[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:04.78,0:00:10.40,Default,,0000,0000,0000,,Sürekli değişen bir dünyada yaşıyoruz. Dialogue: 0,0:00:11.33,0:00:15.16,Default,,0000,0000,0000,,Sayısız insan mega şehirlere göç ediyor, Dialogue: 0,0:00:15.16,0:00:18.33,Default,,0000,0000,0000,,bulutlara ulaşan gökdelenlere ve Dialogue: 0,0:00:18.50,0:00:21.44,Default,,0000,0000,0000,,uçsuz bucaksız varoşlara doluşuyorlar. Dialogue: 0,0:00:21.44,0:00:25.76,Default,,0000,0000,0000,,Yiyecek ve yakıta duyulan \Ngözü dönmüş bir açlık, Dialogue: 0,0:00:25.77,0:00:28.50,Default,,0000,0000,0000,,öngörülemez iklim değişiklikleri; Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:35.09,Default,,0000,0000,0000,,ve tüm bunlar nüfusun halen artmakta olduğu\Nbir dünyada. Dialogue: 0,0:00:36.46,0:00:38.28,Default,,0000,0000,0000,,Kaygılanmalı mıyız? Dialogue: 0,0:00:38.28,0:00:41.52,Default,,0000,0000,0000,,Korkmalı mıyız? Dialogue: 0,0:00:42.66,0:00:46.10,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bunları nasıl anlamlandırmalıyız? Dialogue: 0,0:00:52.50,0:00:59.00,Default,,0000,0000,0000,,7 milyar insan şu bizim gezegende yaşıyor...\NNefis değil mi? Dialogue: 0,0:00:59.01,0:01:03.50,Default,,0000,0000,0000,,Yine de bazı insanlar dünya ve geleceği \Nhakkında düşündüklerinde panikliyorlar. Dialogue: 0,0:01:03.51,0:01:06.27,Default,,0000,0000,0000,,Bazısı da hiç düşünmemeyi tercih ediyor. Dialogue: 0,0:01:06.28,0:01:09.80,Default,,0000,0000,0000,,Bu akşam size dünyanın gerçekte ne durumda\Nolduğunu göstereceğim. Dialogue: 0,0:01:09.97,0:01:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Adım Hans Rosling, istatistikçiyim ve konum... Dialogue: 0,0:01:13.01,0:01:15.04,Default,,0000,0000,0000,,Durun, durun bir dakika... kapatmayın! Dialogue: 0,0:01:15.04,0:01:19.51,Default,,0000,0000,0000,,Size tüm ülkelerden gelen son verilerle dünyayı\Nyeni bir gözle görmeyi ögreteceğim. Dialogue: 0,0:01:19.51,0:01:22.65,Default,,0000,0000,0000,,Dünya nüfusun nasıl değiştiğini ve bugün\Nelimizdeki verilerin Dialogue: 0,0:01:22.66,0:01:27.62,Default,,0000,0000,0000,,geleceğimiz hakkında neler söylediğini \Nanlatacağım. Dialogue: 0,0:01:27.63,0:01:32.50,Default,,0000,0000,0000,,Önümüzde zor sınavlar olduğu şüphe götürmez Dialogue: 0,0:01:32.73,0:01:36.69,Default,,0000,0000,0000,,ancak gelecek o kadar da kasvetli değil Dialogue: 0,0:01:36.80,0:01:42.40,Default,,0000,0000,0000,,ve insanlık çoğunuzun düşündüğünden \Nçok daha iyi bir iş çıkartıyor. Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:45.40,Default,,0000,0000,0000,,Paniklemeyin! Dialogue: 0,0:01:45.50,0:01:47.30,Default,,0000,0000,0000,,Nüfus Hakkındaki Gerçekler Dialogue: 0,0:01:47.40,0:01:49.74,Default,,0000,0000,0000,,Sunan: Prof. Hans Rosling Dialogue: 0,0:01:51.50,0:01:53.35,Default,,0000,0000,0000,,Bebekler... Dialogue: 0,0:01:53.36,0:01:55.17,Default,,0000,0000,0000,,her biri çok kıymetli. Dialogue: 0,0:01:55.30,0:01:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakat birçok insan nüfus artışının kontrolden\Nçıktığını düşünüyor. Dialogue: 0,0:01:59.50,0:02:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Hatta nüfus bombası tabirini kullananlar\Nbile mevcut. Dialogue: 0,0:02:03.45,0:02:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Sizce haklılar mı? Dialogue: 0,0:02:08.00,0:02:11.81,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda nüfus olarak ne noktadayız? \NVe oraya nasıl geldik? Dialogue: 0,0:02:11.90,0:02:16.28,Default,,0000,0000,0000,,Size şimdiye kadar yaşamış tüm insanları \Nkapsayan tarihsel bilgileri aktaracağım. Dialogue: 0,0:02:16.34,0:02:20.20,Default,,0000,0000,0000,,Ya da en azından son 1000 içinde \Nyaşamış olanları. Dialogue: 0,0:02:20.25,0:02:21.70,Default,,0000,0000,0000,,Haydi başlayalım. Dialogue: 0,0:02:21.80,0:02:25.12,Default,,0000,0000,0000,,İşte size iki eksen. Dialogue: 0,0:02:25.12,0:02:33.19,Default,,0000,0000,0000,,Bu eksen yıl olarak zaman, bu da milyar olarak dünya nüfusu. Dialogue: 0,0:02:33.24,0:02:41.40,Default,,0000,0000,0000,,M.Ö. 10000 yılında, yani insanlar \Ntarım yapmaya ilk başladığında Dialogue: 0,0:02:41.42,0:02:45.34,Default,,0000,0000,0000,,arkeologlar dünya nüfusunun 10 milyon\Ncivarında olduğunu tahmin ediyor. Dialogue: 0,0:02:45.34,0:02:49.49,Default,,0000,0000,0000,,Bir düşünün: 10 milyon! Şu anki İsveç gibi! Dialogue: 0,0:02:49.49,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Sadece İsveçlilerin yaşadığı bir dünya! Dialogue: 0,0:02:53.41,0:03:01.38,Default,,0000,0000,0000,,Yüzyıllar sonra, daha çok çiftçi, yiyecek ve insan...\NBüyük imparatorluklar kuruluyor. Dialogue: 0,0:03:01.39,0:03:06.11,Default,,0000,0000,0000,,Mısır, Çin, Hindistan.. ve son olarak da\NAvrupa! Dialogue: 0,0:03:06.12,0:03:09.67,Default,,0000,0000,0000,,Nüfus artmaya devam ediyor, ama çok yavaşça. Dialogue: 0,0:03:09.68,0:03:13.77,Default,,0000,0000,0000,,Burada duruyorum, 1800 yılında. Dialogue: 0,0:03:13.78,0:03:19.97,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü 1800 yılında dünya nüfusu \N1 milyar oluyor. Dialogue: 0,0:03:19.98,0:03:28.69,Default,,0000,0000,0000,,Düşünün bir... Bütün bu zaman boyunca nüfus\Nartışı %1'in bile çok altındaydı. Dialogue: 0,0:03:28.70,0:03:35.46,Default,,0000,0000,0000,,Ama 1800 yılinda, sanayi devrimiyle beraber\Nherşey değişti ve nüfus hızla artmaya başladı. Dialogue: 0,0:03:35.50,0:03:39.31,Default,,0000,0000,0000,,100 yıldan kısa bir sürede 2 milyara ulaştı. Dialogue: 0,0:03:39.32,0:03:43.27,Default,,0000,0000,0000,,Sonra, ben okula giderken 3 milyar oldu. Dialogue: 0,0:03:43.28,0:03:49.66,Default,,0000,0000,0000,,Birçok insan "Gezegen daha fazla insanı kaldıramaz" dedi.\NUzmanlar bile... Dialogue: 0,0:03:49.68,0:03:52.13,Default,,0000,0000,0000,,Ama gerçekler şöyle gelişti... Dialogue: 0,0:03:52.13,0:03:58.61,Default,,0000,0000,0000,,4 milyar, 5 milyar, 6 milyar, 7 milyar olduk! Dialogue: 0,0:03:58.62,0:04:05.38,Default,,0000,0000,0000,,Düşünsenize! Dünya nüfusunun yarısı ben hayattayken eklendi. Dialogue: 0,0:04:05.41,0:04:08.99,Default,,0000,0000,0000,,ve rakamla artmaya devam ediyor. Dialogue: 0,0:04:10.41,0:04:15.60,Default,,0000,0000,0000,,Son yıllardaki nüfus artışı çoğunlukla\NAsya ülkelerinde oldu. Dialogue: 0,0:04:15.62,0:04:21.44,Default,,0000,0000,0000,,Mesela burası Bangladeş. Buradaki nüfus benim\Nömrümde üçe katlandı. Dialogue: 0,0:04:21.47,0:04:27.50,Default,,0000,0000,0000,,50 milyon iken 150 milyona çıktı. Dialogue: 0,0:04:28.29,0:04:32.78,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu\Nyerlerden biri. Dialogue: 0,0:04:32.79,0:04:40.03,Default,,0000,0000,0000,,15 milyon kişi oldukça kalabalık olan \Nbaşkent Dakar'da yaşıyor. Dialogue: 0,0:04:40.10,0:04:48.47,Default,,0000,0000,0000,,Burada insanlar, köyde veya şehirde olsun,\Nailelerin genişliği hakkında kaygılı. Dialogue: 0,0:04:48.94,0:04:52.15,Default,,0000,0000,0000,,Ama yeni bir Bangladeş doğuyor... Dialogue: 0,0:04:52.17,0:04:59.10,Default,,0000,0000,0000,,Khan ailesi gibi. Anne Taslima, kızları Tanjina \Nve küçük Sadia. Dialogue: 0,0:04:59.20,0:05:03.60,Default,,0000,0000,0000,,ve babaları Hannan. Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:07.30,Default,,0000,0000,0000,,Kadınların hazırlanması çok uzun sürüyor,\Nerkekler çok daha hızlı. Dialogue: 0,0:05:08.50,0:05:12.80,Default,,0000,0000,0000,,Madem elinle silecektin, niye makyaj yaptın? Dialogue: 0,0:05:14.18,0:05:17.74,Default,,0000,0000,0000,,Hem Taslima, hem de Hannan \Ngeniş ailelerden geliyor. Dialogue: 0,0:05:17.74,0:05:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Ama yalnızca iki çocuk yapmaya \Nkarar vermişler. Dialogue: 0,0:05:21.70,0:05:25.40,Default,,0000,0000,0000,,Bangladeş'te, her yerde duyduğunuz \Nbir slogan var. Dialogue: 0,0:05:26.20,0:05:29.30,Default,,0000,0000,0000,,"En fazla iki çocuk - hatta en iyisi bir!" Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.60,Default,,0000,0000,0000,,İyi ki iki çocuğum var Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:39.50,Default,,0000,0000,0000,,daha fazlasına para yetiştiremezdim. Dialogue: 0,0:05:39.90,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,İki çocuğuma da istediklerini alabiliyorum. Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:50.30,Default,,0000,0000,0000,,Cebimde beş kuruşum kalmadı! Dialogue: 0,0:05:50.81,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Taslima ve Hannan büyük ailelerden \Nuzaklaşan kültürel değişimin parçası. Dialogue: 0,0:05:56.01,0:05:59.73,Default,,0000,0000,0000,,Hatta Taslima için aynı zamanda bu bir iş. Dialogue: 0,0:05:59.74,0:06:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Devletin Aile Planlama Hizmetlerinde çalışıyor. Dialogue: 0,0:06:03.53,0:06:06.58,Default,,0000,0000,0000,,Her kasabada onun gibi kadınlar var. Dialogue: 0,0:06:06.69,0:06:14.30,Default,,0000,0000,0000,,Kapı kapı dolaşıp, başkalarının da az çoçuk\Nyapmasına yardımcı oluyor. Dialogue: 0,0:06:15.00,0:06:16.60,Default,,0000,0000,0000,,En son ne zaman regl oldun? Dialogue: 0,0:06:16.90,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,22sinde. Dialogue: 0,0:06:19.30,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Hiç bir doğum kontrolü metodu \Nkullanmıyor musun? Dialogue: 0,0:06:21.50,0:06:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Hamile kalman sorun yaratmaz mı? Dialogue: 0,0:06:23.60,0:06:25.90,Default,,0000,0000,0000,,Pek kolay hamile kalmıyorum. Dialogue: 0,0:06:26.40,0:06:28.40,Default,,0000,0000,0000,,Ama zaten iki çocuğun var. Dialogue: 0,0:06:28.80,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Hastahaneye gidecek zamanım yok. Dialogue: 0,0:06:31.50,0:06:35.62,Default,,0000,0000,0000,,Taslima tavsiye, manevi destek ve en önemlisi Dialogue: 0,0:06:35.85,0:06:38.40,Default,,0000,0000,0000,,birkaç çeşit gebelik önleyici sunuyor. Dialogue: 0,0:06:39.80,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Üç kızın var, gerçekten daha çocuk \Nistiyor musun? Dialogue: 0,0:06:45.20,0:06:46.40,Default,,0000,0000,0000,,Valla, babasına bakar. Dialogue: 0,0:06:46.50,0:06:50.20,Default,,0000,0000,0000,,Ama doğuran sensin, niye karar ona kalıyor? Dialogue: 0,0:06:50.60,0:06:53.20,Default,,0000,0000,0000,,Acısını sen çekeceksin, o değil. Dialogue: 0,0:06:53.70,0:06:55.12,Default,,0000,0000,0000,,Haksız mıyım? Dialogue: 0,0:06:55.90,0:06:59.60,Default,,0000,0000,0000,,Tamam acısını ben çekiyorum ama \Nerkek istiyor, ne yapayım? Dialogue: 0,0:07:00.00,0:07:04.60,Default,,0000,0000,0000,,Bak bu hapı regl'in başladığında al. Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:13.30,Default,,0000,0000,0000,,Eğitimsiz olanlara ulaşmak çok daha zor oluyor. Dialogue: 0,0:07:13.70,0:07:16.20,Default,,0000,0000,0000,,Ama yavaş yavaş fikirlerini değiştiriyoruz. Dialogue: 0,0:07:17.27,0:07:23.47,Default,,0000,0000,0000,,Peki doğum oranlarını düşürmede Taslima ve \NBangladeş ne kadar başarılı? Dialogue: 0,0:07:23.49,0:07:26.09,Default,,0000,0000,0000,,Yani kadın başına doğan bebek sayısı nedir? Dialogue: 0,0:07:26.11,0:07:28.91,Default,,0000,0000,0000,,Dünyadan gelen verileri herkesin \Nanlayabileceği bir şekilde sunmak Dialogue: 0,0:07:28.91,0:07:33.72,Default,,0000,0000,0000,,için İsveç'te Gapminder derneğini kurduk. Dialogue: 0,0:07:33.75,0:07:37.71,Default,,0000,0000,0000,,Böylece size Bangladeş'te \Nne olduğunu gösterebilirim. Dialogue: 0,0:07:37.72,0:07:41.38,Default,,0000,0000,0000,,Yatay eksen kadın başına çocuk sayısı. Dialogue: 0,0:07:41.43,0:07:44.85,Default,,0000,0000,0000,,1,2'den başlıyor, \Nta 7'ye 8'e kadar gidiyor. Dialogue: 0,0:07:44.87,0:07:48.94,Default,,0000,0000,0000,,düşey eksende ise yaşam beklentisi var, Dialogue: 0,0:07:48.94,0:07:53.56,Default,,0000,0000,0000,,doğan bir bebeğin ortalama \Nkaç yaşına kadar yaşayacağı. Dialogue: 0,0:07:53.69,0:07:56.11,Default,,0000,0000,0000,,30'dan başlayıp 90'a kadar gidiyor. Dialogue: 0,0:07:56.11,0:08:00.09,Default,,0000,0000,0000,,1972'den başlıyoruz. Dialogue: 0,0:08:00.12,0:08:04.97,Default,,0000,0000,0000,,Bangladeş için önemli bir sene. \NBağımsızlıklarını kazandıkları sene. Dialogue: 0,0:08:04.98,0:08:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Bangladeş o zaman ta buradaymış, Dialogue: 0,0:08:08.50,0:08:11.49,Default,,0000,0000,0000,,kadın başına ortalama 7 bebek, Dialogue: 0,0:08:11.52,0:08:14.95,Default,,0000,0000,0000,,yaşam beklentisi ise 50 yıldan kısa. Dialogue: 0,0:08:14.98,0:08:17.34,Default,,0000,0000,0000,,Peki bağımsızlıktan sonra ne oldu? Dialogue: 0,0:08:17.39,0:08:22.31,Default,,0000,0000,0000,,Yaşam beklentisi uzadı mı? Çocuk sayısı azaldı mı? Dialogue: 0,0:08:22.33,0:08:25.00,Default,,0000,0000,0000,,İşte veriler burada. Bangladeş'i başlatıyorum. Dialogue: 0,0:08:25.01,0:08:28.67,Default,,0000,0000,0000,,Beklendiği gibi, yaşam beklentisi uzuyor ve\Nbebek sayısı azalıyor... 6... 5... Dialogue: 0,0:08:28.68,0:08:30.94,Default,,0000,0000,0000,,yaşam daha da uzadı... 4... 3... Dialogue: 0,0:08:30.94,0:08:37.44,Default,,0000,0000,0000,,ve bugüne geldiğimizde neredeyse 2. \NTam olarak 2,2. Yaşam beklentisi ise 70 yıl. Dialogue: 0,0:08:37.48,0:08:43.32,Default,,0000,0000,0000,,İnanılmaz bir şey! 40 yılda Bangladeş Dialogue: 0,0:08:43.36,0:08:48.13,Default,,0000,0000,0000,,7 çocuktan, 6... 5... 4... 3... 2... Dialogue: 0,0:08:48.15,0:08:52.25,Default,,0000,0000,0000,,Bangladeş'te bir mucize gerçekleşmiş! Dialogue: 0,0:08:52.30,0:08:56.69,Default,,0000,0000,0000,,Peki Bangladeş bu konuda yalnız mı? \NSize tüm dünyayı göstereceğim. Dialogue: 0,0:08:56.70,0:09:02.38,Default,,0000,0000,0000,,50 sene geriye gideceğim, 1963 yılına. Dialogue: 0,0:09:02.39,0:09:04.86,Default,,0000,0000,0000,,İşte tüm ülkeler. Dialogue: 0,0:09:04.89,0:09:13.04,Default,,0000,0000,0000,,Bu yeşiller Amerika, kuzey ve güney. \NSarılar Avrupa, doğu ve batı. Dialogue: 0,0:09:13.05,0:09:20.92,Default,,0000,0000,0000,,Mavi Afrika, Sahra çölünün kuzeyi ve güneyi.\NKırmızı ise Asya, Avrustralya ve Yeni Zelanda da dahil. Dialogue: 0,0:09:20.99,0:09:25.40,Default,,0000,0000,0000,,Baloncuğun boyutu nüfusu gösteriyor. \NBakın: Dialogue: 0,0:09:25.43,0:09:31.64,Default,,0000,0000,0000,,Şu iri olanlar Çin ve Hindistan. \NBangladeş de hemen arkalarında. Dialogue: 0,0:09:32.12,0:09:38.21,Default,,0000,0000,0000,,1963'te kadın başına ortalama doğan bebek \Nsayısı dünyada 5'ti. Dialogue: 0,0:09:38.29,0:09:41.70,Default,,0000,0000,0000,,Ama bölünmüş bir dünyaydı, \Ngörebiliyor musunuz? Dialogue: 0,0:09:41.80,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki ülkeler, gelişmiş ülkeler\Nküçük ailelere ve uzun yaşamlara sahipken, Dialogue: 0,0:09:49.07,0:09:55.34,Default,,0000,0000,0000,,buradaki gelişmekte olan ülkeler\Nbüyük ailelere ve kısa yaşamlara sahipti. Dialogue: 0,0:09:55.35,0:09:57.83,Default,,0000,0000,0000,,Arada pek ülke yoktu. Dialogue: 0,0:09:57.84,0:10:00.08,Default,,0000,0000,0000,,Ama şimdi ne olduğunu göreceğiz. Dialogue: 0,0:10:00.09,0:10:02.33,Default,,0000,0000,0000,,Dünyayı başlatıyorum. Dialogue: 0,0:10:02.40,0:10:03.99,Default,,0000,0000,0000,,Haydi bakalım... Dialogue: 0,0:10:03.100,0:10:07.89,Default,,0000,0000,0000,,İşte Çin, koca baloncuk sağlıkta ileri\Ngidiyor. Dialogue: 0,0:10:07.90,0:10:10.97,Default,,0000,0000,0000,,Sonra aile planlaması başlıyor ve \Naileler küçülmeye başlıyor. Dialogue: 0,0:10:10.99,0:10:13.90,Default,,0000,0000,0000,,Şu büyük yeşil şey Meksika,\No da bu tarafa doğru geliyor. Dialogue: 0,0:10:14.10,0:10:16.96,Default,,0000,0000,0000,,Burası Meksika, yine yeşil Latin Amerika. Dialogue: 0,0:10:16.97,0:10:22.17,Default,,0000,0000,0000,,Hindistan da takip ediyor. Büyük kırmızı\Nbaloncuklar Asya ülkeleri. Dialogue: 0,0:10:22.20,0:10:25.44,Default,,0000,0000,0000,,Birçok Afrikalı hala kadın başına yüksek \Nbebek sayısında. Dialogue: 0,0:10:25.44,0:10:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Sonra Bangladeş, Hindistan'ı bebek\Nsayısında solluyor. Dialogue: 0,0:10:29.70,0:10:33.36,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de bütün ülkeler yukarı, buraya doğru\Nkaymaya başladı. Afrika bile. Dialogue: 0,0:10:33.44,0:10:36.50,Default,,0000,0000,0000,,Of! Bu Haiti'deki depremdi! Dialogue: 0,0:10:36.52,0:10:41.54,Default,,0000,0000,0000,,Ve sonunda herkes yukarılara geliyor.\NAmma değişti ha! Dialogue: 0,0:10:42.08,0:10:47.58,Default,,0000,0000,0000,,Bugün dünya ortalaması 2,5. Dialogue: 0,0:10:47.59,0:10:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Elli yıl önce ortalama 5'ti Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:59.16,Default,,0000,0000,0000,,Dünya değişti ve kadın başına ortalama\Nbebek sayısı 5'ten 2,5'a düştü. Dialogue: 0,0:10:59.17,0:11:04.19,Default,,0000,0000,0000,,Ve hala da düşmeye devam ediyor.\NNe büyük bir fark! Dialogue: 0,0:11:04.22,0:11:11.30,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar Bangladeş ve benzeri ülkelerin \Nbirer nüfus bombası olduğunu düşünüyor. Dialogue: 0,0:11:11.37,0:11:13.49,Default,,0000,0000,0000,,Bu düşüncenin iter tutar yanı yok. Dialogue: 0,0:11:13.56,0:11:17.46,Default,,0000,0000,0000,,Ülkelerini bu taraftan ta bu tarafa, Dialogue: 0,0:11:17.47,0:11:23.74,Default,,0000,0000,0000,,küçük aile ve sağlıklı bir yaşama \Nbirkaç on yıl içinde taşıyan, Dialogue: 0,0:11:23.81,0:11:28.71,Default,,0000,0000,0000,,Taslima hanım gibi sağlık görevlileri\Nbence günümüzün kahramanlarıdır! Dialogue: 0,0:11:28.78,0:11:32.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu inanılmaz bir değişim. Dialogue: 0,0:11:32.34,0:11:36.06,Default,,0000,0000,0000,,Artık bölünmüş bir dünyada yaşamıyoruz. Dialogue: 0,0:11:36.54,0:11:41.80,Default,,0000,0000,0000,,Peki insanlar bunun ne kadar farkında? Dialogue: 0,0:11:41.82,0:11:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Gapminder'da verileri göstermenin yanında,\Ninsanların bilgilerini de ölçüyoruz. Dialogue: 0,0:11:50.52,0:11:56.79,Default,,0000,0000,0000,,İlk anketi İsveç'te yaptık. \NSonuçlar asap bozucuydu! Dialogue: 0,0:11:56.80,0:12:04.43,Default,,0000,0000,0000,,İkinci anketi İngiltere'de yaptık. \Nİngilizler her yerde olduğundan daha Dialogue: 0,0:12:04.50,0:12:06.92,Default,,0000,0000,0000,,iyi bir sonuç çıkacağını düşündük. Dialogue: 0,0:12:06.95,0:12:12.90,Default,,0000,0000,0000,,İlk sorduğumuz soru şuydu: Bangladeş'te \Nkadınlar ortalama kaç çocuk doğuruyordur? Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:19.30,Default,,0000,0000,0000,,2,5, 3,5, 4,5 ve 5,5 şıklarını sunduk. Dialogue: 0,0:12:19.50,0:12:22.45,Default,,0000,0000,0000,,İngiltere anketinin sonucu bu. Dialogue: 0,0:12:28.46,0:12:33.42,Default,,0000,0000,0000,,Zaten doğru cevabı biliyorsunuz.\NCevap 2,5. Dialogue: 0,0:12:33.45,0:12:37.51,Default,,0000,0000,0000,,İngilizlerin sadece %12'si \Ndoğru cevabı seçti. Dialogue: 0,0:12:37.52,0:12:43.49,Default,,0000,0000,0000,,Biz de belki eğitimsiz kişiler sonuçları\Naşağı çekiyordur diye düşündük. Dialogue: 0,0:12:43.50,0:12:49.53,Default,,0000,0000,0000,,Sadece iyi İngiliz üniversitelerinden \Nmezun olanları seçip değerlendirdik. Dialogue: 0,0:12:49.54,0:12:55.63,Default,,0000,0000,0000,,İşte sonuç bu: Dialogue: 0,0:12:57.54,0:13:00.78,Default,,0000,0000,0000,,Ortalamadan bile kötü! Dialogue: 0,0:13:00.80,0:13:04.93,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi İngilizler dünyayı pek tanımıyor\Ndemek ki diye düşünebilirsiniz. Dialogue: 0,0:13:04.95,0:13:07.18,Default,,0000,0000,0000,,Hayır, hayır! Dialogue: 0,0:13:07.20,0:13:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Bu soruyu şempanzelere \Nsorsaydık ne olurdu? Dialogue: 0,0:13:11.70,0:13:18.02,Default,,0000,0000,0000,,Şıkları muzların üzerine yazıp \Nher birine birer muz seçtirsem? Dialogue: 0,0:13:18.04,0:13:20.92,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç böyle olurdu. Dialogue: 0,0:13:20.95,0:13:23.77,Default,,0000,0000,0000,,Tabi şempanzelerin Bangladeş\Nhakkında hiç bir fikri yok. Dialogue: 0,0:13:29.05,0:13:34.49,Default,,0000,0000,0000,,Ama rastgele yaptıkları tercihlerle, \Nİngilizleri ikiye katlayabilirler. Dialogue: 0,0:13:35.62,0:13:42.50,Default,,0000,0000,0000,,İngilizlerin yarısından fazlası 4,5'tan \Nyüksek olduğunu düşünüyor. Dialogue: 0,0:13:43.15,0:13:48.70,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki problem bilgisizlik değil, \Ntamamen önyargı. Dialogue: 0,0:13:48.80,0:13:52.30,Default,,0000,0000,0000,,İngilizler cevabın 2,5 olduğunu bile hayal edemiyorlar. Dialogue: 0,0:13:52.32,0:13:57.73,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bugün bu sayı 2,2 olmuş durumda. Dialogue: 0,0:13:57.73,0:14:04.89,Default,,0000,0000,0000,,İngilizler'in Taslima ve ailesinin bugün Bangladeş'teki en yaygın aile boyutu olduğundan habersiz. Dialogue: 0,0:14:04.91,0:14:12.12,Default,,0000,0000,0000,,Ve sadece orası değil, \NBrezilya'da iki çocuklu aileler. Dialogue: 0,0:14:12.15,0:14:16.09,Default,,0000,0000,0000,,Vietnam, iki çocuk. Dialogue: 0,0:14:16.10,0:14:21.66,Default,,0000,0000,0000,,Hatta ve hatta Hindistan'da bile en yaygın \Nçocuk sayısı iki. Dialogue: 0,0:14:21.67,0:14:26.22,Default,,0000,0000,0000,,Afrika kıtasında da Adis Ababa gibi büyük \Nşehirlere giderseniz, Dialogue: 0,0:14:26.60,0:14:29.59,Default,,0000,0000,0000,,kadın başına düşen çocuk sayısı 2'den az. Dialogue: 0,0:14:29.60,0:14:34.21,Default,,0000,0000,0000,,Müslüman, Budist, Hindu, Hristiyan... Dialogue: 0,0:14:34.23,0:14:39.40,Default,,0000,0000,0000,,Her din, her kültür ve her kıtada Dialogue: 0,0:14:39.40,0:14:41.02,Default,,0000,0000,0000,,iki çocuklu aileler yaygınlaşıyor. Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:45.68,Default,,0000,0000,0000,,Büyük ailelerden iki çocuklu \Nailelere geçiş benim Dialogue: 0,0:14:45.70,0:14:51.20,Default,,0000,0000,0000,,ömrümde gerçekleşen en önemli\Ndünya olaylarından biri. Dialogue: 0,0:14:51.23,0:14:54.50,Default,,0000,0000,0000,,İnsan tarihinde benzeri görülmemiş bir şey! Dialogue: 0,0:14:59.60,0:15:02.52,Default,,0000,0000,0000,,Yine Bangladeş'e dönüyoruz. Dialogue: 0,0:15:02.80,0:15:09.87,Default,,0000,0000,0000,,Büyük ailelerden, küçük ailelere giden\Nbu sürecin sebeplerine bakalım. Dialogue: 0,0:15:10.50,0:15:17.69,Default,,0000,0000,0000,,Bugün müslüman Bangladeş'teki neredeyse tüm kızlar, \N15 yaşındaki Tanjina gibi okula gidiyor. Dialogue: 0,0:15:17.76,0:15:24.69,Default,,0000,0000,0000,,Ailelerin kızlarını ortaöğretime devam ettirmesi\Niçin devlet maddi yardım bile yapıyor. Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:31.40,Default,,0000,0000,0000,,Tanjina'nın okulunda kız sayısı, oğlan sayısını\Ngeçmiş durumda. Dialogue: 0,0:15:33.50,0:15:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Bu nasıl bir aile? Dialogue: 0,0:15:36.40,0:15:37.70,Default,,0000,0000,0000,,Büyük bir aile! Dialogue: 0,0:15:38.00,0:15:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Yiyecek sıkıntısı çekecekler mi?\NEvet! Dialogue: 0,0:15:40.90,0:15:43.55,Default,,0000,0000,0000,,Bu dersin amacını anlamanız\Nmümkün değil. Dialogue: 0,0:15:44.60,0:15:47.80,Default,,0000,0000,0000,,Bu nasıl bir aile?\NKüçük bir aile. Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Sıkıntı çekecekler mi? Dialogue: 0,0:15:49.60,0:15:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Hayır! Dialogue: 0,0:15:51.10,0:15:57.50,Default,,0000,0000,0000,,Eğitim oldukça etkili. Bangladeş'li kadınlar\Niçin yeni olanaklar da doğuruyor. Dialogue: 0,0:15:57.92,0:16:04.73,Default,,0000,0000,0000,,Eşitsizlik devam ediyor olsa da, iş\Nolanakları artıyor. Tanjina'nın gözü yüksekte. Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Okula gitmeyi seviyorum. Dialogue: 0,0:16:09.00,0:16:12.20,Default,,0000,0000,0000,,Annemin zamanında erkenden evlenirlermiş. Dialogue: 0,0:16:12.40,0:16:14.50,Default,,0000,0000,0000,,Okumaya fırsatları olmamış. Dialogue: 0,0:16:15.20,0:16:19.95,Default,,0000,0000,0000,,Ama şimdi biz doktor veya \Nmühendis olabiliyoruz. Dialogue: 0,0:16:20.13,0:16:24.98,Default,,0000,0000,0000,,Genç kızlar her geçen gün, hayatlarının \Nne kadar farklı olabileceğini daha iyi görüyor. Dialogue: 0,0:16:26.50,0:16:30.70,Default,,0000,0000,0000,,17 yaşında nasıl evlendin anlamıyorum. Dialogue: 0,0:16:30.80,0:16:34.50,Default,,0000,0000,0000,,İki sene sonra evlenmeyi hayal bile edemiyorum. Dialogue: 0,0:16:34.50,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,İmkansız geliyor. Dialogue: 0,0:16:36.80,0:16:38.70,Default,,0000,0000,0000,,O zamanlar bunun önemini anlamıyorduk.\N Dialogue: 0,0:16:39.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi insanlar daha akıllıca \Nkarar veriyor. Dialogue: 0,0:16:42.70,0:16:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Sen ne zaman evlenmeyi düşünüyorsun? Dialogue: 0,0:16:47.50,0:16:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Yirmi beş. Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:53.30,Default,,0000,0000,0000,,Önce okulu bitirip \Nbir iş bulacağım. Dialogue: 0,0:16:54.10,0:16:56.40,Default,,0000,0000,0000,,Doktor olduktan sonra evleneceğim. Dialogue: 0,0:16:56.90,0:16:58.80,Default,,0000,0000,0000,,Çok akıllısın! Dialogue: 0,0:17:03.30,0:17:09.46,Default,,0000,0000,0000,,Taslima'nın kızlarının geleceği hakkında\Nbu kadar umutlu olduğunu görmek çok güzel. Dialogue: 0,0:17:09.46,0:17:15.08,Default,,0000,0000,0000,,Bangladeş'teki bu değişimi sağlayan \Nçok önemli bir faktör var. Dialogue: 0,0:17:15.09,0:17:19.50,Default,,0000,0000,0000,,Çocuk ölümlerinde ciddi bir azalma. Dialogue: 0,0:17:24.21,0:17:30.06,Default,,0000,0000,0000,,Müslümanların oruç tuttuğu \NRamazan ayındayız. Dialogue: 0,0:17:30.12,0:17:37.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu kutsal ayda, Hanan ailesine \Naile mezarlığını temizlemekte yardımcı oluyor. Dialogue: 0,0:17:37.90,0:17:40.20,Default,,0000,0000,0000,,Toprağa ellerinde bastır. Dialogue: 0,0:17:40.32,0:17:47.96,Default,,0000,0000,0000,,Hannan'ın üç kardeşi çok küçükken ölmüş.\NMezarları burada. Dialogue: 0,0:17:48.50,0:17:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Kızamıktan ölmüşler. Dialogue: 0,0:17:51.20,0:17:54.40,Default,,0000,0000,0000,,Çok ağladık, perişan olduk. Dialogue: 0,0:17:55.00,0:17:57.50,Default,,0000,0000,0000,,Doktor olsaydı tedavi edilebilirlerdi Dialogue: 0,0:17:57.70,0:17:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Belki biri hayatta kalırdı Dialogue: 0,0:17:59.50,0:18:02.80,Default,,0000,0000,0000,,Nasıl unuturum? Yaşadığım sürece onları\Nhatırlayacağım. Dialogue: 0,0:18:03.09,0:18:06.08,Default,,0000,0000,0000,,Hannan'ın ailesi genç bir çiftken, \NBangladeş'te her 5 çocuktan 1'i Dialogue: 0,0:18:06.24,0:18:11.97,Default,,0000,0000,0000,,5 yaşına gelemeden ölüyordu. Dialogue: 0,0:18:11.98,0:18:17.48,Default,,0000,0000,0000,,Bütün aileler bir ya da daha fazla \Nçocuğunu kaybetme korkusuyla yaşıyordu. Dialogue: 0,0:18:18.40,0:18:21.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden sürekli çocuk yapıyorlardı. Dialogue: 0,0:18:21.80,0:18:24.50,Default,,0000,0000,0000,,Biri ölürse diğeri yalnız kalmasın diye. Dialogue: 0,0:18:25.30,0:18:27.40,Default,,0000,0000,0000,,O zamanlar öyleydi. Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:33.30,Default,,0000,0000,0000,,O zamanlar çok çocuk sahibi olduklarını, \Nya da çocukların geleceğini düşünmüyorlardı. Dialogue: 0,0:18:36.38,0:18:44.50,Default,,0000,0000,0000,,Son bir kaç on yılda Bangladeş temel sağlık,\Nözellikle de çocuk ölümleri konusunda çok yol katetti. Dialogue: 0,0:18:44.51,0:18:48.50,Default,,0000,0000,0000,,Aşılama, enfeksiyonların tedavisi ve \Ndaha iyi beslenme ve hijyen Dialogue: 0,0:18:48.50,0:18:51.26,Default,,0000,0000,0000,,milyonlarca çocuğun hayatını kurtardı. Dialogue: 0,0:18:51.99,0:18:57.24,Default,,0000,0000,0000,,Ebeveynler de çocuklarının artık \Nölmediğini görünce Dialogue: 0,0:18:57.27,0:19:02.04,Default,,0000,0000,0000,,aile planlamanın önündeki en büyük\Nengel kalkmış oldu. Dialogue: 0,0:19:02.07,0:19:08.50,Default,,0000,0000,0000,,Dakar'ın varoşlarında bile kadınlar artık\Nortalama 2 çocuk yapıyor. Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:16.52,Default,,0000,0000,0000,,Çocuk ölümlerindeki azalma \Nher şeyi değiştiriyor. Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Tarihe geri dönelim. Dialogue: 0,0:19:18.95,0:19:24.79,Default,,0000,0000,0000,,1800'den önce nüfus artışı \Nniçin bu kadar yavaştı? Dialogue: 0,0:19:24.81,0:19:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Tarih boyunca tüm kayıtlar bize\N2 ebeveynin ortama Dialogue: 0,0:19:30.01,0:19:33.79,Default,,0000,0000,0000,,6 çocuğu olduğunu gösteriyor. Dialogue: 0,0:19:33.81,0:19:38.71,Default,,0000,0000,0000,,İyi de öyleyse nüfus niçin hızla artmıyor? Dialogue: 0,0:19:38.74,0:19:47.36,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü o çocukların 1... 2... 3... 4 tanesi\Nkendisi çocuk yapamadan ölüyor. Dialogue: 0,0:19:47.38,0:19:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Geçmişteki insanların doğayla uyum içinde\Nyaşadıkları bir yalan. Dialogue: 0,0:19:51.92,0:19:55.06,Default,,0000,0000,0000,,Doğayla uyum içinde ölüyorlardı. Dialogue: 0,0:19:55.70,0:19:59.09,Default,,0000,0000,0000,,Tam bir trajediydi. Dialogue: 0,0:19:59.12,0:20:02.100,Default,,0000,0000,0000,,Ama sanayi devrimiyle bu durum değişti. Dialogue: 0,0:20:03.01,0:20:10.64,Default,,0000,0000,0000,,Daha yüksek maaşlar, bol yiyecek, daha iyi hijyen,\Nmusluk suyu, sabun, tıptaki gelişmeler... Dialogue: 0,0:20:10.68,0:20:16.62,Default,,0000,0000,0000,,Bütüm bu gelişmeler nasıl nüfusun artmasını sağladı?\NDaha çok çocuk yaptıklarından mı? Dialogue: 0,0:20:16.67,0:20:26.69,Default,,0000,0000,0000,,Hayır! 1963'te ben okuldayken, kadın başına çocuk\Nsayısı biraz azalarak 5'e düşmüştü. Dialogue: 0,0:20:26.70,0:20:31.89,Default,,0000,0000,0000,,Nüfustaki hızlı artışın sebebi çocuk \Nölümlerindeki azalma oldu. Dialogue: 0,0:20:31.90,0:20:35.02,Default,,0000,0000,0000,,Artık 4 çocuk hayatta kalıyordu. Dialogue: 0,0:20:35.10,0:20:39.82,Default,,0000,0000,0000,,Ama hala 5 çocuktan birinin ölüyor olması\Ndehşet vericiydi. Dialogue: 0,0:20:39.85,0:20:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Birçok ülke ancak son birkaç on yılda çocuk\Nölümleri ve aile planlaması yolunda büyük adımlar attı. Dialogue: 0,0:20:49.50,0:20:52.55,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda yeni bir denge noktasına geliyoruz. Dialogue: 0,0:20:52.58,0:20:58.71,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu çok hoş bir denge noktası. \N2 ebeveyne, 2'si de hayatta kalan 2 çocuk. Dialogue: 0,0:20:58.75,0:21:01.73,Default,,0000,0000,0000,,Ailelerimiz artık çok mutlu bir dengede. Dialogue: 0,0:21:01.73,0:21:05.90,Default,,0000,0000,0000,,Artık dünyadaki en yaygın aile durumu bu. Dialogue: 0,0:21:05.90,0:21:09.49,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu nasıl bir geleceğe işaret ediyor? Dialogue: 0,0:21:09.51,0:21:13.37,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi size Birleşmiş Milletler'in nüfus bölümünde\Nçalışan en iyi demografların hazırladığı Dialogue: 0,0:21:13.37,0:21:19.21,Default,,0000,0000,0000,,en güvenilir gelecek tahminini göstereceğim. Dialogue: 0,0:21:19.41,0:21:20.87,Default,,0000,0000,0000,,Şöyle bir şey: Dialogue: 0,0:21:20.89,0:21:27.62,Default,,0000,0000,0000,,Önce artış devam edecek. 8, sonra 9 milyar.