0:00:01.357,0:00:02.928
Trong suốt khoảng thời gian dài,

0:00:02.952,0:00:06.086
có hai điều bí ẩn khiến tôi lo lắng.

0:00:06.689,0:00:08.950
Tôi không hiểu được chúng

0:00:08.974,0:00:11.877
và, thật ra, tôi khá e ngại [br]để tìm hiểu chúng.

0:00:12.349,0:00:15.896
Điều đầu tiên là, tôi đã 40 tuổi rồi,

0:00:15.920,0:00:18.991
và trong suốt đời tôi, [br]từ năm này tới năm khác,

0:00:19.015,0:00:22.371
bệnh trầm cảm và lo lắng [br]ngày càng trầm trọng

0:00:22.395,0:00:25.085
ở Mỹ, ở Anh,

0:00:25.109,0:00:26.863
và khắp các nước phương Tây.

0:00:27.173,0:00:30.101
Tôi muốn biết tại sao.

0:00:31.108,0:00:32.975
Tại sao điều này xảy ra với ta?

0:00:33.394,0:00:36.036
Tại sao mỗi năm trôi qua,

0:00:36.060,0:00:39.314
càng có nhiều người phải [br]vật lộn chật vật qua ngày?

0:00:39.743,0:00:43.300
Tôi muốn biết điều này[br]vì một bí mật cá nhân.

0:00:43.324,0:00:44.713
Khi tôi là một thiếu niên,

0:00:44.737,0:00:46.158
tôi đã đi gặp bác sĩ

0:00:46.182,0:00:50.667
và nói rằng tôi có cảm giác, [br]như một cơn đau đang giằng xé tôi.

0:00:51.237,0:00:52.633
Tôi không thể kiểm soát nó.

0:00:52.657,0:00:54.942
Tôi không thể hiểu tại sao nó lại xảy ra,

0:00:54.966,0:00:57.021
tôi cảm thấy xấu hổ vì nó.

0:00:57.045,0:00:58.641
Vị bác sĩ đã kể một câu chuyện

0:00:58.665,0:01:00.678
mà giờ tôi mới hiểu đó là một ý định tốt

0:01:00.702,0:01:02.308
nhưng được đơn giản hóa quá mức.

0:01:02.308,0:01:03.586
Nhưng không hoàn toàn sai.

0:01:03.610,0:01:06.402
Ông nói: "Chúng tôi biết tại sao [br]mọi người thấy thế này.

0:01:06.402,0:01:10.352
Vài người chỉ tự nhiên bị [br]mất cân bằng hóa học trong đầu họ --

0:01:10.352,0:01:11.967
con rõ ràng là một trong số đó.

0:01:11.967,0:01:14.111
Điều ta cần làm là [br]kê cho con vài liều thuốc,

0:01:14.135,0:01:16.499
và con sẽ trở lại bình thường."

0:01:16.523,0:01:18.933
Tôi đã uống loại thuốc [br]tên là Paxil hay Seroxat,

0:01:18.957,0:01:21.983
đó là một loại thuốc với [br]nhiều tên khác nhau ở các nước.

0:01:22.007,0:01:24.490
Và tôi cảm thấy khỏe hơn hẳn.

0:01:24.514,0:01:25.925
Nhưng không lâu sau đó,

0:01:25.949,0:01:27.944
cảm giác đau đớn bắt đầu quay lại.

0:01:27.944,0:01:29.802
Vì thế tôi được kê liều cao hơn

0:01:29.826,0:01:33.037
đến khi, sau 13 năm, [br]tôi đã uống liều thuốc tối đa

0:01:33.061,0:01:35.077
mà được phép uống.

0:01:35.402,0:01:38.871
Và trong mười ba năm đó, [br]gần như mọi lúc

0:01:38.895,0:01:40.395
tôi phải chịu những cơn đau.

0:01:40.419,0:01:43.395
Tôi bắt đầu tự hỏi bản thân: [br]"Điều gì đang xảy ra ở đây?

0:01:43.419,0:01:44.961
Bởi vì bạn đang làm mọi thứ

0:01:44.985,0:01:48.125
theo như chỉ dẫn bởi câu truyện[br]thống trị nền văn hóa này

0:01:48.149,0:01:50.268
tại sao bạn vẫn thấy thế này?"

0:01:50.292,0:01:53.008
Để khám phá ra lý do [br]của hai điều bí ẩn này,

0:01:53.008,0:01:54.596
cho quyển sách tôi viết,

0:01:54.620,0:01:57.129
tôi đành tham gia[br]một chuyến đi quanh thế giới,

0:01:57.129,0:01:58.372
tôi đã đi hơn 40,000 dặm.

0:01:58.372,0:02:01.085
Tôi muốn nói chuyện với [br]các chuyên gia hàng đầu thế giới

0:02:01.109,0:02:03.276
về nguyên nhân của [br]trầm cảm và lo lắng

0:02:03.300,0:02:05.172
quan trọng hơn, [br]là giải pháp cho chúng,

0:02:05.196,0:02:07.820
và về những người đã [br]trải qua trầm cảm và lo lắng

0:02:07.844,0:02:09.956
và trở lại bình thường [br]bằng mọi cách.

0:02:09.980,0:02:11.466
Tôi đã học được rất nhiều thứ

0:02:11.490,0:02:14.045
từ những người tuyệt vời tôi gặp.

0:02:14.069,0:02:17.045
Nhưng tôi nghĩ trọng tâm [br]của những điều đó là,

0:02:17.069,0:02:20.104
đến nay, ta có [br]bằng chứng khoa học

0:02:20.128,0:02:23.835
cho chín nguyên nhân khác nhau [br]của trầm cảm và lo lắng.

0:02:23.859,0:02:26.668
Hai trong số đó thật ra là [br]từ cơ chế sinh học của ta.

0:02:26.692,0:02:29.375
Các gen có thể khiến ta [br]nhạy cảm hơn với các vấn đề,

0:02:29.399,0:02:31.333
dù chúng không [br]quyết định vận mệnh ta.

