WEBVTT 00:00:00.130 --> 00:00:02.572 İster bir sınava giriyor olun, 00:00:02.596 --> 00:00:05.777 ister yeni bir müzik aleti öğrenmeye çalışıyor olun, 00:00:05.801 --> 00:00:08.436 hatta yeni bir sporda mükemmelleşmeye çalışıyor olun, 00:00:08.460 --> 00:00:12.166 uyku aslında gizli hafıza silahınız olabilir. NOTE Paragraph 00:00:12.190 --> 00:00:14.999 [Bilim ile Uyumak] NOTE Paragraph 00:00:17.180 --> 00:00:21.327 Araştırmalar bize uykunun hafıza için en az üç farklı şekilde 00:00:21.351 --> 00:00:23.171 kritik olduğunu açıkladı. 00:00:23.195 --> 00:00:26.536 İlk olarak, beyninizi gerçekten hazır hale getirmeyi öğrenmeden önce 00:00:26.536 --> 00:00:28.686 uykuya ihtiyacınız olduğunu biliyoruz, 00:00:28.710 --> 00:00:31.113 neredeyse kuru bir sünger gibi 00:00:31.137 --> 00:00:33.796 yeni bilgileri emmeye hazır. 00:00:33.820 --> 00:00:37.526 Uyku olmadan, beynin içindeki hafıza devreleri, 00:00:37.550 --> 00:00:40.506 önceden olduğu gibi bilfiil su ile tıkanır 00:00:40.530 --> 00:00:43.276 ve yeni bilgileri özümseyemeyiz. 00:00:43.300 --> 00:00:47.326 Bu yeni bellek izlerini etkin bir şekilde ortaya koyamayız. NOTE Paragraph 00:00:47.350 --> 00:00:51.146 Ama sadece öğrenmeden önce uyumak önemli değil 00:00:51.170 --> 00:00:54.766 çünkü unutmamak için bu yeni anıların üzerindeki 00:00:54.790 --> 00:00:57.626 kaydet düğmesine basmayı öğrendikten sonra 00:00:57.626 --> 00:00:59.686 uykuya ihtiyaç olduğunu da biliyoruz. 00:00:59.710 --> 00:01:02.196 Aslında uyku, beyindeki bu bilginin 00:01:02.196 --> 00:01:05.456 gelecekte değişmesini durduracak 00:01:05.456 --> 00:01:08.515 ve bu anıları bu sinir ağlarının 00:01:08.515 --> 00:01:11.236 mimarisine yapıştıracak. 00:01:11.260 --> 00:01:14.184 Uykunun bu hafıza güçlendirme avantajını 00:01:14.184 --> 00:01:19.072 tam olarak nasıl sağladığını keşfetmeye başladık. NOTE Paragraph 00:01:19.740 --> 00:01:24.966 İlk mekanizma bir dosya aktarım sürecidir. 00:01:24.990 --> 00:01:28.970 Burada, beyindeki iki farklı yapıdan bahsedebiliriz. 00:01:29.020 --> 00:01:31.876 İlki hipokampüs olarak adlandırılır 00:01:31.900 --> 00:01:35.579 ve hipokampüs, beyninizin sol ve sağ tarafında bulunur. 00:01:36.000 --> 00:01:37.936 Hipokampüsü beyninizin 00:01:37.960 --> 00:01:41.586 bilgilendirici gelen kutusu gibi düşünebilirsiniz. 00:01:41.610 --> 00:01:45.736 Yeni hafıza dosyalarını almak ve onlara tutunmak konusunda çok iyidir. NOTE Paragraph 00:01:45.800 --> 00:01:48.266 Bahsedebileceğimiz ikinci yapıya 00:01:48.290 --> 00:01:49.786 korteks denir. 00:01:49.810 --> 00:01:53.666 Beyninizin tepesine oturan buruşuk büyük doku. 00:01:53.690 --> 00:01:55.776 Derin uyku sırasında, 00:01:55.800 --> 00:01:58.656 bir de dosya aktarım mekanizması var. 00:01:58.680 --> 00:02:01.686 Hipokampüsü bir USB bellek gibi 00:02:01.710 --> 00:02:04.496 ve korteksinizi sabit disk gibi düşünün. 00:02:04.520 --> 00:02:06.466 Gün boyunca etrafta dolaşıyoruz 00:02:06.490 --> 00:02:08.416 ve çok sayıda dosya topluyoruz, 00:02:08.440 --> 00:02:10.956 ancak daha sonra gece derin uyku sırasında, 00:02:10.980 --> 00:02:13.586 sınırlı depolama kapasitesi nedeniyle, 00:02:13.610 --> 00:02:17.106 bu dosyaları hipokampüsten beynin, 00:02:17.130 --> 00:02:20.156 korteksin sabit diskine aktarmak zorundayız. 