1
00:00:00,984 --> 00:00:03,256
Hitz egin zure alabei urte honi buruz.

2
00:00:03,280 --> 00:00:05,376
Kafe beharrean nola esnatu ginen

3
00:00:05,400 --> 00:00:09,216
eta, nola gorpuak aurkitu genituen
egunkarietan barreiatuta,

4
00:00:09,240 --> 00:00:14,040
gure ahizpen, emazteen, haur txikien
faksimile bustiak.

5
00:00:14,600 --> 00:00:18,216
Hitz egiozu zure haurrarri
urte honi buruz galdetzen duenean,

6
00:00:18,240 --> 00:00:19,816
esaiozu beranduegi iritsi zela.

7
00:00:19,840 --> 00:00:24,296
Onartu askatasuna alokatu genuen urtean
ez zela erabat gurea.

8
00:00:24,320 --> 00:00:27,136
Baziren oraindik
gure atal intimoak arautzeko legeak

9
00:00:27,160 --> 00:00:29,536
gure tolesdura leunak bortxatu

10
00:00:29,536 --> 00:00:32,415
eta inolako baimenik gabe
heltzen zituzten bitartean,

11
00:00:32,439 --> 00:00:35,056
legerik ez
betearazten zituzten gizonentzat.

12
00:00:35,080 --> 00:00:37,496
Saihesteko entrenatzen gintuzten,

13
00:00:37,520 --> 00:00:40,136
itxaroteko, beldur izateko eta estaltzeko,

14
00:00:40,160 --> 00:00:43,056
gehiago itxaroteko, geldi, zain.

15
00:00:43,080 --> 00:00:44,960
Ixilik egoteko esan ziguten.

16
00:00:45,440 --> 00:00:47,696
Baina kontaiezu zure neskei
gerraldi hori,

17
00:00:47,720 --> 00:00:50,296
aurretik antzeko emaitzak
izan zituen urtea,

18
00:00:50,320 --> 00:00:52,576
hala, bi hamarkada lehenago,

19
00:00:52,600 --> 00:00:54,136
gure begiak lehortu genituen,

20
00:00:54,160 --> 00:00:56,056
hilkutxei banderak lotu genizkien,

21
00:00:56,080 --> 00:00:58,256
klubeko krimenaren eszenatokia
utzi genuen,

22
00:00:58,280 --> 00:00:59,576
kaleetan marrakatu,

23
00:00:59,600 --> 00:01:02,896
hormigoiaren gainean etzan ginen
eroritakoen silueten kontra,

24
00:01:02,920 --> 00:01:04,855
"Jakina garrantzitsuak ginela!"

25
00:01:04,879 --> 00:01:06,466
eta hiladakoei
kantatu genien.

26
00:01:06,466 --> 00:01:08,440
Emakumeek negar egin zuten
urte hartan,

27
00:01:08,440 --> 00:01:09,196
bai.

28
00:01:09,680 --> 00:01:12,136
Urte berean, prest geunden.

29
00:01:12,160 --> 00:01:15,256
Inhibizioa galdu eta askatasun ausartaz
alde egin genuen urtea

30
00:01:15,260 --> 00:01:17,790
kanoiei so egiten
hasi ginen urtea ere izan zen,

31
00:01:17,800 --> 00:01:20,136
zeruetako lertsunei abesten,
uzkurtuta eta tinko,

32
00:01:20,160 --> 00:01:22,616
hijab-pean harrapatutako urrea,
batutako heriotza mehatxuak,

33
00:01:22,640 --> 00:01:25,056
patriotatzat genituen geure buruak,
"35 urte ditugu,

34
00:01:25,056 --> 00:01:27,130
zentratzeko eta
bikotekidea aurkitzeko unea"

35
00:01:27,130 --> 00:01:30,376
mapak sortu haurren poza lortzeko,
beldurrak lotsarazten gintuen soilik,

36
00:01:30,379 --> 00:01:32,679
lodi deitu geure buruei,
eta, esan nahi genuen,

37
00:01:32,680 --> 00:01:33,896
primerakoak.

38
00:01:33,920 --> 00:01:35,856
Urte hortan, emakumeak ginen,

39
00:01:35,880 --> 00:01:37,656
ez emaztegai edo apaingarri,

40
00:01:37,680 --> 00:01:39,176
ez marka txarreko generoa,

41
00:01:39,200 --> 00:01:41,336
ez kontzesio, emakume baizik.

42
00:01:41,360 --> 00:01:42,656
Hezi zure haurrak.

43
00:01:42,680 --> 00:01:46,056
Gogorazi urtea igaro dela
otzana edo txikia izateko.

44
00:01:46,080 --> 00:01:48,696
Gutako batzuek lehen aldiz esan genuen
emakumeak ginela,

45
00:01:48,720 --> 00:01:51,096
zin solidarioa serio hartu genuen.