0:02:31.357,0:02:34.968
Có những thay đổi của não [br]xảy ra khi bạn bị trầm cảm

0:02:34.992,0:02:36.690
khiến việc thoát ra khó khăn hơn.

0:02:36.714,0:02:38.896
Nhưng hầu hết các yếu tố[br]được chứng minh

0:02:38.920,0:02:40.761
gây ra trầm cảm và lo lắng

0:02:40.785,0:02:42.550
không phải từ cơ chế sinh học của ta.

0:02:43.520,0:02:45.734
Mà là những yếu tố [br]trong cách sống của ta.

0:02:46.116,0:02:47.607
Một khi bạn hiểu được nó,

0:02:47.631,0:02:50.727
nó mở ra một loạt [br]cách giải quyết khác nhau

0:02:50.751,0:02:52.299
để áp dụng với con người

0:02:52.323,0:02:55.260
song song với thuốc[br]chống trầm cảm hóa học.

0:02:55.284,0:02:57.077
Ví dụ như,

0:02:57.101,0:03:00.549
nếu bạn đơn độc, bạn có [br]khả năng cao bị trầm cảm.

0:03:00.573,0:03:03.684
Nếu, khi làm việc, bạn không [br]kiểm soát được công việc,

0:03:03.708,0:03:05.604
bạn chỉ biết làm [br]những gì được yêu cầu,

0:03:05.628,0:03:07.517
bạn có khả năng bị trầm cảm.

0:03:07.541,0:03:10.025
Nếu bạn rất ít tiếp xúc [br]với thế giới bên ngoài,

0:03:10.049,0:03:11.918
bạn cũng có khả năng bị trầm cảm.

0:03:11.942,0:03:15.053
Một thứ gắn kết nhiều [br]nguyên nhân của trầm cảm và lo lắng

0:03:15.077,0:03:16.252
mà tôi đã biết được.

0:03:16.276,0:03:18.339
Không phải tất cả, [br]nhưng nhiều trong số đó.

0:03:18.363,0:03:20.029
Mọi người ở đây biết rằng

0:03:20.053,0:03:22.712
ta có những nhu cầu [br]vật chất tự nhiên, phải không?

0:03:22.736,0:03:23.910
Rõ ràng là vậy.

0:03:23.934,0:03:26.513
Bạn cần thức ăn, nước uống,

0:03:26.537,0:03:28.767
nơi ở, không khí sạch.

0:03:28.791,0:03:30.585
Nếu tôi tước những thứ này của bạn,

0:03:30.609,0:03:32.902
bạn sẽ gặp rắc rối lớn, rất nhanh chóng.

0:03:32.926,0:03:34.728
Nhưng đồng thời,

0:03:34.752,0:03:38.123
mỗi người đều có những [br]nhu cầu tâm lý tự nhiên.

0:03:38.147,0:03:40.186
Bạn cần cảm thấy không lạc lõng,

0:03:40.210,0:03:43.274
Bạn cần cảm thấy cuộc sống [br]có ý nghĩa và mục đích.

0:03:43.298,0:03:45.829
Bạn cần cảm thấy được nhìn nhận[br]và coi trọng.

0:03:45.853,0:03:48.410
Bạn cần cảm thấy mình [br]có một tương lai rõ ràng.

0:03:48.434,0:03:51.296
Nền văn hóa mà ta tạo ra tốt về nhiều mặt.

0:03:51.296,0:03:53.510
Có những thứ tốt hơn [br]nhiều so với quá khứ --

0:03:53.510,0:03:55.011
Tôi mừng là được sống lúc này

0:03:55.035,0:03:56.999
Nhưng ta đang càng kém hơn

0:03:57.023,0:04:01.124
trong việc đáp ứng các nhu cầu [br]tâm lý sâu kín và tiềm ẩn này.

0:04:01.895,0:04:03.998
Đó không phải thứ duy nhất đang diễn ra,

0:04:04.022,0:04:08.069
nhưng tôi nghĩ đó là lý do chính [br]cho sự gia tăng của khủng hoảng này.

0:04:08.919,0:04:12.149
Tôi cảm thấy nó thật sự [br]khó để tiếp nhận.

0:04:12.173,0:04:14.879
Tôi đã vật lộn với ý nghĩ

0:04:14.903,0:04:18.853
về việc thay đổi suy nghĩ [br]bệnh trầm cảm là vấn đề của não

0:04:18.853,0:04:20.500
thành bệnh có nhiều nguyên nhân,

0:04:20.524,0:04:22.585
trong đó đa số [br]do cách sống của ta.

0:04:22.609,0:04:24.974
Và tôi chỉ bắt đầu[br]nhận ra điều này

0:04:24.998,0:04:28.141
vào một ngày nọ, tôi tới phỏng vấn [br]một bác sĩ tâm thần Nam Phi

0:04:28.165,0:04:29.780
tên là Derek Summerfield.

0:04:29.780,0:04:31.141
Ông là một bác sĩ tuyệt vời.

0:04:31.165,0:04:34.879
Bác sĩ Summerfield tình cờ[br]đến Campuchia vào năm 2001,

0:04:34.903,0:04:38.196
khi họ lần đầu giới thiệu thuốc[br]chống trầm cảm hóa học

0:04:38.220,0:04:39.952
tới người dân nước này.

0:04:39.976,0:04:43.273
Các bác sĩ Campuchia chưa từng[br]nghe tới những loại thuốc này,

0:04:43.297,0:04:44.888
nên họ như kiểu, đó là gì vậy?

0:04:44.912,0:04:46.126
Ông đã giải thích cho họ.

0:04:46.150,0:04:47.426
Và họ nói với ông rằng,

0:04:47.426,0:04:50.403
"Chúng tôi không cần chúng vì [br]đã có thuốc chống trầm cảm rồi."

0:04:50.427,0:04:52.164
Và ông như kiểu, "Ý các bạn là gì?"

0:04:52.188,0:04:55.427
Ông nghĩ họ sẽ nói về [br]các dược phẩm thực vật,

0:04:55.451,0:04:59.223
như St. John's Wort, ginkgo biloba [br]và những thứ tương tự.

