WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:05.676
[Nhạc nền]

00:00:08.886 --> 00:00:11.557
[Alex] Trong một nền kinh tế cạnh tranh,
chúng ta đều biết rằng giá bán

00:00:11.557 --> 00:00:13.933
bằng với chi phí cận biên và có sự cân
bằng thị trường

00:00:13.933 --> 00:00:16.767
Trong nền kinh tế độc quyền, chúng ta 
giờ đây biết rằng giá bán

00:00:16.767 --> 00:00:19.506
sẽ cao hơn chi phí cận biên

00:00:19.506 --> 00:00:23.292
Nhưng nhiều hơn là bao nhiêu?
Điều gì khiến giá cao hơn?

00:00:23.292 --> 00:00:24.854
Điều mà chúng tôi muốn truyền tải
trong buổi talkshow ngày hôm nay

00:00:24.854 --> 00:00:27.525
chính là sự tăng giá trong nền kinh tế
độc quyền phụ thuộc vào

00:00:27.525 --> 00:00:29.741
sự co giãn của cầu.

00:00:34.647 --> 00:00:38.141
Ok, hãy tóm gọn sơ qua kiến thức của bài hôm trước nào.

00:00:38.345 --> 00:00:41.160
Mọi thứ trên biểu đồ này chúng ta hẳn
phải quen thuộc rồi.

00:00:41.160 --> 00:00:43.325
Chúng ta đã biết cách tìm ra đường
doanh thu cận biên

00:00:43.325 --> 00:00:45.568
là một đường cong xuất phát từ trục tung

00:00:45.568 --> 00:00:47.100
từ chung một điểm trên đường cầu

00:00:47.100 --> 00:00:48.579
với độ dốc gấp 2

00:00:48.579 --> 00:00:50.855
Chúng ta cũng biết được rằng 
tối đa hóa lợi nhuận theo sản lượng

00:00:50.855 --> 00:00:53.357
là khi doanh thu cận biên bằng với chi phí cận biên

00:00:53.357 --> 00:00:56.642
Và chúng ta hiểu rằng điểm tối đa hóa
lợi nhuận theo giá

00:00:56.642 --> 00:00:59.662
là mức giá cao nhất mà người mua
sẵn lòng chi trả

00:00:59.662 --> 00:01:03.154
cho mỗi sản phẩm với số lượng kể trên,
trong trường hợp này giá bán là 12,5 đô

00:01:03.606 --> 00:01:07.009
Sự tăng giá trong thị trường độc quyền 
là sự chênh lệch giữa giá

00:01:07.009 --> 00:01:08.690
và chi phí cận biên

00:01:08.984 --> 00:01:10.797
Chúng ta hiểu rằng nền kinh tế cạnh tranh

00:01:10.797 --> 00:01:12.773
giá bằng với chi phí cận biên

00:01:12.773 --> 00:01:15.915
Và đây khi thị trường cân bằng
giá bán đã cao hơn

00:01:15.915 --> 00:01:18.729
so với chi phí cận biên,
đó là sự tăng giá trong thị trường độc quyền

00:01:18.729 --> 00:01:21.733
và đọc từ biểu đồ chúng ta thấy,

00:01:22.233 --> 00:01:26.010
tổng lợi nhuận của nhà độc quyền
cao hơn so với lợi nhuận thông thường

00:01:26.010 --> 00:01:29.420
và lợi nhuận là sự chênh lệch giữa
giá bán và chi phí trung bình

00:01:29.420 --> 00:01:32.181
nhân với số lượng,
sẽ ra phần tô đậm này.

00:01:32.181 --> 00:01:34.268
Được rồi, đó là phần ôn tập.

00:01:34.268 --> 00:01:39.082
Giờ là phần đưa ra một số bao quát 
về điều gì sẽ đo lường kích thước

00:01:39.082 --> 00:01:41.302
của sự tăng lên về giá trong nền kinh tế độc quyền

00:01:43.184 --> 00:01:46.269
Về trực quan, hãy xét tới trường hợp của 
các công ty dược

00:01:46.269 --> 00:01:50.078
Hai hiệu ứng sẽ làm tăng lên
yếu tố độc quyền trong trường hợp này

00:01:50.078 --> 00:01:52.980
Thứ nhất, hiệu ứng "bạn không thể mang 
theo được gì sang thế giới bên kia"

00:01:52.980 --> 00:01:55.477
cụ thể là, người có bệnh nan y

00:01:55.477 --> 00:01:59.599
sẽ tương đối không nhạy cảm lắm về giá

00:01:59.599 --> 00:02:01.732
về những loại thuốc có thể chữa được
bệnh của họ

00:02:01.732 --> 00:02:04.359
Chết sẽ không mang theo được nên 
hãy tiêu hết những gì bạn có

