0:00:14.914,0:00:18.989
Yola çıktım Mardin'e

0:00:20.459,0:00:23.399
Düştüm senin derdine

0:00:36.512,0:00:37.965
Evet!

0:00:38.075,0:00:39.865
(Alkış)

0:00:40.395,0:00:41.615
Hoş geldiniz.

0:00:42.445,0:00:44.129
Konu Mardin olunca

0:00:44.129,0:00:48.589
ve özellikle konu ne yaparsan yap,[br]birileriyle yap deyince

0:00:49.749,0:00:54.030
ben bu coşkuya, yaşadığım[br]her ana, her başarıma

0:00:54.030,0:00:56.758
mutlaka birilerini[br]ortak ederek başlıyorum.

0:00:56.783,0:00:58.287
Bu duyguyla başlıyorum.

0:00:58.287,0:01:00.159
Bu duyguya da sizi ortak etmek istedim.

0:01:00.915,0:01:03.179
Başardığımda paylaştığımda,

0:01:03.179,0:01:04.861
paylaştıkça başardığımda

0:01:05.271,0:01:07.968
insanların bu işe[br]ruh verdiğine inanıyorum.

0:01:07.968,0:01:10.096
Ben bu ruhla çalışıyorum.

0:01:10.879,0:01:13.990
Mardinli bir ailenin kızıyım,[br]enteresan bir hikâyem var.

0:01:15.811,0:01:21.140
Doğu kültüründe hangi dinden ve kültürden[br]olursanız olsun, erkek çocuk çok önemli.

0:01:22.756,0:01:26.956
Dolayısıyla erkek çocuk[br]evlendiği zaman gelin eve geliyor.

0:01:26.956,0:01:30.074
O büyük konaklardaki[br]her oda bir gelin için açılıyor.

0:01:30.514,0:01:33.433
Annem ve babam evlendiği zaman,

0:01:33.433,0:01:38.214
ailenin en güzel, en becerikli ve en küçük[br]gelini olarak annem eve geliyor.

0:01:39.214,0:01:41.516
Fakat bu farklılıklarından dolayı,

0:01:41.516,0:01:44.376
diğer gelinler tarafından[br]annem çok hoş görülmüyor.

0:01:44.896,0:01:48.686
Annemin talihsizliği, ta ki iki kız çocuğu[br]doğurana kadar devam ediyor.

0:01:49.236,0:01:51.028
O zamanki gündem değişiyor.

0:01:51.543,0:01:53.079
Annemin yeni konusu,

0:01:53.079,0:01:55.078
"Senin erkek çocuğun olmuyor."

0:01:55.658,0:01:58.941
Allah'ın bir vergisi, annem tekrar hamile

0:01:59.522,0:02:02.645
ve herkes bir erkek çocuk[br]beklentisi içerisindeyken,

0:02:02.870,0:02:05.540
hatta annenannem annemin[br]çok üzülmemesi için,

0:02:05.885,0:02:09.841
"Bana erkek çocuk müjdesini verene[br]bir altın para vereceğim," diyor

0:02:10.334,0:02:13.401
ve annem doğum için[br]hastaneye gidiyor.

0:02:13.401,0:02:16.671
Bütün aile bir erkek çocuk[br]beklentisi içerisinde hastaneye gidiyor.

0:02:17.417,0:02:19.847
Hemşire heyecanla geliyor, diyor ki,

0:02:20.137,0:02:22.789
"Teyze," diyor,[br]"gözün aydın" anneanneme

0:02:23.149,0:02:24.849
"Bir kızın oldu."

0:02:25.349,0:02:27.842
Diyor "Eh! Sana kalsın, istemiyoruz."

0:02:29.332,0:02:31.362
O doğan kız çocuğu bendim.

0:02:32.422,0:02:34.967
Babam diyor ki,[br]"Üç tane kız çocuğum var

0:02:34.967,0:02:37.081
ama hepsini erkek gibi[br]yetiştireceğim," diyor

0:02:37.081,0:02:40.726
ve "Onlara üniversite okutacağım," diyor[br]ve bizi alıp İstanbul'a getiriyor.

0:02:40.726,0:02:43.598
Annem ve babamın en büyük[br]hayali bize üniversite okutmaktı.

0:02:43.598,0:02:46.057
Sonra bir mucizemiz oldu,[br]bir erkek kardeşimiz oldu.

0:02:46.277,0:02:49.372
Biz 4 kardeş üniversiteyi bitirdik.

0:02:49.372,0:02:53.629
Babamın idealindeki gibi, çok iyi[br]yerlerde kendi işlerimizi kurduk.

0:02:54.059,0:02:56.652
Marmara Üniversitesi Turizm[br]Rehberlik Bölümü mezunuyum,

0:02:56.652,0:02:58.395
profesyonel turist rehberiyim.

0:02:58.465,0:03:01.473
98 yılında bir meslektaşımla[br]evlendim, İzmirliydi eşim.

0:03:01.993,0:03:04.683
99 yılında ülkedeki siyasi değişimler,

0:03:04.683,0:03:06.722
sonra Marmara depreminin olmasından sonra

0:03:06.722,0:03:08.218
ikimiz de turizm sektöründe

0:03:08.218,0:03:12.827
ülkede turizmin durma noktasına[br]geldiği durumda işsiz kaldık.

0:03:13.937,0:03:16.627
Biz Mardin'i hiç görmedik,[br]ben ve kardeşlerim.

0:03:16.827,0:03:19.316
Biz babamın Mardin özlemleriyle büyüdük.

0:03:19.516,0:03:21.896
Hep bize Mardin'i anlattı[br]ama hiç götürmedi.

0:03:22.346,0:03:25.113
Sonra eşime dedim ki,[br]"Hadi gel Mardin'e gidelim beraber."

0:03:25.873,0:03:28.449
ve Mardin'e gittik, ben büyülendim.

0:03:28.959,0:03:32.239
Bence bir iş yapmak istiyorsak[br]fark yaratmalıydık

0:03:32.539,0:03:34.419
ve Mardin'de olmalıydık.

0:03:34.419,0:03:36.825
Eşime dedim ki,[br]"Hadi gel Mardin'e yerleşelim."

0:03:36.825,0:03:39.613
Eşimi ikna etmek çok zor olmadı

0:03:39.913,0:03:41.473
ve dedi ki, "Tamam, olur."