0:04:59.910,0:05:02.299
Tuy nhiên, họ kể cho ông một câu chuyện.

0:05:02.800,0:05:06.379
Có một người nông dân nước họ [br]làm việc trên cánh đồng lúa.

0:05:06.403,0:05:08.173
Một ngày nọ, anh ta [br]đứng trên quả mìn

0:05:08.197,0:05:10.387
bị bỏ lại sau chiến tranh với Mỹ,

0:05:10.411,0:05:11.823
và anh ta bị mất một chân.

0:05:11.847,0:05:13.283
Nên họ gắn cho anh chân giả,

0:05:13.307,0:05:16.078
sau một thời gian, anh ta trở lại [br]cánh đồng lúa làm việc.

0:05:16.102,0:05:18.634
Nhưng có lẽ, làm việc dưới nước[br]sẽ rất đau nhức

0:05:18.658,0:05:20.276
khi bạn đang mang chân giả,

0:05:20.276,0:05:22.276
và tôi đoán là rất đau khổ

0:05:22.300,0:05:24.879
khi quay lại làm việc[br]nơi anh ta gặp tai nạn.

0:05:24.903,0:05:27.306
Anh ta bắt đầu khóc lóc cả ngày,

0:05:27.330,0:05:28.759
và không chịu ra khỏi giường,

0:05:28.783,0:05:31.666
anh ta có các triệu chứng [br]trầm cảm nghiêm trọng.

0:05:31.863,0:05:33.092
Bác sĩ Campuchia nói,

0:05:33.092,0:05:35.688
"Đó là lúc chúng tôi cho anh ta [br]thuốc chống trầm cảm."

0:05:35.712,0:05:38.347
Và bác sĩ Summerfield [br]đã hỏi: "Đó là gì?"

0:05:38.371,0:05:41.180
Họ giải thích rằng họ đến [br]và ngồi xuống với anh ta.

0:05:41.982,0:05:43.382
Họ lắng nghe anh.

0:05:44.464,0:05:47.011
Họ đã hiểu được sự đau đớn của anh --

0:05:47.035,0:05:49.956
khó cho anh ta để nhận ra [br]điều đó khi đang bị trầm cảm,

0:05:49.980,0:05:53.640
nhưng nó gây ra những ảnh hưởng [br]rất dễ hiểu trong cuộc sống của anh.

0:05:53.966,0:05:57.164
Một vị bác sĩ đang nói chuyện [br]với mọi người đã nói rằng,

0:05:57.188,0:05:59.125
"Nếu ta mua cho anh ta một con bò cái,

0:05:59.149,0:06:01.149
anh ta có thể làm người nuôi bò sữa,

0:06:01.173,0:06:04.268
anh ta sẽ không ở trong [br]tình cảnh đau buồn thế này,

0:06:04.292,0:06:06.633
anh ta sẽ không phải [br]đi làm ở cánh đồng lúa."

0:06:06.633,0:06:08.092
Nên họ mua cho anh một con bò.

0:06:08.092,0:06:10.226
Chỉ trong vài tuần, anh ta ngừng khóc,

0:06:10.250,0:06:12.162
trong một tháng, anh ta hết bị trầm cảm.

0:06:12.186,0:06:13.739
Họ nói với bác sĩ Summerfield,

0:06:13.739,0:06:16.559
"Anh thấy đó, bác sĩ, con bò [br]chính là thuốc chống trầm cảm,

0:06:16.583,0:06:18.050
đó là ý của anh, phải không?"

0:06:18.074,0:06:19.225
(Tiếng cười)

0:06:19.249,0:06:22.236
(Tiếng vỗ tay)

0:06:22.236,0:06:24.873
Nếu bạn phải nghĩ về trầm cảm [br]theo cách tôi đã từng,

0:06:24.873,0:06:26.459
và của hầu hết mọi người ở đây,

0:06:26.459,0:06:28.207
nghe như trò đùa tệ hại, phải không?

0:06:28.207,0:06:30.515
"Tôi đã gặp bác sĩ để xin [br]thuốc chống trầm cảm,

0:06:30.515,0:06:31.771
bà đã đưa tôi một con bò."

0:06:31.795,0:06:34.822
Nhưng những thứ trực giác [br]mà các bác sĩ Campuchia biết,

0:06:34.846,0:06:37.823
dựa vào giai thoại chủ quan [br]và thiếu khoa học này,

0:06:37.847,0:06:41.132
là điều mà cơ quan y tế hàng đầu thế giới,

0:06:41.156,0:06:43.243
Tổ chức Y tế Thế giới,

0:06:43.267,0:06:45.457
đang cố gắng chỉ ra cho ta nhiều năm qua,

0:06:45.481,0:06:47.973
dựa vào bằng chứng [br]khoa học chính xác nhất.

0:06:48.576,0:06:50.505
Nếu bạn bị trầm cảm,

0:06:50.529,0:06:51.906
nếu bạn thấy lo lắng,

0:06:53.008,0:06:56.268
bạn không yếu đuối, [br]bạn không hề điên khùng,

0:06:56.292,0:06:59.877
hơn hết là, bạn không phải là [br]một chiếc máy bị hỏng các bộ phận.

0:07:00.950,0:07:03.484
Bạn là một người với các nhu cầu[br]không được đáp ứng.

0:07:03.919,0:07:07.459
Cũng rất quan trọng để nghĩ về [br]những điều các bác sĩ Campuchia

0:07:07.483,0:07:09.800
và Tổ chức Y tế Thế giới không nói.

0:07:09.824,0:07:11.356
Họ không nói với anh nông dân,

0:07:11.380,0:07:14.181
"Này, anh bạn, anh cần bình tĩnh lại.

0:07:14.205,0:07:17.472
Việc của anh là tự tìm ra [br]và khắc phục vấn đề này."

0:07:17.851,0:07:19.843
Trái lại, họ nói rằng,

0:07:19.867,0:07:23.391
"Chúng ta là một nhóm [br]ở đây để giúp đỡ bạn,

0:07:23.415,0:07:27.827
nên chúng ta có thể cùng nhau [br]tìm ra và khắc phục vấn đề."

