WEBVTT

00:00:00.901 --> 00:00:04.832
Afrika'daki, kayıt dışı marketler
basmakalıp bir şekilde

00:00:04.856 --> 00:00:07.133
karmakarışık ve cansız görülmektedir.

00:00:07.234 --> 00:00:09.887
Çok negatif bir manaya gelen

00:00:09.911 --> 00:00:12.580
"kayıt dışı" tabiri, yere serilerek

00:00:12.604 --> 00:00:14.230
oluşturulan tezgâhlardan ibaret

00:00:14.254 --> 00:00:18.763
ve bu durumun varlığı, tek başına
gayriresmî pazarların günlük kâr marjına

00:00:18.787 --> 00:00:24.273
yüzde 40'tan yüzde 60'a kadar sahip olması

00:00:24.297 --> 00:00:27.133
ekonomiye ciddi zarar veriyor.

00:00:27.157 --> 00:00:31.459
Kayıt dışı ticaretin özüne bakarsak

00:00:31.483 --> 00:00:34.016
20 yıl geriye kadar giden

00:00:34.040 --> 00:00:38.991
Doğu Afrika ticaretinin bütün raporlarının

00:00:39.015 --> 00:00:40.826
kapsamlı haritasını ortaya koyduk.

00:00:40.850 --> 00:00:45.184
Kayıt dışı sektördeki ticareti neyin 
tuttuğunu ve sorunu

00:00:45.208 --> 00:00:49.370
anlamamızı sağlayan bir çalışmaydı.

NOTE Paragraph

00:00:49.990 --> 00:00:53.494
Son 20 yılda keşfettiğimiz şey,
hiç kimsenin,

00:00:53.518 --> 00:00:57.271
-kayıt dışı sektördeki
kaçakçılık ve kaçak mal ayrımındaki gibi-

00:00:57.295 --> 00:01:01.740
yasadışı mal ile domates, 
portakal veya meyveler gibi

00:01:01.764 --> 00:01:04.104
kayıt dışı yasal malların

00:01:04.128 --> 00:01:07.133
ne olduğunu ayırt edemediği.

00:01:07.697 --> 00:01:10.017
Bu ticaret (Savahilice'de biashara) suçunu

00:01:10.041 --> 00:01:15.239
kaçakçılık (Savahilice'de magendo) 
suçuyla kıyaslarsak;

00:01:15.263 --> 00:01:18.697
bu ticaret suçu,

00:01:18.721 --> 00:01:22.242
İngilizce'de bu bakış 
açılarına bakılmaksızın

00:01:22.266 --> 00:01:26.135
kayıt dışı sektörde

00:01:26.159 --> 00:01:31.752
her Afrika ülkesi'nin yıllık GSYİH'sine

00:01:31.776 --> 00:01:34.544
%60-80'lik katkı sağlayabilir,

00:01:34.568 --> 00:01:38.302
çünkü biz ekonomiyi yürüten

00:01:38.326 --> 00:01:40.900
mekanizmayı fark etmiyoruz.

NOTE Paragraph

00:01:40.924 --> 00:01:44.401
Kayıt dışı sektör, geleneksel resmî
ekonomiye veya yaygın bir ifade ile

00:01:44.425 --> 00:01:46.367
"modern" ekonomiye 4 katı oranla

00:01:46.391 --> 00:01:48.948
istihdam sağlıyor.

00:01:48.972 --> 00:01:52.438
En beceriksiz insanlara dahi

00:01:52.462 --> 00:01:56.159
iş ve gelir olanağı sağlıyor.

00:01:56.183 --> 00:01:59.819
Ama eski bir arabadan
kızartma makinesi yapabilir misin?

NOTE Paragraph

00:02:00.403 --> 00:02:03.864
İşte bu, bayanlar ve baylar,

00:02:03.888 --> 00:02:07.104
umutsuzca farkına varılmaya
ihtiyaç duyan şey.

00:02:07.128 --> 00:02:11.386
Günümüz akımları 
bunu suç saydığı sürece,

00:02:11.410 --> 00:02:12.637
bu karanlıktır,

00:02:12.661 --> 00:02:14.279
yasa dışıdır.

00:02:14.303 --> 00:02:18.763
Kayıt dışı ekonomiyi, küresel ya da resmî
ekonomi sistemlere dâhil edecek

00:02:18.787 --> 00:02:21.735
hiçbir girişim olmayacaktır.

NOTE Paragraph

00:02:22.968 --> 00:02:25.772
Tüm varsayımlarımızı altüst eden tüccar

00:02:25.796 --> 00:02:29.872
Teresia'nın hikâyesini anlatacağım.