0:03:41.473,0:03:45.638
Sonra "Hayatta her zaman bir[br]amacınız olsun," diyen babamın

0:03:45.638,0:03:49.208
karşısına dikildiğim zaman[br]"Ben Mardin'e gidiyorum," dediğimde

0:03:49.208,0:03:51.010
"Gidemezsin," dedi.

0:03:51.240,0:03:54.770
Ben 24 yaşındaydım, gözü karaydım,[br]her şeyi yapabilirdim.

0:03:55.120,0:03:57.259
"Ben gidiyorum, sen buna karışamazsın.

0:03:57.259,0:04:01.257
Sen bu imkânı bana verdin, beni buraya[br]kadar okuttuysan ben gidiyorum," dedim.

0:04:02.077,0:04:03.352
Mardin'e gittim.

0:04:03.352,0:04:05.762
Mardin güvenlik sorununu henüz çözememiş,

0:04:06.662,0:04:09.150
birçok dinden ve kültürden[br]insanın yaşadığı,

0:04:09.150,0:04:11.210
kültürel zenginlikleri harika bir şehir

0:04:11.210,0:04:14.530
ve dolayısıyla, bence turizm[br]burada gelecek vadediyordu.

0:04:14.740,0:04:17.020
Şehir 600 bin nüfusluydu o zaman.

0:04:17.880,0:04:21.365
Ağırlıklı geçim kaynağı[br]tarım ve sınır ticaretiydi

0:04:23.101,0:04:25.583
ama güvenlik sorununu[br]henüz çözemediğinden,

0:04:25.583,0:04:28.837
tarım sektörünün içerisinde bulunduğu[br]durum çok sıkıntılı olduğundan,

0:04:29.397,0:04:33.793
sınır ticaretiyle olan ilişkileri de[br]bir gün kapının kapalı kalması,

0:04:33.793,0:04:37.490
Irak ve Suriye kapısının kapalı kalması,[br]o bu nedenlerden;

0:04:37.490,0:04:41.148
aslında çok da sağlıklı bir durum yoktu.

0:04:41.148,0:04:43.202
Ciddi bir sanayi yatırımı da olmadığı için

0:04:43.202,0:04:45.462
aslında Mardin'de[br]en büyük sıkıntı işsizlikti.

0:04:45.462,0:04:47.802
Bana göre turizm de gelecek vadediyordu.

0:04:47.922,0:04:49.890
Ben burada turizm yapacaktım.

0:04:50.400,0:04:52.390
99 yılının kayıtlarına baktım.

0:04:52.390,0:04:54.520
İstatistiklerine, TÜİK raporlarına baktım.

0:04:54.520,0:04:57.060
Mardin'i ziyaret eden[br]turist sayısı 11 bin.

0:04:57.060,0:04:59.047
Bu rakamları lütfen bir kenara kaydedin

0:04:59.407,0:05:01.707
ve yatak kapasitesi 220

0:05:01.707,0:05:03.527
ve ben burada turizm yapacağım.

0:05:03.527,0:05:05.149
3 yıldız kötü bir otel,

0:05:05.149,0:05:08.339
bir esnaf lokantasından başka[br]bir turizm yatırımı olmayan Mardin'de

0:05:08.339,0:05:09.659
turizm yapacaktım.

0:05:09.659,0:05:11.615
Çok inatçıydım, çok kararlıydım.

0:05:11.615,0:05:13.983
İstanbul' da tanıdığım[br]bütün acentalara gittim.

0:05:13.983,0:05:15.581
İçimde fırtınalar kopuyor,

0:05:15.581,0:05:17.544
"Ben Mardin'e gidiyorum!" diye.

0:05:18.028,0:05:19.438
Ondan sonra eşime soruyorlar:

0:05:19.438,0:05:21.448
"Ne hissediyorsun,[br]radikal bir karar aldın.

0:05:21.448,0:05:23.038
Mardin'e yerleşiyorsun."

0:05:23.258,0:05:25.998
Diyordu ki "Ebru bilir[br]ben bilmiyorum," diyordu.

0:05:26.908,0:05:28.668
Mardin'e gittim.

0:05:29.318,0:05:31.728
İnsanlara anlamadıkları[br]bir dilden bahsediyorsunuz.

0:05:31.728,0:05:34.124
Terör sorununu henüz[br]çözememiş bir şehirde,

0:05:34.264,0:05:37.244
özellikle ve özellikle[br]ailemin yanında dayımın,

0:05:37.584,0:05:41.187
öldükten sonra yengem ve çocuklarının[br]bir arada yaşadığı bir yerde,

0:05:41.727,0:05:43.879
ben onların yanında kalıyordum.

0:05:43.959,0:05:46.419
Giyinmem, yaşantım farklıydı.

0:05:47.899,0:05:50.109
Gelinlere kötü örnek oluyordum.

0:05:50.109,0:05:51.599
Babama kafa tutmuştum.

0:05:51.599,0:05:52.799
Dolayısıyla --

0:05:53.609,0:05:55.929
kuzenlerim şey demeye[br]başlamışlar yengeme,

0:05:55.929,0:05:58.773
"Söyle Ebru'ya geri gitsin,[br]bizim başımıza iş açacak."

0:05:58.773,0:06:00.823
Gelinlere kötü örnek oluyorum çünkü.

0:06:01.923,0:06:05.217
Durum böyleyken[br]Mardin'de neler yapılabilir diye

0:06:05.217,0:06:07.307
herkese Mardin'deki heyecanımdan,

0:06:07.307,0:06:10.939
burada turizm yapılacak,[br]harikalar olacak falan diye bahsederken,

0:06:10.939,0:06:13.081
herkesin tek söylediği bir şey vardı:

0:06:13.081,0:06:15.341
"Hayırlı olsun, devam edersin," diye.

0:06:16.147,0:06:19.377
2000 yılının Eylül ayında bir[br]Alman turist grubuna eşlik ediyorum.

0:06:20.312,0:06:22.727
Tek bir otel var ve tek bir restoran.

0:06:22.727,0:06:25.203
Akşam yemeğine grubum orada yemek yediler.

0:06:25.203,0:06:26.453
Sonra grup lideri dedi ki,

0:06:26.453,0:06:29.576
"Öğlenleyin yarın Urfa'ya gitmeden[br]önce yine burada mi yiyeceğiz?"

