1 00:00:13,439 --> 00:00:17,929 Bugün başta eğitim olmak üzere kadına şiddetten çocukluk çağı kanserine, 2 00:00:18,259 --> 00:00:22,470 ormanlarımızın yok olmasından sokak hayvanlarına, eşcinsel haklarından 3 00:00:22,669 --> 00:00:25,448 mültecilerin yaşam koşullarına kadar hepimizi rahatsız eden 4 00:00:25,448 --> 00:00:26,980 birçok problemle yüz yüzeyiz. 5 00:00:27,350 --> 00:00:30,681 Bu saymış olduğum her bir problem başlığı için size hüzünlü hikâyeler 6 00:00:30,721 --> 00:00:32,681 anlatarak birkaç dakikalığına da olsa 7 00:00:32,681 --> 00:00:34,650 dikkatinizi bu problemlere çekebilirim. 8 00:00:34,851 --> 00:00:38,810 Örneğin, hepimizin yakından hatırladığı Aylan bebeğin trajik hikâyesi 9 00:00:38,810 --> 00:00:41,367 mültecilerin çektiği sıkıntılar hakkında 10 00:00:41,367 --> 00:00:42,680 düşünmenizi sağlayabilir. 11 00:00:42,871 --> 00:00:44,021 Peki ya sonra? 12 00:00:44,021 --> 00:00:46,952 Sizi rahatsız eden bu tabloyu değiştirmek için ne yaparsınız? 13 00:00:46,952 --> 00:00:48,772 Ya da son bir ay içerisinde toplumsal 14 00:00:48,772 --> 00:00:51,201 ya da çevresel bir problemin çözümü için ne yaptık? 15 00:00:51,924 --> 00:00:54,973 Bazen elden bir şey gelmez, neticede hiçbirimiz süpermen değiliz. 16 00:00:55,122 --> 00:00:57,845 Kendimizden daha büyük problemleri nasıl çözebiliriz ki? 17 00:00:57,914 --> 00:01:00,844 İşte böyle zamanlarda sorunun mağdurları için üzülmek, 18 00:01:01,325 --> 00:01:04,752 belki probleme dikkat çekmek için birkaç sosyal medya paylaşımı, 19 00:01:05,040 --> 00:01:08,475 en nihayetinde de “Nerede bu devlet?” diyerek devlet yetkililerini 20 00:01:08,623 --> 00:01:13,044 göreve davet etmek, yani probleme seyirci kalmak genel bir davranış biçimi olabilir. 21 00:01:14,053 --> 00:01:16,435 Fakat gelişmiş ülkelerde durum bu şekilde değil, 22 00:01:16,435 --> 00:01:19,625 gelişmiş ülkelerde her türlü çevresel ve toplumsal problemin çözümü 23 00:01:19,625 --> 00:01:20,956 devletten beklenmiyor. 24 00:01:21,164 --> 00:01:23,616 Problemden rahatsız olan insanlar bir araya gelerek 25 00:01:23,664 --> 00:01:27,126 çözüm mekanizması oluşturacak sivil toplum kuruluşlarını oluşturuyorlar. 26 00:01:27,354 --> 00:01:29,506 Diğer insanlar da bu çözüm mekanizmalarına 27 00:01:29,506 --> 00:01:31,816 yani sivil toplum kuruluşlarına destek oluyorlar. 28 00:01:31,816 --> 00:01:34,038 Mesela bağış yaparak çözüme ortak oluyorlar. 29 00:01:35,136 --> 00:01:37,786 Arkamda bireysel bağış alışkanlıklarının dünyada 30 00:01:37,916 --> 00:01:40,124 en yüksek olduğu on bir ülkeyi görüyorsunuz. 31 00:01:40,124 --> 00:01:43,044 Sizce böyle bir listede Türkiye kaçıncı sıradadır? 32 00:01:43,575 --> 00:01:46,916 Türkiye her yıl düzenlenen “Dünya Yardımseverlik Endeksi”ne göre 33 00:01:46,916 --> 00:01:50,326 bireylerin STK’lara bağış yapma alışkanlıkları sıralamasında 34 00:01:50,737 --> 00:01:53,024 135 ülke arasında tam 112. sırada. 