0:07:28.543,0:07:32.559
Đó là điều những người bị trầm cảm cần,

0:07:32.583,0:07:35.682
và đó là điều mà họ xứng đáng được.

0:07:35.682,0:07:38.473
Đây là lý do một trong các [br]bác sĩ hàng đầu Liên Hợp Quốc,

0:07:38.473,0:07:41.321
trong bài phát biểu chính thức [br]nhân ngày Sức khỏe Thế giới,

0:07:41.321,0:07:42.696
hai năm trước vào năm 2017,

0:07:42.720,0:07:45.637
nói rằng ta cần bàn luận ít hơn về [br]sự thiếu cân bằng hóa học

0:07:45.637,0:07:48.618
và nhiều hơn về sự thiếu [br]cân bằng trong cách sống của ta.

0:07:48.920,0:07:50.893
Các loại thuốc làm [br]nhiều người dễ chịu --

0:07:50.917,0:07:53.047
chúng khiến tôi dễ chịu trong một lúc --

0:07:53.071,0:07:57.498
nhưng đúng hơn là vì vấn đề này [br]nằm sâu hơn cơ chế sinh học của thuốc,

0:07:57.522,0:08:00.577
các giải pháp cũng cần đào sâu hơn.

0:08:00.601,0:08:03.188
Nhưng khi lần đầu tôi biết điều đó,

0:08:03.212,0:08:04.895
tôi nhớ là đã nghĩ rằng,

0:08:04.919,0:08:07.045
"Mình có thể xem [br]các bằng chứng khoa học,

0:08:07.069,0:08:08.641
mình đã đọc rất nhiều nghiên cứu,

0:08:08.665,0:08:11.971
mình đã phỏng vấn rất nhiều [br]chuyên gia đang giải thích điều này,"

0:08:11.995,0:08:14.381
nhưng tôi vẫn nghĩ, [br]"Làm sao có thể làm điều đó?"

0:08:14.405,0:08:16.318
Những thứ đang khiến ta bị trầm cảm

0:08:16.342,0:08:18.833
trong nhiều trường hợp [br]phức tạp hơn so với

0:08:18.857,0:08:20.154
nông dân Campuchia này.

0:08:20.178,0:08:22.812
Ta phải bắt đầu tìm kiếm từ đâu?

0:08:22.836,0:08:26.085
Nhưng sau đó, trong chuyến [br]hành trình dài cho quyến sách của tôi,

0:08:26.109,0:08:27.680
vòng quanh thế giới,

0:08:27.704,0:08:30.299
tôi đã gặp những người [br]đang đúng nghĩa làm điều đó,

0:08:30.323,0:08:32.775
từ Sydney, tới San Francisco,

0:08:32.799,0:08:33.971
cho tới São Paulo.

0:08:33.995,0:08:36.061
Tôi đã tiếp tục gặp những người đã hiểu

0:08:36.085,0:08:38.432
các nguyên nhân sâu thẳm [br]của trầm cảm và lo lắng

0:08:38.456,0:08:40.871
và cùng lập thành[br]các nhóm khắc phục chúng.

0:08:40.895,0:08:43.576
Rõ ràng, tôi không thể kể về [br]những người tuyệt vời

0:08:43.600,0:08:45.076
mà tôi được biết và viết về họ

0:08:45.100,0:08:48.427
hay cả chín nguyên nhân của [br]trầm cảm và lo lắng mà tôi học được,

0:08:48.427,0:08:51.059
vì TED không cho tôi một [br]bài nói chuyện mười tiếng --

0:08:51.083,0:08:52.835
bạn có thể phàn nàn điều đó với họ.

0:08:52.859,0:08:54.789
Tôi muốn tập trung [br]vào hai nguyên nhân

0:08:54.813,0:08:58.226
và nếu được, hai giải pháp [br]được rút ra từ đó.

0:08:58.578,0:08:59.728
Đây là điều đầu tiên.

0:09:00.285,0:09:03.293
Ta là xã hội đơn độc nhất [br]trong lịch sử loài người.

0:09:03.317,0:09:06.150
Một nghiên cứu gần đây đã hỏi người Mỹ:

0:09:06.174,0:09:09.324
"Bạn có cảm thấy mình [br]không còn gần gũi với bất kì ai?"

0:09:09.348,0:09:12.999
Và 39% trong số đó đã [br]nói nó đúng với họ.

0:09:13.023,0:09:14.387
"Không gần gũi với ai."

0:09:14.411,0:09:16.908
Trong các thang đo lường quốc tế [br]về mức độ cô đơn,

0:09:16.932,0:09:19.414
người Anh và các nước [br]châu Âu khác chỉ sau người Mỹ,

0:09:19.414,0:09:21.399
phòng khi có người ở đây cảm thấy tự mãn.

0:09:21.399,0:09:22.175
(Tiếng cười)

0:09:22.175,0:09:24.244
Tôi đã dành nhiều [br]thời gian bàn về điều này

0:09:24.268,0:09:26.664
với chuyên gia [br]hàng đầu thế giới về sự cô độc,

0:09:26.688,0:09:28.942
một người tuyệt vời là [br]giáo sư John Cacioppo,

0:09:28.966,0:09:30.031
người đã ở Chicago,

0:09:30.031,0:09:32.964
và tôi đã nghĩ nhiều về câu hỏi [br]mà nghiên cứu của ông đặt ra.

0:09:32.988,0:09:35.293
Giáo sư Cacioppo đã hỏi,

0:09:35.317,0:09:36.967
"Tại sao ta tồn tại?

0:09:36.991,0:09:38.944
Tại sao ta ở đây, tại sao ta sống?"

0:09:38.968,0:09:41.174
Một lý do chính

0:09:41.198,0:09:44.015
là tổ tiên của ta ở trên các [br]thảo nguyên của châu Phi

0:09:44.039,0:09:45.759
rất giỏi một thứ.

0:09:46.287,0:09:49.577
Họ không lớn hơn những [br]con thú họ săn bắt nhiều lần,

0:09:49.601,0:09:52.914
họ không nhanh nhẹn [br]hơn chúng nhiều lần,

0:09:52.938,0:09:55.652
nhưng họ giỏi hơn trong [br]việc kết hợp thành các nhóm

0:09:55.676,0:09:57.276
và hợp tác với nhau.