00:02:29.896 --> 00:02:33.246
20 yıllık bir literatür çalışmasını
gözden geçirerek

00:02:33.270 --> 00:02:36.176
bütün basmakalıp düşünceleri
sorgulamamıza neden oldu.

00:02:37.675 --> 00:02:43.164
Teresia, Kenya ve Uganda sınırındaki 
Malaba kasabasında,

00:02:43.188 --> 00:02:45.284
bir ağacın altında kıyafet satardı.

00:02:45.876 --> 00:02:48.285
Bunun çok basit olduğunu 
düşünüyorsunuz, değil mi?

00:02:48.810 --> 00:02:51.467
Dallara yeni giysiler asar,

00:02:51.491 --> 00:02:54.423
tentemizi kurup yerleşirdik
ve müşteri beklerdik

00:02:54.447 --> 00:02:55.792
ve müşteri gelirdi.

00:02:55.816 --> 00:02:59.201
Literatüre göre,
araştırmamıza göre,

00:02:59.225 --> 00:03:00.943
o tam da olmasını beklediğimiz kişi,

00:03:00.943 --> 00:03:04.294
tamamıyla ticarete bağlı
yalnız bir anne,

00:03:04.318 --> 00:03:05.806
çocuklarına bakıyor.

NOTE Paragraph

00:03:07.092 --> 00:03:09.702
Peki varsayımlarımızı
tersine çeviren şey neydi?

00:03:09.726 --> 00:03:11.245
Bizi ne şaşırttı?

00:03:11.269 --> 00:03:14.991
Birincisi; Teresia ülkesine
her bir çalıştığı gün için

00:03:15.015 --> 00:03:16.846
vergi ödüyor,

00:03:16.870 --> 00:03:20.123
çünkü ağacın altında ticaret yapma
önceliğine sahip.

00:03:20.147 --> 00:03:22.198
7 yıldır bu işi yapıyor,

00:03:22.222 --> 00:03:24.144
fiş kesiyor,

00:03:24.560 --> 00:03:26.037
kayıtları tutuyor.

00:03:26.061 --> 00:03:29.228
Yolun köşesinde imkânları kısıtlı,


00:03:29.252 --> 00:03:30.599
zayıf Afrikalı kadın tüccarı

00:03:30.623 --> 00:03:36.439
marjinal olarak görmüyoruz.

00:03:36.463 --> 00:03:40.562
Onu, satış kayıtlarını tutan,

00:03:40.586 --> 00:03:46.907
Uganda'dan gelen malları satan

00:03:46.931 --> 00:03:49.246
ya da el arabasıyla hem malzeme getiren,

00:03:49.270 --> 00:03:53.132
hem de toplayan

00:03:53.156 --> 00:03:56.072
ya da gecenin bir vakti nakit toplamaya
gelen taşınabilir para

00:03:56.096 --> 00:03:57.524
acentası olarak görüyoruz.

00:03:57.548 --> 00:04:01.956
Teresia'nın Nairobi'den her ay getirttiği

00:04:01.980 --> 00:04:04.577
yeni kıyafetler için

00:04:04.601 --> 00:04:07.274
ortalama ne kadar 
harcadığını biliyor musunuz?

00:04:07.819 --> 00:04:10.009
1.500 Amerikan Doları.

00:04:10.525 --> 00:04:15.965
20.000 Amerikan Doları civarı, 
her yıl, ticari mal ve hizmetlere

00:04:15.989 --> 00:04:17.544
yatırılıyor.

00:04:17.568 --> 00:04:19.018
Bu Teresia,

00:04:19.042 --> 00:04:20.439
görünmez olan,

00:04:20.463 --> 00:04:21.743
saklı orta sınıf.

NOTE Paragraph

00:04:22.442 --> 00:04:26.535
Küçük girişimciler için yalnızca
ilk basamak,

00:04:26.559 --> 00:04:30.650
pazar kurulan bu kasabalarda mikro
işletmeler görülebilir.

00:04:30.674 --> 00:04:35.558
En azından Malaba'nın geniş sınırları
içerisinde, ilk basamakta.

00:04:36.523 --> 00:04:39.159
Tedarik zincirini ileriye taşıyan insanlar

00:04:39.183 --> 00:04:42.228
üç iş kolunu da kolayca idare ediyor,

00:04:42.252 --> 00:04:47.343
her ay 2.500 - 3.000 Amerikan Doları
yatırım yapıyorlar.

00:04:47.772 --> 00:04:51.752
Yani, sorunun bunun
suç sayılması olmadığı ortaya çıktı.

