Ben, kendim bir böcek severim --
çocukluğumdan beri değil, tabii ki,
çok sonraları sevmeye başladım.
Tel Aviv Üniversitesi
zooloji bölümünden mezun olduktan sonra,
böceklere bir nevi aşık oldum.
Ve sonra, zooloji içinde,
entomoloji, yani böcek bilimi
bölümünü seçtim.
Ve sonra kendime sordum, nasıl verimli olabilirim,
ya da entomoloji bilimine nasıl yararlı olabilirim diye?
Ve sonra bitki koruma dünyasına yöneldim --
bitkilerin haşerelerden ve
zararlı böceklerden korunması.
Ve sonra bitki koruma içide,
biyolojik zirai mücadele
konusuna yöneldim,
zararlı populasyonunu azaltmada
canlı organizmaların kullanılması
olarak
tanımlayabiliriz.
Yani bu bitki koruma içinde
kimyasalların kullanımını azaltmayı amaçlayan kapsamlı bir düzenlemedir.
Ve biyolojik zirai mücadeleyi, yeri gelmişken,
ya da bahsettiğimiz bu yararlı böceklerin kullanılmasını,
dünyada binlerce ve binlerce yıldır var olan,
uzun, uzun zamandır var olan bu böceklerin.
Fakat sadece son 120 yılda,
insanlar bundan daha fazla ve daha fazla yararlanmayı, ya da,
bu biyolojik kontrol olgusunu,
ya da aslında doğal kontrol olgusunu,
kendi yararlarına nasıl kullanacaklarını
öğrenmeye başladılar.
Çünkü biyolojik kontol olayını,
arka bahçenizde görebilirsiniz.
Sadece bir büyüteç alın. Bakın bende ne var?
Bu sadece 10 kat büyüten bir büyüteç.
Evet, 10 kat.
Sadece bunu açın.
Sadece yaprağı çevirin, ve
çok küçük haşerelerden,
veya bir milimetrelik örümceklerden, ya da yarım milimetre, ya da iki milimetre,
oluşan yeni bir dünya görürsünüzi
ve iyi ve kötü olanları ayırt edebilirsiniz.
Yani bu doğal kontrol olayı
abartısız her yerde var.
Burada, bu binanın önünde, eminim ki var.
Sadece bitkilere bir göz atın.
Her yerdeler,
ve bunlardan nasıl faydalanacağımızı bilmemiz gerek.
Şimdi elele verip
sadece bir kaç örneğe göz atalım.
Pest(zararlı) nedir?
Bitkiye ne gibi bir zarar verir?
Ve bahsettiğimiz doğal düşman,
biyolojik kontrollü aktör,
ya da iyi böcek nedir?
Genel olarak,
haşereler ve böceklerden bahsedeceğim,
ya da maytlar,adlandıralım.
Haşereler - altı bacaklı organizmalar
ve örümcekler ya da maytlar,
sekiz bacaklı organizmalar.
Buna bakın.
İşte bir pest, tahrip edici(yıkıcı) pest, bir örümcek maytı,
çünkü örümcek gibi bir sürü ağ örer.
Anneyi görüyorsunuz
iki kızın arasında, muhtemelen sağ ve soldaki,
ve sağ tarafta tek yumurta.
Ve ne tür bir hasar bırakacabileceğini görüyorsunuz.
Sağınızda bir salatalık yaprağı,
ortada, pamuk yaprağı,
ve solda domates yaprağı, bu küçük yapraklarla beraber,
yapraklar tamemen yeşilden beyaza dönebilirler
örümceklerin
ağızlarındaki iğnelerle delinip
emildikleri için.
Burada doğa devreye girer
ve bize iyi bir örümcek gönderir.
Bu yararlı bir mayt -- bir örümcek maytı kadar küçük, bu arada,
bir milimetre, ya da iki milimetre uzunluğunda, daha fazla değil,
hızlı koşan, avlayan,
yakalayan örümcek maytı.
Ve burada eylem halindeki bayanı görebilirsiniz
sol elinizin yönünde --
soldaki maytın vucüdunu
deliyor, vücudundaki sıvıyı emiyor.
