1
00:00:00,000 --> 00:00:02,855
Ameliyathanede bulunduğum ilk zamanlar

2
00:00:02,855 --> 00:00:04,727
gerçek bir ameliyatı izlerken,

3
00:00:04,727 --> 00:00:07,302
ne olacağıyla ilgili hiçbir fikrim yoktu.

4
00:00:07,302 --> 00:00:09,277
Üniversitede bir mühendislik öğrencisiydim.

5
00:00:09,277 --> 00:00:11,477
Televizyonda olduğu gibi
olacağını düşünüyordum.

6
00:00:11,477 --> 00:00:13,382
Arkadan uğursuz bir müzik çalıyor,

7
00:00:13,382 --> 00:00:16,381
cerrahın yüzünden dökülen
boncuk boncuk terler.

8
00:00:16,381 --> 00:00:18,541
Fakat olay hiç de öyle değildi.

9
00:00:18,541 --> 00:00:20,140
O gün çalan müzik,

10
00:00:20,140 --> 00:00:22,862
sanırım Madonna'nın hit şarkılarıydı.
(Gülüşmeler)

11
00:00:22,862 --> 00:00:24,989
Ayrıca sadece hastanın
kalp atışları değil,

12
00:00:24,989 --> 00:00:26,989
spor ve hafta sonu planları hakkında da

13
00:00:26,989 --> 00:00:29,762
bolca muhabbet vardı.

14
00:00:29,762 --> 00:00:31,698
Ve o günden sonra, 
ne kadar çok ameliyat izlediysem,

15
00:00:31,698 --> 00:00:33,525
o kadar çok neyin nasıl olduğunu fark ettim.

16
00:00:33,525 --> 00:00:36,278
Garip bir şekilde, ofiste farklı bir gündü.

17
00:00:36,278 --> 00:00:38,183
Meğersem arada sırada

18
00:00:38,183 --> 00:00:40,281
müziğin sesi kısılır,

19
00:00:40,281 --> 00:00:41,711
herkes konuşmayı keser,

20
00:00:41,711 --> 00:00:44,695
ve aynı şeye bakakalırmış.

21
00:00:44,695 --> 00:00:46,855
İşte o zaman kesinlikle önemli

22
00:00:46,855 --> 00:00:49,295
ve tehlikeli bir şey gerçekleştiğini
biliyorsunuz.

23
00:00:49,295 --> 00:00:50,701
Laparoskopik ameliyat denilen

24
00:00:50,701 --> 00:00:51,983
bir çeşit ameliyatı izlediğimi

25
00:00:51,983 --> 00:00:53,832
ilk gördüğüm andı.

26
00:00:53,832 --> 00:00:56,390
Bu terimi bilmeyenler için,

27
00:00:56,390 --> 00:00:58,783
laparoskopik müdahale, bildiğinizin aksine

28
00:00:58,783 --> 00:01:01,277
büyük kesik açmak yerine

29
00:01:01,277 --> 00:01:03,485
laparoscopic ameliyatta cerrah hastada

30
00:01:03,485 --> 00:01:06,502
üç veya daha fazla küçük kesik açar.

31
00:01:06,502 --> 00:01:09,368
Daha sonra bu uzun, ince aleti

32
00:01:09,368 --> 00:01:10,482
ve bir kamerayı sokar,

33
00:01:10,482 --> 00:01:14,333
ve bu işlemi hastanın içinde uygular.

34
00:01:14,333 --> 00:01:16,925
Bu harika bir şey çünkü
çok daha az enfeksiyon riski,

35
00:01:16,925 --> 00:01:20,085
daha az acı var ve
iyileşme süreci daha kısa.

36
00:01:20,085 --> 00:01:22,677
Ancak burada bir alış-veriş var,

37
00:01:22,677 --> 00:01:24,461
çünkü 'trokar' denilen

38
00:01:24,461 --> 00:01:26,959
uzun, sivri bir aletle

39
00:01:26,959 --> 00:01:28,423
kesikler açılıyor.