00:02:04.359 --> 00:02:05.823
miễn sao cứu được mạng sống của bạn

00:02:05.823 --> 00:02:09.242
Nếu giá bán loại thuốc có thể cứu sống 
được họ tăng lên

00:02:09.242 --> 00:02:13.886
lượng cầu cũng vẫn sẽ không giảm đáng kể

00:02:14.698 --> 00:02:18.114
Vì người mua không nhạy cảm với giá

00:02:18.114 --> 00:02:21.285
những nhà độc quyền sẽ nói rằng:
"Này, tôi có thể tăng giá bán

00:02:21.285 --> 00:02:24.490
và họ vẫn sẽ mua, nên tôi có nên 
tăng giá bán

00:02:24.490 --> 00:02:28.080
nó sẽ giúp tôi tối đa hóa lợi nhuận
nếu làm thế"

00:02:28.972 --> 00:02:32.368
Và hiệu ứng "tiền không phải mình trả"

00:02:32.368 --> 00:02:34.783
Nếu người nào đó không phải mình
trả tiền thuốc men

00:02:34.783 --> 00:02:38.201
người sử dụng hay người tiêu thụ sẽ bớt 
nhạy cảm về giá

00:02:38.201 --> 00:02:40.927
Và chúng ta đều biết rằng trong ngành dược, 
những công ty bảo hiểm

00:02:40.927 --> 00:02:43.612
dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người già, người nghèo
hay các chương trình của chính phủ

00:02:43.612 --> 00:02:45.669
họ sẽ trả tiền thuốc men

00:02:45.669 --> 00:02:48.971
vậy nên những người có nhu cầu về dược phẩm,

00:02:48.971 --> 00:02:50.494
họ sẽ không phải trả tiền

00:02:50.494 --> 00:02:53.579
Kể cả giá bán có tăng đi chăng nữa
họ cũng sẽ yêu cầu tiếp tục sử dụng

00:02:53.579 --> 00:02:56.004
thuốc và lượng cầu

00:02:56.004 --> 00:02:58.198
vẫn không giảm nhiều lắm

00:02:58.429 --> 00:03:00.186
Vậy có thể kết luận rằng

00:03:00.186 --> 00:03:05.493
càng ít nhạy cảm của cầu theo giá

00:03:05.493 --> 00:03:07.963
giá bán lại càng tăng lên

00:03:07.963 --> 00:03:09.867
Nếu người mua không nhạy cảm với giá

00:03:09.867 --> 00:03:13.121
những người độc quyền sẽ nói rằng:
"Tuyệt, tôi có thể tăng giá bán

00:03:13.121 --> 00:03:16.703
mà vẫn bán được lượng gần tương đương 
với trước đây"

00:03:17.277 --> 00:03:21.678
Nói cách khác, đường cầu càng ít co giãn

00:03:21.678 --> 00:03:24.957
giá càng tăng. 
Và đó là bài học cơ bản của chúng ta

00:03:25.945 --> 00:03:29.016
Giờ chúng ta đã có trực quan về vấn đề này rồi,
hãy thử lên một số biểu đồ nhé

00:03:29.016 --> 00:03:30.242
vài đường cầu

00:03:30.242 --> 00:03:31.616
Hiện tại ta có 2 đường cầu

00:03:31.616 --> 00:03:34.266
Cái nào co giãn hơn, cái bên phải

00:03:34.266 --> 00:03:36.038
hay là phía bên trái?

00:03:36.798 --> 00:03:40.593
Đường cầu bên trái sẽ co giãn hơn,

00:03:41.022 --> 00:03:44.974
đường cầu bên phải sẽ ít co giãn hơn

00:03:44.974 --> 00:03:49.668
Vậy từ trực giác của mình, chúng ta sẽ có kì vọng 
tăng giá ít hơn

00:03:49.668 --> 00:03:53.382
sẽ ở bên trái và tăng giá mạnh hơn sẽ ở bên phải

00:03:54.124 --> 00:03:56.436
Chúng ta đã biết tối đa hóa lợi nhuận theo giá

00:03:56.436 --> 00:03:58.725
và sản lượng thế nào rồi nên 
hãy tính nhé.

00:03:58.725 --> 00:04:00.773
Bắt đầu với đường cầu bên trái

00:04:00.773 --> 00:04:03.041
Những gì ta thấy là khi đường cầu

00:04:03.041 --> 00:04:07.845
tương đối co giãn,
có sự tăng lên một chút về giá

00:04:07.845 --> 00:04:09.949
so với chi phí cận biên

00:04:09.949 --> 00:04:11.952
Vậy còn bên phải thì sao?

