[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.30,0:00:03.00,Default,,0000,0000,0000,,♪ (hareketli müzik) ♪ Dialogue: 0,0:00:03.15,0:00:07.31,Default,,0000,0000,0000,,İnternet: IP Adresleri ve DNS Dialogue: 0,0:00:09.71,0:00:13.74,Default,,0000,0000,0000,,Merhaba, ismim Paola.\NMicrosoft'ta yazılım mühendisiyim. Dialogue: 0,0:00:13.74,0:00:16.63,Default,,0000,0000,0000,,Haydi internetin nasıl çalıştığına\Nbakalım. Dialogue: 0,0:00:17.15,0:00:21.19,Default,,0000,0000,0000,,İşim, ağların birbirleriyle\Niletişim kurabilmesine bağlı. Dialogue: 0,0:00:21.96,0:00:26.17,Default,,0000,0000,0000,,Ancak 1970'lerde bunun için\Nstandart bir yöntem yoktu. Dialogue: 0,0:00:26.90,0:00:30.77,Default,,0000,0000,0000,,Vint Cerf ve Bob Kahn'ın\Niletişimi mümkün kılmak için Dialogue: 0,0:00:30.77,0:00:33.76,Default,,0000,0000,0000,,internet protokolünü\Nicat etmeleri gerekti. Dialogue: 0,0:00:34.41,0:00:38.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu icat şimdilerde\Ninternet dediğimiz şeyin temellerini attı. Dialogue: 0,0:00:39.47,0:00:42.13,Default,,0000,0000,0000,,İnternet, ağların oluşturduğu ağlardır. Dialogue: 0,0:00:42.13,0:00:45.78,Default,,0000,0000,0000,,Tüm dünyada\Nmilyarlarca cihazı birbirine bağlar. Dialogue: 0,0:00:46.50,0:00:50.85,Default,,0000,0000,0000,,İnternete Wi-Fi yoluyla laptop veya\Ntelefonla bağlı olabilirsiniz. Dialogue: 0,0:00:50.85,0:00:55.47,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda, bu Wi-Fi bağlantısı sizi\Nbir İnternet Servis Sağlayıcısına (ISS) Dialogue: 0,0:00:55.47,0:00:58.76,Default,,0000,0000,0000,,ve bu servis sağlayıcısı da\Ntüm dünyadaki milyarlarca cihaza bağlar. Dialogue: 0,0:00:58.76,0:01:03.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu cihazlar ise her biri birbirine bağlı\Nyüz binlerce ağ ile birbirine bağlıdır. Dialogue: 0,0:01:04.92,0:01:11.79,Default,,0000,0000,0000,,İnsanların, değerini anlayamadığı şeyse\Ninternetin gerçek bir tasarım felsefesi Dialogue: 0,0:01:11.79,0:01:16.16,Default,,0000,0000,0000,,ve bir dizi protokolle ifade edilen\Nbir mimarlık örneği olduğudur. Dialogue: 0,0:01:16.31,0:01:20.55,Default,,0000,0000,0000,,"Protokol", tüm tarafların kullanmaya\Nizin vermesi durumunda Dialogue: 0,0:01:20.55,0:01:23.88,Default,,0000,0000,0000,,sorunsuz iletişim sağlayan\Nbir dizi kural ve standarttır. Dialogue: 0,0:01:24.74,0:01:28.76,Default,,0000,0000,0000,,İnternetin fiziksel olarak nasıl çalıştığı\Nbu tasarım felsefesinin Dialogue: 0,0:01:28.76,0:01:32.58,Default,,0000,0000,0000,,internetin yeni iletişim teknolojilerine\Nuyum sağlamasını ve bu teknolojileri Dialogue: 0,0:01:32.58,0:01:36.36,Default,,0000,0000,0000,,öğrenmesini mümkün kıldığı\Ngerçeğinden daha önemsizdir. Dialogue: 0,0:01:36.36,0:01:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Bunun