35 00:01:54,935 --> 00:01:57,736 Türkiye’de her yüz kişiden sadece on ikisi dini ya da 36 00:01:57,769 --> 00:02:00,809 dini olmayan sebeplerden ötürü bir STK’ya bağış yapıyor. 37 00:02:01,686 --> 00:02:04,734 Çok çeşitli dini inançlara sahip arkamda görmüş olduğunuz 38 00:02:04,734 --> 00:02:08,217 diğer ülkelerdeyse bu oran %66 ile %91 arasında değişiyor. 39 00:02:08,530 --> 00:02:10,112 Yani sanılanın aksine 40 00:02:10,112 --> 00:02:12,789 dinin de bağış yapma kültürüyle pek de bir alakası yok. 41 00:02:12,847 --> 00:02:14,509 Fakat bu tablo bize gösteriyor ki, 42 00:02:14,509 --> 00:02:17,340 biz toplum olarak yüzleştiğimiz sorunlar için üzülüp 43 00:02:17,340 --> 00:02:19,329 şikâyet etmekten çok da öteye gitmiyoruz. 44 00:02:19,628 --> 00:02:23,665 Bizi ilgilendiren problemlerin çözümü için ne yazık ki çözüme ortak olmuyoruz. 45 00:02:25,062 --> 00:02:28,000 Elbette Türk insanının neden bağış yapmadığı da araştırılmış. 46 00:02:28,011 --> 00:02:29,079 Araştırmaya göre; 47 00:02:29,079 --> 00:02:32,320 bağış yapmayanların %5’i STK’ları zaten tanımıyor. 48 00:02:33,341 --> 00:02:35,847 %13’lük bir kesim bu kurumlara güvenmiyor, 49 00:02:36,052 --> 00:02:39,352 elbette geçmişte yaşanmış bazı kötü tecrübelerin bunda etkisi büyük. 50 00:02:39,779 --> 00:02:43,499 %26, ihtiyaç sahibi birini görürsem ben kendim yardımcı olabilirim diyor. 51 00:02:44,321 --> 00:02:49,063 Ama bağış yapmayanların yarısından çoğu -yani %52’lik büyük bir dilim ise- 52 00:02:49,063 --> 00:02:52,688 yardım miktarım küçük diyerek bir STK’ya bağış yapmadığını belirtiyor. 53 00:02:53,044 --> 00:02:56,206 Yani bu insanlar ya küçük miktarların bir şey değiştirmeyeceğini 54 00:02:56,225 --> 00:02:59,494 ya da küçük miktarların STK’larca kabul edilmeyeceğini düşünüyor. 55 00:03:00,234 --> 00:03:03,883 Oysaki küçük miktarlarla da olsa bağış yaparak çözüme ortak olmak isteyen 56 00:03:04,004 --> 00:03:09,165 bu kitleye yönelik bir yöntem yıllardır hayatımızda: Bağış kumbaraları. 57 00:03:09,464 --> 00:03:12,234 Hepimizin mağazalarda kasanın yanında görmeye alışık olduğu 58 00:03:12,404 --> 00:03:13,841 şeffaf bağış kumbaraları. 59 00:03:13,841 --> 00:03:17,451 Oldukça basit ve minik kuruşlarla bağış yapmaya uygun bir yapı. 60 00:03:18,752 --> 00:03:23,164 Örneğin, 19,99 TL’ye aldığımız bir tişört için uzattığımız 20 liranın 61 00:03:23,573 --> 00:03:25,212 para üstü olacak bu “1 kuruş”. 62 00:03:25,763 --> 00:03:27,435 Sizin için ne kadar önemli? 63 00:03:27,714 --> 00:03:29,865 Kaçımız yerde görsek eğilip alırız? 64 00:03:30,484 --> 00:03:34,394 Sanırım iyi bir amaç uğruna hepimiz bu 1 kuruşu o bağış kumbarasına atardık. 65 00:03:34,855 --> 00:03:38,014 Elbette bu 1 kuruşu gerçekten elimizde tutabiliyor olsaydık. 66 00:03:38,780 --> 00:03:42,172 En son ne zaman bir bağış kumbarasına para attınız hatırlıyor musunuz? 67 00:03:42,455 --> 00:03:43,997 Ben gerçekten hatırlamıyorum. 