00:04:11.952 --> 00:04:15.886
Giờ đây chúng ta có một đường cầu tương đối 
không co giãn

00:04:15.886 --> 00:04:20.400
Và chúng ta thấy rằng giá bán khá cao so với 
chi phí cận biên

00:04:20.400 --> 00:04:22.468
Chúng ta đã thấy một đường cầu tương đối 
không giãn nở

00:04:22.468 --> 00:04:25.129
và có sự tăng lên đáng kể về giá

00:04:25.129 --> 00:04:30.356
Để ý rằng chi phí cận biên của 2 thị trường đều như nhau

00:04:30.715 --> 00:04:34.708
chỉ có khác ở chỗ đường cầu bên phải

00:04:34.708 --> 00:04:36.507
ít co giãn hơn

00:04:36.507 --> 00:04:40.957
Nhớ tới lập luận rằng
những nhà độc quyền coi khách hàng

00:04:40.957 --> 00:04:43.355
không nhạy cảm với giá

00:04:43.355 --> 00:04:46.509
Vậy rút ra rằng
nếu tăng giá

00:04:46.509 --> 00:04:50.029
lượng cầu cũng chỉ giảm một chút

00:04:50.039 --> 00:04:52.847
Do đó, sự tăng về giá cũng sẽ dẫn tới

00:04:52.847 --> 00:04:55.639
tăng lợi nhuận của các nhà độc quyền, 
điều mà họ mong muốn

00:04:55.639 --> 00:04:58.191
vậy nên các nhà độc quyền khi tăng giá bán

00:04:58.191 --> 00:05:01.571
bạn sẽ chịu một khoản giá tăng đáng kể
so với chi phí cận biên

00:05:02.035 --> 00:05:05.849
Đối với doanh nghiệp cạnh tranh cũng vậy

00:05:05.849 --> 00:05:10.377
Nhu cầu về sản phẩm của họ rất co giãn

00:05:10.377 --> 00:05:13.676
và trong trường hợp đó, giá bán ngang với 
chi phí cận biên

00:05:13.676 --> 00:05:14.835
Vậy có thể hiểu được

00:05:14.835 --> 00:05:17.638
rằng đường cầu càng co giãn

00:05:17.638 --> 00:05:21.013
quyết định về giá của các nhà độc quyền

00:05:21.013 --> 00:05:24.298
càng gần hơn với doanh nghiệp cạnh tranh.

00:05:24.704 --> 00:05:26.519
Vậy nên nhu cầu đối với nhà độc quyền

00:05:26.519 --> 00:05:30.165
càng co giãn, giá sẽ gần hơn với

00:05:30.165 --> 00:05:31.674
chi phí cận biên.

00:05:31.674 --> 00:05:34.830
Đường cầu càng co giãn

00:05:34.830 --> 00:05:36.360
đối với nhà độc quyền,

00:05:36.360 --> 00:05:40.822
tối đa hóa lợi nhuận đầu ra khiến giá

00:05:40.822 --> 00:05:42.609
gần ngang với các công ty cạnh tranh

00:05:42.609 --> 00:05:44.832
Giá sẽ càng gần với chi phí cận biên

00:05:44.832 --> 00:05:45.999
Được rồi, rất tốt.

00:05:45.999 --> 00:05:49.769
Hãy nhớ lại, bài học quan trọng,
cầu càng ít co giãn

00:05:49.769 --> 00:05:51.441
giá bán sản phẩm càng cao

00:05:51.904 --> 00:05:54.913
Giờ hãy thử vận dụng lý thuyết xem có thể

00:05:54.913 --> 00:05:57.096
giải bài toán về giá bán này không nhé

00:05:57.375 --> 00:05:59.147
Tôi gần đây hay để ý một vài chuyến bay hãng American Airlines

00:06:00.147 --> 00:06:03.656
và phát hiện ra một chuyến bay Washington-Dallas

00:06:03.656 --> 00:06:08.878
có giá cao hơn một chuyến bay từ Washington tới San Francisco

00:06:09.108 --> 00:06:11.654
Giờ, có 2 vấn đề cần làm rõ

00:06:11.654 --> 00:06:15.792
Đầu tiên, San Francisco rõ ràng xa hơn từ Washington

00:06:15.792 --> 00:06:18.048
so với Dallas
Vậy nên bạn sẽ nghĩ rằng chi phí

00:06:18.048 --> 00:06:20.718
nhiên liệu và các chi phí khác
sẽ cao hơn

00:06:21.129 --> 00:06:25.412
Thứ hai, mọi việc có vẻ phức tạp hơn bởi chuyến bay từ Washington

00:06:25.412 --> 00:06:29.006
tới San Francisco đi qua Dallas

00:06:29.367 --> 00:06:32.993
Thực tế, quãng đường từ Washington tới Dallas

00:06:32.993 --> 00:06:35.433
của chuyến đi từ Washington tới San Francisco

00:06:35.433 --> 00:06:40.188
y hệt với chuyến bay từ Washington tới Dallas

00:06:41.022 --> 00:06:44.074
Vậy tại sao quãng đường từ Washington

00:06:44.074 --> 00:06:47.428
tới San Francisco lại đắt hơn

00:06:47.428 --> 00:06:49.182
toàn bộ chuyến bay?

