de voorwaarden van het tweede Fort-Laramieverdrag Dialogue: 0,0:10:08.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,waren geschonden. Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,De rechtbank verklaarde Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:14.00,Default,,0000,0000,0000,,dat de Black Hills illegaal waren ingenomen Dialogue: 0,0:10:14.00,0:10:16.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat de initiële verkoopprijs \Nvermeerderd met de rente Dialogue: 0,0:10:16.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,moest worden betaald aan de Sioux-natie. Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Als betaling voor de Black Hills, Dialogue: 0,0:10:20.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,wees de rechter slechts \N106 miljoen dollar Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,toe aan de Sioux-natie. Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:28.00,Default,,0000,0000,0000,,De Sioux weigerden het geld met de strijdkreet: Dialogue: 0,0:10:28.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,"De Black Hills zijn niet te koop." Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,2010: Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,statistieken over inheemse bevolking \Nonthullen vandaag, Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,meer dan een eeuw na het bloedbad \Nbij Wounded Knee, Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,de erfenis van kolonisatie, Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:43.00,Default,,0000,0000,0000,,gedwongen migratie Dialogue: 0,0:10:43.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,en overtreden verdragen. Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,De werkloosheid \Nop het Pine Ridge Indian Reservation Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:51.00,Default,,0000,0000,0000,,schommelt tussen 85 en 90 procent. Dialogue: 0,0:10:51.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Het Housing Office is niet in staat \Nom nieuwe structuren te bouwen, Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,en bestaande structuren vallen uit elkaar. Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Velen zijn dakloos, Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:00.00,Default,,0000,0000,0000,,en die met huizen zitten met tot vijf gezinnen Dialogue: 0,0:11:00.00,0:11:02.00,Default,,0000,0000,0000,,opeengepakt in rottende gebouwen. Dialogue: 0,0:11:02.00,0:11:04.00,Default,,0000,0000,0000,,39 procent van de woningen op Pine Ridge Dialogue: 0,0:11:04.00,0:11:06.00,Default,,0000,0000,0000,,hebben geen elektriciteit. Dialogue: 0,0:11:06.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten minste 60 procent van de woningen in het reservaat Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn besmet met zwarte schimmel. Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Meer dan 90 procent van de bevolking Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,leeft onder de federale armoedegrens. Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,TBC komt er acht keer vaker voor Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:22.00,Default,,0000,0000,0000,,dan het Amerikaanse nationale gemiddelde. Dialogue: 0,0:11:22.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,De zuigelingensterfte Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,is de hoogste op dit continent Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:29.00,Default,,0000,0000,0000,,en is ongeveer drie keer hoger \Ndan het Amerikaanse nationale gemiddelde. Dialogue: 0,0:11:29.00,0:11:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Baarmoederhalskanker is vijf keer hoger Dialogue: 0,0:11:31.00,0:11:33.00,Default,,0000,0000,0000,,dan het Amerikaanse nationale gemiddelde. Dialogue: 0,0:11:33.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,De schooluitval loopt op tot 70 procent. Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lerarenverloop Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,is acht keer hoger \Ndan het nationale gemiddelde. Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Vaak zijn het grootouders \Ndie hun kleinkinderen opvoeden Dialogue: 0,0:11:44.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,omdat de ouders, als gevolg van alcoholisme, Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,huiselijk geweld en algemene apathie, Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,daar niet toe in staat zijn. Dialogue: 0,0:11:52.00,0:11:55.00,Default,,0000,0000,0000,,50 procent van de bevolking ouder dan 40 jaar Dialogue: 0,0:11:55.00,0:11:57.00,Default,,0000,0000,0000,,lijdt aan diabetes. Dialogue: 0,0:11:57.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,De levensverwachting voor mannen Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,is tussen 46 Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:04.00,Default,,0000,0000,0000,,en 48 jaar - Dialogue: 0,0:12:04.00,0:12:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ongeveer dezelfde Dialogue: 0,0:12:06.00,0:12:09.00,Default,,0000,0000,0000,,als in Afghanistan en Somalië. Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Het laatste hoofdstuk in elke succesvolle genocide Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,is die waarin de onderdrukkers Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:18.00,Default,,0000,0000,0000,,hun handen van hen aftrekken en zeggen: Dialogue: 0,0:12:18.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,"Mijn God, wat doen deze mensen zichzelf aan? Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze vermoorden elkaar. Dialogue: 0,0:12:23.00,0:12:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze doden zichzelf Dialogue: 0,0:12:25.00,0:12:28.00,Default,,0000,0000,0000,,terwijl wij ze zien sterven." Dialogue: 0,0:12:28.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo veroverden wij deze Verenigde Staten. Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit is de erfenis Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,van de klaarblijkelijke lotsbestemming. Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Gevangenen worden nog steeds geboren Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,in kampen voor krijgsgevangenen Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:42.00,Default,,0000,0000,0000,,lang nadat de bewakers zijn verdwenen. Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn de achtergelaten botten Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:49.00,Default,,0000,0000,0000,,nadat het beste vlees is weggenomen. Dialogue: 0,0:12:51.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Een lange tijd geleden Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,werd een reeks van gebeurtenissen \Nin gang gezet Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,door mensen die op mij lijken, \Ndoor Wasichu. Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze popelden om het land, het water Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,en het goud in de heuvels in te palmen. Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Deze gebeurtenissen leidden \Ntot een domino-effect Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,dat nog niet ten einde is. Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien voelen wij, \Nde dominante samenleving, Dialogue: 0,0:13:12.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,ons ver verwijderd van een bloedbad in 1890 Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,of van een reeks van gebroken verdragen \N150 jaar geleden. Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Toch denk ik dat je je nog altijd kan afvragen Dialogue: 0,0:13:21.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,wat je zou moeten voelen \Nbij de statistieken van vandaag. Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat is het verband Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,tussen deze beelden van het lijden Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,en de geschiedenis \Ndie ik jullie net heb verteld? Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,En hoeveel van deze geschiedenis Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:35.00,Default,,0000,0000,0000,,moet je je eigen maken? Dialogue: 0,0:13:35.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Is dit jullie verantwoordelijkheid vandaag? Dialogue: 0,0:13:39.00,0:13:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb te horen gekregen dat er iets \Nmoet zijn wat we kunnen doen. Dialogue: 0,0:13:42.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Er moet een oproep tot actie komen. Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Want tot op vandaag heb ik \Naan de zijlijn gestaan. Dialogue: 0,0:13:48.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik was tevreden met \Nmijn statuut van getuige. Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Ik nam alleen maar foto's. Dialogue: 0,0:13:53.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Omdat de oplossing zo ver in het verleden \Nlijkt te liggen, Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:58.00,Default,,0000,0000,0000,,had ik niets minder dan een tijdmachine Dialogue: 0,0:13:58.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,nodig om erbij te kunnen. Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Het lijden van de inheemse volkeren Dialogue: 0,0:14:02.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,is geen eenvoudige kwestie om op te lossen. Dialogue: 0,0:14:06.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet iets waar iedereen zich achter kan zetten Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,op de manier waarop zij zich inzetten \Nom Haïti te helpen, Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,om AIDS uit de wereld te krijgen \Nof voor de bestrijding van een hongersnood. Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:15.00,Default,,0000,0000,0000,,De oplossing, zoals dat heet, Dialogue: 0,0:14:15.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,zou voor de dominante samenleving \Nveel moeilijker kunnen zijn Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,dan bijvoorbeeld \Neen 50-dollar cheque uitschrijven Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,of een kerkactie Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,om enkele met graffiti bedekte huizen \Nte gaan herschilderen, Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,of een voorstedelijke familie die Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:29.00,Default,,0000,0000,0000,,een doos met oude kleding, \Ndie ze niet eens meer willen, weggeeft. Dialogue: 0,0:14:29.00,0:14:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Wat moeten we dan doen? Dialogue: 0,0:14:31.00,0:14:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Onze schouders in het donker ophalen? Dialogue: 0,0:14:34.00,0:14:36.00,Default,,0000,0000,0000,,De Verenigde Staten Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,schenden elke dag opnieuw Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:40.00,Default,,0000,0000,0000,,de voorwaarden Dialogue: 0,0:14:40.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,van de Fort-Laramieverdragen met de Lakota Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,van 1851 en 1868. Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,De oproep tot actie die ik vandaag voorstel - Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:50.00,Default,,0000,0000,0000,,en dat is mijn TED wens - is deze: Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Kom de verdragen na. Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Geef de Black Hills terug, Dialogue: 0,0:14:55.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,en het gaat jullie niet aan \Nwat ze ermee doen. Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)