0:09:57.300,0:09:59.561
Đây là siêu năng lực [br]của loài người chúng ta --

0:09:59.585,0:10:00.990
ta lập thành nhóm với nhau,

0:10:01.014,0:10:03.490
như những chú ong [br]sống chung một tổ,

0:10:03.514,0:10:05.746
loài người đã tiến hóa [br]và sống trong bộ tộc.

0:10:05.770,0:10:09.580
Và ta là những người đầu tiên

0:10:10.492,0:10:11.959
đã giải tán các bộ tộc của ta.

0:10:12.484,0:10:14.551
Nó khiến ta thấy tồi tệ.

0:10:14.988,0:10:16.876
Nhưng chúng ta có thể thay đổi

0:10:16.876,0:10:19.850
Một người hùng trong sách, và [br]thật ra, trong cuộc sống của tôi

0:10:19.874,0:10:21.969
là vị bác sĩ tên Sam Everington.

0:10:21.993,0:10:24.731
Ông là bác sĩ đa khoa ở một [br]nơi nghèo khổ ở Đông London,

0:10:24.755,0:10:26.334
nơi tôi đã từng sống nhiều năm.

0:10:26.358,0:10:28.045
Và Sam thực sự đã không thoải mái,

0:10:28.069,0:10:29.529
bởi vì có quá nhiều bệnh nhân

0:10:29.529,0:10:31.997
đến gặp ông vì bệnh trầm cảm [br]và lo lắng trầm trọng.

0:10:31.997,0:10:34.839
Giống tôi, ông không phản đối [br]thuốc chống trầm cảm hóa học,

0:10:34.863,0:10:37.085
ông nghĩ chúng giúp giảm đau phần nào.

0:10:37.109,0:10:38.482
Nhưng ông thấy hai điều.

0:10:38.506,0:10:42.061
Thứ nhất, bệnh nhân của ông [br]bị trầm cảm và lo lắng đã lâu

0:10:42.085,0:10:45.823
vì những lí do rất dễ hiểu, như cô đơn.

0:10:45.847,0:10:49.291
Thứ hai, mặc dù thuốc [br]giúp một vài người giảm đau,

0:10:49.315,0:10:51.583
nhưng không giải quyết [br]vấn đề cho nhiều người.

0:10:51.607,0:10:53.140
Vấn đề mấu chốt.

0:10:53.691,0:10:56.522
Một ngày nọ, Sam tiên phong [br]thực hiện một phương thức khác.

0:10:56.546,0:10:58.998
Một phụ nữ đã đến trung tâm y tế của ông

0:10:59.022,0:11:00.489
người tên là Lisa Cunningham.

0:11:00.513,0:11:02.387
Tôi được biết Lisa sau này.

0:11:02.411,0:11:06.495
Lisa đã bị nhốt trong nhà của mình [br]với bệnh trầm cảm và lo lắng nghiêm trọng

0:11:06.519,0:11:07.669
suốt bảy năm.

0:11:08.898,0:11:11.787
Khi tới trung tâm của Sam, bà [br]được nói rằng, "Đừng lo lắng,

0:11:11.787,0:11:13.677
chúng tôi vẫn sẽ kê các loại thuốc này,

0:11:13.701,0:11:16.498
nhưng chúng tôi cũng sẽ kê thuốc khác.

0:11:16.522,0:11:19.965
Chúng tôi sẽ kê đơn cho bạn [br]đến trung tâm này hai lần một tuần

0:11:19.989,0:11:22.767
để gặp một nhóm người [br]bị trầm cảm và lo lắng khác,

0:11:22.791,0:11:25.601
không phải để nói bạn đáng thương thế nào,

0:11:25.625,0:11:29.172
nhưng tìm ra những điều ý nghĩa [br]mà các bạn có thể làm với nhau

0:11:29.196,0:11:32.299
vì thế bạn sẽ không đơn độc [br]và không thấy cuộc sống vô nghĩa."

0:11:32.323,0:11:35.098
Lần đầu tiên nhóm này gặp nhau,

0:11:35.122,0:11:37.378
Lisa thực sự đã ói mửa vì lo lắng,

0:11:37.402,0:11:39.323
nó quá sức với cô ấy.

0:11:39.347,0:11:41.981
Nhưng mọi người vỗ vai cô ấy [br]và họ bắt đầu trò chuyện,

0:11:42.005,0:11:43.624
họ như kiểu, " Ta có thể làm gì?"

0:11:43.624,0:11:45.998
Đây là khu ổ chuột của [br]người Đông London như tôi,

0:11:46.022,0:11:47.994
họ không biết gì về làm vườn.

0:11:47.994,0:11:49.963
Họ nói, "Tại sao [br]ta không học làm vườn?"

0:11:49.963,0:11:52.153
Có một khu vực sau [br]các phòng khám của bác sĩ

0:11:52.153,0:11:53.328
mà chỉ toàn bụi cây rậm.

0:11:53.328,0:11:55.034
"Sao không biến nó thành khu vườn?"

0:11:55.034,0:11:56.633
Họ bắt đầu mượn sách từ thư viện,

0:11:56.633,0:11:59.318
xem các video trên YouTube.

0:11:59.342,0:12:01.501
Họ bắt đầu thực hiện nó.

0:12:01.844,0:12:04.887
Họ bắt đầu học về các mùa.

0:12:04.911,0:12:06.241
Có rất nhiều bằng chứng

0:12:06.265,0:12:07.894
rằng tiếp xúc thế giới tự nhiên

0:12:07.918,0:12:09.894
là một liều thuốc [br]chống trầm cảm mạnh mẽ.

0:12:09.918,0:12:12.927
Nhưng họ đã bắt đầu làm [br]những điều còn quan trọng hơn.

0:12:13.347,0:12:15.377
Họ bắt đầu lập thành một bộ tộc.

0:12:15.401,0:12:17.212
Họ bắt đầu lập thành một nhóm.

