0:00:00.000,0:00:02.855
Ameliyathanede bulunduğum ilk zamanlar

0:00:02.855,0:00:04.727
gerçek bir ameliyatı izlerken,

0:00:04.727,0:00:07.302
ne olacağıyla ilgili hiçbir fikrim yoktu.

0:00:07.302,0:00:09.277
Üniversitede bir mühendislik öğrencisiydim.

0:00:09.277,0:00:11.477
Televizyonda olduğu gibi[br]olacağını düşünüyordum.

0:00:11.477,0:00:13.382
Arkadan uğursuz bir müzik çalıyor,

0:00:13.382,0:00:16.381
cerrahın yüzünden dökülen[br]boncuk boncuk terler.

0:00:16.381,0:00:18.541
Fakat olay hiç de öyle değildi.

0:00:18.541,0:00:20.140
O gün çalan müzik,

0:00:20.140,0:00:22.862
sanırım Madonna'nın hit şarkılarıydı.[br](Gülüşmeler)

0:00:22.862,0:00:24.989
Ayrıca sadece hastanın[br]kalp atışları değil,

0:00:24.989,0:00:26.989
spor ve hafta sonu planları hakkında da

0:00:26.989,0:00:29.762
bolca muhabbet vardı.

0:00:29.762,0:00:31.698
Ve o günden sonra, [br]ne kadar çok ameliyat izlediysem,

0:00:31.698,0:00:33.525
o kadar çok neyin nasıl olduğunu fark ettim.

0:00:33.525,0:00:36.278
Garip bir şekilde, ofiste farklı bir gündü.

0:00:36.278,0:00:38.183
Meğersem arada sırada

0:00:38.183,0:00:40.281
müziğin sesi kısılır,

0:00:40.281,0:00:41.711
herkes konuşmayı keser,

0:00:41.711,0:00:44.695
ve aynı şeye bakakalırmış.

0:00:44.695,0:00:46.855
İşte o zaman kesinlikle önemli

0:00:46.855,0:00:49.295
ve tehlikeli bir şey gerçekleştiğini[br]biliyorsunuz.

0:00:49.295,0:00:50.701
Laparoskopik ameliyat denilen

0:00:50.701,0:00:51.983
bir çeşit ameliyatı izlediğimi

0:00:51.983,0:00:53.832
ilk gördüğüm andı.

0:00:53.832,0:00:56.390
Bu terimi bilmeyenler için,

0:00:56.390,0:00:58.783
laparoskopik müdahale, bildiğinizin aksine

0:00:58.783,0:01:01.277
büyük kesik açmak yerine

0:01:01.277,0:01:03.485
laparoscopic ameliyatta cerrah hastada

0:01:03.485,0:01:06.502
üç veya daha fazla küçük kesik açar.

0:01:06.502,0:01:09.368
Daha sonra bu uzun, ince aleti

0:01:09.368,0:01:10.482
ve bir kamerayı sokar,

0:01:10.482,0:01:14.333
ve bu işlemi hastanın içinde uygular.

0:01:14.333,0:01:16.925
Bu harika bir şey çünkü[br]çok daha az enfeksiyon riski,

0:01:16.925,0:01:20.085
daha az acı var ve[br]iyileşme süreci daha kısa.

0:01:20.085,0:01:22.677
Ancak burada bir alış-veriş var,

0:01:22.677,0:01:24.461
çünkü 'trokar' denilen

0:01:24.461,0:01:26.959
uzun, sivri bir aletle

0:01:26.959,0:01:28.423
kesikler açılıyor.

0:01:28.423,0:01:30.617
Cerrahın kullandığı bu alet yönteminde,

0:01:30.617,0:01:32.033
cerrah cihazı alır

0:01:32.033,0:01:34.000
ve hastanın karnını

0:01:34.000,0:01:36.335
delene kadar bastırır.

0:01:37.255,0:01:40.327
Ve ameliyathanedeki herkesin o gün o alete

0:01:40.327,0:01:42.974
bakakalmasının nedeni

0:01:42.974,0:01:45.625
cerrahın durumu riske atmamak için

0:01:45.625,0:01:48.692
ve aleti organlara doğru [br]ve kan damarlarının altına sokarken

0:01:48.692,0:01:51.613
çok dikkatli olmak zorunda olduğuydu.