0:06:29.576,0:06:30.886
Evet burada yiyeceksiniz.

0:06:30.886,0:06:34.345
"Yemekler çok kötü Ebru," dediler,[br]"başka bir yer bulmak zorundasın."

0:06:35.471,0:06:37.281
Serdar diye bir rehber abim.

0:06:37.591,0:06:40.411
"Serdar abi başka yer yok,[br]burası var sadece."

0:06:41.111,0:06:45.499
"Ebru, bak bir yere geldin,[br]bir iş yapıyorsun,

0:06:45.499,0:06:47.639
alternatif yaratmazsan bu iş yürümez

0:06:47.639,0:06:51.753
ve ben grubuma yarın,[br]bunlar Alman konsolosluğunun misafirleri,

0:06:51.753,0:06:56.733
Harran'dan sonra işte Adıyaman,[br]GAP; birçok proje, program var.

0:06:56.733,0:06:58.478
Yarınki programı aksatamam

0:06:58.478,0:07:01.708
ve yarın gerçekten yemek yemem lazım[br]ve burada yemeyeceğim," dedi.

0:07:02.698,0:07:04.399
Şimdi durum böyle olurken

0:07:04.399,0:07:07.164
ben tabii o heyecanımı[br]anlattığım insanlara,

0:07:07.164,0:07:08.913
öncelikle restoran sahibine gittim.

0:07:08.913,0:07:10.723
Dedim ki, "Ben --

0:07:12.008,0:07:13.463
Lütfen patates haşla.

0:07:13.463,0:07:15.833
Bu insanlar patates haşlasınlar,[br]patates yesinler

0:07:15.833,0:07:18.978
çünkü bu yemekler çok yağlı,[br]devam edemeyeceklerini söylüyorlar."

0:07:19.628,0:07:22.867
"Yarın cuma," dedi,[br]"senin 28 kişinle uğraşamam," dedi.

0:07:22.867,0:07:24.478
"Nereye götürürsen götür."

0:07:24.478,0:07:27.790
Alternatifsiz olduklarını çok iyi[br]kullanmaları çok canıma dokunmuştu.

0:07:28.060,0:07:29.648
Babam karşıydı.

0:07:30.408,0:07:32.393
Aileye karşı bir şeydi

0:07:32.393,0:07:35.413
ve insanlara bir şeyler[br]yapabileceklerini anlatmaya çalışırken

0:07:35.413,0:07:37.627
Mardin de karşıydı sanki bana.

0:07:37.794,0:07:40.764
Sonra eşim bölgenin koşullarına[br]alışamayınca o da gitmişti.

0:07:42.034,0:07:43.399
Eve gittim.

0:07:43.399,0:07:44.784
Yengeme durumu anlattım.

0:07:44.784,0:07:46.622
Dedim böyle böyle, çok ağladım o gün.

0:07:46.622,0:07:49.322
"Herkes bana karşı, ben güzel[br]bir iş yapmaya çalışıyorum.

0:07:49.322,0:07:52.391
Niye böyle her taraftan[br]bir darbe yiyorum?" diye

0:07:53.203,0:07:54.083
ve yarın dedim,

0:07:54.083,0:07:56.814
"Grubumu götürebileceğim,[br]yemek yiyeceğim hiçbir yer yok."

0:07:56.814,0:07:58.432
Yengem dedi ki, "Kaç kişi grubun?"

0:07:58.432,0:08:00.195
28, dedim.

0:08:00.195,0:08:01.515
"İyi" dedi, "buraya getir."

0:08:01.515,0:08:03.265
Nereye, dedim, "eve getir," dedi.

0:08:03.265,0:08:06.002
"Her gün kaç 28 kişiye yemek[br]yapıyorum ki!" dedi.

0:08:06.222,0:08:08.684
İyi peki, dedim, sen bilirsin, emin misin?

0:08:08.954,0:08:10.204
"Git" dedi.

0:08:10.324,0:08:13.664
Gittim sabahleyin Deyrulzafaran [br]Manastırı'na, Mardin'i bilenler bilir.

0:08:13.664,0:08:15.756
Grup liderine çok[br]hızlı bir şekilde dedim ki,

0:08:15.756,0:08:19.011
"Biliyor musunuz size harika bir yer[br]buldum yemek yemek için," dedim.

0:08:19.011,0:08:20.801
"Neresi?" dedi. [br]Yengemin evi.

0:08:20.971,0:08:24.317
Sonra dedi ki, "Ben eve girersem[br]bu grubu oradan çıkartamasam

0:08:24.317,0:08:27.774
ondan sonra Urfa, Harran,[br]sıra gecesi programı ne olacak?" dedi.

0:08:28.194,0:08:29.687
"Söz veriyorum," dedim.

0:08:29.687,0:08:33.307
"Bir buçukta her şey hazır olacak,[br]sizi otobüsünüze ben bindireceğim," dedim.

0:08:33.307,0:08:34.249
Eve gittim.

0:08:34.459,0:08:37.359
O günkü heyecanımı hatırlamıyorum[br]ama Mardin'i biliyorsunuz.

0:08:37.359,0:08:39.789
Dağın eteğinde kurulmuştur,[br]sokaklar merdivenlidir.

0:08:39.789,0:08:42.119
Ben o kalenin altındaki[br]eteğin eve giderken

0:08:42.119,0:08:43.811
ayaklarımın titrediğini hissettim.

0:08:44.201,0:08:46.772
Ben bir söz vermiştim[br]ama kime karşı söz vermiştim?

0:08:46.772,0:08:48.940
Beni nasıl bir sürpriz[br]bekliyordu bilmiyordum.

0:08:49.690,0:08:50.723
Ondan sonra

0:08:53.363,0:08:56.183
eve geldim, beni karşılayan[br]sadece yengem değildi.

0:08:56.183,0:08:59.563
Yengem sokaktaki bütün kadınları,[br]gelinleri bir araya toplamış,

0:08:59.713,0:09:00.866
çeyizler inmiş,

0:09:00.866,0:09:02.971
avluda harika bir sofra hazırlanmış,

0:09:03.151,0:09:04.571
yemekler yapılmış.

0:09:05.151,0:09:06.962
Ondan sonra paylaşım başladı.

0:09:07.412,0:09:10.739
"Söylesene," dedi yanımdakine,[br]"O yemeği ben yaptım."

