ما در دنیایی زندگی میکنیم که بیرحمانه در حال تغییر است.
مهاجرتهای بزرگِ مردم به شهرهای بزرگ
شهرهایی مملو از آسمانخراشهای سر به فلک کشیده
و فقر گسترده
حرص و ولع بر سر سوخت و غذا،
تغییرات آبوهوایی غیرقابل پیشبینی
و همۀ اینها در دنیایی که جمعیتش مدام در حال افزایش است.
براستی باید نگران باشیم؟
باید بترسیم؟
چگونه به ابعاد این ماجرا پی ببریم؟
اکنون 7 میلیارد نفر روی سیارۀ ما زندگی میکنند... این زیبا نیست؟
اما وقتی برخی از مردم به جهان و آیندۀ آن فکر میکنند ، به وحشت میافتند
برخی هم کلاً ترجیح میدهند به این چیزها فکر نکنند
اما من امشب میخوام واقعیت ماجرا رو اونطوری که هست به شما نشون بدم.
من هنس روسلینگ یک متخصص آمار هستم که ...
نه، نه، نه، نه... خاموش نکنید!
چون میخوام با آخرین دادهها از کشورهای جهان، دنیا رو به شکل جدیدی به شما نشون بدم
من امشب میخوام تغییرات رشد جمعیت رو به شما توضیح بدم
و اینکه دادههای امروز چه حرفهایی دربارۀ آیندۀ جهان میگه
مسلماً با چالشهای بزرگی مواجهیم
اما خبر خوب اینکه آینده اونقدری که فکر میکنید غمانگیز نیست
بشرِ امروز خیلی بیشتر از چیزی که فکر میکنید بهتر از قبل کارها رو انجام میده
نترسید!
حقایقی دربارۀ جمعیت
پروفسور هنس روسلینگ (Hans Rosling)
بچهها
برکت زندگیان
اما بسیاری از مردم اینطور فکر میکنن که رشد جمعیت خارج از کنترله
برخیها حتی از بمب جمعیتی حرف میزنن
آیا این حرفها واقعاً درسته؟
جمعیت امروز در چه وضعیتی قرار داره؟ و جطور شد که به این جا رسیدم؟
من اینجا میخوام تاریخ زندگی همۀ آدما رو بگم
یا بهتر بگم، تاریخ زندگی هزار سال اخیر
بریم سر اصل مطلب
دو محور مختصات به شما میدم
این محور مدت زمان به ساله و این یکی جمعیت دنیا به میلیارد
10 هزار سال قبل از میلاد مسیح یعنی زمانی که مردم مشغول کشاورزی بودن، باستان شناسان تخمین زدن که
جمعیت دنیا در اون زمان فقط 10 میلیون نفر بوده
فکرشو بکنید: 10 میلیون نفر! یعنی چیزی شبیه سوئد امروز
دنیایی که فقط سوئد داخلش هست
اما با گذشت هزاران سال، کمکم تعداد کشاورزان، غذا و مردم بیشتر و بیشتر شد.... امپراطوریهای بزرگ روی کار اومدن.
مصر، چین، هند ... و نهایتاً اروپا!
و جمعیت کماکان به رشد خود ادامه داد، اما خیلی آهسته.
و من اینجا در سال 1800 توقف میکنم
چون در این سال بود که جمعیت دنیا به 1 میلیارد نفر رسید.
ببینید... در تمام طول این مدت که هزاران سال میگذره، درصد رشد جمعیت خیلی اندک بوده
ولی در سال 1800، با ظهور انقلاب صنعتی، همه چیز تغییر میکنه و رشد جمعیت هم سرعت میگیره.
جمعیت دنیا در عرض 100 سال به 2 میلیارد نفر رسید.
و وقتی من یه بچه مدرسهای بودم ، جمعیت 3 میلیارد نفر بوده
اون زمان خیلی از مردم میگفتن سیاره دیگه ظرفیت جمعیت بیشتر رو نداره. حتی متخصصین هم همچین حرفی زده بودن
اما چیزی که واقعا اتفاق افتاد این بود که ...