0:01:51.613,0:01:53.452
Fakat bu sorun hepinize[br]oldukça tanıdık gelmeli,

0:01:53.452,0:01:56.373
çünkü bunu başka yerlerde [br]gördüğünüzden şüphem yok.

0:01:56.373,0:01:58.165
(Gülüşmeler)

0:01:58.165,0:01:59.821
Hatırladınız mı?

0:01:59.821,0:02:03.937
(Alkışlar)

0:02:03.937,0:02:06.173
Her saniye, pipetin saplanacağını

0:02:06.173,0:02:07.693
biliyordunuz

0:02:07.693,0:02:09.278
ve diğer tarafa delip geçeceğini

0:02:09.278,0:02:10.581
ve direk elinize saplanacağını

0:02:10.581,0:02:12.277
veya her yere meyve suyu [br]döküleceğini düşünmüyordunuz,

0:02:12.277,0:02:15.580
ama korkuyordunuz, değil mi?

0:02:15.580,0:02:17.556
Bunu yaptığınız her an,

0:02:17.556,0:02:20.112
o gün benim ameliyathanede izlediğim

0:02:20.112,0:02:23.192
aynı temel fiziği hissettiniz.

0:02:23.192,0:02:25.738
Bu gerçekten bir sorun halini aldı.

0:02:25.738,0:02:28.530
2003'de FDA çıktı ve

0:02:28.530,0:02:31.907
trokar kesiklerinin minimal [br]invaziv cerrahide (laparoskopik cerrahi)

0:02:31.907,0:02:33.923
en tehlikeli basamak olduğunu söyledi.

0:02:33.923,0:02:36.363
Yine 2009’da, trokarlar ile ilgili,

0:02:36.363,0:02:38.547
laparoskopi ameliyatında meydana gelen

0:02:38.547,0:02:42.234
başlıca tüm sorunların yarısını [br]açıkladığını söyleyen bir bildiri gördük.

0:02:42.234,0:02:43.376
Ve bu arada,

0:02:43.376,0:02:46.970
bu 25 yıldır değişmeyen bir şey.

0:02:46.970,0:02:48.500
Böylece ben lisans eğitimime başladığımda,

0:02:48.500,0:02:50.368
çalışmak istediğim şey buydu.

0:02:50.368,0:02:52.176
Zamanımı tümüyle çalışarak harcadığım şeyi

0:02:52.176,0:02:54.291
bir arkadaşıma açıklamaya çalışıyordum

0:02:54.291,0:02:56.107
ve dedim ki

0:02:56.107,0:02:58.283
“Bu sanki dairene bir şey asmak için

0:02:58.283,0:03:01.483
duvarı deldiğinde olan durum gibi.

0:03:01.483,0:03:05.395
Matkap duvarı deldiğindeki ilk an vardır

0:03:05.395,0:03:09.047
ve bu da matkabın boşa çıkmasıdır. Değil mi?”

0:03:11.389,0:03:13.430
Arkadaşım bana baktı ve dedi ki:

0:03:13.430,0:03:16.901
“Aynen insanların beyninin delinmesindeki [br]gibi bir şeyi mi kastediyorsun?”

0:03:16.901,0:03:19.233
ve ben de dedim ki: “Afedersin?”[br](Gülüşmeler)

0:03:19.233,0:03:22.281
Ve sonra baktım ki onlar[br]insanların beyinlerini deliyorlar.

0:03:22.281,0:03:24.345
Birçok nöroşirürji ameliyatı

0:03:24.345,0:03:28.127
gerçekten de kişinin [br]kafatasında delik açma ile başlar.

0:03:28.127,0:03:29.912
Eğer cerrah dikkatli değilse,

0:03:29.912,0:03:33.496
doğrudan beyne zarar verebilir.

0:03:33.496,0:03:35.662
İşte o an benim düşünmeye başladığım andı,

0:03:35.662,0:03:38.970
tamam, kafatası delme,[br]laparoskopik ameliyat,

0:03:38.970,0:03:40.634
peki ya tıbbın diğer alanları?