0:09:10.739,0:09:12.919
Öbürü dedi ki,[br]"Şu yemeği ben yaptım."

0:09:13.284,0:09:15.755
Muhabbet çok uzadı,[br]herkes harika bir ortam.

0:09:15.755,0:09:17.865
Saat 4'te iş bitti.

0:09:18.690,0:09:22.150
Program altüst oldu,[br]ondan sonra grubum gitti.

0:09:22.450,0:09:24.210
Yengem okuma yazma bilmiyor

0:09:24.210,0:09:26.790
ama okusaydı çok şeyler[br]olacağına inandığım bir kadın.

0:09:26.790,0:09:29.271
Bu işi benimle yapar mısınız, dedim,[br]"Ne işi?" dedi.

0:09:29.271,0:09:31.194
Ben size grup getireceğim, dedim.

0:09:31.194,0:09:33.866
Siz yemek hazırlayacaksınız,[br]bu işten para kazanacağız.

0:09:33.866,0:09:36.430
Olur mu, dedim,[br]kadınlar da "Aaa olur!" falan böyle.

0:09:36.640,0:09:40.887
Sonra aynı mahallede[br]sekiz tane tarihi evlerden seçtik.

0:09:41.172,0:09:43.254
Sonra onları düzenledik.

0:09:43.254,0:09:46.526
Ondan sonra ben menüler[br]yazdım 1,2,3,4 diye.

0:09:47.137,0:09:49.173
Okuma yazma bilmeyen çoğunlukta.

0:09:49.173,0:09:50.863
Çocuklarıyla iletişim kuruyordum.

0:09:51.013,0:09:54.402
Şey diyordum, "Söyle annene [br]5. menüden 40 kişi gelecek.

0:09:54.402,0:09:55.722
Yarın sizin evdeyiz."

0:09:55.722,0:09:57.682
Çocuklar onları annelerine söylüyorlar.

0:09:57.912,0:10:02.332
Biz bu işle birlikte böyle bir[br]sektör yarattık 21 kadınla beraber.

0:10:03.512,0:10:05.752
(Alkış)

0:10:14.462,0:10:16.842
İnsanlara inanmadıkları[br]bir işten bahsediyorsunuz.

0:10:16.842,0:10:19.422
Onlara yatırım yapmalarını[br]söylüyorsunuz, bu çok zordu.

0:10:19.852,0:10:21.592
Orta Doğu'ya yakın bir yerde,

0:10:21.987,0:10:25.639
birinin hapşırdığında bütün dünyanın[br]nezle olabileceği bir coğrafyada

0:10:25.639,0:10:29.369
siz insanları turizm yatırımına[br]çağırıyorsunuz, bu da bir ütopyaydı.

0:10:29.560,0:10:31.690
Dolayısıyla ne yapacaklarsa yapsınlar,

0:10:31.690,0:10:34.320
Mardinlinin kendisi yapacağına[br]çok inandırdım kendimi

0:10:34.320,0:10:35.900
ve bir değişim başladı

0:10:35.900,0:10:39.900
ve biz o kadınlarla birlikte yemekler[br]yapmaya başladık, bizi basın duydu.

0:10:39.900,0:10:41.840
Basında herkes bizi aramaya başladı.

0:10:41.840,0:10:45.340
Mardin'de kadınlar yemek yapıyorlarmış,[br]diye bizi sormaya başladılar

0:10:45.695,0:10:48.905
ve ondan sonra biz bu işten[br]para kazanmaya başladık.

0:10:49.788,0:10:52.158
Sonra 21 Mart 2001 yılı,

0:10:52.316,0:10:56.586
Diyarbakır havalimanında İtalyan grup,[br]32 kişilik bir İtalyan grubu ağırladım

0:10:56.918,0:10:59.388
ve o grubu görür görmez[br]grup liderine dedim ki,

0:10:59.519,0:11:00.619
"Lale" dedim,

0:11:01.016,0:11:04.666
"Diyarbakır'da, sen Hasankeyf[br]Midyat yap, Mardin'de buluşuruz.

0:11:04.666,0:11:06.431
Bu grubun 5 yemeği var bende."

0:11:06.431,0:11:07.181
"Niye?"

0:11:07.181,0:11:10.581
"Çünkü," dedim, "biz hep yer sofralarında[br]yemek yedirmeye çalışıyoruz.

0:11:10.581,0:11:14.011
Bu insanlar 65 yaş orta üstü ve ben[br]bunları yer sofrasına oturtamam,

0:11:14.011,0:11:16.421
masa sandalye bulmaya[br]Mardin'e gidiyorum," dedim.

0:11:17.115,0:11:19.172
Masa sandalye aramaya gittim Mardin'e

0:11:19.172,0:11:21.922
çünkü yer sofrası --[br]baktım ki bu olacak iş değil,

0:11:22.063,0:11:25.053
sonra İstanbul'daki Topkapı Sarayı'nda,[br]Beylerbeyi Sarayı'nda

0:11:25.053,0:11:26.963
turistlere yemek verdiğimiz geldi,

0:11:26.963,0:11:28.763
koşarak Mardin Müzesi'ne gittim.

0:11:28.763,0:11:31.423
Dedim ki, "Ben turist gruplarına[br]yemek vermek istiyorum.

0:11:31.423,0:11:33.473
Kafeteryanızı bize verir misiniz?" diye.

0:11:33.473,0:11:36.223
Ondan sonra, Mardin[br]valisine gittim durumu anlattım.

0:11:36.465,0:11:37.945
Kafeteryayı alın, dedi.

0:11:38.119,0:11:41.419
Mardin Müzesi yeni açılmış,[br]ödeneği yok, kimse ziyaret etmiyor.

0:11:42.549,0:11:45.419
Temizlik sorunu var,[br]su sorunu var gibi sorunlar var.

0:11:45.689,0:11:47.509
Bizim kadınlar orayı ele aldı.

0:11:47.839,0:11:51.529
O 21 tane kadın, bu sefer benimle[br]bir ordu olmaya başladık.

0:11:51.709,0:11:54.319
Biz her yere giriyoruz,[br]her şeyi biz başarabiliriz.

0:11:54.611,0:11:58.011
21 tane kadın geliyor, müzenin[br]bütün görünen yerlerini temizliyorlar,

0:11:58.011,0:12:01.231
tuvaletlerini temizliyorlar,[br]belediyeden su getiriyoruz tankerle.