\NSonra buralara çıkacak. Dialogue: 0,0:21:27.88,0:21:29.85,Default,,0000,0000,0000,,Ama bakın yavaşlamaya başladı! Dialogue: 0,0:21:29.85,0:21:33.84,Default,,0000,0000,0000,,Yüzyılın sonuna doğru artık neredeyse \Ndüzlüğe vardık. Dialogue: 0,0:21:33.88,0:21:37.57,Default,,0000,0000,0000,,Buraya yakınlaşırsan göreceksiniz ki, Dialogue: 0,0:21:37.59,0:21:43.67,Default,,0000,0000,0000,,nüfus artışının yavaşlayıp\Ndurmasını bekliyoruz. Dialogue: 0,0:21:45.06,0:21:49.53,Default,,0000,0000,0000,,Tabi bu projeksiyonun biraz hata payı var. Dialogue: 0,0:21:49.54,0:21:55.37,Default,,0000,0000,0000,,Ama hızlı nüfus artışının bu yüzyıl içinde\Nsonlanacağına eminiz. Dialogue: 0,0:21:55.76,0:21:59.99,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bunlar düşen doğum oranı sayesinde oluyor. Dialogue: 0,0:21:59.100,0:22:02.01,Default,,0000,0000,0000,,Bakın, buraya dönersek Dialogue: 0,0:22:03.02,0:22:05.80,Default,,0000,0000,0000,,size dünyadaki çocuk sayısını \Nda göstereceğim. Dialogue: 0,0:22:05.81,0:22:09.59,Default,,0000,0000,0000,,0-15 yaş arası çocukların sayısı. Dialogue: 0,0:22:09.80,0:22:12.25,Default,,0000,0000,0000,,İşte geliyor. Bakın: Dialogue: 0,0:22:12.64,0:22:17.32,Default,,0000,0000,0000,,Çocuk sayısı yavaşça artıyor, sonra artışı\Nhızlanıyor... Dialogue: 0,0:22:17.32,0:22:19.63,Default,,0000,0000,0000,,Yüzyılın başında Dialogue: 0,0:22:19.63,0:22:22.62,Default,,0000,0000,0000,,dünyada 2 milyar çocuk olduğunu\Ngörüyoruz. Dialogue: 0,0:22:22.63,0:22:29.80,Default,,0000,0000,0000,,Benim için önemli bir yıldı bu çünkü \Nilk torunum Doris o sene dünyaya geldi. Dialogue: 0,0:22:29.88,0:22:34.97,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada çocuklar için çok özel olan bir \Nseneydi, Dialogue: 0,0:22:35.21,0:22:40.54,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü konunun uzmanı demograflar bu \Nseneden itibaren Dialogue: 0,0:22:40.54,0:22:44.74,Default,,0000,0000,0000,,dünyadaki çocuk sayısının şu şekilde \Nseyredeceğini hesaplıyor. Dialogue: 0,0:22:44.75,0:22:47.11,Default,,0000,0000,0000,,Artık artış olmayacak. Dialogue: 0,0:22:47.12,0:22:52.38,Default,,0000,0000,0000,,Yüzyılın sonunda hala dünyada 2 milyar \Nçocuk olacak. Dialogue: 0,0:22:52.45,0:22:59.73,Default,,0000,0000,0000,,Dorisin doğduğu yıl, dünyanın maksimum \Nçocuk sayısı çağına girdiği yıldı. Dialogue: 0,0:23:00.09,0:23:02.98,Default,,0000,0000,0000,,Artık çocuk sayısı artmıyor. Dialogue: 0,0:23:02.99,0:23:05.89,Default,,0000,0000,0000,,Biraz kafanız karışmış olabilir. Dialogue: 0,0:23:05.90,0:23:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Çocuk sayısı artmıyor ise toplam nüfus nasıl \Nbu şekilde artıyor olabilir? Dialogue: 0,0:23:13.02,0:23:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bu yetişkinler nereden geliyor? Dialogue: 0,0:23:15.84,0:23:19.99,Default,,0000,0000,0000,,Bunu açıklamak için bu lüks dijital \Nzımbırtıları terkedip Dialogue: 0,0:23:19.100,0:23:26.39,Default,,0000,0000,0000,,sizi kendi geliştirdiğimiz çok kuvvetli\Nbir eğitim aracıyla tanıştıracağım. Dialogue: 0,0:23:26.40,0:23:30.22,Default,,0000,0000,0000,,Baylar, bayanlar! Sizlere dünya nüfusunu... Dialogue: 0,0:23:30.22,0:23:33.90,Default,,0000,0000,0000,,köpükten küplerle anlatacağım. Dialogue: 0,0:23:35.22,0:23:39.89,Default,,0000,0000,0000,,Her küp 1 milyar insan. Dialogue: 0,0:23:39.91,0:23:44.16,Default,,0000,0000,0000,,Burası dünyada 2 milyar çocuk var demek. Dialogue: 0,0:23:44.18,0:23:49.66,Default,,0000,0000,0000,,2 milyar da 15-30 yaş arası insan var. Dialogue: 0,0:23:49.67,0:23:51.62,Default,,0000,0000,0000,,Tabii bunlar yuvarlak sayılar. Dialogue: 0,0:23:51.63,0:23:54.23,Default,,0000,0000,0000,,1 milyar 30-45 yaş arası, Dialogue: 0,0:23:54.23,0:23:57.84,Default,,0000,0000,0000,,1 milyar 45-60 yaş arası, Dialogue: 0,0:23:57.97,0:24:03.17,Default,,0000,0000,0000,,son olarak da burada tepede, \Nbenim küpüm, 60 yaş üstü olanlar var. Dialogue: 0,0:24:03.30,0:24:05.65,Default,,0000,0000,0000,,Bugünkü dünya nüfusu böyle. Dialogue: 0,0:24:05.72,0:24:09.56,Default,,0000,0000,0000,,Gördüğünüz gibi burada 3 milyar eksik. Dialogue: 0,0:24:09.60,0:24:12.54,Default,,0000,0000,0000,,Birkaçı öldükleri için burada değil, Dialogue: 0,0:24:12.54,0:24:15.96,Default,,0000,0000,0000,,Ama büyük çoğunluğu hiç doğmadıkları\Niçin burada değiller. Dialogue: 0,0:24:16.09,0:24:22.05,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü 1980 öncesinde çocuk doğuracak \Nkadın sayısı daha az olduğu için Dialogue: 0,0:24:22.05,0:24:24.70,Default,,0000,0000,0000,,çok daha az çocuk doğuyordu. Dialogue: 0,0:24:24.70,0:24:26.80,Default,,0000,0000,0000,,Tamam bugünkü durumumuz bu. Dialogue: 0,0:24:26.81,0:24:29.40,Default,,0000,0000,0000,,Peki gelecekte ne olacak? Dialogue: 0,0:24:29.48,0:24:32.13,Default,,0000,0000,0000,,Benim gibi ihtiyarlara ne olur,\Nbiliyor musunuz? Dialogue: 0,0:24:32.94,0:24:34.29,Default,,0000,0000,0000,,Ölürler! Dialogue: 0,0:24:34.31,0:24:38.50,Default,,0000,0000,0000,,Tebrikler! Şurda hastahanede çalışan biri \Nvar galiba. Dialogue: 0,0:24:38.57,0:24:40.75,Default,,0000,0000,0000,,Evet ölürler! Dialogue: 0,0:24:40.80,0:24:45.78,Default,,0000,0000,0000,,Geriye kalanlar 15 yıl yaşlanır ve \N2 milyar çocuk yaparlar. Dialogue: 0,0:24:46.74,0:24:49.75,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bunlar yaşlandı,\Nvakitleri doldu.\N Dialogue: 0,0:24:49.80,0:24:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar 15 yıl yaşlandı ve 2 milyar\Nçocuk yaptılar. Dialogue: 0,0:24:53.90,0:24:58.56,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar öldü, ve geri kalanlar yine 15 yıl\Nyaşlanıp 2 milyar çocuk yaptılar. Dialogue: 0,0:24:58.58,0:25:00.04,Default,,0000,0000,0000,,Ha! Dialogue: 0,0:25:00.12,0:25:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Çocuk sayısını arttırmadan, Dialogue: 0,0:25:02.80,0:25:05.61,Default,,0000,0000,0000,,ömrü uzatmadan, Dialogue: 0,0:25:05.63,0:25:11.35,Default,,0000,0000,0000,,yetişkinler ister istemez bu \N3 milyarı doldurdu. Dialogue: 0,0:25:11.39,0:25:15.44,Default,,0000,0000,0000,,Tamamen genç nesillerin büyümesiyle\Noldu bu. Dialogue: 0,0:25:15.46,0:25:21.10,Default,,0000,0000,0000,,Ufak bir detay daha var. Benim gibi \Nihtiyarlar önemli bir detay. Dialogue: 0,0:25:21.51,0:25:24.88,Default,,0000,0000,0000,,Yaşlı insanların biraz daha uzun \Nyaşaması bekleniyor. Dialogue: 0,0:25:24.90,0:25:28.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu yüzden tepeye de bir 1 milyar yaşlı\Ndaha koyuyoruz. Dialogue: 0,0:25:28.91,0:25:32.64,Default,,0000,0000,0000,,Ben de bu grubun üyesi olmayı çok\Nistiyorum. Dialogue: 0,0:25:32.64,0:25:38.62,Default,,0000,0000,0000,,Böylece uzun yaşayıp her yıl senelik \Nistatistikleri size sunabilirim. Dialogue: 0,0:25:38.69,0:25:46.33,Default,,0000,0000,0000,,Ama ne zaman çevre hakkında haklı kaygıları\Nolan çevrecilerle görüşsem Dialogue: 0,0:25:46.39,0:25:50.80,Default,,0000,0000,0000,,bana nüfus artışını 8 milyarda \Ndurdurmalıyız diyorlar. Dialogue: 0,0:25:50.80,0:25:55.100,Default,,0000,0000,0000,,Her şeyden önce maksimum çocuk sayısına \Nulaştığımızdan haberleri yok. Dialogue: 0,0:25:56.00,0:26:03.90,Default,,0000,0000,0000,,Geri kalan nüfus artışının da şu an hayatta olan \Nçocukların büyümesinden kaynaklandığını anlamıyorlar. Dialogue: 0,0:26:03.90,0:26:10.20,Default,,0000,0000,0000,,Eninde sonunda bu civarda insan olacak. Bu kaçınılmaz. Dialogue: 0,0:26:10.85,0:26:15.77,Default,,0000,0000,0000,,Tamam ne kadar insan olacağını artık \Nbiliyoruz. Peki nerede yaşıyor olacaklar? Dialogue: 0,0:26:16.13,0:26:19.50,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi ve gelecekte. Dialogue: 0,0:26:21.28,0:26:25.89,Default,,0000,0000,0000,,İşte size dünya ve 7 milyar insan. Dialogue: 0,0:26:26.43,0:26:33.06,Default,,0000,0000,0000,,7 milyarın 1'i kuzeyi ve güneyi dahil Amerika'da. Dialogue: 0,0:26:33.07,0:26:37.68,Default,,0000,0000,0000,,1'i Avrupa'da, 1'i Afrika'da Dialogue: 0,0:26:37.70,0:26:41.53,Default,,0000,0000,0000,,ve 4'ü Asya'da. Dialogue: 0,0:26:41.54,0:26:43.74,Default,,0000,0000,0000,,Günümüzde durum bu. Bunu nasıl \Nkolayca hatırlarız? Dialogue: 0,0:26:43.74,0:26:47.51,Default,,0000,0000,0000,,Ben şöyle yapıyorum. Rakamları böyle \Nyanyana koyup, Dialogue: 0,0:26:47.55,0:26:51.30,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın pin kodu bu diyorum: 1114. Dialogue: 0,0:26:51.61,0:26:55.27,Default,,0000,0000,0000,,Peki yüzyılın ortasında ne olacak? Dialogue: 0,0:26:55.34,0:26:57.34,Default,,0000,0000,0000,,Bunu gayet net biliyoruz. Dialogue: 0,0:26:57.35,0:27:02.08,Default,,0000,0000,0000,,Avrupa... artış yok. Hatta Avrupa'da \Nnüfus azalıyor bile. Dialogue: 0,0:27:02.10,0:27:06.49,Default,,0000,0000,0000,,Amerika'da biraz daha fazla insan olacak.\NÖzellikle Latin Amerika'daki emekliler. Dialogue: 0,0:27:06.49,0:27:09.79,Default,,0000,0000,0000,,Yani çok bir fark yok, neredeyse aynı. Dialogue: 0,0:27:09.80,0:27:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Asya'ya 1 milyar daha eklenecek Dialogue: 0,0:27:13.05,0:27:16.32,Default,,0000,0000,0000,,ve oradaki nüfus artışı duracak. Dialogue: 0,0:27:16.36,0:27:21.24,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'da önümüzdeki 40 senede nüfus\Nikiye katlanııp 2 milyar olacak. Dialogue: 0,0:27:21.46,0:27:25.09,Default,,0000,0000,0000,,Yüzyılın sonlarında ise... Dialogue: 0,0:27:25.10,0:27:29.77,Default,,0000,0000,0000,,Yine Avrupa'da artış yok, Amerika'da yok,\NAsya'da yok. Dialogue: 0,0:27:29.87,0:27:34.60,Default,,0000,0000,0000,,Ama Afrika bugünkü verilere göre bir kez \Ndaha nüfusunu ikiye katlayacak. Dialogue: 0,0:27:34.61,0:27:39.63,Default,,0000,0000,0000,,Yani Afrika nüfusu 4 milyar olacak. Dialogue: 0,0:27:39.64,0:27:45.44,Default,,0000,0000,0000,,2100 yılında muhtemelen son pin kodumuz \N1145 olacak. Dialogue: 0,0:27:45.98,0:27:49.90,Default,,0000,0000,0000,,Yani 2100 yılında oldukça farklı \Nbir dünya olacak. Dialogue: 0,0:27:49.95,0:27:53.99,Default,,0000,0000,0000,,Eski batı tabir ettiğimiz Avrupa ve Kuzey\NAmerika'da yaşayanlar Dialogue: 0,0:27:53.100,0:27:58.67,Default,,0000,0000,0000,,dünya nüfusunun %10'undan azı olacak. Dialogue: 0,0:27:58.77,0:28:03.46,Default,,0000,0000,0000,,Nüfusun %80'i Asya ve Afrika'da yaşıyor olacak. Dialogue: 0,0:28:03.57,0:28:07.31,Default,,0000,0000,0000,,Peki kaynaklarımız yeterli olacak mı? Dialogue: 0,0:28:07.70,0:28:13.77,Default,,0000,0000,0000,,Evet, bu ciddi bir sorun ve kendiliğinden\Nolması mümkün değil. Dialogue: 0,0:28:13.88,0:28:21.50,Default,,0000,0000,0000,,Ama bence bu kadar insanın birlikte \Nkaliteli bir hayat sürmesi mümkün. Dialogue: 0,0:28:28.76,0:28:36.59,Default,,0000,0000,0000,,5 milyonluk Asya'danın refah ve barış \Niçinde yaşayacağını öngörmek zor değil. Dialogue: 0,0:28:36.61,0:28:39.79,Default,,0000,0000,0000,,Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler çoktan\Nzengin oldu bile. Dialogue: 0,0:28:39.80,0:28:49.45,Default,,0000,0000,0000,,Onları Çin, Hindistan, Endonezya ve bir \Nsürü Asya ülkesi takip ediyor. Dialogue: 0,0:28:49.49,0:28:54.95,Default,,0000,0000,0000,,Görece fakir Asya ülkelerinde bile hayat\Nstandartları artıyor. Dialogue: 0,0:28:56.78,0:29:02.50,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya gelecekteki Afrika? 