40
00:01:28,423 --> 00:01:30,617
Cerrahın kullandığı bu alet yönteminde,

41
00:01:30,617 --> 00:01:32,033
cerrah cihazı alır

42
00:01:32,033 --> 00:01:34,000
ve hastanın karnını

43
00:01:34,000 --> 00:01:36,335
delene kadar bastırır.

44
00:01:37,255 --> 00:01:40,327
Ve ameliyathanedeki herkesin o gün o alete

45
00:01:40,327 --> 00:01:42,974
bakakalmasının nedeni

46
00:01:42,974 --> 00:01:45,625
cerrahın durumu riske atmamak için

47
00:01:45,625 --> 00:01:48,692
ve aleti organlara doğru 
ve kan damarlarının altına sokarken

48
00:01:48,692 --> 00:01:51,613
çok dikkatli olmak zorunda olduğuydu.

49
00:01:51,613 --> 00:01:53,452
Fakat bu sorun hepinize
oldukça tanıdık gelmeli,

50
00:01:53,452 --> 00:01:56,373
çünkü bunu başka yerlerde 
gördüğünüzden şüphem yok.

51
00:01:56,373 --> 00:01:58,165
(Gülüşmeler)

52
00:01:58,165 --> 00:01:59,821
Hatırladınız mı?

53
00:01:59,821 --> 00:02:03,937
(Alkışlar)

54
00:02:03,937 --> 00:02:06,173
Her saniye, pipetin saplanacağını

55
00:02:06,173 --> 00:02:07,693
biliyordunuz

56
00:02:07,693 --> 00:02:09,278
ve diğer tarafa delip geçeceğini

57
00:02:09,278 --> 00:02:10,581
ve direk elinize saplanacağını

58
00:02:10,581 --> 00:02:12,277
veya her yere meyve suyu 
döküleceğini düşünmüyordunuz,

59
00:02:12,277 --> 00:02:15,580
ama korkuyordunuz, değil mi?

60
00:02:15,580 --> 00:02:17,556
Bunu yaptığınız her an,

61
00:02:17,556 --> 00:02:20,112
o gün benim ameliyathanede izlediğim

62
00:02:20,112 --> 00:02:23,192
aynı temel fiziği hissettiniz.

63
00:02:23,192 --> 00:02:25,738
Bu gerçekten bir sorun halini aldı.

64
00:02:25,738 --> 00:02:28,530
2003'de FDA çıktı ve

65
00:02:28,530 --> 00:02:31,907
trokar kesiklerinin minimal 
invaziv cerrahide (laparoskopik cerrahi)

66
00:02:31,907 --> 00:02:33,923
en tehlikeli basamak olduğunu söyledi.

67
00:02:33,923 --> 00:02:36,363
Yine 2009’da, trokarlar ile ilgili,

68
00:02:36,363 --> 00:02:38,547
laparoskopi ameliyatında meydana gelen

69
00:02:38,547 --> 00:02:42,234
başlıca tüm sorunların yarısını 
açıkladığını söyleyen bir bildiri gördük.

70
00:02:42,234 --> 00:02:43,376
Ve bu arada,

71
00:02:43,376 --> 00:02:46,970
bu 25 yıldır değişmeyen bir şey.

72
00:02:46,970 --> 00:02:48,500
Böylece ben lisans eğitimime başladığımda,

73
00:02:48,500 --> 00:02:50,368
çalışmak istediğim şey buydu.

74
00:02:50,368 --> 00:02:52,176
Zamanımı tümüyle çalışarak harcadığım şeyi

75
00:02:52,176 --> 00:02:54,291
bir arkadaşıma açıklamaya çalışıyordum

76
00:02:54,291 --> 00:02:56,107
ve dedim ki

77
00:02:56,107 --> 00:02:58,283
“Bu sanki dairene bir şey asmak için

78
00:02:58,283 --> 00:03:01,483
duvarı deldiğinde olan durum gibi.