68 00:03:44,027 --> 00:03:46,073 Çünkü son zamanlarda bazı şeyler değişti. 69 00:03:46,620 --> 00:03:48,875 Örneğin, hayatımıza plastik kartlar girdi. 70 00:03:49,190 --> 00:03:52,995 Banka ve kredi kartlarının hayatımıza getirdiği muhteşem kullanım kolaylıkları 71 00:03:52,995 --> 00:03:56,037 yüzünden artık harcamalarımızda neredeyse nakit kullanmaz olduk. 72 00:03:56,415 --> 00:03:59,395 Bir de bunun üzerine çevrimiçi alışveriş hayatımıza girince 73 00:03:59,576 --> 00:04:02,167 ya kumbaralara atacak kuruşlarımız artık ortada yoktu 74 00:04:02,167 --> 00:04:03,806 ya da kumbaraların kendisi. 75 00:04:03,905 --> 00:04:07,624 Fakat biz hâlâ minik kuruşların büyük değişimler yaratabileceğine inanıyoruz. 76 00:04:07,696 --> 00:04:10,569 Küçük kuruşlar birikerek büyük meblağlar oluşturabilir. 77 00:04:10,606 --> 00:04:13,797 Hatta daha da önemlisi, neredeyse hiç bağış yapmayan bir toplumda 78 00:04:13,918 --> 00:04:17,866 böylesine kolay bir kullanıcı deneyimi bu insanlar için ilk adım olabilir. 79 00:04:18,447 --> 00:04:21,318 İşte bu yüzden biz “Yuvarla” sosyal girişimini kurarak artık 80 00:04:21,319 --> 00:04:25,456 pek de kullanamadığımız eski tip bağış kumbaralarını yeni ekonomiye ve 81 00:04:25,456 --> 00:04:27,724 yeni ödeme alışkanlıklarına uygun hâle getirdik 82 00:04:27,724 --> 00:04:30,473 ve bir süre önce e-ticaret sitelerine entegre ettik. 83 00:04:30,584 --> 00:04:32,706 Henüz kullanmayanlar varsa örnek vereyim. 84 00:04:33,218 --> 00:04:36,098 Bir e-ticaret sitesine girdiniz, çok beğendiğiniz bir gömleği 85 00:04:36,098 --> 00:04:39,228 alışveriş sepetinize koydunuz, ödeme sayfasına geldiğiniz zaman, 86 00:04:39,346 --> 00:04:41,599 Yuvarla dijital bağış kumbarası size soruyor: 87 00:04:41,900 --> 00:04:46,008 56,99 TL’lik alışveriş tutarınızı yalnızca 1 kuruş bağışlayarak 88 00:04:46,257 --> 00:04:48,054 57 TL’ye yuvarlamak ister misiniz? 89 00:04:48,315 --> 00:04:50,988 Tek yapmanız gereken bir sivil toplum kuruluşu seçmek. 90 00:04:51,139 --> 00:04:54,220 Örneğin, Türkiye’de okul öncesi eğitim önemli bir konu diyorsanız 91 00:04:54,470 --> 00:04:56,124 UNICEF Türkiye’yi seçebilirsiniz, 92 00:04:56,278 --> 00:04:59,449 bu durumda 56,99 TL’lik tutar 57 TL’ye yuvarlanır. 93 00:05:00,343 --> 00:05:05,408 Siz siparişi tamamla butonuna bastığınız anda ise gömleğin bedeli marka tarafından 94 00:05:05,408 --> 00:05:07,708 tahsil edilirken bağışınızın yüzde yüzü 95 00:05:07,840 --> 00:05:10,457 doğrudan seçtiğiniz STK’nın banka hesabına gider. 96 00:05:10,672 --> 00:05:13,077 “Yuvarla” bu bağışlardan herhangi bir hizmet bedeli 97 00:05:13,077 --> 00:05:14,217 ya da komisyon almaz. 98 00:05:14,217 --> 00:05:16,368 Siz de kredi kartı ekstrenize baktığınız zaman 99 00:05:16,368 --> 00:05:18,807 bağışınızın güvenle yerine gittiğini görebilirsiniz. 100 00:05:18,807 --> 00:05:20,829 Son derece basit ve şeffaf bir yöntem. 