00:06:50.234 --> 00:06:53.652
Đáp án còn đòi hỏi một chút kiến thức về ngàng hàng không

00:06:53.652 --> 00:06:55.535
được xây dựng ở Mỹ

00:06:56.127 --> 00:06:58.770
Hầu hết các công ty hàng không có sân bay trung tâm

00:06:58.770 --> 00:07:00.722
thường gần trung tâm của nước đó,

00:07:00.722 --> 00:07:03.288
được thống trị bởi 1 hãng hàng không cụ thể

00:07:03.606 --> 00:07:06.228
Trong trường hợp của American Airlines, là Dallas

00:07:06.228 --> 00:07:08.090
Của hãng United là Chicago

00:07:08.090 --> 00:07:12.166
Northwest thì thống trị Minnesota,
St. Paul,..

00:07:12.172 --> 00:07:15.083
Điều đó nghĩa là nếu bạn muốn bay tới Dallas

00:07:15.083 --> 00:07:18.440
với thời gian thuận tiện cho bạn,
bạn sẽ phải tìm

00:07:18.440 --> 00:07:22.660
một chuyến bay giờ tốt của hãng American Airlines 
hơn là các hãng hàng không khác

00:07:22.660 --> 00:07:25.152
Và nếu bạn muốn bay tới Minneapolis, St. Paul,

00:07:25.152 --> 00:07:26.819
Sẽ thuân tiện hơn

00:07:26.819 --> 00:07:29.179
nếu bay của hãng Northwest

00:07:29.477 --> 00:07:33.540
Được rồi, bạn đã có ý tưởng gì về việc giải quyết thắc mắc này chưa?

00:07:34.717 --> 00:07:37.499
Hãy nghĩ một người bay từ Washington tới Dallas

00:07:37.499 --> 00:07:39.644
Họ sẽ có những lựa chọn gì?

00:07:39.644 --> 00:07:42.726
Không nhiều.
Chỉ có số ít sự thay thế

00:07:42.726 --> 00:07:47.274
Và it sự thay thế nghĩa là cầu ít co giãn

00:07:48.307 --> 00:07:51.666
Giờ hãy nghĩ tới một người bay từ Washington tới San Francisco

00:07:51.666 --> 00:07:55.222
Họ có những lựa chọn nào?
Chà, rất nhiều ấy chứ.

00:07:55.222 --> 00:07:59.350
Họ có thể bay qua Chicago hay qua Denver

00:07:59.350 --> 00:08:03.104
hoặc Minneapolis, St. Paul hay là bay thẳng

00:08:03.104 --> 00:08:06.081
Có rất nhiều lựa chọn tốt cho việc bay

00:08:06.081 --> 00:08:09.330
từ Washington tới San Francisco, vì San Francisco

00:08:09.330 --> 00:08:11.572
không phải là một thành phố trung tâm

00:08:12.207 --> 00:08:13.486
Vậy chúng ta có thể thấy được gì?

00:08:13.486 --> 00:08:16.419
Chà, chúng ta có thể thấy lượng cầu các chuyến bay từ Washington

00:08:16.419 --> 00:08:20.108
tới San Francisco khá co giãn

00:08:20.108 --> 00:08:22.632
và lượng cầu các chuyến bay từ Washington tới Dallas

00:08:22.632 --> 00:08:25.016
tương đối không co giãn

00:08:25.016 --> 00:08:29.378
Và trên lý thuyết mách chúng ta rằng cầu co giãn

00:08:29.378 --> 00:08:31.569
chúng ta sẽ nhận mức giá tăng ít hơn

00:08:31.569 --> 00:08:35.513
Với cầu không co giãn, chúng ta sẽ chịu mức giá tăng nhiều

00:08:35.513 --> 00:08:37.775
Như vậy lý thuyết hoàn toàn nhất quán với

00:08:37.775 --> 00:08:40.896
câu đố về giá và giải thích bài toán.

00:08:42.028 --> 00:08:43.660
Nếu bạn muốn kiểm tra kiến thức

00:08:43.660 --> 00:08:45.781
hãy nhấn vào " Practice Questions"

00:08:45.781 --> 00:08:49.592
Hoặc nếu bạn đã sẵn sàng học bài kế tiếp, nhấn vào Video kế tiếp

00:08:49.592 --> 00:08:53.802
[nhạc nền]