79
00:03:01,483 --> 00:03:05,395
Matkap duvarı deldiğindeki ilk an vardır

80
00:03:05,395 --> 00:03:09,047
ve bu da matkabın boşa çıkmasıdır. Değil mi?”

81
00:03:11,389 --> 00:03:13,430
Arkadaşım bana baktı ve dedi ki:

82
00:03:13,430 --> 00:03:16,901
“Aynen insanların beyninin delinmesindeki 
gibi bir şeyi mi kastediyorsun?”

83
00:03:16,901 --> 00:03:19,233
ve ben de dedim ki: “Afedersin?”
(Gülüşmeler)

84
00:03:19,233 --> 00:03:22,281
Ve sonra baktım ki onlar
insanların beyinlerini deliyorlar.

85
00:03:22,281 --> 00:03:24,345
Birçok nöroşirürji ameliyatı

86
00:03:24,345 --> 00:03:28,127
gerçekten de kişinin 
kafatasında delik açma ile başlar.

87
00:03:28,127 --> 00:03:29,912
Eğer cerrah dikkatli değilse,

88
00:03:29,912 --> 00:03:33,496
doğrudan beyne zarar verebilir.

89
00:03:33,496 --> 00:03:35,662
İşte o an benim düşünmeye başladığım andı,

90
00:03:35,662 --> 00:03:38,970
tamam, kafatası delme,
laparoskopik ameliyat,

91
00:03:38,970 --> 00:03:40,634
peki ya tıbbın diğer alanları?

92
00:03:40,634 --> 00:03:42,578
Çünkü, doktora son gittiğiniz zaman

93
00:03:42,578 --> 00:03:45,325
ve birşeylere takılıp kalmadığınızda, 
bunu düşünürsünüz? Değil mi?

94
00:03:45,325 --> 00:03:46,642
Şöyle ki,

95
00:03:46,642 --> 00:03:49,194
tıbbi delme işleminin
her yerde olduğu, bir gerçektir.

96
00:03:49,194 --> 00:03:51,986
İşte benim bulduğum

97
00:03:51,986 --> 00:03:55,195
bazı doku delme aşamalarını
içeren ameliyatlar.

98
00:03:55,195 --> 00:03:57,274
Eğer sadece üçünü alacak olursak

99
00:03:57,274 --> 00:04:01,370
- laparoskopik ameliyat,
epidural ve kafatası delme -

100
00:04:01,370 --> 00:04:05,349
bu ameliyatlar sadece bu ülkede,

101
00:04:05,349 --> 00:04:08,200
her yıl, 30.000’in üzerinde 
komplikasyona tekabül etmektedir.

102
00:04:08,200 --> 00:04:10,915
Ben bunu çözmeye değer 
bir problem olarak görüyorum.

103
00:04:10,915 --> 00:04:13,240
Hadi bu ameliyatlarda kullanılan

104
00:04:13,240 --> 00:04:15,744
bir takım aletlere bakalım.

105
00:04:15,744 --> 00:04:18,969
Epiduralden bahsettim. 
Bu bir epidural iğnesi.

106
00:04:18,969 --> 00:04:21,286
Bu iğne omurilikte bulunan 
bağ dokuya saplamak için kullanılır

107
00:04:21,286 --> 00:04:23,725
ve doğum sırasında anestezi verir.

108
00:04:23,725 --> 00:04:26,278
İşte kemik iliği biyopsisi aletlerinin bir seti.

109
00:04:26,278 --> 00:04:28,214
Bunlar, aslında kemikte 
delik açmak için kullanılırlar

110
00:04:28,214 --> 00:04:31,714
ve kemik iliğini veya 
örnek kemik lezyonlarını toplar.