101 00:05:22,249 --> 00:05:24,868 Bu görmüş olduğunuz senaryo şimdiye kadar Yuvarla’nın 102 00:05:24,868 --> 00:05:27,599 finansal hesap verilebilirlik kriterlerine uygun, 103 00:05:27,599 --> 00:05:31,202 yani aldığı bağışı nerede nasıl kullandığını beyan edebilen ve elbette 104 00:05:31,202 --> 00:05:34,107 gerekli yasal izinlere sahip 14 STK için 105 00:05:35,218 --> 00:05:38,810 yarım milyondan fazla çevrimiçi alışveriş işleminde gerçekleşti bile. 106 00:05:38,810 --> 00:05:40,417 Elbette şunu söyleyebilirsiniz: 107 00:05:40,417 --> 00:05:42,167 Bağış miktarları gerçekten küçük. 108 00:05:42,279 --> 00:05:46,260 Yüz binlerce insan küsüratlı tutarlarını yuvarlayarak neyi değiştirmiş olabilir ki? 109 00:05:46,401 --> 00:05:47,898 Örnek verecek olursak: 110 00:05:48,250 --> 00:05:50,789 Küsüratlarını yuvarlayan her 100 kişiden 23’ü, 111 00:05:51,191 --> 00:05:54,831 daha iyi bir çevre ve yaşayan bir gezegen için kuruşlarını bağışladı. 112 00:05:54,951 --> 00:05:58,811 Her geçen gün ormanlarımız giderek azalırken sadece TEMA Vakfı'na 113 00:05:58,811 --> 00:06:01,302 bağışlanan minik kuruşlarla 16 futbol sahası 114 00:06:01,302 --> 00:06:03,133 büyüklüğünde bir alan ağaçlandırıldı. 115 00:06:03,133 --> 00:06:05,072 Yani bu minik kuruşlar bize nefes oldu. 116 00:06:06,131 --> 00:06:09,660 Yuvarlayan her 100 kişiden 19’u ise afet ve insani yardım 117 00:06:09,662 --> 00:06:12,153 alanında faaliyet gösteren STK’ları destekledi. 118 00:06:12,621 --> 00:06:15,652 Her yıl 300’ün üzerinde arama kurtarma operasyonuna çıkan AKUT, 119 00:06:15,732 --> 00:06:18,900 sadece bu minik kuruşlarla 10 operasyonunu finanse etti. 120 00:06:19,571 --> 00:06:22,083 Belki de sizin kuruşlarınızla alınmış bir kar aracı, 121 00:06:22,197 --> 00:06:25,193 kışın Bingöl’ün kırsalında kar yüzünden mahsur kalmış 122 00:06:25,193 --> 00:06:28,817 hamile bir kadını hastaneye yetiştirdi ve siz bir hayat kurtardınız. 123 00:06:30,153 --> 00:06:32,862 Her 100 kişiden 26’sı ise eğitim, çocuk ve gençlik 124 00:06:32,862 --> 00:06:35,112 alanında faaliyet gösteren STK’ları destekledi. 125 00:06:36,137 --> 00:06:40,447 Koruncuk -yani Türkiye Korunmaya Muhtaç Çocuklar- Vakfı'na yapılan bağışlar, 126 00:06:40,447 --> 00:06:44,298 ailesi olmadığından ya da özel bir sebepten ötürü devlet korumasında 127 00:06:44,298 --> 00:06:48,121 yetişmek zorunda kalan çocuklar için sıcak bir yuva ve iyi bir eğitime dönüştü. 128 00:06:48,121 --> 00:06:50,861 Koruncuk Vakfı'nın kurmuş olduğu Bolluca Çocuk Köyü’nde 129 00:06:50,861 --> 00:06:54,589 yaşayan 128 çocuktan 4’ünün geleceğini yuvarlayanlar aydınlattı. 130 00:06:55,953 --> 00:07:00,354 Her 100 kişiden 32’si ise sağlık alanında faaliyet gösteren STK’ları destekledi. 131 00:07:01,758 --> 00:07:04,781 Yüz tanesiyle bir sakız alamadığımız bağışlanan bu 1 kuruşlar, 132 00:07:05,058 --> 00:07:06,741 Kanserli Çocuklara Umut Vakfı için 133 00:07:06,741 --> 00:07:08,840 birikerek 110.000 TL’nin üzerinde bir kaynak 134 00:07:08,840 --> 00:07:11,678 yani tam 20 kanser hastası çocuk ve ailesine umut oldu. 135 00:07:12,659 --> 00:07:15,839 Bu bahsettiğim örnekler günlük hayatımızdaki minik tercihlerimizle 136 00:07:15,859 --> 00:07:18,805 yaratabileceğimiz büyük değişimlerin yalnızca küçük bir kısmı. 