0:00:14.377,0:00:17.436
Γιατί μας πιάνει ανατριχίλα[br]στο άκουσμα του ονόματος «Σαίξπηρ»;

0:00:17.436,0:00:19.914
Πιθανότατα φταίνε [br]οι λέξεις που χρησιμοποιεί.

0:00:19.938,0:00:23.990
Όλα τα εξεζητημένα «ιδικός σου» και «συ»[br]και «δια τούτο» και «γιατί να 'σαι»

0:00:23.990,0:00:26.582
μπορεί να ακούγονται αρκετά ενοχλητικά.

0:00:27.116,0:00:30.388
Γιατί άραγε είναι τόσο δημοφιλής;

0:00:30.692,0:00:34.674
Γιατί τα έργα του παίζονται ξανά και ξανά[br]περισσότερο από κάθε άλλου;

0:00:35.393,0:00:37.512
Η αιτία είναι οι λέξεις του.

0:00:37.712,0:00:40.745
Στα τέλη του 16ου και [br]στις αρχές του 17ου αιώνα,

0:00:40.769,0:00:43.528
οι λέξεις ήταν το καλύτερο όπλο [br]που είχε κανείς,

0:00:43.552,0:00:45.529
και είχαν πολλά να πουν.

0:00:45.553,0:00:48.560
Όμως τα περισσότερα ήταν καταθλιπτικά.

0:00:48.584,0:00:50.981
Με τη γνωστή Μαύρη Πανώλη και τα σχετικά.

0:00:51.855,0:00:54.492
Ο Σαίξπηρ όντως χρησιμοποιεί [br]πάρα πολλές λέξεις.

0:00:54.646,0:00:58.768
Αυτό που μας εντυπωσιάζει πιο πολύ [br]είναι οι προσβολές που χρησιμοποιεί.

0:00:58.892,0:01:01.674
Οι προσβολές έδιναν στο κοινό [br]μια αίσθηση ενότητας.

0:01:01.699,0:01:05.942
Όπου και να καθόσασταν, [br]θα γελούσατε με όσα γίνονταν στη σκηνή.

0:01:06.315,0:01:09.694
Σε μια θεατρική σκηνή, οι λέξεις [br]και συγκεκριμένα ο διάλογος,

0:01:09.718,0:01:11.976
χρησιμοποιούνται για πολλούς λόγους:

0:01:12.000,0:01:13.976
για να μας βάλουν στο κλίμα της σκηνής,

0:01:14.000,0:01:16.976
να δημιουργήσουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα

0:01:17.000,0:01:20.320
και να υφάνουν τις σχέσεις [br]μεταξύ των χαρακτήρων.

0:01:20.995,0:01:24.708
Αυτό ακριβώς πετυχαίνουν οι προσβολές[br]με συντομία και ακρίβεια.

0:01:25.749,0:01:27.686
Ας δούμε πρώτα τον «Άμλετ».

0:01:27.800,0:01:29.468
Ακριβώς πριν από αυτόν τον διάλογο,

0:01:29.492,0:01:34.051
ο Πολώνιος είναι ο πατέρας της Οφηλίας[br]που έχει ερωτευθεί τον Πρίγκηπα Άμλετ.

0:01:34.703,0:01:39.074
Ο Βασιλιάς Κλαύδιος προσπαθεί[br]να καταλάβει γιατί τρελάθηκε ο Άμλετ

0:01:39.074,0:01:42.253
από τότε που ο βασιλιάς[br]παντρεύτηκε την μητέρα του Άμλετ.

0:01:42.277,0:01:47.522
Ο Πολώνιος προσφέρεται να αποσπάσει [br]πληροφορίες μέσω της κόρης του.

0:01:48.026,0:01:50.729
Ακολουθεί η Πράξη ΙΙ Σκηνή 2.

0:01:50.753,0:01:53.922
Πολώνιος: «Με γνωρίζεις, αφέντη μου;»

0:01:54.046,0:01:58.176
Άμλετ: «Πάρα πολύ καλά. Είσαι ψαρέμπορας».

0:01:58.200,0:02:01.022
Πολώνιος: «Εγώ όχι, αφέντη μου».

0:02:01.046,0:02:04.537
Άμλετ: «Τότε θα 'θελα να 'σουν [br]ένας τέτοιος τίμιος άνθρωπος».

0:02:04.916,0:02:08.037
Ακόμα κι αν δεν γνωρίζατε[br]τι σημαίνει «ψαρέμπορας»,

0:02:08.061,0:02:11.021
υπάρχουν κάποιες ενδείξεις [br]που μπορούν να σας βοηθήσουν.

0:02:11.045,0:02:15.821
Πρώτον: ο Πολώνιος θίχτηκε, [br]άρα ήταν κάτι προσβλητικό.