111
00:04:31,714 --> 00:04:33,624
İşte iç savaştan kalma bir bayonet.

112
00:04:33,624 --> 00:04:36,640
(Gülüşmeler)

113
00:04:36,640 --> 00:04:39,233
Bunun bir tür tıbbi delik açma 
aleti olduğunu söyleseydim

114
00:04:39,233 --> 00:04:41,449
muhtemelen bana inanacaktınız.

115
00:04:41,449 --> 00:04:43,642
Zira aradaki fark ne ki?

116
00:04:43,642 --> 00:04:45,577
Ne kadar fazla araştırma yaptıysam

117
00:04:45,577 --> 00:04:47,161
o kadar çok bunun yapılmasının

118
00:04:47,161 --> 00:04:49,190
daha iyi bir yolu olduğunu düşündüm.

119
00:04:49,190 --> 00:04:51,609
Bana göre bu problemin anahtarı,

120
00:04:51,609 --> 00:04:54,020
tüm bu farklı delme aletlerinin ortak,

121
00:04:54,020 --> 00:04:57,822
temel bir fizik kümesini paylaşmasıdır.

122
00:04:57,822 --> 00:04:59,374
Peki nedir bu fizik?

123
00:04:59,374 --> 00:05:00,966
Tekrar duvara delik açma işine deri dönelim.

124
00:05:00,966 --> 00:05:04,598
Siz duvara doğru bir delik açmak için 
kuvvet uyguluyorsunuz.

125
00:05:04,598 --> 00:05:07,942
Newton der ki; duvar da size karşı

126
00:05:07,942 --> 00:05:09,207
eşit ve ters bir kuvvet uygular.

127
00:05:09,207 --> 00:05:11,170
Siz duvarı deldikçe,

128
00:05:11,170 --> 00:05:13,100
o da dengeyi sağlar.

129
00:05:13,100 --> 00:05:14,641
Fakat matkabın duvarın diğer tarafına

130
00:05:14,641 --> 00:05:16,777
ulaştığı bir an vardır

131
00:05:16,777 --> 00:05:19,633
ve tam da bu anda duvar 
artık geri kuvvet uygulayamaz.

132
00:05:19,633 --> 00:05:23,100
Fakat sizin beyniniz mevcut 
değişikliğe tepki göstermez.

133
00:05:23,100 --> 00:05:24,161
Bu milisaniye için

134
00:05:24,161 --> 00:05:26,793
ya da sizin tepki vermeniz için
gereken sürede,

135
00:05:26,793 --> 00:05:29,337
siz hala itiyor olacaksınız 
ve bu dengesiz kuvvet ivmeye sebep olur

136
00:05:29,337 --> 00:05:32,449
ve bu da riskli girişime.

137
00:05:32,449 --> 00:05:36,353
Eğer ucu geri çekebileceğiniz an

138
00:05:36,353 --> 00:05:37,977
tam da tehlikeli an ise,

139
00:05:37,977 --> 00:05:40,990
aslında ileri ivmenin tam tersi ise?

140
00:05:40,990 --> 00:05:43,127
Benim yapmak için yola 
çıktığım nokta bu idi.

141
00:05:43,127 --> 00:05:44,447
Bir aletiniz

142
00:05:44,447 --> 00:05:47,647
ve onun dokuları kesecek 
sivri bir ucu olduğunu bir hayal edin.

143
00:05:47,647 --> 00:05:50,860
O ucu geri çekmenin en kolay yolu ne olurdu?

144
00:05:50,860 --> 00:05:52,671
Ben yayı seçiyorum.

145
00:05:52,671 --> 00:05:55,255
Şöyle ki bu yayı gerdiğinizde, 
bu ucu de germiş olursunuz

146
00:05:55,255 --> 00:05:57,470
ve uç dokuyu delmeye hazır olur,

147
00:05:57,470 --> 00:05:58,910
yay da bu ucu geri çekmek ister.