46
00:01:51,120 --> 00:01:53,376
Batzuk haurrak izan ditugu,
beste batzuk ez,

47
00:01:53,400 --> 00:01:55,816
eta ez dugu dudan jarri
horrek erreal egiten gaituen,

48
00:01:55,840 --> 00:01:57,616
edo egoki edo egiazko.

49
00:01:57,640 --> 00:01:59,776
Urte honi buruz galdetzen dizunean,

50
00:01:59,800 --> 00:02:02,705
zure alabak,
zure garaipenaren ondorengoak,

51
00:02:02,729 --> 00:02:05,736
emakume bihurtzeko historia kulunkaritik,

52
00:02:05,760 --> 00:02:08,056
pentsatu eta amorratuta galdetuko du,

53
00:02:08,080 --> 00:02:10,015
zure sakrifizioa ezin ulertu arren,

54
00:02:10,039 --> 00:02:12,816
horrekiko duzun begiruneari
helduko dio sakratuki,

55
00:02:12,840 --> 00:02:15,336
jakinminez ikertuz, "Non zeunden zu?

56
00:02:15,360 --> 00:02:18,260
Borrokatu al zenuen?
Beldurtia edo beldurgarria zinen?

57
00:02:18,260 --> 00:02:20,256
Zerk margotzen zituen
zure damuaren paretak?

58
00:02:20,280 --> 00:02:22,936
Zer egin zenuen emakumeen alde
unea zenean?

59
00:02:22,960 --> 00:02:25,856
Prestatu zenidan bideak
zer hezur hautsi behar izan zituen?

60
00:02:25,880 --> 00:02:28,136
Nahikoa egin al zenuen,
eta ongi al zaude, ama?

61
00:02:28,160 --> 00:02:29,376
Heroia al zara?"

62
00:02:29,400 --> 00:02:31,816
Galdera zailak egingo ditu.

63
00:02:31,840 --> 00:02:34,016
Ez zaio inportako
bekaina okertzen baduzu,

64
00:02:34,040 --> 00:02:35,296
irmo heltzen badiozu.

65
00:02:35,320 --> 00:02:36,976
Ez du zure aipamenez galdetuko.

66
00:02:37,000 --> 00:02:40,280
Zure alabarentzat lan handia egin duzu,
eta jakin nahi du

67
00:02:40,280 --> 00:02:43,896
zer ekarri duzun, zer opari,
zer argi babestu zenuen desagertzetik?

68
00:02:43,920 --> 00:02:47,380
Gauean biktima bila etorri zirenean,
lotan geratu edo iratzarri zinen?

69
00:02:47,380 --> 00:02:49,460
Zein zen esna egotearen prezioa?

70
00:02:49,460 --> 00:02:53,146
Ordua zela esan genuen urtean,
zer egin zenuen zure pribilegioarekin?

71
00:02:53,170 --> 00:02:54,696
Besteen miseriatik edan zenuen?

72
00:02:54,720 --> 00:02:56,856
Begirada kendu zenuen
edo sugarrari so egin zenion?

73
00:02:56,880 --> 00:02:59,416
Zure trebetasunaren jabe zinen
edo oztopotzat zenuen?

74
00:02:59,440 --> 00:03:02,776
"Nazkagarri" edo "baino gutxiago" epitetoek
engainatu zituzten?

75
00:03:02,800 --> 00:03:05,296
Bihotz zabalaz edo esku zorrotzaz
irakatsi zenuen?

76
00:03:05,320 --> 00:03:06,480
Non zeunden?

77
00:03:06,480 --> 00:03:08,374
Esaiozu egia. Egin egiaz zure bizitza.

78
00:03:08,374 --> 00:03:10,434
Baieztatu, "alaba, bertan egon nintzen

79
00:03:10,440 --> 00:03:12,826
unea nire aurpegian marraztuta
daga bat bailitzan,

80
00:03:12,826 --> 00:03:15,466
eta bere buruari jaurtita,
zuretzat lekua egiteko".

81
00:03:15,466 --> 00:03:18,296
Esaiozu egia, nola biziraun zenuen
soberakin ustelak egon arren.

82
00:03:18,320 --> 00:03:19,576
Ausarta izan zinela,

83
00:03:19,600 --> 00:03:21,936
eta beti, beti zenuela
ausardia aldamenean,

84
00:03:21,960 --> 00:03:24,256
batez ere
zeure burua besterik ez zenuenean.

85
00:03:24,280 --> 00:03:26,080
Esaiozu zu bezala jaio zela,

86
00:03:26,080 --> 00:03:28,896
zuen amak lehenago bezala,
eta ahizpak aldamenean,

87
00:03:28,920 --> 00:03:31,016
kondairen garaian, beti bezala.

88
00:03:31,040 --> 00:03:33,736
Esaiozu une egokian jaio zela,

89
00:03:33,760 --> 00:03:35,040
une egokian

90
00:03:35,520 --> 00:03:36,736
liderra izateko.

91
00:03:36,760 --> 00:03:44,096
(Txaloak)