0:12:01.231,0:12:04.951
Sonra oraya yemek yemek isteyen[br]herkes para ödemeye başlıyor,

0:12:05.150,0:12:09.249
büyük bir sirkülasyon oluşmaya, para[br]dönmeye başladı, herkes çok memnun

0:12:09.249,0:12:10.739
ama görüntü çok komik.

0:12:10.848,0:12:13.788
Saat 11 civarında bizim[br]kadınlar ellerinde tencereleriyle

0:12:14.178,0:12:17.168
Mardin Müzesi'nin kapısında[br]bekliyorlar, herkes soruyor:

0:12:17.168,0:12:18.798
"Ne oluyor müzede?"

0:12:18.922,0:12:21.282
Bir gün diyorlar ki, "Bugün mevlüt var."

0:12:21.549,0:12:23.629
Öbür gün, "Bugün düğün var."

0:12:23.629,0:12:26.979
Mevlüt ve düğünlerin sonu[br]gelmeyince birileri bizi şikayet etti.

0:12:27.244,0:12:31.344
Mardin valisi kesin kararlı bir tavırla[br]"Müzede yemek olmaz Ebru Hanım!" dedi.

0:12:31.503,0:12:33.143
Bir kere daha yenildim.

0:12:33.259,0:12:34.529
Ne yapardım?

0:12:35.077,0:12:37.427
Babam karşı, herkes karşı

0:12:37.427,0:12:40.977
ama beni destekleyen, değişime[br]inanan bir kadın grubu var.

0:12:41.147,0:12:43.717
Herkes çok üzüldü, o kadınlar[br]benden daha çok üzüldü.

0:12:44.262,0:12:46.352
Ben o zaman hayatıma[br]şöyle bir şey söyledim

0:12:46.352,0:12:48.882
çünkü şöyle bir şey vardı[br]turizm sektörü çok küçük.

0:12:49.019,0:12:52.300
İstanbul'da heyecanla Mardin[br]hayallerimi anlattığım insanlara gidip de

0:12:52.300,0:12:54.458
"Ben yapamadım," demek istemedim

0:12:54.458,0:12:57.438
çünkü sonra "Yeni bir iş verin,[br]ben o işi beceremedim

0:12:57.438,0:13:00.398
ama bana başka bir iş daha verin,"[br]demek bana göre değildi.

0:13:00.398,0:13:02.109
Ben bu işi yapacağım, dedim.

0:13:02.109,0:13:04.969
Önce hayatımı değiştireceğim,[br]önce kendime bir ev bulacağım,

0:13:04.969,0:13:06.939
kendi başıma yaşayacağım, dedim.

0:13:07.623,0:13:10.123
Bir ev buldum cadde ortasında.

0:13:10.192,0:13:13.362
Herkesin işte çok böyle istemediği bir ev,

0:13:13.533,0:13:14.973
harika bir evdi.

0:13:15.096,0:13:18.606
1888 tarihli bir konak,[br]Ermeni mimar tarafından yapılmış

0:13:18.606,0:13:21.776
Mardin'de taş işlemeciliğinde[br]önemli örneklerden bir tanesi.

0:13:21.899,0:13:23.839
Ancak o kadar yıpranmış ki,

0:13:24.460,0:13:27.690
94 yılından beri içerisinde[br]insan yaşamamış.

0:13:27.969,0:13:30.359
Şu kadar bir anahtar verdi ev sahibi bana.

0:13:30.426,0:13:33.106
O anahtarı aldım ve[br]koşarak yengemin yanına gittim.

0:13:33.372,0:13:35.462
"Biliyor musun," dedim, "ev tuttum.

0:13:35.616,0:13:38.435
Hayatımı kurmaya karar verdim."[br]Yengem, "Hayırlı olsun."

0:13:38.435,0:13:40.865
Çünkü o da bir[br]sorumluluktan kayboldu artık

0:13:40.865,0:13:42.885
ama şimdi başka bir iş yapıyoruz, dedim.

0:13:42.885,0:13:43.915
"Ne yapıyoruz?" dedi.

0:13:43.915,0:13:45.585
Restoran açıyoruz, dedim.

0:13:45.585,0:13:47.945
"Nasıl yani," dedi,[br]evet dedim, restoran açıyoruz.

0:13:48.094,0:13:51.664
Mardin'de bir restoran açacağız,[br]bu en önemli şeyimiz olacak, dedim

0:13:51.664,0:13:53.534
ve bütün kadınları bir araya topladım.

0:13:53.534,0:13:55.744
Benimle var mısınız, dedim,[br]hepsi evet dediler.

0:13:55.744,0:13:57.134
8 Haziran 2001 yılında

0:13:57.134,0:14:00.064
Mardin'in ilk turistik işletmesi[br]Cercis Murat Konağı'nı açtım.

0:14:00.064,0:14:00.994
(Alkış)

0:14:06.031,0:14:07.851
Ondan sonrası geliyor tabii.

0:14:07.964,0:14:10.194
Mardin, bir kadın yalnız bir kadın,

0:14:10.724,0:14:13.664
mutfağında kadınlar çalışıyor[br]ve içkili bir restoran işletiyor

0:14:13.664,0:14:14.914
ve turistlerle çalışıyor.

0:14:14.914,0:14:18.184
Bunlar Mardin'de çok böyle[br]aykırılıkların bir araya geldiği şeylerdi.

0:14:18.184,0:14:20.784
Sonra küçük bir toplumda[br]bir kadın için söylenebilecek

0:14:20.784,0:14:23.314
her şeyi konuştular hakkımda,[br]hiç duymadım.

0:14:23.668,0:14:25.678
Kadınların oraya gelmesi zorlaştı.

0:14:25.765,0:14:29.415
Karşımızda bir kahve vardı, bizim[br]muhasebemizi bizden daha iyi tutuyorlardı.

0:14:29.415,0:14:32.905
Sonra arkadaki kapıyı açtım,[br]kadınlar oradan gidip gelmeye başladılar.

0:14:33.220,0:14:35.340
Sonra ne oldu biliyor musunuz?

0:14:35.507,0:14:38.607
Yavaş yavaş insanlar bu işten[br]para kazanacaklarını anladılar.

0:14:39.112,0:14:41.382
Sonra adamlar gelmeye başladı yanında.