Ve beş dakika sonra, görüyorsunuz,
sadece tipik bir ölü ceset --
buruşmuş, kanı çekilmiş,
ölü bir örümcek maytı cesedi,
ve yanında doymuş
iki yetişkin yararlı mayt,
solda bir anne,
sağda genç bir larva.
Bu arada, yaklaşık beş yetişkin
örümcek maytı, ya da kötü mayt,
ya da 15-20 pest yumurtası
için
24 saatlik bir yemek demek.
Bu arada, her zaman açlar.
(Kahkaha)
İşte başka bir örnek: Yaprak biti
Bu arada İsrail'de şimdi ilkbahar,
sıcaklık aniden yükselir.
Kötü böcekleri, yaprak bitlerini tüm bitkilerin üzerinde görebilirsiniz,
bamyada, ağaç minesinde,
genç, taze yeşillikler üzerinde
bahar bereketi, güya.
Bu arada, yaprak bitlerinde, sadece dişiler var,
Amazonlar gibi.
Dişiler dişileri oluşturuyor, diğer dişileri dünyaya getirmek için dişileri dünyaya getirmek.
Hiç erkek yok.
Eşeysiz üreme, sözümona.
Ve görünüşe göre, hayatlarından çok memnunlar.
Burada zararı görebiliriz.
Bu yaprak bitleri
balsıra denen
yapışkan, şekerli bir salgı üretirler,
ve bu bitkinin
daha üst kısımlarında toplanır.
Burada yaprağı kaplayan
siyah mantar, gri küften dolayı
yeşilden siyaha dönen
tipik bir hıyar yaprağı görüyorsunuz.
Ve şimdi kurtuluş
bu asalak arı ile gerçekleşiyor.
Burada bir yararlıdan bahsetmiyoruz.
Burada bir parazitten bahsediyoruz,
iki bacaklı bir parazit değil,
sekiz bacaklı bir parazit, elbette.
Bu bir parazitik arı,
yine, iki milimetre uzunluğunda, narin,
çok hızlı,
ve çevik uçucu.
Burada bu paraziti eylem halinde görebilirsiniz,
akrobatik bir manevra halinde gibi.
Sağdaki kurbanı ile
yüz yüze gelir
karnını eğerek
tek bir yumurta bırakır,
yaprak bitinin vücut sıvısına bırakılan
tek bir yumurta.
Bu arada yaprak biti kaçmaya çalışır.
Tekmeler ve ısırır
ve farklı sıvılar salgılar,
fakat nafile, hiç bir şey olmayacak.
Parazitin tek bir yumurtası
yaprak bitinin vücut sıvısı içine yerleştirilecek.
Ve bir kaç gün sonra, sıcaklığa bağlı olarak,
yumurta çatlayacak,
ve parasitin larvası
yaprak bitini içten içe yiyecek.
Ve tüm bunlar doğal. Bu tamamen doğal.
Bu kurgu değil, kesinlikle.
Yine söylüyorum, arka bahçenizde,
arka bahçenizde.
Fakat bu son hali.
Bu son ürün.
Mumyalar.
M-U-M-Y-A.
Bu ölü bir yaprak bitinin görsel akıbeti.
İçini de görelim.
Aslında, büyüyen parazit
birkaç dakika sonra dışarda.
Doğum tamamlandı.
Bu arada, bunu belli filmlerde görebilirsiniz.
Ve bu sadece birkaç dakika alır.
Ve bu bir dişiyse eğer, hemen bir erkekle çiftleşecektir,
ve gider, çünkü zaman çok kısa.
Bu dişi sadece üç-dört gün yaşayabilir
ve yaklaşık 400 yumurta
yapması gerek.
Bu da 400 kötü yaprak bitinin
vücut sıvısına
yumurtalarını bırakmak anlamına gelir.
Ve tabi ki sadece bu değil.
Diğer doğal düşmanlardan o kadar çok var ki
ve bu sadece son örnek.
Yine pest ile başlayalım:
trips.
Bu arada, hepsinin tuhaf isimleri var --
Bu yaratıkların latince adlarıyla sizi sıkmak istemedim,
tamam, sadece popüler isimler.
Fakat bu, hoş, narin,
çok kötü bir pest.
Bunu görebilirsiniz, tatlı biberler.