148
00:05:58,910 --> 00:06:00,663
Delme anına kadar

149
00:06:00,663 --> 00:06:03,127
ucu yerinde nasıl tutarsınız?

150
00:06:03,127 --> 00:06:05,550
Ben bu makenizmayı kullandım.

151
00:06:05,550 --> 00:06:08,111
Aletin ucu dokuya baskı yaptığında, 
mekanizma dışa doğru genişler

152
00:06:08,111 --> 00:06:11,951
ve duvarın tersinde elverişli bir yarık açar.

153
00:06:11,951 --> 00:06:13,655
Üretilmiş olan bu sürtünme

154
00:06:13,655 --> 00:06:16,847
onu bir yerde tutar 
ve ucun geri çekilmesini engeller.

155
00:06:16,847 --> 00:06:18,734
Fakat, tam da delik açmanın 
meydana geldiği anda,

156
00:06:18,734 --> 00:06:20,798
doku artık daha fazla geri tepemez.

157
00:06:20,798 --> 00:06:23,980
Böylece mekanizma kilitlenir 
ve yay ucu geri çeker.

158
00:06:23,980 --> 00:06:25,630
Bunu size yavaş çekimde izletmeme izin verin.

159
00:06:25,630 --> 00:06:27,278
Bu yaklaşık olarak saniyede 2.000 kare

160
00:06:27,278 --> 00:06:29,150
ve tam altta olan

161
00:06:29,150 --> 00:06:31,778
ve dokuya saplanacak olan 
uca dikkatinizi çekmenizi istiyorum.

162
00:06:31,778 --> 00:06:34,839
Tam delmenin meydana geldiği anda,

163
00:06:36,590 --> 00:06:39,892
tam şurada, mekanizma kilitleniyor ve o uç geri çekiliyor.

164
00:06:39,892 --> 00:06:42,236
Size biraz daha yakından 
bunu göstermek istiyorum.

165
00:06:42,236 --> 00:06:44,428
Keskin uçlu bir bıçağı göreceksiniz,

166
00:06:44,428 --> 00:06:46,420
tam da lastik zar delindiğinde,

167
00:06:46,420 --> 00:06:50,572
o beyaz kalın kılıfın içinde kayboluyor.

168
00:06:50,572 --> 00:06:52,437
Tam şurada.

169
00:06:52,437 --> 00:06:57,101
Bu delme olduktan sonra bir dakikada 
her 100’de 4’ün içinde gerçekleşiyor.

170
00:06:57,101 --> 00:07:00,901
Bu alet boşa çıkarmanın fiziğine 
hitap etmek için tasarlandığı için

171
00:07:00,901 --> 00:07:02,733
kafatası delmek veya laparoskopik ameliyatlar

172
00:07:02,733 --> 00:07:04,940
veyahut da diğer ameliyatlar için 
özel olarak tasarlanmadığı için

173
00:07:04,940 --> 00:07:07,597
diğer tıbbi disiplinlere

174
00:07:07,597 --> 00:07:10,628
ve diğer uzun ölçeklerde de uygunlanabilir.

175
00:07:10,628 --> 00:07:12,741
Ama bu hep böyle görünmüyordu.

176
00:07:12,741 --> 00:07:14,926
Bu benim ilk prototipimdi.

177
00:07:14,926 --> 00:07:17,568
Evet onlar buzlu şeker çubukları

178
00:07:17,568 --> 00:07:19,470
ve tam üzerlerinde bir lastik bant var.

179
00:07:19,470 --> 00:07:22,870
Bunu yapmak benim 
30 dakikamı aldı ama işe de yaradı.

180
00:07:22,870 --> 00:07:24,566
Ve düşüncemin doğru
olduğunu kanıtladı

181
00:07:24,566 --> 00:07:27,958
ve bu projede gelecek birkaç yıl 
çalışmama zemin hazırladı.