0:14:41.382,0:14:43.202
"Ya bizim çocuklarla geldik de,

0:14:43.202,0:14:46.512
bizim bir evimiz var, bunu ne yapalım?"[br]diye bana sormaya başladılar.

0:14:46.512,0:14:48.282
Mardin'de bir sektör oluştu.

0:14:48.282,0:14:49.512
Turizm oldu

0:14:49.865,0:14:51.565
ve harika işler yaptık.

0:14:51.704,0:14:53.121
O kadınlar büyüdü.

0:14:53.256,0:14:55.996
Geleneksel aile işçisi[br]olarak çalışan kadınların

0:14:55.996,0:14:58.306
ekonomiye kazandırılması en büyük şeydi.

0:14:58.306,0:15:01.726
İnsanların en iyi bildiği işten[br]başlamıştım, yemek yapmaktan.

0:15:01.726,0:15:05.336
Düşünsenize 50 yaşındaki kadına,[br]Türkçe bile bilmiyor, ben ona deseydim ki

0:15:05.336,0:15:08.300
"Gelin size turizm öğreteceğim,[br]sonra buraya turistler gelecek.

0:15:08.300,0:15:11.080
Çok iş yapacağız," deseydim[br]ben bu işte başarılı olamazdım

0:15:11.217,0:15:15.627
ve ondan sonra, bu sektörün[br]içerisinde onların en iyi bildiği işten

0:15:15.627,0:15:18.787
arz ve talebi karşıladıktan[br]sonra harika bir iş yaptık.

0:15:18.984,0:15:21.124
2014 yılına gelmeden önce

0:15:21.232,0:15:23.622
2007 yılında Türkiye'de,

0:15:23.879,0:15:26.659
daha doğrusu dünyada[br]Kent State Üniversitesi tarafından --

0:15:31.191,0:15:35.551
Kent State Üniversitesi tarafından[br]dünyada 16 ülkede 4 kadından biri seçildim

0:15:35.697,0:15:39.127
ve uygulanabilir geleneksel[br]ekonomiler yaratma konusunda

0:15:39.127,0:15:42.387
dünyada bir örnek seçildi[br]Cercis Murat Konağı'nın açılma projesi.

0:15:42.692,0:15:46.772
Sonra 2007 yılında yine [br]sosyal girişimcilik ödülü aldık

0:15:46.772,0:15:49.157
çünkü bütün herkesi[br]içine katmıştık bu işin.

0:15:49.555,0:15:52.915
Sonra 2011 yılında Türkiye'nin[br]Kadın Girişimcisi seçildim.

0:15:53.028,0:15:55.918
Sonra Japon Devlet Televizyonu geldi,[br]bana dediler ki,

0:15:56.119,0:15:59.399
"Güney'de balıkçı köylerimiz var bizim,[br]tsunamiden çok etkileniyorlar

0:15:59.399,0:16:02.559
ve o geleneksel yapıyı bozmadan[br]onlara bir şeyler yapmak istiyoruz,

0:16:02.559,0:16:04.349
örnekler göstermek istiyoruz

0:16:04.349,0:16:06.909
ve araştırdık sizin projeniz[br]kulağımıza çok hoş geldi,

0:16:06.909,0:16:09.349
sizin belgeselinizi[br]hazırlamak istiyoruz," dedi.

0:16:09.620,0:16:13.810
Japon NHK Televizyonu bizim Japonca[br]bir belgeselimizi hazırladı,

0:16:13.810,0:16:15.810
onlara harika mesajlar verdik.

0:16:15.810,0:16:17.930
Sonra National Geographic geldi

0:16:18.169,0:16:20.439
ve biz muhteşem bir iş yaptık.

0:16:20.669,0:16:22.879
2014 yılına geldiğimiz zaman,

0:16:22.956,0:16:26.016
turist sayısı 11 binden 700 bine --

0:16:26.970,0:16:28.240
(Alkış)

0:16:37.111,0:16:41.331
yatak kapasitesi 220'den 5.800'e ulaştı.

0:16:41.720,0:16:43.630
Bunu Mardinlinin kendisi yaptı.

0:16:43.694,0:16:45.494
Küçük bir restoran örneğinde,

0:16:45.494,0:16:48.424
bir kadın ve o kadının[br]değişimine inanan bir kadın

0:16:48.424,0:16:50.384
ve ona inanan kadınlarla

0:16:50.384,0:16:53.434
bir turizm endüstrisi,[br]bir turizm ekonomisi kuruldu şehirde

0:16:53.667,0:16:56.237
ve herkes bundan para kazanmaya başladı.

0:16:56.237,0:16:58.667
Öyle bir sorumluluk yüklenmişim ki

0:16:58.667,0:17:01.187
sonradan bunu sokakta[br]gezince daha iyi anladım.

0:17:01.187,0:17:03.187
Sonra işler ters gitmeye başladı.

0:17:03.245,0:17:04.775
Ne oldu biliyor musunuz?

0:17:04.947,0:17:09.267
Önce Kobani olayları başladı,[br]sonra 2015 haziran seçimleri

0:17:09.461,0:17:13.461
ve arkasından Cizre olayları,[br]kimse gelmemeye başladı Mardin'e.

0:17:13.540,0:17:16.470
Sokakta yürüyemez hâle geldim[br]çünkü büyük bir sorumluluktu,

0:17:16.470,0:17:17.919
herkes bana şeyi soruyordu,

0:17:17.919,0:17:20.669
"Ebru ne zaman turist gelecek?[br]Ne olacak bu işin sonu?"

0:17:21.310,0:17:23.685
10 gün evden çıkmadım, çok ağladım

0:17:23.685,0:17:26.515
ama çok iyi bir network,[br]iyi insanlar biriktirmişim.

0:17:26.612,0:17:29.432
Sonra annem ve babam[br]çok iyi iş çıkarmışlar,

0:17:29.616,0:17:32.396
harika bir kardeşim,[br]"Ebru ne yapıyorsun?" dedi.

0:17:32.485,0:17:35.565
Hiçbir şey yapamıyorum, dedim[br]ve bu çaresizlik içerisindeyim.

0:17:35.565,0:17:37.845
Ne yapmam gerektiğini bilmiyorum, dedim.

0:17:37.845,0:17:39.275
"Tekrar başa dön," dedi.

0:17:39.473,0:17:40.673
Neye, dedim.

0:17:40.673,0:17:42.263
"En iyi bildiğin işten başla."