00:02:20.180 --> 00:02:22.436 Bu, derin uykunun yaptığı gibi görünen 00:02:22.460 --> 00:02:24.516 mekanizmalardan biri. NOTE Paragraph 00:02:24.540 --> 00:02:27.776 Ancak farkına vardığımız, bu hatıraları 00:02:27.776 --> 00:02:31.686 beyne yapıştırmaya yardımcı olan başka bir mekanizma var. 00:02:31.710 --> 00:02:34.026 Buna tekrar deniyor. 00:02:34.050 --> 00:02:35.750 Birkaç yıl önce bilim insanları, 00:02:35.750 --> 00:02:38.765 farelerin bir labirentte koşarken 00:02:38.765 --> 00:02:41.316 nasıl öğrendiklerine bakıyorlardı. 00:02:41.340 --> 00:02:45.796 Bu farelerin hafıza merkezlerine aktiviteyi kaydediyorlardı. 00:02:45.820 --> 00:02:48.146 Fare labirentte koşarken, 00:02:48.170 --> 00:02:52.726 farklı beyin hücreleri labirentin farklı kısımlarını kodlardı. 00:02:52.750 --> 00:02:56.422 Eğer beyin hücrelerinin her birine bir tını ekleseydiniz, 00:02:56.446 --> 00:02:59.326 fare labirenti öğrenmeye başladığında 00:02:59.326 --> 00:03:02.106 duyacağınız şey o anının imzası olurdu. 00:03:02.130 --> 00:03:04.173 Yani sanki şöyle bir şey ... NOTE Paragraph 00:03:04.197 --> 00:03:07.696 (Canlı piyano müziği) NOTE Paragraph 00:03:07.720 --> 00:03:11.876 Duyabildiğimiz bu şey öğrenmenin imzasıydı. 00:03:11.900 --> 00:03:14.626 Ama sonra akıllıca bir şey yaptılar. 00:03:14.650 --> 00:03:19.236 Fareler uykuya dalarken beyinlerini dinlemeye devam ettiler 00:03:19.260 --> 00:03:21.668 ve duydukları şey olağanüstüydü. 00:03:21.692 --> 00:03:23.816 Fare uyurken aynı hafıza imzasını 00:03:23.840 --> 00:03:28.676 beyninde yeniden oynatmaya başladı. 00:03:28.700 --> 00:03:33.066 Ama o anda uyanıkken yaptığından neredeyse 10 kat 00:03:33.090 --> 00:03:35.236 daha hızlı oynatıyordu. 00:03:35.260 --> 00:03:37.613 Onun yerine duyduğunuz şey... NOTE Paragraph 00:03:37.637 --> 00:03:40.636 (Hızlı, canlı piyano müziği) NOTE Paragraph 00:03:40.660 --> 00:03:42.656 Bu, uykunun bu anıları 00:03:42.680 --> 00:03:45.896 aslında güçlendirdiği ikinci yol gibi görünüyor. 00:03:45.920 --> 00:03:50.376 Uyku aslında bu hatıraları beyinde 00:03:50.400 --> 00:03:52.726 yeni bir devreye sokup puanlayarak 00:03:52.750 --> 00:03:55.256 hafıza temsilini güçlendiriyor. NOTE Paragraph 00:03:55.610 --> 00:03:58.936 Uykunun hafıza için yararlı olmasının son yolu, 00:03:58.960 --> 00:04:01.746 bütünleşme ve ilişkidir. 00:04:01.770 --> 00:04:03.586 Aslında, uykunun hayal ettiğimizden 00:04:03.610 --> 00:04:06.696 çok daha akıllı olduğunu öğreniyoruz. 00:04:06.720 --> 00:04:10.906 Uyku sadece bireysel hatıraları güçlendirmekle kalmaz, 00:04:10.930 --> 00:04:15.776 uyku aslında yeni hatıraları zekice birbirine bağlar. 00:04:15.800 --> 00:04:17.007 Sonuç olarak, 00:04:17.031 --> 00:04:19.006 ertesi gün gözden geçirilmiş 00:04:19.030 --> 00:04:24.216 bir zihin çapında ilişkiler ağıyla uyanabilir, 00:04:24.240 --> 00:04:29.546 önceden aşılamayan sorunlara çözümler bulabiliriz. NOTE Paragraph 00:04:29.570 --> 00:04:31.895 Muhtemelen bu, bir problemi çözerken 00:04:31.895 --> 00:04:35.726 asla uyanık kalmanızın söylenmemesinin sebebi. 00:04:35.750 --> 00:04:39.616 Bir problemi olduktan sonra uyumanız gerektiği söylenir 00:04:39.640 --> 00:04:42.103 ve bu da tam olarak bilimin bize öğrettiği şeydir.