nedeni, yeni bir teknolojinin\Ninterneti yeni bir tarzda kullanmak için Dialogue: 0,0:01:40.50,0:01:43.74,Default,,0000,0000,0000,,hangi protokollerle çalışması gerektiğini\Nbilmesi gerektiğidir. Dialogue: 0,0:01:44.82,0:01:48.52,Default,,0000,0000,0000,,İnternetteki tüm cihazların\Nkendilerine özgü bir adresi vardır. Dialogue: 0,0:01:48.52,0:01:53.100,Default,,0000,0000,0000,,İnternet adresi, tıpkı telefon numaraları\Nveya sokak adları gibi sayılardan oluşur. Dialogue: 0,0:01:53.100,0:01:58.19,Default,,0000,0000,0000,,Bu adres, ağın ucundaki her bir bilgisayar\Nveya cihazın kendine özgüdür. Dialogue: 0,0:01:58.89,0:02:02.77,Default,,0000,0000,0000,,Evlerin ve iş yerlerinin\Nposta adresleri gibi düşünebilirsiniz. Dialogue: 0,0:02:02.90,0:02:06.22,Default,,0000,0000,0000,,Birine posta göndermek için,\Nkim olduğunu bilmenize gerek yoktur. Dialogue: 0,0:02:06.22,0:02:09.58,Default,,0000,0000,0000,,Ancak adreslerini ve bu adresi\Nnasıl yazacağınızı bilmelisiniz ki Dialogue: 0,0:02:09.58,0:02:13.100,Default,,0000,0000,0000,,bir posta sistemi bu mektubu\Nvarış noktasına ulaştırabilsin. Dialogue: 0,0:02:13.100,0:02:18.20,Default,,0000,0000,0000,,İnternetteki bilgisayarlara\Nadres verme sistemi de buna benzer. Dialogue: 0,0:02:18.20,0:02:21.58,Default,,0000,0000,0000,,İnternet iletişiminde kullanılan\Nen önemli protokollerden birinin, Dialogue: 0,0:02:21.58,0:02:26.41,Default,,0000,0000,0000,,"İnternet Protokolü" veya "IP" denen\Nprotokolün bir parçasıdır. Dialogue: 0,0:02:26.81,0:02:30.35,Default,,0000,0000,0000,,Yani bir bilgisayarın adresine\N"IP Adresi" denir. Dialogue: 0,0:02:30.64,0:02:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Bir web sitesini ziyaret etmek Dialogue: 0,0:02:32.22,0:02:35.04,Default,,0000,0000,0000,,aslında başka bir bilgisayardan\Nbilgi talep etmektir. Dialogue: 0,0:02:35.42,0:02:39.06,Default,,0000,0000,0000,,Bilgisayarınız, başka bir bilgisayarın\NIP adresine bir mesaj gönderirken Dialogue: 0,0:02:39.06,0:02:40.89,Default,,0000,0000,0000,,kendi adresini de gönderir. Dialogue: 0,0:02:40.89,0:02:43.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede, diğer bilgisayar\Nyanıtı nereye göndereceğini bilir. Dialogue: 0,0:02:45.39,0:02:48.09,Default,,0000,0000,0000,,Belki daha önce IP adresi görmüşsünüzdür. Dialogue: 0,0:02:48.09,0:02:53.03,Default,,0000,0000,0000,,Bir avuç sayıdır! Bu sayılar\Nbelli bir düzene göre sıralanır. Dialogue: 0,0:02:53.32,0:02:58.49,Default,,0000,0000,0000,,Bir ev adresinde ülke, şehir, sokak,\Ndaire numarası olduğu gibi Dialogue: 0,0:02:58.49,0:03:01.09,Default,,0000,0000,0000,,bir IP adresi de pek çok kısımdan oluşur. Dialogue: 0,0:03:01.27,0:03:05.99,Default,,0000,0000,0000,,Tüm dijital veriler gibi bu sayıların\Nher