182
00:07:27,958 --> 00:07:29,766
Bu proje üzerinde çalıştım çünkü

183
00:07:29,766 --> 00:07:31,429
bu benim çok ilgimi çekti.

184
00:07:31,429 --> 00:07:33,558
Beni gecelere kadar ayakta tuttu.

185
00:07:33,558 --> 00:07:36,230
Fakat bence bu sizin de ilginizi çekecek,

186
00:07:36,230 --> 00:07:38,442
çünkü dediğim gibi
delme işi her yerde var.

187
00:07:38,442 --> 00:07:42,706
Bu şu anlama gelir; 
bu bir gün sizin de probleminiz olacak.

188
00:07:42,706 --> 00:07:44,266
O ameliyat odasındaki ilk gün,

189
00:07:44,266 --> 00:07:47,250
ben kendimi hiç trokarın sonunda 
bulacağımı tahmin etmemiştim.

190
00:07:47,250 --> 00:07:51,140
Ama geçen yıl, Yunanistan seyahatim 
sırasında apandisit iltihabı oldum.

191
00:07:51,140 --> 00:07:52,970
Dolayısıyla Atina’da hastaneye kaldırıldım.

192
00:07:52,970 --> 00:07:56,558
Cerrah bana laparoskopi 
ameliyatı yapacağını söyledi.

193
00:07:56,558 --> 00:07:59,346
Çok küçük kesiklerle 
apandistimi temizleyecekti

194
00:07:59,346 --> 00:08:02,040
ve bana iyileşmem için ümit etmek hakkında

195
00:08:02,040 --> 00:08:03,642
ve neler olacağı hakkında konuşuyordu.

196
00:08:03,642 --> 00:08:05,900
“Bir sorunuz var mı?” dedi. 
Ben de “sadece bir tane, doktor.

197
00:08:05,900 --> 00:08:09,374
Hangi tür trokar kullanıyorsunuz?” dedim.

198
00:08:09,374 --> 00:08:12,879
Böylece Doktor H. C. Jacobaeus’dan 
benim laparoskopi ameliyatları ile ilgili

199
00:08:12,879 --> 00:08:15,525
en sevdiğim alıntı geldi:

200
00:08:15,525 --> 00:08:19,189
“Risk oluşturan şey
delme işleminin kendisidir.”

201
00:08:19,189 --> 00:08:20,735
Bu benim en sevdiğim alıntı

202
00:08:20,735 --> 00:08:26,365
çünkü H.C. Jacobaeus insanlar üzerinde 
laparoskopi ameliyatı yapan ilk kişi idi

203
00:08:26,365 --> 00:08:29,797
ve bunu 1912’de yazmıştı.

204
00:08:29,797 --> 00:08:35,581
Bu, insanları yaralayan ve hatta öldüren
yaklaşık 100 yıllık bir problem.

205
00:08:35,581 --> 00:08:37,815
İşte bu yüzden, gece gündüz 
bu problemi çözmek adına

206
00:08:37,815 --> 00:08:41,751
her bir temel problem için uzmanlar 
grubunun çalıştığını düşünmek kolaydır.

207
00:08:41,751 --> 00:08:45,100
Gerçek şu ki durum öyle değildi.

208
00:08:45,100 --> 00:08:47,545
Bu problemleri bulmak

209
00:08:47,545 --> 00:08:50,313
ve onları çözmek için
daha iyi olmak zorundayız.

210
00:08:50,313 --> 00:08:53,569
Eğer siz de sizi içine çeken 
bir problem ile karşılaşırsanız,

211
00:08:53,569 --> 00:08:55,450
bırakın sizi geceleri uykusuz bıraksın.

212
00:08:55,450 --> 00:08:57,593
Büyülenmenize izin verin,

213
00:08:57,593 --> 00:09:00,505
çünkü dışarıda çok fazla
kurtarılacak hayat var.

214
00:09:00,505 --> 00:09:03,904
(Alkış)