4 milyar nüfusuyla? Dialogue: 0,0:29:02.70,0:29:07.69,Default,,0000,0000,0000,,Çoğu fakirlikten kırılıyor olmayacak mı? Dialogue: 0,0:29:07.74,0:29:11.72,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'da açlık sınırında \Nyaşayanları gördüm. Dialogue: 0,0:29:11.75,0:29:19.39,Default,,0000,0000,0000,,30 sene önce, hayatımın en yoğun 2 yılını,\NAfrıka'nın doğusundaki en fakir ülkelerden Dialogue: 0,0:29:19.39,0:29:24.81,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik'te doktorluk yaparak geçirdim. Dialogue: 0,0:29:24.82,0:29:33.04,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik Portekiz'den bağımsızlığını\Nhenüz yeni kazanmıştı. Dialogue: 0,0:29:33.10,0:29:41.28,Default,,0000,0000,0000,,Benim işim 300.000 insana hizmet veren\Niki yabancı doktordan biri olmaktı. Dialogue: 0,0:29:41.30,0:29:47.44,Default,,0000,0000,0000,,Hastahane de buydu. Karım da orada ebe \Nolarak çalışıyordu. Dialogue: 0,0:29:47.48,0:29:49.86,Default,,0000,0000,0000,,Hastahanenin bütün kadrosu bu resimde. Dialogue: 0,0:29:49.90,0:29:57.62,Default,,0000,0000,0000,,Beyaz önlüklü olanlar kolonyal döneminde\Nen az 1 yıllık eğitim alma şansına sahip olanlar. Dialogue: 0,0:29:57.68,0:30:01.30,Default,,0000,0000,0000,,Diğerlerinin çoğunun okuma yazması bile yok. Dialogue: 0,0:30:01.31,0:30:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Ama hepsi de inanılmaz bir fedakarlık ve şevkle \Nçalıştılar. Dialogue: 0,0:30:05.96,0:30:11.96,Default,,0000,0000,0000,,Hastalar akla gelebilecek en kötü fakir \Nhastalıklarıyla geliyorlardı. Dialogue: 0,0:30:11.97,0:30:15.20,Default,,0000,0000,0000,,Kaynaklarımız yetersizdi. Dialogue: 0,0:30:15.21,0:30:21.96,Default,,0000,0000,0000,,Benim genç bir doktor olarak yeteneklerim \Nde hastaların ihtiyaçlarını karşılayamıyordu. Dialogue: 0,0:30:21.96,0:30:25.72,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik bugün hala çok fakir bir ülke. Dialogue: 0,0:30:25.72,0:30:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Ama 30 yıl önce ben oraya gittiğimden beri\Nçok şey değişti. Dialogue: 0,0:30:36.19,0:30:42.77,Default,,0000,0000,0000,,Herşeyden evvel, benim gittiğim şehirde artık \Nyepyeni bir hastahane var. Dialogue: 0,0:30:44.00,0:30:50.12,Default,,0000,0000,0000,,Yeni, eskisinden çok daha büyük olan hastahane'de\N11'i Mozambikli 15 doktor çalışıyor. Dialogue: 0,0:30:50.12,0:30:53.94,Default,,0000,0000,0000,,Tüm kadro artık eğitimli. Dialogue: 0,0:30:55.45,0:31:00.85,Default,,0000,0000,0000,,Hastahane'nin başhekimi \NDoğum Uzmanı Dr. Cashimo. Dialogue: 0,0:31:02.00,0:31:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Burada gördüklerime göre Dialogue: 0,0:31:04.30,0:31:06.20,Default,,0000,0000,0000,,söyleyebilirim ki... Dialogue: 0,0:31:06.50,0:31:08.00,Default,,0000,0000,0000,,ikizleriniz olacak! Dialogue: 0,0:31:08.66,0:31:13.03,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki dönüşüm beni şaşkına çeviriyor. Dialogue: 0,0:31:14.00,0:31:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaza ve acil servisimiz... Dialogue: 0,0:31:16.40,0:31:19.50,Default,,0000,0000,0000,,çocuk sağlığı ve ortopedik ameliyet \Nbölümlerimiz var. Dialogue: 0,0:31:20.70,0:31:24.60,Default,,0000,0000,0000,,Büyük laboratuarlarımız ve 24 saat\Naçık bir eczanemiz var. Dialogue: 0,0:31:24.80,0:31:31.98,Default,,0000,0000,0000,,Sürekli sezeryanla kadınların hayatını \Nkurtarıyorlar. Benim zamanımda bu imkansızdı. Dialogue: 0,0:31:34.00,0:31:37.50,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi artık burada, profesyonel bir takımla Dialogue: 0,0:31:38.00,0:31:45.00,Default,,0000,0000,0000,,ve dünyadaki benzerleri kadar iyi ekipmanlarla bu\Nişi burada yapmak mümkün. Dialogue: 0,0:31:47.97,0:31:51.67,Default,,0000,0000,0000,,Herşey çok gelişmiş. Dialogue: 0,0:31:51.69,0:31:56.60,Default,,0000,0000,0000,,Bugün Mozambik'te doğanların çok daha parlak\Nbir geleceği olacak! Dialogue: 0,0:32:00.34,0:32:05.16,Default,,0000,0000,0000,,Sadece sağlık yüzünden değil, \Nekonomi de canlanıyor. Dialogue: 0,0:32:05.19,0:32:07.54,Default,,0000,0000,0000,,işlek limanlar ve pazar yerleri Dialogue: 0,0:32:07.55,0:32:11.50,Default,,0000,0000,0000,,ve yeni iş alanları sağlayan \Nyeni sanayiler. Dialogue: 0,0:32:15.65,0:32:20.47,Default,,0000,0000,0000,,Bu iyi haberin sadece şehir ve kasabaları\Nilgilendirdiğini düşünebilirsiniz. Dialogue: 0,0:32:20.48,0:32:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Doğrudur da! Dialogue: 0,0:32:22.14,0:32:26.97,Default,,0000,0000,0000,,En zoru bu işi insanların çoğununun \Nyaşadığı kırsalda başarmak. Dialogue: 0,0:32:27.27,0:32:30.18,Default,,0000,0000,0000,,Ama orada da işler değişiyor. Dialogue: 0,0:32:33.17,0:32:39.06,Default,,0000,0000,0000,,Kırsal kuzey Mozambik'in derinliklerinde,\NMogovolas bölgesi. Dialogue: 0,0:32:40.14,0:32:45.30,Default,,0000,0000,0000,,Olivia, Andre ve çocukları burada yaşıyor. Dialogue: 0,0:32:46.75,0:32:51.50,Default,,0000,0000,0000,,Dünyadaki çoğu fakir insan gibi, Olivia\Nve Andre de çiftçi. Dialogue: 0,0:32:51.52,0:32:56.26,Default,,0000,0000,0000,,Yemek yiyebilmek için yetiştirdiklerine\Nmuhtaçlar. Dialogue: 0,0:33:00.04,0:33:04.25,Default,,0000,0000,0000,,Saat sabahın dördü ve günlük işler\Nonları bekliyor. Dialogue: 0,0:33:06.77,0:33:09.49,Default,,0000,0000,0000,,Andre doğruca tarlanın yoluna koyuluyor. Dialogue: 0,0:33:09.69,0:33:12.71,Default,,0000,0000,0000,,Olivia ilk olarak su almaya gidiyor. Dialogue: 0,0:33:12.73,0:33:16.50,Default,,0000,0000,0000,,İkisinin de kilometrelerce yürümesi gerekecek. Dialogue: 0,0:33:17.90,0:33:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Yürüyerek gitmem iki saati buluyor. Dialogue: 0,0:33:21.60,0:33:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Kalabalık olduğunda iki saati falan \Nbuluyor. Dialogue: 0,0:33:28.00,0:33:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Geri döndüğümde yorgun ve acıkmış \Noluyorum. Dialogue: 0,0:33:33.70,0:33:39.68,Default,,0000,0000,0000,,Ulaşım araçları olmadığından herşeyi\Nkendileri taşımaları gerekiyor. Dialogue: 0,0:33:42.54,0:33:46.65,Default,,0000,0000,0000,,Olivia ve Andre'nin 8 çocuğu var. Dialogue: 0,0:33:46.68,0:33:50.05,Default,,0000,0000,0000,,Afrika kırsalında doğum oranları \Nhala yüksek. Dialogue: 0,0:33:50.08,0:33:54.52,Default,,0000,0000,0000,,En çok boğazı beslemesi gerekenler de\Nen fakir aileler. Dialogue: 0,0:33:54.85,0:33:59.04,Default,,0000,0000,0000,,Acil ihtiyaçları olmayan her şeyi satıyorlar. Dialogue: 0,0:33:59.80,0:34:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Hayat gerçekten çok zor. Dialogue: 0,0:34:02.80,0:34:09.60,Default,,0000,0000,0000,,Her tür şeyi ekiyorum ama yine de\Nyetiştirdiğim onca şeye rağmen... Dialogue: 0,0:34:09.80,0:34:17.60,Default,,0000,0000,0000,,hala çocuklarıma yetecek kadar para \Nkazanamıyorum. Dialogue: 0,0:34:18.80,0:34:22.70,Default,,0000,0000,0000,,Ama ekonomik büyüme yavaşça köylere\Nsızmaya başlamış. Dialogue: 0,0:34:23.50,0:34:29.50,Default,,0000,0000,0000,,3 sene para biriktirip evimin çatısını yaptırdım. Dialogue: 0,0:34:29.80,0:34:35.45,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi Andre herşeyi değiştireceğini düşündüğü \Nbir şeye göz koymuş. Dialogue: 0,0:34:35.80,0:34:40.40,Default,,0000,0000,0000,,Bir bisiklete ihtiyacım var. Bisikletsiz olmuyor. Dialogue: 0,0:34:42.34,0:34:47.43,Default,,0000,0000,0000,,Kırsalda yaşayanlar için bisiklet çok önemli. Dialogue: 0,0:34:47.47,0:34:51.78,Default,,0000,0000,0000,,Günlük işlerini saatlerce kısaltabilir. Dialogue: 0,0:34:52.05,0:34:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Pazara çok daha ağır şeyler taşıyabilirler. Dialogue: 0,0:34:56.35,0:34:58.21,Default,,0000,0000,0000,,Ve böylece daha çok para kazanabilirler. Dialogue: 0,0:34:58.23,0:35:00.29,Default,,0000,0000,0000,,İş bulmak için seyahat edebilirler, Dialogue: 0,0:35:00.29,0:35:04.11,Default,,0000,0000,0000,,hatta hastalanırlarsa, hastahaneye\Nzamanında ulaşabilirler. Dialogue: 0,0:35:05.60,0:35:12.80,Default,,0000,0000,0000,,Bir bisikletim olursa çok mutlu olacağım. Dialogue: 0,0:35:13.20,0:35:17.40,Default,,0000,0000,0000,,Bence bisikletsiz bir ev, ev değildir. Dialogue: 0,0:35:17.68,0:35:24.14,Default,,0000,0000,0000,,Andre ve Olivia 2 senedir para biriktiriyorlar.\NAma henüz yeterli miktarı toplayamadılar. Dialogue: 0,0:35:24.20,0:35:29.26,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi her şey şu anda topladıkları \Nsusam tohumlarına bakıyor. Dialogue: 0,0:35:29.30,0:35:34.15,Default,,0000,0000,0000,,Eğer iyi bir para karşılığında satabilirlerse,\Nparaları sonunda bisiklet almaya yetecek. Dialogue: 0,0:35:36.33,0:35:40.28,Default,,0000,0000,0000,,Andre ve Olivia en fakir ülkelerden birinde yaşıyor. Dialogue: 0,0:35:40.32,0:35:44.28,Default,,0000,0000,0000,,Ve köyde, o ülkenin en fakir yerlerinden birinde. Dialogue: 0,0:35:44.43,0:35:50.53,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada böyle yaşayan kaç kişi var? \NBu kadar fakir olan? Dialogue: 0,0:35:50.69,0:35:52.97,Default,,0000,0000,0000,,Size bu grafikte göstereceğim. Dialogue: 0,0:35:52.100,0:35:56.43,Default,,0000,0000,0000,,Çok basit. Fakir... ve... zengin. Dialogue: 0,0:35:56.47,0:35:59.47,Default,,0000,0000,0000,,Yine bütün 7 milyar insan burada. Dialogue: 0,0:35:59.63,0:36:04.71,Default,,0000,0000,0000,,Basitçe fakirden zengine \Ndizilmiş durumdalar. Dialogue: 0,0:36:05.17,0:36:11.32,Default,,0000,0000,0000,,Burdaki en zengin 1 milyar \Ngünde kaç dolar kazanıyor? Dialogue: 0,0:36:11.36,0:36:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Bir bakalım. Dialogue: 0,0:36:13.09,0:36:14.57,Default,,0000,0000,0000,,Vay canına... Dialogue: 0,0:36:14.58,0:36:16.36,Default,,0000,0000,0000,,Yükseliyor, yükseliyor... Dialogue: 0,0:36:16.40,0:36:17.73,Default,,0000,0000,0000,,Vay vay vay.... Dialogue: 0,0:36:17.80,0:36:20.41,Default,,0000,0000,0000,,Uzanamıyorum bile, günde 100$. Dialogue: 0,0:36:21.08,0:36:26.32,Default,,0000,0000,0000,,Bir de ortadaki 1 milyara bakalım. \NOnlar ne kadar kazanıyor? Dialogue: 0,0:36:26.35,0:36:30.85,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi gelecek... sadece 10$. Dialogue: 0,0:36:30.96,0:36:35.55,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bu taraftaki en fakir 1 milyara bakıyorum.