00:04:51.776 --> 00:04:56.421
Gerçekten de, fatura doldurduğunuz
kişi hakkında suçlamada bulunamazsınız.

00:04:56.957 --> 00:05:02.347
Onların yeteneklerini tanımadaki
yetersizliktir.

00:05:03.048 --> 00:05:07.044
Bankaların onları
mikro iş olarak tanıyacağı

00:05:07.068 --> 00:05:08.556
bir sistemi yok,

00:05:08.580 --> 00:05:11.158
bildiğiniz gibi,

00:05:11.182 --> 00:05:13.390
onun ağacının bir adresi yok.

NOTE Paragraph

00:05:13.912 --> 00:05:16.238
Yani tam ortada kapana kısılmıştı.

00:05:16.262 --> 00:05:18.693
Tahminlerimizin çatlağına düştü.

00:05:18.717 --> 00:05:22.256
Afrikalı kadın tüccarlara verilen
mikro kredileri biliyor musunuz?

00:05:22.646 --> 00:05:25.476
Ona 50 ya da 100 dolar kredi verecekler.

00:05:25.500 --> 00:05:27.106
Bu parayla ne yapacak?

00:05:27.130 --> 00:05:29.472
Her ay 10 katı fazlasını
sadece malzemelere

00:05:29.496 --> 00:05:31.098
harcayacak--

00:05:31.122 --> 00:05:33.409
ek hizmetlerden ya da 
destekleyici sistemlerden

00:05:33.433 --> 00:05:35.267
bahsetmiyoruz.

00:05:35.864 --> 00:05:39.452
Bunlar; orta sınıfı oluşturduğu söylenen

00:05:39.476 --> 00:05:42.330
ne dışlanmış düşük becerilere sahip
basma kalıp insanlarla,

00:05:42.330 --> 00:05:44.775
ne de beyaz yakalı ofis çalışanıyla

00:05:44.799 --> 00:05:46.660
ya da maaşlı memurlarla

00:05:46.684 --> 00:05:50.056
uyuşmaz.

NOTE Paragraph

00:05:50.080 --> 00:05:54.632
Bunun yerine; proto-SME dediğimiz

00:05:54.656 --> 00:05:58.451
işletmelerin üretken tohumları

00:05:58.475 --> 00:06:00.418
mekanizmayı çalıştırıyor.

00:06:00.442 --> 00:06:02.177
Masanıza yemeği koyarlar.

00:06:02.201 --> 00:06:05.274
Buradaki en ücra otelde bile
bu görünmez çalışanlar--

00:06:05.298 --> 00:06:08.750
kasaplar, aşçılar ve şamdancılar hepsi

00:06:08.774 --> 00:06:11.167
patates kızartmanızı yapan 
makineyi yapıyorlar

00:06:11.191 --> 00:06:12.727
ve yataklarınızı yapıyorlar.

00:06:12.727 --> 00:06:15.846
Bunlar, yolun her tarafındaki
sınırları aşıp ticaret yapan

00:06:17.037 --> 00:06:19.406
görünmez iş kadınlarıdır.

00:06:19.430 --> 00:06:22.348
Veri toplayanlar için son derece
görünmezlerdir.

00:06:22.704 --> 00:06:26.360
Kayıt dışı sektörle harmanlansalar da

00:06:26.384 --> 00:06:31.457
yasa dışı iş yapan kaçakçılar

00:06:31.481 --> 00:06:34.089
ve vergi kaçıranlarla

00:06:34.113 --> 00:06:36.144
çocuğunu üniversitede okutmak için masaya


00:06:36.168 --> 00:06:40.313
yemek koyan iş kadınlarını 
ayırt etmek zahmetli değildir.

NOTE Paragraph

00:06:40.337 --> 00:06:43.562
Gerçekten sormak istediğim bu.

00:06:43.586 --> 00:06:46.421
Bunu yaparak başlamalıyız.

00:06:46.868 --> 00:06:51.477
Meslekleri ve yetenekleri
tanıyarak başlayalım mı?

00:06:51.501 --> 00:06:56.125
Bunları tanıyarak kayıt dışı
ekonomiyi değiştirebiliriz.

00:06:56.149 --> 00:07:00.830
Sonra onlara kapı açarız.

00:07:00.854 --> 00:07:03.063
Böylece onları resmî sistemle,

00:07:03.087 --> 00:07:04.391
küresel sistemle,

00:07:04.415 --> 00:07:06.126
bütün sistemle bütünleştirebiliriz.

NOTE Paragraph

00:07:06.150 --> 00:07:07.714
Teşekkürler, bayanlar ve baylar.

NOTE Paragraph

00:07:07.738 --> 00:07:11.459
(Alkış)