biri bit'lerle ifade edilir. Dialogue: 0,0:03:06.57,0:03:10.34,Default,,0000,0000,0000,,Geleneksel IP adresi 32 bit uzunluğundadır Dialogue: 0,0:03:10.34,0:03:13.62,Default,,0000,0000,0000,,ve her biri 8 bit olan kısımlardan oluşur. Dialogue: 0,0:03:13.62,0:03:18.52,Default,,0000,0000,0000,,Baştaki sayılar genellikle\Ncihazın ülke ve bölge ağlarını belirtir. Dialogue: 0,0:03:18.52,0:03:23.94,Default,,0000,0000,0000,,Ardından alt ağlar\Nve son olarak o cihazın adresi gelir. Dialogue: 0,0:03:23.94,0:03:31.05,Default,,0000,0000,0000,,Bu IP adresi verme biçimine IPv4 denir.\N1973'te tasarlanmıştır Dialogue: 0,0:03:31.05,0:03:33.71,Default,,0000,0000,0000,,ve 80'lerin başında\Nyaygın olarak benimsenmiştir. Dialogue: 0,0:03:33.71,0:03:39.39,Default,,0000,0000,0000,,İnternete bağlanan 4 milyardan fazla\Ncihaz için benzersiz adresler sunar. Dialogue: 0,0:03:39.39,0:03:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Fakat internet, Vint Cerf'in\Ntahmininden bile daha popüler hale gelince Dialogue: 0,0:03:44.90,0:03:49.04,Default,,0000,0000,0000,,4 milyar benzersiz adresin\Nyeterli olmayacağı ortaya çıktı. Dialogue: 0,0:03:49.04,0:03:52.42,Default,,0000,0000,0000,,Şimdilerde,\Ndaha uzun bir IP adresi formatına Dialogue: 0,0:03:52.42,0:03:56.25,Default,,0000,0000,0000,,yıllar süren geçişin ortasındayız:\NIPv6 Dialogue: 0,0:03:56.25,0:03:59.63,Default,,0000,0000,0000,,Bu format, her bir adres için\N128 bit kullanıyor Dialogue: 0,0:03:59.63,0:04:04.25,Default,,0000,0000,0000,,ve 340 undesilyondan fazla\Nbenzersiz adres sunuyor. Dialogue: 0,0:04:04.97,0:04:10.50,Default,,0000,0000,0000,,Dünya üzerindeki her bir kum taneciğinin\NIP adresine sahip olmasına yeter de artar. Dialogue: 0,0:04:10.74,0:04:15.08,Default,,0000,0000,0000,,Çoğu kullanıcı IP adreslerini hiç görmez\Nveya umursamaz. Dialogue: 0,0:04:15.23,0:04:18.17,Default,,0000,0000,0000,,"Alan Adı Sistemi"\Nveya "DNS" denen sistem, Dialogue: 0,0:04:18.17,0:04:23.84,Default,,0000,0000,0000,,www.example.com gibi adları\Nilgili adreslere çevirir. Dialogue: 0,0:04:23.84,0:04:28.36,Default,,0000,0000,0000,,Bilgisayarınız, alan adlarını aramak için\NDNS kullanır ve internetteki Dialogue: 0,0:04:28.36,0:04:33.22,Default,,0000,0000,0000,,varış noktasına bağlanmak için\Nkullanılan ilgili IP adresini alır. Dialogue: 0,0:04:33.22,0:04:35.21,Default,,0000,0000,0000,,♪ (Ve olaylar şöyle gelişir...) ♪ Dialogue: 0,0:04:35.21,0:04:40.03,Default,,0000,0000,0000,,(Ses 1) Merhaba, www.code.org adresine\Ngitmek istiyorum. Dialogue: 0,0:04:41.71,0:04:46.85,Default,,0000,0000,0000,,(Ses 2) O alan adının IP adresini\Nbilmiyorum, bir soruşturayım. Dialogue: 0,0:04:46.85,0:04:51.97,Default,,0000,0000,0000,,Hey, www.code.org'a\Nnasıl gidileceğini biliyor musun? Dialogue: 0,0:04:53.24,0:05:00.22,Default,,0000,0000,0000,,(Ses 3) Evet, işte burada, 174.129.14.120. Dialogue: 0,0:05:00.64,0:05:05.05,Default,,0000,0000,0000,,(Ses 2) Tamam, güzel, teşekkürler.