\NOnlar ne kadar kazanıyor? Dialogue: 0,0:36:35.57,0:36:37.90,Default,,0000,0000,0000,,Evet... Dialogue: 0,0:36:37.95,0:36:40.08,Default,,0000,0000,0000,,Sadece 1$. Dialogue: 0,0:36:40.51,0:36:43.24,Default,,0000,0000,0000,,İşte dünyadaki sınıf farkı şimdilik böyle. Dialogue: 0,0:36:43.34,0:36:48.40,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomistlerin açlık sınırı diye bahsettiği\Nçizgi ise... Dialogue: 0,0:36:48.45,0:36:49.90,Default,,0000,0000,0000,,1$'ın hemen üstünde bir yerlerde. Dialogue: 0,0:36:50.00,0:36:56.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu çizgi ailenin karnını ancak doyurabildiği,\Nve bazı günler yemeksiz kalabileceği yer. Dialogue: 0,0:36:56.56,0:36:58.60,Default,,0000,0000,0000,,1 milyar insan hala bu çizginin altında. Dialogue: 0,0:36:58.64,0:37:02.67,Default,,0000,0000,0000,,Sınır ikinci bir milyarı ise kabaca ikiye bölüyor. Dialogue: 0,0:37:02.87,0:37:05.26,Default,,0000,0000,0000,,Geri kalanlar ise sınırın üzerinde. Dialogue: 0,0:37:05.60,0:37:10.20,Default,,0000,0000,0000,,En fakir olanlar neredeyse ayakkabı bile \Nalamayacak durumda. Dialogue: 0,0:37:10.22,0:37:14.98,Default,,0000,0000,0000,,Ayakkabı aldıklarında bir sonraki istekleri\Nbisiklet almak. Dialogue: 0,0:37:14.100,0:37:17.33,Default,,0000,0000,0000,,İşte Andre ve Olivia tam da bu noktada. Dialogue: 0,0:37:17.35,0:37:20.60,Default,,0000,0000,0000,,Bisikletten sonra ise bir moped isteyecekler. Dialogue: 0,0:37:20.61,0:37:24.49,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra da bir araba. Dialogue: 0,0:37:24.57,0:37:29.42,Default,,0000,0000,0000,,Ailemin ilk araba aldığı zamanı hatırlıyorum.\NKüçük gri bir Volkswagen'dı. Dialogue: 0,0:37:29.51,0:37:35.26,Default,,0000,0000,0000,,İlk yaptığımız şey tatile Norveç'e gitmek olmuştu.\NNorveç, İsveçle kıyaslandığında harike bir yer. Dialogue: 0,0:37:35.31,0:37:39.09,Default,,0000,0000,0000,,Çok güzel bir yolculuktu! Dialogue: 0,0:37:39.18,0:37:45.05,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi ben bu gruptayım. En zenginler gibi \Nben de tatile uçakla gidiyorum. Dialogue: 0,0:37:45.06,0:37:48.45,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki uçak kullananlardan çok daha zengin\Ninsanlar da var. Dialogue: 0,0:37:48.54,0:37:54.93,Default,,0000,0000,0000,,Bazısı o kadar zengin ki turist olarak \Nuzaya gitmek istiyor. Dialogue: 0,0:37:54.94,0:37:59.100,Default,,0000,0000,0000,,Ve uçak kullananlarla bu insalar \Narasındaki fark, Dialogue: 0,0:38:00.01,0:38:05.02,Default,,0000,0000,0000,,neredeyse burda uçak kullananlarla, Dialogue: 0,0:38:05.03,0:38:08.10,Default,,0000,0000,0000,,şuradaki en fakirler kadar büyük. Dialogue: 0,0:38:08.20,0:38:13.92,Default,,0000,0000,0000,,Velhasıl, bu grafiğin en önemli noktası şu. Dialogue: 0,0:38:13.96,0:38:18.14,Default,,0000,0000,0000,,Bunu göstermek için bir merdivene \Nihtiyacım olacak. Dialogue: 0,0:38:18.34,0:38:22.100,Default,,0000,0000,0000,,Bazen sağlam eski teknolojiye de \Nihtiyacım oluyor. Dialogue: 0,0:38:23.27,0:38:26.25,Default,,0000,0000,0000,,İşte geldi. Dialogue: 0,0:38:29.02,0:38:33.11,Default,,0000,0000,0000,,Hele bir çıkayım. Tamam, şimdi tepedeyim. Dialogue: 0,0:38:33.15,0:38:39.83,Default,,0000,0000,0000,,Bizim gibi günde 100$'la yaşayan \Ninsanların sorunu, aşağı baktığımızda Dialogue: 0,0:38:39.95,0:38:44.77,Default,,0000,0000,0000,,10$ kazananla 1$ kazananın aynı derecede\Nfakir gözükmesi. Dialogue: 0,0:38:44.90,0:38:46.80,Default,,0000,0000,0000,,Farkı göremiyoruz. Dialogue: 0,0:38:46.85,0:38:50.77,Default,,0000,0000,0000,,Sanki herkez aynı miktarda parayla yaşıyor gibi. Dialogue: 0,0:38:50.80,0:38:52.71,Default,,0000,0000,0000,,Sonra "vah vah, hepsi fakir" diyoruz. Dialogue: 0,0:38:52.83,0:38:59.59,Default,,0000,0000,0000,,Fakat emin olun ki, aşağıdaki insanlarla \Nkonuştum. Dialogue: 0,0:38:59.71,0:39:04.69,Default,,0000,0000,0000,,Oradaki insanlar 1$'dan \N10$'a geçtiklerinde Dialogue: 0,0:39:04.70,0:39:10.100,Default,,0000,0000,0000,,hayat kalitelerinin ne kadar değişeceğinin\Nçok iyi biliyorlar. Dialogue: 0,0:39:11.00,0:39:13.15,Default,,0000,0000,0000,,10 kat fazla gelir. Dialogue: 0,0:39:13.15,0:39:16.59,Default,,0000,0000,0000,,Ciddi bir fark. Dialogue: 0,0:39:16.62,0:39:22.67,Default,,0000,0000,0000,,Şöyle anlatayım. Olivia ve Andre şu anda\Nbunu yapıyor. Dialogue: 0,0:39:22.74,0:39:27.16,Default,,0000,0000,0000,,Her attıkları küçücük adım onları Dialogue: 0,0:39:27.20,0:39:30.36,Default,,0000,0000,0000,,ayakkabıdan bisiklete giden\Nşu çizgide ilerletiyor. Dialogue: 0,0:39:30.39,0:39:36.44,Default,,0000,0000,0000,,Fark uzaktan küçük gözükse de,\Nonların hayatlarında büyük bir fark yaratacak. Dialogue: 0,0:39:36.55,0:39:46.15,Default,,0000,0000,0000,,Ve Andre ve Olivia o bisikleti aldıklarında,\Nbisiklet onların yükselişini de hızlandıracak. Dialogue: 0,0:39:47.36,0:39:53.90,Default,,0000,0000,0000,,Bugün, Andre ve Olivia aylardır yetiştirdikleri \Nsusam hasatlarını satmaya hazırlanıyorlar. Dialogue: 0,0:39:54.50,0:39:58.20,Default,,0000,0000,0000,,Fiyat geçen sene 25 metical'di. Dialogue: 0,0:39:58.60,0:40:01.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu sene daha iyi. Dialogue: 0,0:40:02.00,0:40:05.30,Default,,0000,0000,0000,,40-45 metical'e satmayı ümit ediyoruz. Dialogue: 0,0:40:05.98,0:40:11.90,Default,,0000,0000,0000,,Fakat Andre ve Olivia'nın doğru fiyattan \Nsatmak için dikkatli olması gerek. Dialogue: 0,0:40:12.40,0:40:19.80,Default,,0000,0000,0000,,Bazı alıcılar terazilerle oynuyor diye duyduk. Dialogue: 0,0:40:20.10,0:40:25.80,Default,,0000,0000,0000,,Mesela biz tarttığımızda 10 kilo gelen mal Dialogue: 0,0:40:26.00,0:40:35.50,Default,,0000,0000,0000,,alıcı tartınca yedi ve sekiz kilo çıkabiliyor. Dialogue: 0,0:40:36.18,0:40:38.86,Default,,0000,0000,0000,,Satışı Andre yapacak. Dialogue: 0,0:40:38.94,0:40:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Ve son kez olduğunu ümit ederek malı\Nyaşımak için yardıma ihtiyacı olacak. Dialogue: 0,0:40:48.00,0:40:51.40,Default,,0000,0000,0000,,Andre'nin şu anda uyanık olması gerek. Dialogue: 0,0:40:53.00,0:40:57.40,Default,,0000,0000,0000,,Şşt arkadaşım. Hesabı düzgün yap! Dialogue: 0,0:40:57.97,0:41:02.71,Default,,0000,0000,0000,,Satış tamam. Andre aldığı fiyattan memnun. Dialogue: 0,0:41:06.30,0:41:08.80,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi gidip bu parayı harcayacağım. Dialogue: 0,0:41:10.35,0:41:15.02,Default,,0000,0000,0000,,İşte ailenin canına dişine takarak \Nbeklediği o an geldi. Dialogue: 0,0:41:32.97,0:41:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Andre'nin pazara yürümesi bütün sabahını aldı. Dialogue: 0,0:41:37.80,0:41:42.66,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bir saatten kısa sürede \Nbisikletle dönecek. Dialogue: 0,0:41:49.70,0:41:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Bisikleti almışsın! Dialogue: 0,0:41:52.30,0:41:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Evet tatlım, bisikleti aldım! Dialogue: 0,0:42:02.04,0:42:05.50,Default,,0000,0000,0000,,Bisiklet vakit geçirmeden işe koşuluyor. Dialogue: 0,0:42:05.52,0:42:08.40,Default,,0000,0000,0000,,Çocuklar su getirmeye gidiyor. Dialogue: 0,0:42:08.44,0:42:11.81,Default,,0000,0000,0000,,Andre pazara geri kalan mallarını taşıyor. Dialogue: 0,0:42:11.90,0:42:17.72,Default,,0000,0000,0000,,ve bir o kadar önemlisi, Olivia ve Andre \Nyetişkin okuluna kolayca ulaşabiliyorlar. Dialogue: 0,0:42:17.75,0:42:23.15,Default,,0000,0000,0000,,böylece okuma yazma ve matematik öğrenebilecekler. Dialogue: 0,0:42:24.70,0:42:30.70,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi karım ve çocuklarımı taşımak için \Nbir moped almak istiyorum. Dialogue: 0,0:42:32.40,0:42:34.10,Default,,0000,0000,0000,,Bir sonraki herdefim bu. Dialogue: 0,0:42:39.37,0:42:45.74,Default,,0000,0000,0000,,Olivia ve Andreyi fakirlikten pedal basarak\Nuzaklaşırken görmek bir harika. Dialogue: 0,0:42:45.85,0:42:49.46,Default,,0000,0000,0000,,Okuma yazma derslerine de bisikletle\Ngidiyorlar. Dialogue: 0,0:42:49.50,0:42:54.65,Default,,0000,0000,0000,,Eğitim halkların ve ülkelerin ilerlemesi için \Nçok önemli. Dialogue: 0,0:42:55.25,0:43:00.56,Default,,0000,0000,0000,,Peki kaç kişi dünyada eğitimin \Nne durumda olduğundan haberdar? Dialogue: 0,0:43:00.60,0:43:04.77,Default,,0000,0000,0000,,Yine İngiliz cehalet anketi zamanı. Dialogue: 0,0:43:04.81,0:43:05.74,Default,,0000,0000,0000,,Başlıyoruz. Dialogue: 0,0:43:05.77,0:43:11.16,Default,,0000,0000,0000,,Dünyadaki insanların yüzde kaçının okuma\Nyazma bildiğini sorduk. Dialogue: 0,0:43:11.68,0:43:17.70,Default,,0000,0000,0000,,Size de sorabilir miyim? Kimler %20 diyor?