0:12:17.236,0:12:19.260
Họ bắt đầu quan tâm đến nhau.

0:12:19.284,0:12:20.958
Nếu có một người không đến,

0:12:20.982,0:12:23.502
những người khác sẽ đi tìm [br]và hỏi "Bạn có ổn không?"

0:12:23.526,0:12:26.137
giúp họ tìm ra điều đang [br]gây rắc rối ngày hôm đó.

0:12:26.161,0:12:27.964
Cách mà Lisa đề xuất với tôi,

0:12:27.988,0:12:30.249
"Khi khu vườn bắt đầu nở hoa,

0:12:30.249,0:12:31.876
chúng tôi ở thời khắc đẹp nhất."

0:12:32.474,0:12:34.506
Giải pháp này gọi là toa thuốc xã hội,

0:12:34.530,0:12:36.045
nó trải rộng khắp châu Âu.

0:12:36.069,0:12:38.370
Ngày càng nhiều những bằng chứng

0:12:38.394,0:12:41.274
cho rằng nó có thể tạo ra[br]tác động tích cực và làm giảm

0:12:41.298,0:12:43.276
bệnh trầm cảm và lo lắng.

0:12:43.300,0:12:46.835
Một ngày nọ, tôi nhớ là [br]đứng trong khu vườn

0:12:46.835,0:12:49.526
mà Lisa và các người bạn [br]từng bị trầm cảm đã tạo ra --

0:12:49.550,0:12:51.134
nó thực sự là một khu vườn đẹp --

0:12:51.158,0:12:52.349
và có suy nghĩ rằng,

0:12:52.373,0:12:56.244
nó được gợi cảm hứng [br]bởi giáo sư Hugh Mackay ở Úc.

0:12:56.268,0:13:00.649
Tôi cho là, rất thường xuyên [br]khi mọi người gục ngã,

0:13:00.673,0:13:03.737
điều ta nói với họ -- tôi chắc rằng [br]mọi người ở đây, cả tôi --

0:13:03.761,0:13:06.985
đã nói, "Bạn chỉ cần là bạn,[br]là chính bạn."

0:13:07.742,0:13:10.692
Và tôi đã nhận ra, thật ra, [br]điều ta nên nói với họ là,

0:13:10.716,0:13:11.866
"Đừng là bạn.

0:13:12.306,0:13:13.639
Đừng có là chính bạn.

0:13:14.218,0:13:16.427
Hãy là chúng ta.

0:13:16.765,0:13:18.090
Một phần của cả nhóm."

0:13:18.114,0:13:21.820
(Tiếng vỗ tay)

0:13:21.844,0:13:24.423
Giải pháp cho các vấn đề này

0:13:24.447,0:13:27.598
không phải là tự mình giải quyết

0:13:27.622,0:13:28.955
như một cá nhân độc lập --

0:13:28.955,0:13:31.125
Đó cũng là lý do[br]gây ra khủng hoảng.

0:13:31.149,0:13:33.902
Giải pháp nằm ở chỗ kết nối lại với [br]thứ lớn hơn bản thân.

0:13:33.926,0:13:36.347
Điều đó liên quan[br]tới một nguyên nhân khác

0:13:36.371,0:13:39.268
của trầm cảm và lo lắng [br]mà tôi muốn nói tới.

0:13:39.292,0:13:40.982
Mọi người biết rằng

0:13:41.006,0:13:44.752
đồ ăn vặt chiếm phần lớn chế độ [br]ăn uống của ta và khiến ta bị bệnh.

0:13:44.776,0:13:46.982
Tôi không nói điều đó[br]với nghĩa cao siêu nào cả

0:13:47.006,0:13:49.405
tôi chỉ trích dẫn bài [br]nói chuyện của McDonald's.

0:13:49.429,0:13:52.942
Tôi thấy mọi người ăn bữa sáng [br]dinh dưỡng TED, nên tôi không có ý gì đâu.

0:13:52.966,0:13:58.109
Như đồ ăn vặt chiếm phần lớn chế độ [br]dinh dưỡng của ta và khiến ta bị bệnh,

0:13:58.133,0:14:02.243
những giá trị vô bổ cũng [br]chiếm lĩnh suy nghĩ của ta

0:14:02.267,0:14:03.745
khiến ta bị bệnh tinh thần.

0:14:04.157,0:14:07.261
Trong hàng ngàn năm, [br]các nhà triết học đã nói,

0:14:07.285,0:14:11.747
nếu bạn nghĩ cuộc sống chỉ xoay quanh [br]tiền bạc, địa vị và khoe khoang,

0:14:11.747,0:14:13.154
bạn sẽ cảm thấy nó vô nghĩa.

0:14:13.154,0:14:15.511
Đó không phải chính xác [br]câu nói của Schopenhauer,

0:14:15.535,0:14:17.307
nhưng đó là ý chính câu nói của ông.

0:14:17.331,0:14:20.357
Nhưng kì lạ, hầu như không ai [br]nghiên cứu khoa học điều này,

0:14:20.381,0:14:24.030
đến khi một người thực sự phi thường [br]mà tôi biết, giáo sư Tim Kasser,

0:14:24.054,0:14:26.347
thuộc trường Cao đẳng Knox ở Illinois,

0:14:26.371,0:14:28.934
ông đã nghiên cứu điều [br]này được ba mươi năm.

0:14:28.958,0:14:31.974
Nghiên cứu của ông chỉ ra [br]vài điều thực sự rất quan trọng.

0:14:31.998,0:14:35.189
Đầu tiên, bạn càng tin

0:14:35.213,0:14:39.578
bạn có thể dùng tiền[br]để thoát khỏi đau buồn

0:14:39.602,0:14:41.793
để có một cuộc sống tốt,

0:14:41.817,0:14:44.729
bạn càng bị trầm cảm và lo lắng.

0:14:44.753,0:14:46.046
Thứ hai,

0:14:46.070,0:14:50.658
là một xã hội, ta càng trở nên[br]bị dẫn dắt bởi những niềm tin này.

0:14:50.682,0:14:52.095
Trải qua suốt đời tôi,

0:14:52.119,0:14:56.312
dưới sức mạnh của quảng cáo, [br]Instagram và những thứ tương tự.