0:02:16.055,0:02:19.398
Δεύτερον: Τα ψάρια μυρίζουν άσχημα, [br]άρα ήταν κάτι προσβλητικό.

0:02:19.492,0:02:23.774
Και τρίτον: το «έμπορας» [br]ακούγεται σαν βρισιά.

0:02:23.938,0:02:26.890
Έτσι, ακόμα και αν δεν [br]καταλαβαίνετε το νόημα

0:02:26.890,0:02:28.976
αρχίζετε να μπαίνετε στο κλίμα

0:02:29.000,0:02:31.976
της σχέσης μεταξύ του Άμλετ [br]και του Πολώνιου,

0:02:32.000,0:02:33.666
η οποία δεν ήταν καλή.

0:02:34.000,0:02:38.499
Όμως αν το σκεφτείτε περισσότερο,[br]«ψαρέμπορας» σημαίνει έμπορος,

0:02:38.523,0:02:41.976
και στην περίπτωσή μας[br]παραπέμπει στον προαγωγό,

0:02:42.000,0:02:45.760
δηλαδή σαν να ανταλλάσσει [br]ο Πολώνιος την κόρη του με χρήματα,

0:02:45.784,0:02:48.676
για να αποκτήσει την εύνοια του βασιλιά.

0:02:48.799,0:02:52.560
Έτσι καταλαβαίνετε ότι τελικά ο Άμλετ[br]δεν τρελάθηκε όπως ισχυρίζεται,

0:02:52.584,0:02:56.844
και η εχθρότητα μεταξύ των δυο χαρακτήρων[br]αποκτά μεγαλύτερη ένταση.

0:02:57.191,0:02:58.745
Θέλετε κι άλλο παράδειγμα;

0:02:58.769,0:03:03.868
Το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» περιέχει[br]μερικές από τις καλύτερες προσβολές.

0:03:04.217,0:03:05.976
Είναι η ιστορία δύο συμμοριών,

0:03:06.000,0:03:08.806
και των μοιραίων εραστών [br]που έδωσαν τέλος στη ζωή τους.

0:03:08.830,0:03:11.334
Όλοι ξέρουμε ότι κάθε άγριος καυγάς

0:03:11.334,0:03:13.776
συνοδεύεται από άγρια λογομαχία.

0:03:13.800,0:03:15.576
Και αυτό ακριβώς συμβαίνει εδώ.

0:03:15.600,0:03:17.976
Στην Πράξη Ι, Σκηνή 1 διαπιστώνουμε αμέσως

0:03:18.000,0:03:20.622
το μέγεθος της καχυποψίας και του μίσους

0:03:20.646,0:03:25.221
στη συνάντηση των οικογενειών [br]των Καπουλέτων και των Μοντέγων.

0:03:25.615,0:03:30.776
Γκρέγκορυ: «Θα τους αγριοκοιτάξω καθώς[br]θα περνάω κι ας το πάρουν όπως θέλουν».

0:03:31.000,0:03:35.389
Σαμψών: «Όπως τους παίρνει, [br]εγώ θα δαγκώσω το δάχτυλο,

0:03:35.413,0:03:38.443
που θα είναι ντροπή να το καταπιούνε».

0:03:38.907,0:03:40.976
Μπαίνουν ο Αβραάμ και ο Βαλτάσαρ.

0:03:41.000,0:03:44.778
Αβραάμ: «Γιατί μας δαγκώνεις [br]το δάχτυλό σου, κύριε;»

0:03:44.802,0:03:47.514
Σαμψών: «Δαγκώνω δάχτυλο, κύριος».

0:03:47.538,0:03:51.422
Αβραάμ: «Σ' εμάς το δαγκώνεις, κύριος;»

0:03:51.446,0:03:55.666
Λοιπόν, πώς αυτή η εξέλιξη[br]μας δείχνει το κλίμα ή τους χαρακτήρες;

0:03:55.810,0:03:58.406
Ας ρίξουμε μια ματιά στην προσβολή.

0:03:58.792,0:04:01.545
Το δάγκωμα του δάχτυλου[br]δεν έχει μεγάλη σημασία σήμερα,

0:04:01.569,0:04:04.681
αλλά ο Σαμψών λέει ότι ήταν[br]προσβλητικό απέναντί τους.

0:04:04.681,0:04:07.396
Αφού το βλέπουν έτσι, μάλλον[br]ήταν όντως προσβλητικό.

0:04:07.539,0:04:10.356
Αυτό μας αποκαλύπτει[br]το μέγεθος της εχθρότητας

0:04:10.356,0:04:13.546
που υπάρχει ακόμα και μεταξύ [br]των υπηρετών των δύο Οίκων.

0:04:13.830,0:04:16.344
Και σε κανονικές συνθήκες [br]δεν προκαλείς κάποιον

0:04:16.368,0:04:18.699
εκτός αν θέλεις[br]να τον παρασύρεις σε καυγά,

0:04:18.723,0:04:21.688
όπως ακριβώς πρόκειται [br]να συμβεί στη συνέχεια.