0:17:42.419,0:17:46.109
Çünkü ben yanımda çalışan[br]aşçılarımın hepsi kadın

0:17:46.109,0:17:49.840
ve hiç kadro değişmedi[br]ve o kadınlara dedim ki,

0:17:49.969,0:17:51.639
"en iyi bildiğiniz iş nedir?"

0:17:51.808,0:17:53.468
"El işi yapabiliriz," dedi.

0:17:53.468,0:17:54.808
Peki, dedim, oturun.

0:17:55.058,0:17:59.058
Ablam Muhteşem Yüzyıl'ın merchandising[br]ürünlerini üretiyordu, bize ürün gönderdi

0:17:59.058,0:18:03.058
ve o kadınlara geleneksel Mardin'deki[br]el sanatlarını modernize ederek

0:18:03.058,0:18:05.668
yeni ürünler geliştirme[br]konusunda tasarımlar gönderdi.

0:18:06.052,0:18:08.692
O aşçı kadınlarla[br]gündüz yemeklerimizi yapıp

0:18:08.692,0:18:13.482
öğleden sonra boş olan restoranın bir[br]odasında yeni ürünler yapmaya başladık.

0:18:13.870,0:18:16.420
18 yaşındaki kızım Instagram yolunu açtı.

0:18:16.538,0:18:19.968
Dedi ki, "Anne biz bunu İstanbul'da[br]başkalarına da pazarlayabiliriz."

0:18:20.246,0:18:22.166
Sonra bir Instagram hesabı oldu.

0:18:22.379,0:18:25.392
Sonra, KAGİDER üyesiyim,[br]Kadın Girişimciler Derneği,

0:18:25.392,0:18:26.552
başkanı aradım.

0:18:26.654,0:18:29.774
Senem dedim, aklım buraya kadar[br]yetti bana yardımcı olmanız lazım.

0:18:29.774,0:18:31.254
Ben bir işe başladım,

0:18:31.254,0:18:34.976
turist bize gelemiyorsa biz onlara[br]gitmeliyiz mantığıyla böyle bir iş yaptık,

0:18:34.976,0:18:36.326
bize destek olun.

0:18:36.326,0:18:39.486
Hemen bir çember çevrildi,[br]onlar bize destek oldu.

0:18:39.486,0:18:42.206
İnanılmaz bir iş yaptık,[br]herkes bizi tanıdı.

0:18:42.425,0:18:45.975
Sonra Hürriyet gazetesinden[br]Gila Benmayor, bizim --

0:18:46.430,0:18:48.660
anlattırdı, benim yaptıklarımı anlatıp

0:18:48.660,0:18:51.660
sonra Hayatım Yenibahar diye de[br]bir isim koyduk kendimize.

0:18:51.757,0:18:55.427
Mardin mutfağında kullanılan[br]en önemli baharattır yenibahar.

0:18:55.427,0:18:59.427
Hem tatlıda hem tuzluda kullanılır,[br]bana göre Mardin'de kadını temsil ediyor.

0:18:59.647,0:19:02.117
Hayatım Yenibahar olsun[br]projemizin adı dedik

0:19:02.200,0:19:06.200
ve ondan sonra geleneksel takılar[br]yapmaya, üretimler yapmaya başladık.

0:19:06.271,0:19:10.066
Sonra şu anda Amerika'da,[br]Arjantin'de,

0:19:10.351,0:19:12.931
Fransa'da ve İngiltere'de[br]ürünlerimiz satılıyor.

0:19:13.215,0:19:16.785
50 kadın çalışıyor bu işte,[br]o ayrı bir sektör olarak geri döndü.

0:19:17.214,0:19:20.829
Sonra İstanbul'da[br]bir restoran Eataly bize dedi ki,

0:19:20.829,0:19:23.769
"Gelin lansmanınızı biz yapalım,[br]harika bir iş yapıyorsunuz."

0:19:23.934,0:19:25.894
Biz lansmanımızı orada yaptık

0:19:26.102,0:19:28.522
ve herkese kendimizi anlatmaya başladık.

0:19:28.680,0:19:30.830
Aslında krizleri iyi yönetmek gerekiyor.

0:19:31.183,0:19:35.183
Şu anda orada en büyük sorun göçtü,[br]herkes göçü düşünüyordu.

0:19:35.183,0:19:36.993
"Biz buradan gidelim daha iyi işe."

0:19:36.993,0:19:39.571
Şimdi imkânsızlıklar içerisinde[br]göçü düşünen insanların

0:19:39.571,0:19:41.091
büyük şehre gittiği zaman

0:19:41.091,0:19:42.765
ne gibi sorunlarla karşılaşacağını

0:19:42.765,0:19:44.492
hep aklımda düşündüm

0:19:44.492,0:19:46.508
ve ben bu insanlara emek vermiştim.

0:19:46.508,0:19:50.098
17 yıl boyunca bu insanlara bir şeyler[br]anlattım, yapabileceklerini anlattım.

0:19:50.197,0:19:52.007
Birlikte bir iş başarmıştık,

0:19:52.454,0:19:55.434
dolayısıyla en büyük sıkıntı oydu

0:19:55.434,0:19:59.556
ve yavaş yavaş bunun önüne geçebiliyorduk.

0:19:59.691,0:20:01.850
Bu, başka insanlara da[br]örnek olmaya başladı.

0:20:02.080,0:20:03.670
İnternet diye bir şey var

0:20:03.670,0:20:06.613
ve biz bunu kullanarak nerelere[br]varacağımızı göstermek istedik

0:20:06.613,0:20:10.613
ve bunu gösterdik ve lansmanımızı[br]yaptık İstanbul'da Zorlu Center'da.

0:20:12.089,0:20:16.089
Sonra bir uçak firması,[br]Anadolu Jet bizi uçaklarına taşıdı.

0:20:16.430,0:20:19.200
Dedi ki, "Burada böyle kadınlar[br]var, bu işleri yapıyorlar."

0:20:19.200,0:20:20.870
Nisan sayısında bizi anlattı.

0:20:21.188,0:20:22.928
Yolumuz başka bir yere vardı.

0:20:23.145,0:20:27.815
Harran'da, Hasankeyf'ten Harran'a yeni[br]tayini çıkmış bir kaymakamla tanıştım ben.

0:20:28.382,0:20:30.725
Dedi ki, "Ebru Hanım[br]harika bir iş yapmışsınız.