0:14:56.751,0:14:58.244
Khi tôi nghĩ về những điều này,

0:14:58.268,0:15:04.029
tôi thấy nó giống việc ta được cho ăn [br]từ khi sơ sinh, một loại KFC cho tâm hồn.

0:15:04.053,0:15:07.926
Ta được chỉ dẫn những địa điểm [br]sai lầm để tìm ra hạnh phúc,

0:15:07.950,0:15:10.720
cũng như đồ ăn vặt không [br]đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng

0:15:10.744,0:15:13.042
và thực chất khiến bạn thấy tồi tệ,

0:15:13.066,0:15:16.208
các giá trị vô bổ không đáp ứng [br]nhu cầu tâm lý của bạn,

0:15:16.232,0:15:18.708
và khiến bạn rời xa cuộc sống tốt đẹp.

0:15:18.708,0:15:21.215
Nhưng lần đầu khi tôi [br]cùng với giáo sư Kasser

0:15:21.215,0:15:23.102
và khi tôi đang tim hiểu những thứ này,

0:15:23.102,0:15:25.633
tôi cảm thấy một[br]cảm xúc rối bời kì lạ

0:15:25.657,0:15:28.347
Nhưng mặt khác, tôi thấy [br]nó thực sự kích thích.

0:15:28.371,0:15:31.633
Tôi có thể thấy rất thường xuyên [br]trong cuộc sống, khi tôi gục ngã

0:15:31.657,0:15:36.922
tôi đã cố để cải thiện nó với nhiều [br]giải pháp khoe mẽ, hào nhoáng bên ngoài.

0:15:37.441,0:15:40.131
Và tôi có thể hiểu tại sao [br]nó không hiệu quả.

0:15:40.930,0:15:43.726
Tôi đã nghĩ, [br]"không phải hiển nhiên sao?

0:15:43.726,0:15:45.581
không phải quá tầm thường,sao ?"

0:15:45.605,0:15:46.884
Nếu tôi nói với các bạn,

0:15:46.884,0:15:49.097
sẽ không ai nói dối [br]vào giây phút cuối đời

0:15:49.121,0:15:52.437
và nghĩ về những thứ bạn [br]đã mua hay lượng retweet trên mạng,

0:15:52.461,0:15:54.144
bạn sẽ nhớ lại những thời khắc

0:15:54.168,0:15:56.279
yêu thương, ý nghĩa và gắn kết trong đời.

0:15:56.303,0:15:58.132
Tôi nghĩ điều đó nghe có vẻ rập khuôn.

0:15:58.132,0:16:00.621
Nhưng tôi nói chuyện với [br]giáo sư Kassar và hỏi rằng,

0:16:00.645,0:16:02.998
"Tại sao em cảm thấy [br]sự đối lập kì lạ này?"

0:16:03.022,0:16:06.829
Ông trả lời, "Ở một vài mức độ, [br]ta đều biết những điều này.

0:16:06.853,0:16:09.222
Nhưng trong xã hội, [br]ta không sống như vậy."

0:16:09.222,0:16:11.235
Ta biết rõ đến mức[br]chúng trở nên rập khuôn,

0:16:11.235,0:16:12.683
nhưng ta không sống như nó.

0:16:12.683,0:16:15.866
Tôi tiếp tục hỏi lý do tại sao [br]ta biết rõ những điều này,

0:16:15.890,0:16:17.176
nhưng không sống như vậy?

0:16:17.200,0:16:20.604
Một lúc sau, giáo sư Kasser nói với tôi,

0:16:20.628,0:16:23.049
"Bởi vì ta sống trong một cỗ máy

0:16:23.073,0:16:26.806
được thiết kế để khiến ta thờ ơ [br]với những điều quan trọng về cuộc sống."

0:16:27.260,0:16:28.847
Tôi đã phải suy nghĩ về điều đó.

0:16:28.871,0:16:30.276
"Vì ta sống trong một cỗ máy

0:16:30.300,0:16:33.978
được thiết kế để khiến ta quên đi [br]thứ quan trọng về cuộc sống."

0:16:34.299,0:16:38.041
Và giáo sư Kassar muốn tìm ra [br]liệu ta có thể cắt ngang cỗ máy đó.

0:16:38.041,0:16:39.974
Ông đã làm nhiều nghiên cứu về điều này.

0:16:39.998,0:16:41.553
Tôi sẽ nói về một ví dụ,

0:16:41.577,0:16:44.881
và tôi rất mong các bạn sẽ [br]thử làm với bạn bè và người thân.

0:16:44.881,0:16:48.513
Nhờ một người là Nathan Dungan, ông [br]tập hợp một nhóm thanh niên và người lớn

0:16:48.513,0:16:52.680
đến gặp nhau tại một loạt các [br]buổi hội nghị suốt một thời gian.

0:16:52.704,0:16:54.467
Và một nhiệm vụ của nhóm

0:16:54.491,0:16:57.791
là khiến mọi người nghĩ về [br]một khoảnh khắc trong đời

0:16:57.815,0:17:00.561
mà thật ra họ đã tìm thấy [br]ý nghĩa và mục đích.

0:17:00.585,0:17:02.728
Với nhiều người khác nhau, [br]điều đó khác nhau.

0:17:02.752,0:17:06.369
Một số người cho đó là lúc chơi nhạc, [br]viết lách, giúp đỡ người khác --

0:17:06.393,0:17:09.196
Tôi tin là các bạn có thể nghĩ ra [br]điều gì đó, phải không?

0:17:09.220,0:17:12.101
Và một nhiệm vụ khác [br]của nhóm là khiến họ tự hỏi,

0:17:12.125,0:17:14.887
"Bằng cách nào bạn có thể [br]cống hiến đời bạn nhiều hơn

0:17:14.911,0:17:17.595
cho những khoảnh khắc [br]ý nghĩa và có mục đích,

0:17:17.619,0:17:20.569
hơn là việc mua những thứ[br]không cần thiết với bạn

0:17:20.593,0:17:23.315
và đưa nó lên mạng xã hội để[br]khiến mọi người trầm trồ

0:17:23.339,0:17:24.606
"Ôi trời, thật ghen tị!"