0:04:21.865,0:04:25.852
Επιπλέον, κατά την εποχή που γράφτηκε [br]το έργο, το δάγκωμα του δάχτυλου

0:04:25.876,0:04:28.744
αντιστοιχούσε στη σημερινή[br]χειρονομία με το δάχτυλο.

0:04:29.058,0:04:30.986
Αυτό προκαλεί αρκετή αναταραχή,

0:04:31.010,0:04:33.976
και αρχίζουμε να νιώθουμε[br]την ένταση που επικρατεί στη σκηνή.

0:04:34.000,0:04:37.391
Αργότερα στην ίδια σκηνή, ο Τυβάλδος [br]από τον Οίκο των Καπουλέτων,

0:04:37.415,0:04:40.976
εκτοξεύει μια γερή προσβολή στον [br]Μπενβόλιο από τον Οίκο των Μοντέγων.

0:04:41.000,0:04:46.328
Τυβάλδος: «Σοβαρά; Τραβάς σπαθί [br]σ' αυτούς τους κακομοίρηδες;

0:04:46.642,0:04:49.948
Γύρνα προς τα δω, Μπενβόλιο. [br]Θα πεθάνεις!»

0:04:49.972,0:04:54.471
Μπενβόλιο: «Εγώ κοιτάω να τους ηρεμήσω.[br]Βάλε στη θήκη το σπαθί σου,

0:04:54.495,0:04:56.810
ή βοήθα με κι εσύ να τους χωρίσουμε».

0:04:56.810,0:05:00.399
Τυβάλδος: «Τι; Με το σπαθί στο χέρι [br]και θέλεις, λες, να τους ηρεμήσεις!

0:05:00.399,0:05:04.821
Μισώ αυτή τη λέξη ηρεμία, όπως μισώ[br]την κόλαση, όλους τους Μοντέγους κι εσένα.

0:05:04.825,0:05:06.656
Φυλάξου, δειλέ!»

0:05:07.986,0:05:09.976
«Κακομοίρηδες», λοιπόν.

0:05:10.000,0:05:13.359
Για ακόμα μια φορά καταλαβαίνουμε [br]ότι είναι κάτι προσβλητικό.

0:05:13.573,0:05:17.883
Οι δυο οικογένειες μισούν η μία την άλλη [br]κι αυτό ρίχνει λάδι στη φωτιά.

0:05:18.707,0:05:20.714
Άραγε πόσο βαρύ είναι αυτό το χτύπημα;

0:05:20.738,0:05:22.639
Ο κακομοίρης είναι ένας δειλός

0:05:22.639,0:05:26.864
και όταν τον αποκαλείς έτσι μπροστά στους [br]άντρες του και στην αντίπαλη οικογένεια,

0:05:26.888,0:05:28.829
σίγουρα θα ξεσπάσει καυγάς.

0:05:29.136,0:05:31.526
Στην ουσία ο Τυβάλδος[br]προκαλεί τον Μπενβόλιο

0:05:31.526,0:05:34.976
και ο Μπενβόλιο πρέπει να ανταποδώσει [br]για να μη ντροπιαστεί.

0:05:35.299,0:05:37.535
Με τον διάλογο αυτόν [br]παίρνουμε μια καλή γεύση

0:05:37.535,0:05:40.339
των δύο χαρακτήρων και[br]της μεταξύ τους σχέσης.

0:05:40.339,0:05:43.402
Ο Τυβάλδος θεωρεί[br]τους Μοντέγους δειλά σκυλιά

0:05:43.426,0:05:45.354
και δεν έχει κανέναν σεβασμό γι' αυτούς.

0:05:45.378,0:05:48.681
Για άλλη μια φορά η σκηνή[br]αποκτά δραματική ένταση.

0:05:48.905,0:05:50.897
Και τώρα προσοχή, έρχονται αποκαλύψεις.

0:05:50.921,0:05:54.456
Η αποκοτιά του Τυβάλδου[br]και το μίσος του για τους Μοντέγους

0:05:54.480,0:05:58.001
είναι αυτό που οι μελετητές της [br]λογοτεχνίας αποκαλούν «αμάρτημα»,

0:05:58.001,0:06:00.370
ή αυτό που θα προκαλέσει την πτώση του.

0:06:00.610,0:06:01.700
Ω ναι.

0:06:01.814,0:06:04.767
Θα χάσει τη ζωή του [br]από το χέρι του Ρωμαίου.

0:06:05.422,0:06:09.801
Όταν λοιπόν διαβάζετε Σαίξπηρ,[br]κάντε μια παύση και προσέξτε τις λέξεις,

0:06:09.801,0:06:12.965
επειδή έχουν στ' αλήθεια κάτι να σας πουν.