\NBir kenara yazayım, sonra lazım olur. Dialogue: 0,0:05:05.05,0:05:07.23,Default,,0000,0000,0000,,İşte, istediğin adres. Dialogue: 0,0:05:07.23,0:05:09.35,Default,,0000,0000,0000,,(Ses 1) Harika! Teşekkürler. Dialogue: 0,0:05:13.59,0:05:17.59,Default,,0000,0000,0000,,Milyarlarca cihazın\Nmilyarlarca farklı web sitesi arasında Dialogue: 0,0:05:17.59,0:05:21.45,Default,,0000,0000,0000,,birini bulmasını sağlayacak bir sistemi\Nnasıl tasarlarız? Dialogue: 0,0:05:21.54,0:05:24.29,Default,,0000,0000,0000,,Tek bir DNS sunucusunun Dialogue: 0,0:05:24.29,0:05:27.18,Default,,0000,0000,0000,,tüm cihazların taleplerini yönetmesi\Nmümkün değil. Dialogue: 0,0:05:27.94,0:05:32.28,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle, DNS sunucuları birbirlerine \Ndağıtık bir hiyerarşiyle bağlıdırlar. Dialogue: 0,0:05:32.28,0:05:40.64,Default,,0000,0000,0000,,Bölgelere ayrılıp .org, .com, .net gibi\Nana alanların sorumluluğunu paylaşırlar. Dialogue: 0,0:05:41.96,0:05:46.50,Default,,0000,0000,0000,,DNS, açık ve kamusal\Nbir iletişim protokolü olarak Dialogue: 0,0:05:46.50,0:05:49.99,Default,,0000,0000,0000,,hükûmet ve eğitim kurumlarına\Nyönelik yaratılmıştı. Dialogue: 0,0:05:49.99,0:05:54.52,Default,,0000,0000,0000,,Açık olduğundan, DNS\Nsiber saldıralara da açık hedef olur. Dialogue: 0,0:05:54.96,0:05:57.86,Default,,0000,0000,0000,,Buna örnek olarak\N"DNS zehirlenmesi" verilebilir. Dialogue: 0,0:05:58.37,0:06:01.78,Default,,0000,0000,0000,,Bir bilgisayar korsanı\NDNS sunucusuna erişip Dialogue: 0,0:06:01.78,0:06:07.13,Default,,0000,0000,0000,,yanlış IP adresine sahip bir alan adıyla\Neşleştirdiğinde gerçekleşir. Dialogue: 0,0:06:07.13,0:06:09.37,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede, bilgisayar korsanı insanları Dialogue: 0,0:06:09.37,0:06:11.82,Default,,0000,0000,0000,,yanıltıcı bir web sitesine\Nyönlendirebilir. Dialogue: 0,0:06:11.82,0:06:15.83,Default,,0000,0000,0000,,Bu başınıza geldiyse\Ndaha çok soruna açık hale gelmişsinizdir. Dialogue: 0,0:06:15.83,0:06:20.27,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü sahte web sitesini\Ngerçekmiş gibi kullanırsınız. Dialogue: 0,0:06:21.66,0:06:25.66,Default,,0000,0000,0000,,İnternet, devasa bir boyutta\Nve her gün daha da büyüyor. Dialogue: 0,0:06:25.66,0:06:30.62,Default,,0000,0000,0000,,Ama Alan Adı Sistemi ve İnternet Protokolü\Nne kadar büyüyeceği fark etmeksizin Dialogue: 0,0:06:30.62,0:06:33.78,Default,,0000,0000,0000,,interneti ölçeklendirebilecek biçimde\Ntasarlanmıştır. Dialogue: 0,0:06:34.07,0:06:38.07,Default,,0000,0000,0000,,♪ (hareketli müzik) ♪