0:17:24.958,0:17:26.525
Và điều họ tìm ra là,

0:17:26.525,0:17:27.959
tham gia các buổi họp thế này,

0:17:27.983,0:17:31.093
giống như Chương trình người [br]nghiện rượu ẩn danh, phải không?

0:17:31.747,0:17:34.760
Việc mời họ đến các buổi họp này, [br]truyền tải những giá trị,

0:17:34.784,0:17:37.315
khiến họ hành động[br]và kiểm tra lẫn nhau

0:17:37.339,0:17:40.196
tạo ra một thay đổi đáng kể [br]trong quan điểm của họ.

0:17:40.220,0:17:44.633
Nó đưa họ ra khỏi cơn bão của[br]những tin nhắn gây trầm cảm

0:17:44.657,0:17:47.291
mà khiến ta tìm kiếm hạnh phúc sai chỗ,

0:17:47.315,0:17:50.656
và hướng về những giá trị [br]ý nghĩa và lành mạnh

0:17:50.680,0:17:52.680
đưa ta thoát khỏi bệnh trầm cảm.

0:17:53.347,0:17:56.649
Nhưng với tất cả phương án mà tôi [br]đã chứng kiến và viết về chúng,

0:17:56.673,0:17:59.412
và có nhiều phương án [br]tôi không thể nói ở đây,

0:17:59.436,0:18:00.807
tôi vẫn suy nghĩ,

0:18:00.831,0:18:04.530
bạn biết đấy: Tại sao mất nhiều[br]thời gian để tôi nhìn ra những điều này?

0:18:04.554,0:18:06.494
Vì khi bạn giải thích cho mọi người --

0:18:06.494,0:18:08.872
vài điều thì phức tạp, [br]nhưng không phải tất cả --

0:18:08.872,0:18:12.366
khi giải thích cho mọi người, [br]nó không hề khó, phải không?

0:18:12.366,0:18:14.425
Ở vài mức độ, ta đều biết những điều này.

0:18:14.449,0:18:17.086
Tại sao ta thấy khó để hiểu chúng?

0:18:17.110,0:18:19.044
Tôi nghĩ có nhiều lý do.

0:18:19.475,0:18:23.744
Nhưng tôi nghĩ chủ yếu là[br]ta phải thay đổi cách hiểu

0:18:23.768,0:18:27.188
về trầm cảm và lo lắng thực sự là gì.

0:18:27.776,0:18:29.958
thật sự là có những nhân tố sinh học

0:18:29.982,0:18:31.715
liên quan đến trầm cảm và lo lắng.

0:18:32.117,0:18:35.871
Nhưng nếu ta chỉ thấy [br]những nhân tố sinh học này

0:18:35.895,0:18:37.141
như tôi đã làm rất lâu,

0:18:37.165,0:18:41.230
và tôi cho rằng nền văn hóa này[br]đã ảnh hưởng rất nhiều đến tôi

0:18:41.254,0:18:45.111
điều mà ta gián tiếp nói với mọi người, [br]không ai cố ý cả

0:18:45.135,0:18:48.172
nhưng điều ta gián tiếp nói với mọi người

0:18:48.196,0:18:50.498
"Nỗi đau của bạn không là gì cả.

0:18:50.522,0:18:51.958
Nó chỉ là bị trục trặc thôi.

0:18:51.982,0:18:54.451
Nó như một vấn đề nhỏ [br]trong chương trình máy tính,

0:18:54.475,0:18:57.142
đó chỉ là một vấn đề [br]dây dẫn trong đầu bạn."

0:18:58.061,0:19:01.168
Nhưng tôi chỉ có thể thay đổi đời mình

0:19:01.192,0:19:05.257
khi tôi nhận ra trầm cảm [br]không phải là một trục trặc.

0:19:06.620,0:19:07.770
Nó là một dấu hiệu.

0:19:08.684,0:19:10.691
Bệnh trầm cảm là một dấu hiệu.

0:19:11.077,0:19:12.918
Nó nói cho bạn điều gì đó.

0:19:12.942,0:19:17.553
(Tiếng vỗ tay)

0:19:17.577,0:19:19.966
Ta cảm thấy thế này vì nhiều lý do,

0:19:19.990,0:19:22.705
và rất khó để họ nhận ra[br]khi mắc trầm cảm --

0:19:22.729,0:19:25.339
Tôi hiểu rất rõ điều đó [br]từ trải nghiệm cá nhân.

0:19:25.363,0:19:28.846
Nhưng với sự giúp đỡ đúng, [br]ta có thể hiểu được các vấn đề này

0:19:28.870,0:19:31.344
và ta có thể khắc phục chúng cùng nhau.

0:19:31.368,0:19:32.560
Nhưng để làm điều đó,

0:19:32.584,0:19:34.322
bước đầu tiên

0:19:34.346,0:19:36.964
là phải ngừng công kích các dấu hiệu này

0:19:36.988,0:19:41.180
bằng việc coi chúng là sự yếu đuối, [br]điên khùng hay chỉ là vấn đề sinh học,

0:19:41.204,0:19:43.139
của một nhóm người.

0:19:43.163,0:19:46.789
Ta cần phải lắng nghe những dấu hiệu này,

0:19:46.813,0:19:50.085
vì chúng đang nói với ta những [br]điều ta thực sự phải nghe.

0:19:50.514,0:19:55.537
Chỉ khi ta thực sự [br]lắng nghe các dấu hiệu này,

0:19:55.561,0:19:59.576
công nhận và tôn trọng chúng,

0:19:59.600,0:20:01.847
khi đó ta mới có thể nhìn ra

0:20:01.871,0:20:06.029
những giải pháp tự do, [br]lành mạnh và sâu sắc hơn.

0:20:07.133,0:20:11.206
Những khó khăn đang chờ đợi xung quanh ta.

0:20:11.585,0:20:12.766
Xin cảm ơn.

0:20:12.790,0:20:16.478
(Tiếng vỗ tay)