0:03:40.634,0:03:42.578
Çünkü, doktora son gittiğiniz zaman

0:03:42.578,0:03:45.325
ve birşeylere takılıp kalmadığınızda, [br]bunu düşünürsünüz? Değil mi?

0:03:45.325,0:03:46.642
Şöyle ki,

0:03:46.642,0:03:49.194
tıbbi delme işleminin[br]her yerde olduğu, bir gerçektir.

0:03:49.194,0:03:51.986
İşte benim bulduğum

0:03:51.986,0:03:55.195
bazı doku delme aşamalarını[br]içeren ameliyatlar.

0:03:55.195,0:03:57.274
Eğer sadece üçünü alacak olursak

0:03:57.274,0:04:01.370
- laparoskopik ameliyat,[br]epidural ve kafatası delme -

0:04:01.370,0:04:05.349
bu ameliyatlar sadece bu ülkede,

0:04:05.349,0:04:08.200
her yıl, 30.000’in üzerinde [br]komplikasyona tekabül etmektedir.

0:04:08.200,0:04:10.915
Ben bunu çözmeye değer [br]bir problem olarak görüyorum.

0:04:10.915,0:04:13.240
Hadi bu ameliyatlarda kullanılan

0:04:13.240,0:04:15.744
bir takım aletlere bakalım.

0:04:15.744,0:04:18.969
Epiduralden bahsettim. [br]Bu bir epidural iğnesi.

0:04:18.969,0:04:21.286
Bu iğne omurilikte bulunan [br]bağ dokuya saplamak için kullanılır

0:04:21.286,0:04:23.725
ve doğum sırasında anestezi verir.

0:04:23.725,0:04:26.278
İşte kemik iliği biyopsisi aletlerinin bir seti.

0:04:26.278,0:04:28.214
Bunlar, aslında kemikte [br]delik açmak için kullanılırlar

0:04:28.214,0:04:31.714
ve kemik iliğini veya [br]örnek kemik lezyonlarını toplar.

0:04:31.714,0:04:33.624
İşte iç savaştan kalma bir bayonet.

0:04:33.624,0:04:36.640
(Gülüşmeler)

0:04:36.640,0:04:39.233
Bunun bir tür tıbbi delik açma [br]aleti olduğunu söyleseydim

0:04:39.233,0:04:41.449
muhtemelen bana inanacaktınız.

0:04:41.449,0:04:43.642
Zira aradaki fark ne ki?

0:04:43.642,0:04:45.577
Ne kadar fazla araştırma yaptıysam

0:04:45.577,0:04:47.161
o kadar çok bunun yapılmasının

0:04:47.161,0:04:49.190
daha iyi bir yolu olduğunu düşündüm.

0:04:49.190,0:04:51.609
Bana göre bu problemin anahtarı,

0:04:51.609,0:04:54.020
tüm bu farklı delme aletlerinin ortak,

0:04:54.020,0:04:57.822
temel bir fizik kümesini paylaşmasıdır.

0:04:57.822,0:04:59.374
Peki nedir bu fizik?

0:04:59.374,0:05:00.966
Tekrar duvara delik açma işine deri dönelim.

0:05:00.966,0:05:04.598
Siz duvara doğru bir delik açmak için [br]kuvvet uyguluyorsunuz.

0:05:04.598,0:05:07.942
Newton der ki; duvar da size karşı

0:05:07.942,0:05:09.207
eşit ve ters bir kuvvet uygular.

0:05:09.207,0:05:11.170
Siz duvarı deldikçe,

0:05:11.170,0:05:13.100
o da dengeyi sağlar.

0:05:13.100,0:05:14.641
Fakat matkabın duvarın diğer tarafına

0:05:14.641,0:05:16.777
ulaştığı bir an vardır

0:05:16.777,0:05:19.633
ve tam da bu anda duvar [br]artık geri kuvvet uygulayamaz.

0:05:19.633,0:05:23.100
Fakat sizin beyniniz mevcut [br]değişikliğe tepki göstermez.

