0:00:00.130,0:00:02.574
Kiedy wkuwamy do egzaminu,

0:00:02.574,0:00:05.727
uczymy się grać na instrumencie

0:00:05.727,0:00:08.292
albo trenujemy nowy sport,

0:00:08.460,0:00:12.207
sen może być tajnym narzędziem[br]wspomagania pamięci.

0:00:12.470,0:00:14.999
[Nauka na dobranoc]

0:00:17.180,0:00:21.327
Badania pokazują, że sen jest[br]bardzo ważny dla pamięci

0:00:21.327,0:00:23.131
z co najmniej trzech powodów.

0:00:23.131,0:00:26.376
Po pierwsze, potrzebujemy snu przed nauką,

0:00:26.550,0:00:28.686
żeby przygotować mózg,

0:00:28.686,0:00:30.933
który niczym sucha gąbka

0:00:31.127,0:00:33.796
będzie mógł chłonąć nowe informacje.

0:00:33.796,0:00:37.526
Bez snu sieci mózgowe[br]odpowiedzialne za pamięć

0:00:37.526,0:00:40.506
niejako się przepełniają

0:00:40.524,0:00:43.184
i nie ma miejsca na nowe informacje.

0:00:43.184,0:00:47.062
Nie możemy budować[br]nowych śladów pamięciowych.

0:00:47.350,0:00:50.766
Ale sen jest ważny nie tylko przed nauką.

0:00:51.146,0:00:54.766
Potrzebujemy go też po uczeniu się,

0:00:54.770,0:00:58.106
żeby zapisać w pamięci nowy materiał

0:00:58.106,0:00:59.606
i go nie zapomnieć.

0:00:59.710,0:01:05.394
Sen właściwie zabezpiecza[br]informacje w mózgu na przyszłość,

0:01:05.720,0:01:11.165
wbudowując je w sieci mózgowe.

0:01:11.260,0:01:13.090
Zaczynamy rozumieć

0:01:13.104,0:01:19.096
wpływ snu na konsolidację wspomnień.

0:01:19.740,0:01:24.466
Pierwszy mechanizm wiąże się[br]z przenoszeniem plików.

0:01:24.990,0:01:28.696
Znaczenie mają tu dwie struktury mózgowe.

0:01:29.020,0:01:31.436
Pierwsza to hipokamp

0:01:31.900,0:01:35.436
Znajduje się on w prawej[br]i w lewej półkuli.

0:01:36.000,0:01:41.459
Można powiedzieć, że hipokamp[br]jest skrzynką odbiorczą mózgu.

0:01:41.610,0:01:44.376
Świetnie sobie radzi z odbieraniem[br]nowych plików pamięci

0:01:44.376,0:01:45.646
i przechowywaniem ich.

0:01:45.800,0:01:49.700
Druga struktura to kora,

0:01:49.810,0:01:53.616
rozległa pofałdowana tkanka[br]na powierzchni mózgu.

0:01:53.616,0:01:58.656
W czasie snu głębokiego[br]odbywa się przenoszenie plików.

0:01:58.660,0:02:01.456
Hipokamp działa jak pendrive,

0:02:01.710,0:02:04.296
a kora mózgowa jak twardy dysk.

0:02:04.520,0:02:06.466
W ciągu dnia robimy wiele rzeczy

0:02:06.466,0:02:08.416
i gromadzimy dużo plików.

0:02:08.416,0:02:10.956
W nocy, podczas snu głębokiego,

0:02:10.956,0:02:13.610
ze względu na ograniczoną[br]pojemność hipokampa

0:02:13.610,0:02:17.106
trzeba przenieść pliki z tej struktury

0:02:17.106,0:02:20.156
na twardy dysk, czyli do kory mózgowej.

0:02:20.156,0:02:24.416
To jeden z mechanizmów[br]związanych ze snem głębokim.

0:02:24.540,0:02:28.196
Ale odkryliśmy jeszcze inny mechanizm,

0:02:28.196,0:02:31.436
który pomaga utrwalać wspomnienia w mózgu.

0:02:31.710,0:02:33.746
To odtwarzanie.

0:02:34.050,0:02:36.977
Kilka lat temu naukowcy badali,

0:02:36.977,0:02:41.145
jak szczury się uczą [br]podczas biegania po labiryncie.

0:02:41.340,0:02:45.556
Zapisywano aktywność[br]ich ośrodków pamięciowych.

0:02:45.820,0:02:48.146
Kiedy szczur biegał po labiryncie,

0:02:48.146,0:02:52.466
różne komórki mózgowe[br]kodowały różne części labiryntu.

0:02:52.750,0:02:56.392
Gdyby każdej z tych komórek[br]przypisać dźwięk,

0:02:56.392,0:03:00.086
to w miarę uczenia się labiryntu

0:03:00.086,0:03:02.106
powstawałaby melodia danego wspomnienia.

0:03:02.110,0:03:03.790
Brzmiałoby to mniej więcej tak...

0:03:03.790,0:03:07.020
(Melodia)

0:03:07.720,0:03:11.236
To melodia uczenia się,[br]którą byśmy usłyszeli.

0:03:11.900,0:03:14.326
Potem naukowcy zrobili[br]coś bardzo sprytnego.

0:03:14.650,0:03:19.176
Wsłuchiwali się w mózgi śpiących szczurów.

0:03:19.260,0:03:21.575
Usłyszeli coś niezwykłego.

0:03:21.692,0:03:28.136
W czasie snu szczur odtwarzał[br]tę samą melodię wspomnienia,

0:03:28.700,0:03:32.746
tyle że prawie 10 razy szybciej

0:03:33.090,0:03:34.914
niż w stanie czuwania.

0:03:35.284,0:03:37.347
Teraz usłyszelibyśmy...

0:03:37.347,0:03:39.605
(Szybka melodia)

0:03:40.660,0:03:42.656
To drugi sposób,

0:03:42.656,0:03:45.606
w jaki sen wzmacnia wspomnienia.

0:03:45.920,0:03:52.620
Odtwarza je i zapisuje[br]w nowych sieciach mózgowych,

0:03:52.750,0:03:55.276
wzmacniając ich reprezentacje.

0:03:55.610,0:03:58.936
Jest jeszcze trzeci sposób,[br]w jaki sen wpływa na pamięć.

0:03:58.940,0:04:01.586
To integrowanie i łączenie.

0:04:01.770,0:04:06.616
Okazuje się, że sen jest znacznie[br]bardziej wyszukany, niż sądzono.

0:04:06.720,0:04:10.906
Nie wzmacnia po prostu[br]pojedynczych wspomnień,

0:04:10.906,0:04:15.596
ale sprytnie łączy nowe wspomnienia.

0:04:15.800,0:04:19.030
W efekcie budzimy się rano

0:04:19.030,0:04:24.226
ze zmienioną siecią powiązań umysłowych.

0:04:24.230,0:04:29.546
Możemy wpaść na rozwiązania problemów,[br]które wydawały się nie do pokonania.

0:04:29.546,0:04:33.185
Dlatego pewnie nikt nam nigdy nie radził,

0:04:33.185,0:04:35.306
żeby głowić się nad problemem kosztem snu.

0:04:35.750,0:04:39.186
Słyszymy za to, że trzeba[br]przespać się z problemem.

0:04:39.640,0:04:42.283
I dokładnie to samo podpowiada nauka.