137 00:07:18,963 --> 00:07:21,143 Hep beraber bundan daha fazlasını yapabiliriz. 138 00:07:21,443 --> 00:07:24,843 Artık sadece Yuvarla’nın anlaşmalı olduğu e-ticaret sitelerinde değil; 139 00:07:25,072 --> 00:07:29,294 sokakta yani mahalle bakkalından restorana, benzinciden eczaneye 140 00:07:29,314 --> 00:07:33,593 kadar kartların geçtiği her yerde küsüratlı harcamalarınızı yuvarlayarak 141 00:07:33,683 --> 00:07:36,404 yani sadece kuruşlarınızla çözüme ortak olabilirsiniz. 142 00:07:37,067 --> 00:07:39,734 Tamam bu kadarını ben de yaparım, ben de varım derseniz 143 00:07:39,734 --> 00:07:41,161 yapmanız gereken şey çok kolay. 144 00:07:41,161 --> 00:07:44,876 Yuvarla.com adresine girerek desteklemek istediğiniz STK’yı seçin, 145 00:07:46,135 --> 00:07:50,634 küsüratlı harcamalarınızda her seferinde size sorularak mı yuvarlanacağını yoksa 146 00:07:50,903 --> 00:07:55,374 aylık 3 TL gibi belirleyebileceğiniz bir üst limit dâhilinde kuruşların 147 00:07:55,374 --> 00:07:57,405 otomatik olarak mı yuvarlanacağını seçin 148 00:07:57,508 --> 00:08:00,846 ve kartınızı sisteme ekleyin, en fazla 2 dakikanızı alır. 149 00:08:01,076 --> 00:08:03,366 Bundan sonra ise hiçbir şey yapmanıza gerek yok. 150 00:08:03,366 --> 00:08:07,277 Siz günlük hayatınıza devam ederken, örneğin 8,90 TL’ye bir kahve aldığınızda 151 00:08:07,888 --> 00:08:10,018 eğer otomatik yuvarlayı tercih etmediyseniz 152 00:08:10,604 --> 00:08:12,464 telefonunuza bir bildirim gelebilir. 153 00:08:12,624 --> 00:08:16,557 Ve artık siz sadece şikâyet etmek yerine, sadece parmağınızla onay tuşuna basarak 154 00:08:17,684 --> 00:08:19,763 10 kuruşunuzla çözüme ortak olabilirsiniz. 155 00:08:20,854 --> 00:08:24,463 Bu yeni dijital bağış kumbarası modeliyle artık minik kuruşların potansiyeli 156 00:08:24,463 --> 00:08:26,164 eskisinden çok daha büyük. 157 00:08:26,404 --> 00:08:28,165 Rakamlarla örnek vermek gerekirse, 158 00:08:28,202 --> 00:08:31,563 Türkiye’de aktif olarak kullanılan 81 milyon banka ve kredi kartı var. 159 00:08:31,663 --> 00:08:36,955 Sadece geçen yıl bu kartlarla 4,4 milyardan fazla kartlı harcama yapılmış. 160 00:08:37,845 --> 00:08:41,624 Düşünsenize bunlardan sadece bir kısmını yuvarlayarak neleri değiştirebilirdik? 161 00:08:41,624 --> 00:08:42,892 Hatta şöyle örnek vereyim: 162 00:08:43,005 --> 00:08:47,725 Sahip olduğumuz her bir kartla ayda sadece 1 TL bağışlamayı kabul edersek 163 00:08:48,314 --> 00:08:50,906 toplumsal ve çevresel problemlerin çözümü için 164 00:08:50,906 --> 00:08:54,916 kullanılabilecek her yıl 972 Milyon TL’lik bir kaynak yaratabiliriz. 165 00:08:55,814 --> 00:08:59,025 Kuruşlarla yaklaşık 1 Milyar TL’lik bir kaynaktan bahsediyorum. 