0:05:23.100,0:05:24.161
Bu milisaniye için

0:05:24.161,0:05:26.793
ya da sizin tepki vermeniz için[br]gereken sürede,

0:05:26.793,0:05:29.337
siz hala itiyor olacaksınız [br]ve bu dengesiz kuvvet ivmeye sebep olur

0:05:29.337,0:05:32.449
ve bu da riskli girişime.

0:05:32.449,0:05:36.353
Eğer ucu geri çekebileceğiniz an

0:05:36.353,0:05:37.977
tam da tehlikeli an ise,

0:05:37.977,0:05:40.990
aslında ileri ivmenin tam tersi ise?

0:05:40.990,0:05:43.127
Benim yapmak için yola [br]çıktığım nokta bu idi.

0:05:43.127,0:05:44.447
Bir aletiniz

0:05:44.447,0:05:47.647
ve onun dokuları kesecek [br]sivri bir ucu olduğunu bir hayal edin.

0:05:47.647,0:05:50.860
O ucu geri çekmenin en kolay yolu ne olurdu?

0:05:50.860,0:05:52.671
Ben yayı seçiyorum.

0:05:52.671,0:05:55.255
Şöyle ki bu yayı gerdiğinizde, [br]bu ucu de germiş olursunuz

0:05:55.255,0:05:57.470
ve uç dokuyu delmeye hazır olur,

0:05:57.470,0:05:58.910
yay da bu ucu geri çekmek ister.

0:05:58.910,0:06:00.663
Delme anına kadar

0:06:00.663,0:06:03.127
ucu yerinde nasıl tutarsınız?

0:06:03.127,0:06:05.550
Ben bu makenizmayı kullandım.

0:06:05.550,0:06:08.111
Aletin ucu dokuya baskı yaptığında, [br]mekanizma dışa doğru genişler

0:06:08.111,0:06:11.951
ve duvarın tersinde elverişli bir yarık açar.

0:06:11.951,0:06:13.655
Üretilmiş olan bu sürtünme

0:06:13.655,0:06:16.847
onu bir yerde tutar [br]ve ucun geri çekilmesini engeller.

0:06:16.847,0:06:18.734
Fakat, tam da delik açmanın [br]meydana geldiği anda,

0:06:18.734,0:06:20.798
doku artık daha fazla geri tepemez.

0:06:20.798,0:06:23.980
Böylece mekanizma kilitlenir [br]ve yay ucu geri çeker.

0:06:23.980,0:06:25.630
Bunu size yavaş çekimde izletmeme izin verin.

0:06:25.630,0:06:27.278
Bu yaklaşık olarak saniyede 2.000 kare

0:06:27.278,0:06:29.150
ve tam altta olan

0:06:29.150,0:06:31.778
ve dokuya saplanacak olan [br]uca dikkatinizi çekmenizi istiyorum.

0:06:31.778,0:06:34.839
Tam delmenin meydana geldiği anda,

0:06:36.590,0:06:39.892
tam şurada, mekanizma kilitleniyor ve o uç geri çekiliyor.

0:06:39.892,0:06:42.236
Size biraz daha yakından [br]bunu göstermek istiyorum.

0:06:42.236,0:06:44.428
Keskin uçlu bir bıçağı göreceksiniz,

0:06:44.428,0:06:46.420
tam da lastik zar delindiğinde,

0:06:46.420,0:06:50.572
o beyaz kalın kılıfın içinde kayboluyor.

0:06:50.572,0:06:52.437
Tam şurada.

0:06:52.437,0:06:57.101
Bu delme olduktan sonra bir dakikada [br]her 100’de 4’ün içinde gerçekleşiyor.

0:06:57.101,0:07:00.901
Bu alet boşa çıkarmanın fiziğine [br]hitap etmek için tasarlandığı için

0:07:00.901,0:07:02.733
kafatası delmek veya laparoskopik ameliyatlar

0:07:02.733,0:07:04.940
veyahut da diğer ameliyatlar için [br]özel olarak tasarlanmadığı için

0:07:04.940,0:07:07.597
diğer tıbbi disiplinlere

0:07:07.597,0:07:10.628
ve diğer uzun ölçeklerde de uygunlanabilir.

0:07:10.628,0:07:12.741
Ama bu hep böyle görünmüyordu.