\NEllerinizi kaldırın. Dialogue: 0,0:43:18.00,0:43:20.39,Default,,0000,0000,0000,,Yüzde 40? Dialogue: 0,0:43:21.70,0:43:23.96,Default,,0000,0000,0000,,Yüzde 60? Dialogue: 0,0:43:23.96,0:43:26.92,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya yüzde 80? Ya, ya... Dialogue: 0,0:43:27.12,0:43:30.65,Default,,0000,0000,0000,,İngiltere anketinin sonuçları şöyle. Dialogue: 0,0:43:35.95,0:43:42.96,Default,,0000,0000,0000,,Zaten artık İngiliz anketinin sonuçlarını \Nkullanarak doğru cevabı kestirebilirsiniz. Dialogue: 0,0:43:43.07,0:43:46.92,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki de yüzde 80 doğru yanıt. Dialogue: 0,0:43:46.95,0:43:50.81,Default,,0000,0000,0000,,En azından buradakiler İngilizler'den\Nbariz şekilde iyiydi. Dialogue: 0,0:43:51.49,0:43:55.30,Default,,0000,0000,0000,,Evet nüfusun %80'i bugün okuma yazma\Nbiliyor. Dialogue: 0,0:43:55.31,0:43:59.83,Default,,0000,0000,0000,,Okuma yazma oranı %80... Aslında \Nson verilerde biraz daha yüksek. Dialogue: 0,0:43:59.91,0:44:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Yine şempanzelerle karşılaştırmam \Ngerekirse... Dialogue: 0,0:44:04.54,0:44:08.30,Default,,0000,0000,0000,,yine şempanzeler rastgele yanıt veriyor. Dialogue: 0,0:44:08.34,0:44:12.83,Default,,0000,0000,0000,,Ama İngilizlerden 3 kat fazla \Ndoğru yanıt var. Dialogue: 0,0:44:13.35,0:44:17.12,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi de üniversiteliler. Dialogue: 0,0:44:17.19,0:44:20.36,Default,,0000,0000,0000,,Belki onlar biliyordur... Öf, daha da berbat. Dialogue: 0,0:44:20.48,0:44:24.25,Default,,0000,0000,0000,,İngiliz ünivertsitelerinde ne \Nöğretiyorlar Allah aşkına? Dialogue: 0,0:44:24.28,0:44:31.13,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar dünya görüşü birkaç on yıl geriden \Ngeliyor. Medya bunları aktarmayı başaramadı. Dialogue: 0,0:44:31.49,0:44:35.42,Default,,0000,0000,0000,,Belki de dünya çok hızlı geliştiği için bu böyle. Dialogue: 0,0:44:35.43,0:44:37.37,Default,,0000,0000,0000,,Baylar, bayanlar! Dialogue: 0,0:44:37.40,0:44:41.17,Default,,0000,0000,0000,,Sizlere en sevdiğim grafiği göstereceğim. Dialogue: 0,0:44:41.19,0:44:48.86,Default,,0000,0000,0000,,1 dakikanın kısa sürede size 200 ülkenin, \N200 yıllık tarihini anlatacağım. Dialogue: 0,0:44:48.88,0:44:55.18,Default,,0000,0000,0000,,Gelir eksenim var, ömür eksenim var. Dialogue: 0,0:44:55.19,0:44:59.55,Default,,0000,0000,0000,,1800'den başlıyorum. İşte tüm ülkeler. Dialogue: 0,0:44:59.58,0:45:04.41,Default,,0000,0000,0000,,1800lerde herkes fakir ve hasta köşesinde\Ngörüyor musunuz? Dialogue: 0,0:45:04.42,0:45:06.60,Default,,0000,0000,0000,,Kısa hayatlar, az para. Dialogue: 0,0:45:06.71,0:45:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Ve işte sanayi devriminin etkisi geliyor. Dialogue: 0,0:45:09.26,0:45:11.26,Default,,0000,0000,0000,,Tabii ki, Batı Avrupa'daki ülkeler daha yüksek sağlık seviyesine ulaşıyordu, fakat başlangıçta o kadar da hızlı bir şekilde değil Dialogue: 0,0:45:15.29,0:45:18.20,Default,,0000,0000,0000,,Ve kolonyal bölgelerdekiler bundan yararlanmıyordu, Dialogue: 0,0:45:18.20,0:45:19.20,Default,,0000,0000,0000,,ikinci en fakir bölgede yer alıyorlardı. Dialogue: 0,0:45:21.20,0:45:27.24,Default,,0000,0000,0000,,Ve şimdi sağlık bu bölgede yavaşça iyileşiyor, buraya geliyor ve yeni yüzyıla giriyoruz. Dialogue: 0,0:45:27.24,0:45:30.24,Default,,0000,0000,0000,,Ve berbat Birinci Dünya Savaşı ve sonrasındaki ekonomik durgunluk. Dialogue: 0,0:45:31.80,0:45:34.20,Default,,0000,0000,0000,,Ve İkinci Dünya Savaşı. Dialogue: 0,0:45:34.50,0:45:36.86,Default,,0000,0000,0000,,Oo. Ve şimdi bağımsızlıklar. Dialogue: 0,0:45:36.90,0:45:41.47,Default,,0000,0000,0000,,Ve bağımsızlıkla beraber bu diğer ülkelerde sağlık daha öncesinden daha hızlı gelişiyor. Dialogue: 0,0:45:41.52,0:45:47.38,Default,,0000,0000,0000,,Ve Çin'in ve diğer Latin Amerika ülkelerinin hızlı ekonomik yakalayışı. Dialogue: 0,0:45:47.59,0:45:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Buraya ulaşıyorlar. Dialogue: 0,0:45:49.05,0:45:53.21,Default,,0000,0000,0000,,Ve Hindistan buradan takip ediyor ve Afrika ülkeleri de takipte. Dialogue: 0,0:45:53.26,0:45:56.50,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada gerçekleşen şaşırtıcı bir değişim. Dialogue: 0,0:45:56.55,0:46:02.80,Default,,0000,0000,0000,,Bildiğiniz gibi, burada en önde ABD ve Britanya, ama artık hızlı ilerlemiyorlar. Dialogue: 0,0:46:02.80,0:46:05.41,Default,,0000,0000,0000,,Hızlılar artık ortadakiler. Dialogue: 0,0:46:05.45,0:46:08.97,Default,,0000,0000,0000,,Çin yakalamak için çok hızlı geliyor. Ve Bangladeş... Dialogue: 0,0:46:09.00,0:46:14.75,Default,,0000,0000,0000,,Bakın, Bangladeş şimdiden burada, artık oldukça sağlıklı ve hızlı ekonomik büyümeye başlıyor. Dialogue: 0,0:46:15.01,0:46:20.50,Default,,0000,0000,0000,,Ve Mozambik... Evet, Mozambik tekrar burada, ama artık doğru yönde daha hızlı hareket ediyor. Dialogue: 0,0:46:20.86,0:46:24.95,Default,,0000,0000,0000,,Ama bütün bu gösterdiklerim ülke ortalamaları. Dialogue: 0,0:46:25.07,0:46:29.65,Default,,0000,0000,0000,,Peki insanlar hakkında durum ne? İnsanların da daha iyi yaşamları var mı? Dialogue: 0,0:46:29.68,0:46:34.26,Default,,0000,0000,0000,,Bir istatistikçi olarak beni heyecanlandıran birşey göstermek istiyorum. Dialogue: 0,0:46:34.38,0:46:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Gelir dağılımını göstereceğim. İnsanlar arasındaki farkları. Dialogue: 0,0:46:39.10,0:46:42.36,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunu yapmak için balonları 50 yıl öncesine götürelim Dialogue: 0,0:46:42.38,0:46:45.35,Default,,0000,0000,0000,,ve sadece paraya bakalım. Dialogue: 0,0:46:45.38,0:46:52.07,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunu yapmak için eksenleri genişletiyor ve düzeltiyoruz, çünkü en zengin o kadar zengin ve en fakir o kadar fakir ki, Dialogue: 0,0:46:52.10,0:46:55.23,Default,,0000,0000,0000,,bu ülkeler arasındaki farklardan daha büyük fark olacak. Dialogue: 0,0:46:55.26,0:47:00.33,Default,,0000,0000,0000,,Ve ülkenin aşağıya düşmesine izin verelim. Bu Amerika Birleşik Devletleri, Dialogue: 0,0:47:00.33,0:47:03.33,Default,,0000,0000,0000,,ve ülke içindeki dağılımı göstermek için yayalım. Dialogue: 0,0:47:03.45,0:47:06.48,Default,,0000,0000,0000,,Ve Amerika'daki bütün ülkeleri alıyorum. Dialogue: 0,0:47:06.49,0:47:10.37,Default,,0000,0000,0000,,Ve şimdi en zenginden en fakire kadar hepsini görebiliyorsunuz. Dialogue: 0,0:47:10.49,0:47:15.23,Default,,0000,0000,0000,,Ve burada yükseklik her gelir seviyesinde kaç kişi olduğunu gösteriyor. Dialogue: 0,0:47:15.26,0:47:18.80,Default,,0000,0000,0000,,Ve şimdi Avrupa'ya bakalım. Dialogue: 0,0:47:19.00,0:47:22.90,Default,,0000,0000,0000,,Ve üzerine Afrika'yı koyalım. Dialogue: 0,0:47:23.28,0:47:29.50,Default,,0000,0000,0000,,Ve son olarak, en fazla insanın yaşadığı yer, hepsinin üstüne, Asya. Dialogue: 0,0:47:29.99,0:47:36.10,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, 1963'te dünya iki hörgüçten oluşuyordu. Dialogue: 0,0:47:36.14,0:47:40.08,Default,,0000,0000,0000,,ilk olarak, zengin hörgüç, deve gibi değil mi? Dialogue: 0,0:47:40.11,0:47:44.04,Default,,0000,0000,0000,,İlk hörgüç genel olarak en zengin Avrupa ve Amerika. Dialogue: 0,0:47:44.06,0:47:49.06,Default,,0000,0000,0000,,Ve fakir hörgüç temel olarak Asya ve Afrika. Dialogue: 0,0:47:49.42,0:47:50.42,Default,,0000,0000,0000,,Ve yoksulluk çizgisi burada idi. Dialogue: 0,0:47:52.14,0:47:52.85,Default,,0000,0000,0000,,50 yıl önce aşırı fakirlik içerisinde ne kadar fazla insan olduğunu görüyor musunuz? Dialogue: 0,0:47:58.09,0:48:00.07,Default,,0000,0000,0000,,Ve çoğu Asya'da idi. Dialogue: 0,0:48:00.11,0:48:06.15,Default,,0000,0000,0000,,Ve insanlar diyordu ki Asya hiçbir zaman fakirlikten kurtulamayacak, şimdi bazı insanların Afrika için dediği gibi. Dialogue: 0,0:48:06.16,0:48:07.16,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi peki ne oldu? Dialogue: 0,0:48:07.94,0:48:08.72,Default,,0000,0000,0000,,Dünyayı oynatıyorum. Dialogue: 0,0:48:09.50,0:48:15.05,Default,,0000,0000,0000,,Ve gördüğünüz gibi birçok insanın burada fakirlik içinde doğmuş olmasına rağmen, Asya yüksek gelire doğru hareket ediyor Dialogue: 0,0:48:15.09,0:48:19.10,Default,,0000,0000,0000,,ve 1 milyar insan aşırı fakirlikten bu şekilde kurtuluyor Dialogue: 0,0:48:19.30,0:48:24.12,Default,,0000,0000,0000,,ve bütün dünyanın biçimi değişiyor, artık deve öldü. Dialogue: 0,0:48:24.15,0:48:27.36,Default,,0000,0000,0000,,Tek hörgüçlü olarak yeniden doğuyor. Dialogue: 0,0:48:27.64,0:48:30.52,Default,,0000,0000,0000,,Ve gördüğünüz gibi, Dialogue: 0,0:48:30.64,0:48:36.02,Default,,0000,0000,0000,,bu en zenginden itibaren dağılım, en fazla insanın ortada yer aldığı, Dialogue: 0,0:48:36.14,0:48:40.96,Default,,0000,0000,0000,,ve artık dünyanın çok daha az bir bölümü aşırı fakirlikte. Dialogue: 0,0:48:41.00,0:48:46.31,Default,,0000,0000,0000,,ama dikkatli olun, hala çok sayıda insan var: 1 milyardan fazla insan aşırı fakir. Dialogue: 0,0:48:46.67,0:48:52.87,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi soru şu: bu 'aşırı fakirlikten çıkış' devam edecek mi Dialogue: 0,0:48:52.87,0:48:57.24,Default,,0000,0000,0000,,Afrika ve Afrika'da gelecek yeni milyarlar için? Dialogue: 0,0:48:59.38,0:49:06.63,Default,,0000,0000,0000,,Bence bu mümkün, hatta olası, Afrika'daki birçok ülke fakirlikten çıkacak. Dialogue: 0,0:49:06.63,0:49:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Bilgece davranış ve büyük yatırım gerektirecek, ama olabilir. Dialogue: 0,0:49:14.43,0:49:19.74,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'daki birçok ülke aynı hızda iyileşmiyor. Dialogue: 0,0:49:20.00,0:49:24.35,Default,,0000,0000,0000,,Az bir kısmı hızlı gidiyor, diğerleri kargaşa içinde takılı kalmış durumda. Dialogue: 0,0:49:24.35,0:49:28.72,Default,,0000,0000,0000,,Ama çoğu, Mozambik gibi, artık yavaş bir ilerleme içinde. Dialogue: 0,0:49:30.91,0:49:35.28,Default,,0000,0000,0000,,Ve peki gelecekte bütün yeni Afrikalıların beslenmesi ne olacak? Dialogue: 0,0:49:35.36,0:49:41.60,Default,,0000,0000,0000,,Evet, bugün kıtlık var, ama burada daha fazla potansiyel var. Dialogue: 0,0:49:42.00,0:49:49.40,Default,,0000,0000,0000,,Afrika'daki tarımsal üretim, daha iyi teknolojiyle olabileceklerin sadece bir bölümü. Dialogue: 0,0:49:53.10,0:49:57.39,Default,,0000,0000,0000,,Ve Afrika'nın nehirleri halihazırda sulama için çok az kullanılıyor. Dialogue: 0,0:49:57.40,0:50:05.48,Default,,0000,0000,0000,,Bir gün Afrika çiftçi ve traktörlerle beraber harekete geçebilir ve daha fazla milyarlar için yiyecek üretebilir. Dialogue: 0,0:50:05.89,0:50:10.99,Default,,0000,0000,0000,,Ve lütfen, Afrika'nın bunu gerçekleştirebileceğini düşünenin sadece ben olmadığımı bilin. Dialogue: 0,0:50:10.100,0:50:20.46,Default,,0000,0000,0000,,Birleşmiş Milletler kendisine yeni bir resmi hedef koymakta: aşırı fakirliğin 20 yıl içerisinde bitirilmesi. Dialogue: 0,0:50:21.03,0:50:26.70,Default,,0000,0000,0000,,Herkes bunun büyük bir sorun olduğunu anlıyor, fakat ben ciddi olarak bunun mümkün olduğunu düşünüyorum. Dialogue: 0,0:50:27.99,0:50:29.94,Default,,0000,0000,0000,,Bunun gerçekleştiğini hayal edin. Dialogue: 0,0:50:30.02,0:50:34.96,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, bugüne kadar gördüklerimiz zengin kısmın hareketi... Dialogue: 0,0:50:34.99,0:50:40.95,Default,,0000,0000,0000,,ve orta kesimin... hareket ettiği. Ama fakir kısım takılmış durumda. Dialogue: 0,0:50:41.92,0:50:46.86,Default,,0000,0000,0000,,Burada aşırı fakir kısımda okuma yazma bilmeyen nüfusun neredeyse tamamını görüyoruz. Dialogue: 0,0:50:46.99,0:50:51.39,Default,,0000,0000,0000,,Burada yüksek çocuk ölümleri ve kadın başına en yüksek çocuk oranını görüyoruz. Dialogue: 0,0:50:51.56,0:50:58.93,Default,,0000,0000,0000,,Eğer hızlıca bitmezse, aşırı fakirlik kendisini tekrar üretebilir. Dialogue: 0,0:50:58.93,0:51:05.20,Default,,0000,0000,0000,,Ama Andre ve