166 00:08:59,568 --> 00:09:01,315 Bununla ne yaparız derseniz… 167 00:09:01,766 --> 00:09:03,806 Arkamda Belgrad Ormanı’nı görüyorsunuz. 168 00:09:04,013 --> 00:09:06,577 İstanbul’un rahat nefes almasını sağlayan akciğerleri… 169 00:09:07,315 --> 00:09:10,550 Sadece minik kuruşlarla yaratılan bu kaynakla her yıl 170 00:09:10,550 --> 00:09:13,300 13 Belgrad Ormanı büyüklüğünde bir alanı ağaçlandırabiliriz. 171 00:09:13,548 --> 00:09:16,999 Düşünsenize her yıl 13 yeni orman, kulağa çok hoş geliyor. 172 00:09:17,700 --> 00:09:20,431 Ya da beni STK’larla tanıştıran, 173 00:09:20,550 --> 00:09:22,669 üniversitede gönüllü öğretmenlik yaptığım 174 00:09:22,669 --> 00:09:25,769 Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı'nın mottosunu size hatırlatayım. 175 00:09:25,894 --> 00:09:27,892 “Bir çocuk değişir, dünya değişir.” diyor. 176 00:09:28,514 --> 00:09:31,493 Biz minik kuruşlarla yarattığımız bu kaynakla her yıl 177 00:09:31,493 --> 00:09:34,742 800 binden fazla çocuğun daha iyi bir eğitim almasını sağlayabiliriz. 178 00:09:35,498 --> 00:09:38,972 Burada Türkiye’nin geleceği olacak neredeyse bir nesilden bahsediyorum. 179 00:09:38,972 --> 00:09:40,402 800 bin çocuk… 180 00:09:40,486 --> 00:09:43,888 Sadece kuruşlarla yapılabilecek bundan daha iyi bir yatırım olabilir mi? 181 00:09:43,888 --> 00:09:45,009 Hiç sanmıyorum. 182 00:09:45,335 --> 00:09:47,250 Bu bahsettiğim bir hayal değil. 183 00:09:48,129 --> 00:09:51,240 Eğer biz problemlerin seyiricisi değil, 184 00:09:51,790 --> 00:09:55,219 çözümlerin ortağı olmaya başlarsak hayaller gerçek olur! 185 00:09:55,409 --> 00:09:58,320 Bunun için tek yapmamız gereken, “değiştirmeyi” tercih etmek. 186 00:09:58,320 --> 00:10:00,000 Tıpkı şimdiye kadar yuvarlayanların 187 00:10:00,000 --> 00:10:00,980 yaptığı gibi. 188 00:10:01,160 --> 00:10:04,209 Bana soruyorlar Yuvarla’yı neden yapıyorsun, hikâyesi nedir diye. 189 00:10:04,209 --> 00:10:06,348 Sanırım geçmişte yaşadığım bir hikâyenin beni 190 00:10:06,348 --> 00:10:08,201 bu yola ittiğini söylememi bekliyorlar. 191 00:10:08,201 --> 00:10:10,212 Oysaki anlatacak dramatik bir hikâyem yok. 192 00:10:10,212 --> 00:10:15,562 Fakat şunu söyleyebilirim, siz oturma odanızın ortasında 193 00:10:15,562 --> 00:10:17,343 bir çöp görürseniz ne yaparsınız? 194 00:10:17,451 --> 00:10:18,800 Sanırım eğilip alırsınız. 195 00:10:19,463 --> 00:10:22,090 Aslına bakılırsa almayabilirsiniz de, bu bir tercihtir. 196 00:10:22,231 --> 00:10:25,692 Ben kendi oturma odam olan bu toplumda çözülebileceğine inandığım 197 00:10:25,692 --> 00:10:29,132 bir problemle karşılaştım, benim tercihim bu hikâyenin başlangıcı oldu. 198 00:10:29,800 --> 00:10:31,987 Siz de kendi tercihlerinizle, kendiniz ya da 199 00:10:31,987 --> 00:10:34,578 başkaları için güzel hikâyeleri mümkün kılabilirsiniz. 200 00:10:34,969 --> 00:10:35,839 Teşekkürler! 201 00:10:35,839 --> 00:10:36,481 (Alkış)