Bu sadece egzotik, dekoratif bir biber değil,
bu aynı zamanda tüketime elverişli olmayan bir biber
çünkü yaprak bitlerinin neden olduğu
viral hastalıktan dolayı çürümekte.
Ve işte doğal düşman geliyor,
küçük korsan böcek,
küçük çünkü oldukça küçük©.
Burada siyah yetişkini ve iki genç böceği görebilirsiniz.
Ve yine, eylem halinde.
Bu yetişkin tripsi deler
sadece birkaç dakika içinde vücut sıvısını emer,
ve diğer ava yönelir,
tüm alan boyunca devam eder.
Ve bu küçük korsan böcekleri salarsak, iyi olanları,
örneğin, tatlı biber bölümüne,
çiçeklere giderler.
Ve bakın, bu çiçek
yararlı böceklerle dolu, iyi olanlarla,
tripsleri, yani kötü olanları yok etmişler.
Yani bu çok olumlu bir sonuç, esasen.
Gelişen meyveye hiç zarar yok. Meyve tutumuna hiç zarar yok.
Bu koşullar altında herşey oldukça iyi.
Fakat yine, soru şu,
burada onları bire-bir görüyorsunuz --
pest ve doğal düşmanı.
Yaptığımız aslında bu.
Kuzey İsrail'de,
şimdi Kibbutz'da
bu doğal düşmanların seri üretimini yapan
bir işletme var.
Başka bir deyişle, orada yaptığımız şey,
geliştiriyoruz,
doğal kontrolü,
ya da biyolojik kontrol olgusunu geliştiriyoruz.
Ve 3,500 metre karelik
teknoloji harikası seralarda,
orada, biz bu yararlı maytların seri üretimini yapıyoruz,
o küçük korsan böcekleri,
o parazit arıları, vb., vb.
Birçok farklı tür.
Bu arada, çok güzel bir doğaya sahipler.
Bir tarafta Jordanian Dağlarını görüyosunuz,
diğer tarafta Jordan Vadisi,
ve güzel ılıman bir kış,
ve hoş, sıcak bir yaz,
bu yaratıkların seri üretimi için
mükemmel bir ortam.
Ve unutmadan, seri-üretim,
genetik manipülasyon değil.
GDO'lar yok,
genetiği değiştirilmiş organizmalar, her neyse.
Biz onları doğadan alıyoruz,
ve yaptığımız tek şey,
onlara optimum koşulları sağlamak,
seralarda, ya da iklim odalarında,
hızla çoğalıp
üremeleri için.
İşte bizim elde ettiğimiz şey, esasen.
Mikroskopla görebilirsiniz.
Sol üst köşede, tek bir yararlı mayt görüyorsunuz.
Ve bu da yararlı maytlar demeti.
Bunu ampülü görüyorsunuz. Buradakini görüyorsunuz.
Bu maytlardan bir gram var bende.
Bir gram 80,000 birey,
80,000 birey
4,000 metre karelik
bir çilek sahasını
tüm sezon boyunca
yaklaşık bir yıl
maytlara karşı korumada yeterince iyidir.
Ve bunlardan, inanın,
yıl bazında
düzinelerce üretebiliyoruz.
Yani bu da bahsettiğim
olgunun geliştirilmesidir.
Ve hayır, dengeyi bozmuyoruz.
Tersine,
çünkü doğal dengenin kimyasallarla
zaten bozulmuş olduğu
yerlerde işlem yapıyoruz,
buralara, bunu biraz da olsa tersine çevirmek için
ve o kimyasalların kullanımını azaltarak
tarımsal alanlara daha fazla denge getirmek için
bu doğal düşmanları getiriyoruz.
İşte ana fikir bu.
Ve etkisi nedir?
Bu tabloda, iyi böceklerle gerçekleştirilen
başarılı bir biyolojik kontrolün
etkisini görebilirsiniz.
Örneğin, İsrail'de,
çalıştığımız 1,000 hektardan
daha fazla bir alanda --
İsrail deyimiyle 10,000 dönümde --
koruma altındaki tatlı biberlerin
biyolojik zirai mücadelesinde
tarım ilacı kullanımını
yüzde 75 oranında azalttık.