0:20:30.725,0:20:32.945
Lütfen yaptıklarınızı[br]bize de anlatın," diye.

0:20:34.567,0:20:35.777
Nasıl, dedim.

0:20:36.966,0:20:39.322
Zamana bakıyorum geçti mi,[br]bana vakit verin.

0:20:40.576,0:20:41.616
Nasıl, dedim.

0:20:41.616,0:20:44.084
"Bu bir model," dedi,[br]"biz de lütfen bunu yapalım."

0:20:44.084,0:20:48.278
Urfa Güney Doğu'da, Türkiye'de[br]kadının en dezavantajlı olduğu yer

0:20:48.278,0:20:50.458
Harran bunun daha da gerisinde.

0:20:50.458,0:20:53.618
Adam oraya atandıktan sonra[br]bir şeyler yapmak istemiş kadınlar için

0:20:53.618,0:20:54.908
ama hiçbir şey yapamamış.

0:20:54.908,0:20:57.598
Önce karısını koymuş[br]Aile Destek Merkezi'nin başına,

0:20:57.598,0:20:59.458
sonra kadınlar gelmeye başlamış.

0:20:59.458,0:21:01.828
O sırada bir gastronomi projesi yazmış.

0:21:02.029,0:21:05.369
Ben öncelikle Hayatım Yenibahar[br]modelini onlara uygulamak için gittim.

0:21:05.369,0:21:08.619
Sonra Birleşmiş Milletler'den[br]gastronomi projesi onaylandı

0:21:08.854,0:21:12.854
ve o gastronomi projesinin[br]eğitimlerini verdim 160 kişiye.

0:21:12.951,0:21:16.591
Sonra o kadınlarla birlikte yine[br]Eataly'e döndük, bir restoran açtık.

0:21:16.591,0:21:19.991
İşbaşı eğitimlerini pamuk tarlasından[br]aldığımız kadınları bu sefer,

0:21:20.660,0:21:24.980
bu arada bunların başında Mardin'deki[br]aşçı kadınlar var, onlar bu işi yürüttüler

0:21:25.287,0:21:29.907
ve sonra dediler ki, işte Eataly'de biz[br]işbaşı eğitimlerini yaptık o insanların.

0:21:30.231,0:21:33.431
Sonra üç ay sonra[br]proje eğitim süreci tamamlandı.

0:21:33.553,0:21:36.936
Mardin'de Harran'da iki gastronomi[br]okulu ve restoran açılıyor

0:21:36.936,0:21:39.126
ve 160 kişi istihdam ettik.

0:21:39.326,0:21:41.836
Bu sırada Suriyeli mültecileri de[br]bu işe dahil ettik.

0:21:42.035,0:21:44.185
%30 oranında onlara da yer açtık.

0:21:44.185,0:21:46.825
Harran kampında çalıştım,[br]neler yapabildiklerini gördüm.

0:21:47.165,0:21:49.055
Harika bir iş başardık onlarla da.

0:21:50.046,0:21:51.486
(Alkış)

0:21:59.284,0:22:01.864
Yaptığım iş bitmedi, son bir şey kaldı.

0:22:03.112,0:22:04.432
KAGİDER üyesiyim,

0:22:04.432,0:22:08.142
harika insanlarla ve harika bir network'le[br]harika insanlar biriktirmişim.

0:22:08.366,0:22:12.156
"Çok değerli bir iş yapıyorsun arkadaşım.[br]Seni desteklemek istiyoruz," dediler.

0:22:12.156,0:22:16.397
Sonra İstanbul'dan birçok iş dünyasından[br]büyük firmaların, kurumsal firmaların

0:22:16.397,0:22:18.835
ve birçok insanın[br]gönlünü koyarak yaptıkları

0:22:18.835,0:22:21.025
Hayatım Yenibahar Derneği'ni kurduk.

0:22:21.244,0:22:23.444
Kırsal kalkınmada öncelikli yerlerde,

0:22:23.444,0:22:27.444
Suriyeli mültecileri de içine dahil ederek[br]istihdam projeleri oluşturup

0:22:28.967,0:22:32.837
göçü önlemek için istihdamda[br]insanları orda istihdam etmek,

0:22:32.837,0:22:36.157
orada yaşamalarını sağlamak için[br]şimdi istihdam projeleri yapıyoruz.

0:22:36.889,0:22:38.339
Şuna inanıyorum --

0:22:38.339,0:22:39.839
ben çok uzattım,

0:22:40.943,0:22:44.243
batıdan gelen her insanın doğu için[br]bir şans olduğunu düşünüyordum.

0:22:44.243,0:22:45.503
(Alkış)

0:22:51.903,0:22:53.703
Artık öyle düşünmüyorum.

0:22:54.230,0:22:58.530
Doğunun insanı kendisi için bir şans,[br]yeter ki birileri onlara şans versin.

0:22:58.863,0:23:01.493
Bu şansın birer parçası sizlersiniz.

0:23:01.613,0:23:05.023
Lütfen oradaki güvenlik sorunu[br]dünyanın her yerinde var artık,

0:23:05.253,0:23:07.543
biz bir arada olmalıyız, el ele olmalıyız.

0:23:07.543,0:23:11.073
Dolayısıyla oraya daha sık gelin,[br]bu şansı birlikte büyütelim.

0:23:11.274,0:23:12.344
(Alkış)

0:23:18.067,0:23:20.647
Hayatımı şöyle söyleyeceğim,[br]babamla barıştık.

0:23:21.189,0:23:24.089
Dedi ki, "Sen çok büyük bir iş[br]yaptın, ben seni anlayamadım."

0:23:24.089,0:23:25.239
Sonra o gitti.

0:23:25.388,0:23:28.238
Sonra kaçmasın diye bir[br]Mardin'li buldum, onunla evlendim.

0:23:29.591,0:23:31.131
Üç tane çocuk yaptım

0:23:31.352,0:23:33.837
ve onlarla birlikte[br]harika işler yapıyoruz,

0:23:33.837,0:23:36.807
bir gün Mardin'e yolunuz mutlaka[br]düşerse konağıma bekliyorum.

0:23:37.012,0:23:39.372
Bu projeleri birlikte büyütmek için.

0:23:39.372,0:23:40.912
Çok teşekkür ediyorum.

0:23:40.912,0:23:42.382
(Alkış)