Olivia, ve onlar gibi insanlar, bundan kurtulmak için çok çalışıyorlar, Dialogue: 0,0:51:05.22,0:51:10.99,Default,,0000,0000,0000,,ve eğer ancak onlar hükümetten ve dünyanın geri kalanından doğru yardımı alabilirse Dialogue: 0,0:51:10.100,0:51:18.88,Default,,0000,0000,0000,,okul, sağlık, aşılar, yollar, elektrik, doğum kontrolleri gibi, Dialogue: 0,0:51:19.02,0:51:25.44,Default,,0000,0000,0000,,sonuç olarak başarabilecekler, ama en çok da kendi zor çabalarıyla başaracaklar. Dialogue: 0,0:51:25.49,0:51:31.92,Default,,0000,0000,0000,,Buradan devam ediyoruz... Andre ve Olivia'yı çizgi boyunca takip edin. Dialogue: 0,0:51:31.95,0:51:36.70,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç on yıl içinde mümkün... Evet! Dialogue: 0,0:51:36.80,0:51:40.66,Default,,0000,0000,0000,,Ama fakirlikten çıkış sadece başlangıç. Dialogue: 0,0:51:40.66,0:51:46.33,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlar bu yoldan devam etmek ve daha iyi bir yaşama sahip olmak istiyorlar. Dialogue: 0,0:51:46.38,0:51:49.22,Default,,0000,0000,0000,,Peki daha iyi bir yaşam ne demek? Dialogue: 0,0:51:50.76,0:51:57.73,Default,,0000,0000,0000,,İnsanların çoğu için iyi yaşam, daha fazla makine ve daha fazla enerji tüketimi demek. Dialogue: 0,0:51:58.04,0:52:06.72,Default,,0000,0000,0000,,İşte burada bir sorun var. Çünkü bu gelecek için en büyük tehditlere ek yük getiriyor: ciddi küresel iklim değişimi. Dialogue: 0,0:52:06.95,0:52:11.82,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın kullandığı enerjinin yüzde 80'i hala fosil yakıtlar, Dialogue: 0,0:52:11.97,0:52:17.16,Default,,0000,0000,0000,,ve bilim diyor ki gelecekte küresel ısınma daha da kötüye gidebilir Dialogue: 0,0:52:17.19,0:52:24.80,Default,,0000,0000,0000,,bu fosil yakıtların kullanımından yayılan karbon dioksit sonucu. Dialogue: 0,0:52:26.42,0:52:31.28,Default,,0000,0000,0000,,İklim değişikliğinin sonucunun ne kadar kötü olabileceğini söyleyebilecek en iyi kişi ben değilim Dialogue: 0,0:52:31.36,0:52:34.36,Default,,0000,0000,0000,,ya da bunun nasıl önlenebileceğini. Dialogue: 0,0:52:34.51,0:52:42.21,Default,,0000,0000,0000,,Benim yapabileceğim, karbon dioksidi salanın kim olduğunu daha iyi anlayabilmeniz için size veri göstermek. Dialogue: 0,0:52:42.25,0:52:44.64,Default,,0000,0000,0000,,Ve bunu göstereceğim. Dialogue: 0,0:52:44.67,0:52:49.35,Default,,0000,0000,0000,,En fakir milyardan en zengin milyara çubuğunu hatırlıyorsunuz değil mi? Dialogue: 0,0:52:49.41,0:52:53.88,Default,,0000,0000,0000,,ayakkabılarını zor alabilenden havayollarında uçabilene Dialogue: 0,0:52:53.94,0:53:02.55,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bu dünyadaki bir yılda tüketilen toplam fosil yakıt miktarını gösteriyor Dialogue: 0,0:53:02.69,0:53:05.30,Default,,0000,0000,0000,,kömür, petrol ve doğal gaz. Dialogue: 0,0:53:05.36,0:53:09.19,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu kabaca bütün karbon dioksit salınımını temsil ediyor. Dialogue: 0,0:53:09.25,0:53:13.15,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bunun ne kadarı en zengin milyar tarafından kullanılıyor? Dialogue: 0,0:53:14.10,0:53:16.15,Default,,0000,0000,0000,,Yarısı. Dialogue: 0,0:53:16.29,0:53:18.90,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi ikinci en zengin milyar. Dialogue: 0,0:53:18.95,0:53:21.33,Default,,0000,0000,0000,,Kalanın yarısı. Dialogue: 0,0:53:21.39,0:53:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve üçüncünün ne kadar kullandığını görüyorsunuz. Dialogue: 0,0:53:24.23,0:53:28.21,Default,,0000,0000,0000,,Kalanın yarısı. Ve diğerleri neredeyse hiçbir şey kullanmıyor. Dialogue: 0,0:53:28.25,0:53:37.69,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar yuvarlak rakamlar, ama açıkça gösteriyor ki bütün fosil yakıtlar 1.,2., 3. zengin milyar tarafından kullanılıyor Dialogue: 0,0:53:37.69,0:53:40.20,Default,,0000,0000,0000,,yüzde 85'ten fazlasını kullanıyorlar. Dialogue: 0,0:53:40.20,0:53:47.65,Default,,0000,0000,0000,,En zengin milyar en azından artırmayı kesti, ama azaltıp azaltamayacaklarını görmeyi bekliyoruz. Dialogue: 0,0:53:47.65,0:53:52.91,Default,,0000,0000,0000,,Ve gelen onyıllarda bu 2 milyarın ekonomik büyümesi Dialogue: 0,0:53:52.95,0:53:57.44,Default,,0000,0000,0000,,karbon dioksit salınımını daha da artıracak Dialogue: 0,0:53:57.53,0:54:03.27,Default,,0000,0000,0000,,Buradakiler aşırı fakirlikten çıkıp motorsiklete doğru zenginliğe yol alsalar bile Dialogue: 0,0:54:03.28,0:54:07.81,Default,,0000,0000,0000,,karbon dioksit salınımına çok fazla katkı yapmayacaklar. Dialogue: 0,0:54:07.81,0:54:15.01,Default,,0000,0000,0000,,Ve nüfus büyümesini göz önünde bulundurursak, sonraki 40 yıldaki ek milyarlar burada bu grup içinden olacak. Dialogue: 0,0:54:15.08,0:54:19.100,Default,,0000,0000,0000,,Ama hala daha, en zengin tarafa sorarsanız herşeyi yanlış anlıyor gibi görünüyorlar. Dialogue: 0,0:54:20.02,0:54:24.71,Default,,0000,0000,0000,,Yüksek tüketimlerinden dünyaya aşağıya doğru bakıyor ve şunu söylüyorlar: Dialogue: 0,0:54:24.75,0:54:30.30,Default,,0000,0000,0000,,"Oo, siz oradakiler, bizim gibi yaşayamazsınız, dünyayı yok edeceksiniz." Dialogue: 0,0:54:30.87,0:54:37.91,Default,,0000,0000,0000,,Görüyorsunuz, burada yakalamaya çalışanların yorumlarını daha doğru ve mantıklı buluyorum. Dialogue: 0,0:54:38.07,0:54:42.85,Default,,0000,0000,0000,,Onlar diyor ki: "Hah! Siz kimsiniz ki sizin gibi yaşayamayacağımızı bize söylüyorsunuz? Dialogue: 0,0:54:43.34,0:54:48.11,Default,,0000,0000,0000,,Önce kendinizi değiştirin, bizim de farklı davranmamızı istiyorsanız." Dialogue: 0,0:54:50.46,0:54:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Bugün dünyadaki milyarların henüz sahip olmadığı iyi yaşam için gereken birçok temel gereksinim var. Dialogue: 0,0:54:56.13,0:55:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Andre'nin köyü ve evi, ve birçok benzerleri, henüz elektriğe bile sahip değil. Dialogue: 0,0:55:03.58,0:55:06.89,Default,,0000,0000,0000,,Mozambik'in büyük kömür rezervleri var. Dialogue: 0,0:55:06.100,0:55:13.94,Default,,0000,0000,0000,,ve eğer onun gibi diğer fakir ülkeler sanayi ve elektrik için kömür yakan karşılanabilir yeni güç istasyonları kurarsa Dialogue: 0,0:55:14.02,0:55:19.77,Default,,0000,0000,0000,,daha fazla karbon yayan kimsenin karışmaması gerektiğini düşünüyorum. Dialogue: 0,0:55:19.77,0:55:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi, size İsveçli öğrencilerime sık sorduğum iki soru soracağım. Dialogue: 0,0:55:26.25,0:55:31.48,Default,,0000,0000,0000,,İlki: kaçınız bu yıl bir uçakla seyahat etmedi? Dialogue: 0,0:55:33.62,0:55:35.23,Default,,0000,0000,0000,,Ah-ha. Dialogue: 0,0:55:35.48,0:55:39.77,Default,,0000,0000,0000,,Çok azınız uçmadan durabiliyor. Sıradaki soru şu: Dialogue: 0,0:55:39.77,0:55:45.98,Default,,0000,0000,0000,,Kaçınız çamaşır makinesinden uzak durabildi ve bütün çarşaflarını, Dialogue: 0,0:55:45.98,0:55:48.89,Default,,0000,0000,0000,,giysilerini ve çamaşırlarını bu sene elle yıkadı? Dialogue: 0,0:55:50.28,0:55:52.87,Default,,0000,0000,0000,,Beklediğim gibi, kimse. Dialogue: 0,0:55:53.03,0:55:59.10,Default,,0000,0000,0000,,Çamaşır makinesini alabilen herkes, hatta en sıkı çevreci hareket içinde yeralanlar bile. Dialogue: 0,0:55:59.80,0:56:03.44,Default,,0000,0000,0000,,Ve hala ailemin ilk çamaşır makinesini aldığı zamanı hatırlıyorum. Dialogue: 0,0:56:03.52,0:56:07.08,Default,,0000,0000,0000,,1 Kasım 1952 idi. Dialogue: 0,0:56:07.08,0:56:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Anneannem makineyi ilk yükleyecek olmak üzere davet edilmişti. Dialogue: 0,0:56:11.46,0:56:15.34,Default,,0000,0000,0000,,9 kişilik bir aile için bütün ömrü boyunca elde yıkamıştı. Dialogue: 0,0:56:15.42,0:56:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ve makineyi yükledikten sonra, ayakları üzerine oturdu ve bir saat boyunca bütün çalışmasını seyretti. Dialogue: 0,0:56:24.01,0:56:26.27,Default,,0000,0000,0000,,Büyülenmişti. Dialogue: 0,0:56:26.30,0:56:32.02,Default,,0000,0000,0000,,Annem için de başka şeyler yapabilmek için daha çok boş zaman demekti ve büyük anlam ifade ediyordu. Dialogue: 0,0:56:32.18,0:56:37.12,Default,,0000,0000,0000,,Bana daha fazla kitap okuyabiliyordu, galiba beni profesör yapan şey bu olmuştu. Dialogue: 0,0:56:37.20,0:56:40.76,Default,,0000,0000,0000,,Çelik mil için teşekkür ettiğimize şüphe yok. Dialogue: 0,0:56:40.80,0:56:45.54,Default,,0000,0000,0000,,Detarjan fabrikasına teşekkürler, elektrik güç istasyonuna teşekkürler. Dialogue: 0,0:56:47.57,0:56:49.59,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi... Dialogue: 0,0:56:49.100,0:56:57.12,Default,,0000,0000,0000,,Bütün bunların bizi götürdüğü şeyi düşünürken, size ufak bir tavsiyem olacak, Dialogue: 0,0:56:57.12,0:57:00.92,Default,,0000,0000,0000,,herşeyin dışında: veriye bakın. Dialogue: 0,0:57:00.92,0:57:02.86,Default,,0000,0000,0000,,Dünya hakkındaki gerçeklere bakın. Dialogue: 0,0:57:02.90,0:57:11.04,Default,,0000,0000,0000,,Ve bugün nerede olduğumuzu ve bu harika gezegenimizde bütün bu milyarlarla beraber ileriye nasıl gidebileceğimizi göreceksiniz. Dialogue: 0,0:57:12.34,0:57:16.14,Default,,0000,0000,0000,,Aşırı fakirliğin bütün zorlukları oldukça azaldı Dialogue: 0,0:57:16.14,0:57:21.20,Default,,0000,0000,0000,,ve artık tarihte ilk kez bunu bitirmek bizim elimizde. Dialogue: 0,0:57:22.62,0:57:27.48,Default,,0000,0000,0000,,Nüfus büyümesinin sorunları, aslında, halihazırda çözülmekte, Dialogue: 0,0:57:27.56,0:57:31.10,Default,,0000,0000,0000,,çocuk sayısı büyümeyi durdurdu. Dialogue: 0,0:57:31.15,0:57:36.69,Default,,0000,0000,0000,,Ve iklim değişikliği sorunu için, en kötüyü en azından görmeyebiliriz. Dialogue: 0,0:57:37.12,0:57:44.23,Default,,0000,0000,0000,,Ama bu, en zenginlerin, olabildiğince erken, Dialogue: 0,0:57:44.25,0:57:51.68,Default,,0000,0000,0000,,kendi enerji tüketimlerini, adım adım, aşağıya çekmek için bir yol bulmalarını gerektiriyor, Dialogue: 0,0:57:51.69,0:57:54.93,Default,,0000,0000,0000,,ki bu tüketim 10 milyar veya 11 milyar tarafından yüzyılın sonuna doğru paylaşılabilsin. Dialogue: 0,0:57:57.93,0:58:01.23,Default,,0000,0000,0000,,Kendimi hiçbir zaman iyimser olarak adlandırmadım, Dialogue: 0,0:58:01.33,0:58:03.98,Default,,0000,0000,0000,,ama ben bir olabilirciyim diyorum. Dialogue: 0,0:58:03.98,0:58:08.19,Default,,0000,0000,0000,,Ve diyorum ki dünya çoğunuzun düşündüğünden çok daha iyi durumda. Dialogue: 0,0:58:08.46,0:58:11.43,Default,,0000,0000,0000,,Çok teşekkürler!