0:07:12.741,0:07:14.926
Bu benim ilk prototipimdi.

0:07:14.926,0:07:17.568
Evet onlar buzlu şeker çubukları

0:07:17.568,0:07:19.470
ve tam üzerlerinde bir lastik bant var.

0:07:19.470,0:07:22.870
Bunu yapmak benim [br]30 dakikamı aldı ama işe de yaradı.

0:07:22.870,0:07:24.566
Ve düşüncemin doğru[br]olduğunu kanıtladı

0:07:24.566,0:07:27.958
ve bu projede gelecek birkaç yıl [br]çalışmama zemin hazırladı.

0:07:27.958,0:07:29.766
Bu proje üzerinde çalıştım çünkü

0:07:29.766,0:07:31.429
bu benim çok ilgimi çekti.

0:07:31.429,0:07:33.558
Beni gecelere kadar ayakta tuttu.

0:07:33.558,0:07:36.230
Fakat bence bu sizin de ilginizi çekecek,

0:07:36.230,0:07:38.442
çünkü dediğim gibi[br]delme işi her yerde var.

0:07:38.442,0:07:42.706
Bu şu anlama gelir; [br]bu bir gün sizin de probleminiz olacak.

0:07:42.706,0:07:44.266
O ameliyat odasındaki ilk gün,

0:07:44.266,0:07:47.250
ben kendimi hiç trokarın sonunda [br]bulacağımı tahmin etmemiştim.

0:07:47.250,0:07:51.140
Ama geçen yıl, Yunanistan seyahatim [br]sırasında apandisit iltihabı oldum.

0:07:51.140,0:07:52.970
Dolayısıyla Atina’da hastaneye kaldırıldım.

0:07:52.970,0:07:56.558
Cerrah bana laparoskopi [br]ameliyatı yapacağını söyledi.

0:07:56.558,0:07:59.346
Çok küçük kesiklerle [br]apandistimi temizleyecekti

0:07:59.346,0:08:02.040
ve bana iyileşmem için ümit etmek hakkında

0:08:02.040,0:08:03.642
ve neler olacağı hakkında konuşuyordu.

0:08:03.642,0:08:05.900
“Bir sorunuz var mı?” dedi. [br]Ben de “sadece bir tane, doktor.

0:08:05.900,0:08:09.374
Hangi tür trokar kullanıyorsunuz?” dedim.

0:08:09.374,0:08:12.879
Böylece Doktor H. C. Jacobaeus’dan [br]benim laparoskopi ameliyatları ile ilgili

0:08:12.879,0:08:15.525
en sevdiğim alıntı geldi:

0:08:15.525,0:08:19.189
“Risk oluşturan şey[br]delme işleminin kendisidir.”

0:08:19.189,0:08:20.735
Bu benim en sevdiğim alıntı

0:08:20.735,0:08:26.365
çünkü H.C. Jacobaeus insanlar üzerinde [br]laparoskopi ameliyatı yapan ilk kişi idi

0:08:26.365,0:08:29.797
ve bunu 1912’de yazmıştı.

0:08:29.797,0:08:35.581
Bu, insanları yaralayan ve hatta öldüren[br]yaklaşık 100 yıllık bir problem.

0:08:35.581,0:08:37.815
İşte bu yüzden, gece gündüz [br]bu problemi çözmek adına

0:08:37.815,0:08:41.751
her bir temel problem için uzmanlar [br]grubunun çalıştığını düşünmek kolaydır.

0:08:41.751,0:08:45.100
Gerçek şu ki durum öyle değildi.

0:08:45.100,0:08:47.545
Bu problemleri bulmak

0:08:47.545,0:08:50.313
ve onları çözmek için[br]daha iyi olmak zorundayız.

0:08:50.313,0:08:53.569
Eğer siz de sizi içine çeken [br]bir problem ile karşılaşırsanız,

0:08:53.569,0:08:55.450
bırakın sizi geceleri uykusuz bıraksın.

0:08:55.450,0:08:57.593
Büyülenmenize izin verin,

0:08:57.593,0:09:00.505
çünkü dışarıda çok fazla[br]kurtarılacak hayat var.

0:09:00.505,0:09:03.904
(Alkış)