Ve İsrail çileğinde, daha da fazla --
özellikle çileklerdeki pest maytlara karşı kullanılan
ilaçların %80'i.
Yani etki oldukça güçlü.
Ve soru şu raya gider,
özellikle yetiştiricilere ve ziraatçilere sorarsanız:
Neden biyolojik mücadele?
Neden iyi böcekler?
Unutmadan, kaç kişiye sorarsanız
o kadar farklı cevap alırsınız.
Fakat, örneğin buraya giderseniz,
Güneydoğu İsrail,
Great Rift Vadisi'nin üzerindeki Arava bölgesi,
gerçekten en üst nokta --
İsrail tarımının incisinin
bulunduğu yer,
özellikle sera koşullarında, ya da screenhoue koşulları altında --
tüm bu yolu aldığınızda, bunu göreceksiniz
çölün tam ortasında.
Ve yaklaşırsanız,
kesinlikle bunu izleyebilirsiniz,
dedeler-nineler torunlarıyla beraber,
doğal düşmanları, iyi böcekleri dağıtıyor,
özel giysiler ve maskeler giyerek
kimyasalları uygulamak yerine.
Güvenlik, uygulama bakımından,
bu, neden biyolojik kontrol sorusuna
üreticilerden aldığımız bir numaralı cevap.
İki numara, bir çok üretici
zararlıların kimyasallara karşı
direnç kazanacakları
fikri karşısında
çaresiz kalmış durumdalar,
aynen difteri virüsünün
antibiyotiklere dirençli hale gelmesi gibi.
Aynı şey, çok hızlı bir şekilde gerçekleşebilir.
Neyse ki, hem biyolojik kontrolde,
hem de doğal kontrolde
direnç çok çok nadirdir.
Bu çok zor gerçekleşir.
Çünkü bu evrimdir,
bu, kimyasalların kullanılması durumunda oluşan
direncin tersine,
doğal orandır.
Ve üçüncü olarak, kamu talebi.
Kamu talebi -- kamu
kimyasalların azaltılmasını ne kadar çok talep ederse,
üreticiler de, yetiştirebilecekleri ve mümkün olan yerlerde
kimyasallar yerine
biyolojik kontrolü
kullanmaları gerektiğinin o kadar farkında olurlar.
Hatta burada, bir başka üretici,
görüyorsunuz, böceklerle ilgileniyor,
iyi böceklerle ve kötü olanlarla,
bu büyüteci kafasına takmış,
ürünleri içinde
sadece güvenli bir şekilde yürüyor.
Son olarak, vizyonumu gerçekleştirmek istiyorum,
ya da, aslında, hayalimi.
Çünkü, görüyorsunuz, bu realite.
Şu farka bir bakın.
Dünya çapında biyokontrol endüstrisinin
tam dönüşümünü gerçekleştirirsek,
maliyet, 250 milyon dolar.
Ve dünyadaki tüm ürünler üzerindeki
pestisit endüstrisine bakın.
Sanırım 100 kat daha fazla, ya da öyle bir şey.
25 milyar.
Yani aşılacak kocaman bir boşluk var.
Yani aslında, bunu nasıl yapabiliriz?
Bu boşluğu yıllar içinde
nasıl aşabiliriz, ya da nasıl daraltabiliriz?
Herşeyden önce, daha güçlü,
iyi ve güvenilir çözümlere,
seri üretebileceğimiz,
ya da koyuyabileceğimiz
daha fazla yararlı böceğe ihtiyacımız var.
İkinci olarak, taze tarım ürünlerinde
kimyasalların kullanımının
azaltılması konusunda
daha yoğun ve daha katı kamu talebi yaratmamız gerek.
Ve üçüncü olarak, bu endüstrideki potansiyel üreticilerin de
bilincinin artırılması gerek.
Ve bu boşluk daralır.
Adım adım, daralır.
Yani son slaytım:
Hepimizin söylediği gibi, aynı zaman da görebilirsiniz de,
doğaya bir şans verin.
Bunu biyokontrol savunucuları ve uygulayıcıları
İsrail'deki ve yurt dışındaki
savunucuları ve uygulayıcıları adına söylüyorum,
gerçekten doğaya bir şans verin.
Teşekkür ederim.
(Alkış)