ما شدیم 4 میلیارد... 5 میلیارد... 6 میلیارد... 7 میلیارد...
فکرشو بکنید... بیش از نیمی از جمعیت دنیا در طول زندگی من اضافه شده.
و این رقم همچنان در حال افزایش است
بیشترین رشد جمعیت در سالهای اخیر متعلق به کشورهای آسیایی بوده.
مثل بنگلادش ... که جمعیتش در طول زندگی من 3 برابر شده.
از 50 میلیون به 150 میلیون.
این کشور در حال حاضر یکی از متراکمترین کشورهای دنیا است.
15 میلیون نفر در پایتخت شلوغ این کشور یعنی داکا (Dhaka) زندگی میکنند.
مردم اینجا، چه شهری چه روستایی نگران بزرگ شدن خانوادهها هستند.
اما بنگلادش امروز در حال تحول است...
مثل خانوادۀ خان. مامان تاسلیما و دختراش تاجینا و سادیای کوچیک
و بابا حنان
زنها خیلی وقت میبره تا آماده بشن. مردا اینجوری نیستن
اگه میخوای با دستات پاکش کنی چرا اصلاً به صورتت مالیدی
تاسلیما و حنان هر دو از یک خانوادۀ شلوغ و پرجمعیت هستند.
ولی اونا تصمیم میگیرن فقط دوتا بچه داشته باشن
در بنگلادش شعاری وجود داره که همه جا میشنوین
حداکثر دو بچه - یه بچه بهتر!
خوشبختانه من فقط دوتا بچه دارم
استطاعت بیشتر از دوتا بچه رو نداشتم
با دوتا بچه میتونم هرچیزی که میخوان براشون بخرم
جیبهام الان خالیان
تسلیما و حنان بخشی از یک خانوادۀ بزرگ هستند
و برای تسلیما به یک شغل هم تبدیل شده.
او برای یک سرویس دولتی مرتبط با تنظیم خانواده و کنترل فرزندآوری هم فعالیت میکنه
که زنهایی مثل اون در هر روستایی به کار گرفته میشن.
او به تک تک درب منازل مراجعه میکنه و به مردم کمک میکنه تا خانوادۀ کوچکتری داشته باشن
آخرین تاریخ پریودت کی بود؟
22ام بود
خب شما از هیچ روشی برای جلوگیری از بارداری استفاده نمیکنی؟
اگه بفهمی حاملهای برات مسئلهای نیست؟
من راحت حامله نمیشم
ولی شما دو تا بچه داری.
وقت زیادی برای رفتن به کلینیک ندارم
تاسلیما یه سری پیشنهاد میده، حمایت معنوی میکنه و مهمتر از همه مهمتر،
ارائۀ محصولات ضدبارداری
شما سه تا دختر داری - واقعاً میخوای بچههای بیشتری داشته باشی؟
بستگی به پدر داره
شما بچه رو به دنیا میاری، تصمیمش با اونه؟
شما قراره درد بکشی، اون نه.
کیه که باید درد بشکه؟
من درد میکشم ولی وقتی اون پسر میخواد من چیکار میتونم بکنم؟
اینها یه سری قرصه، وقتی پریود میشی استفاده کن
برای بعضیها که سواد کمی دارن سخته این چیزها رو توضیح بدی
ولی کم کم این پیام رو به اونها میرسونیم
خب اقدامات تاسلیما و بنگلادش چقدر تونسته در کاهش نرخ باروری اثر موفقی بگذاره؟
به عبارتی تعداد بچههیا متولد شده به ازای هر زن
ما در سوئد موسسۀ گپ مایندر (GapMinder) رو تأسیس کردیم
تا دادههای جهانی رو به شکل قابل فهمی در دسترس همگان قرار بدیم
بنابراین من میتونم وضعیت فعلی بنگلادش و اتفاقاتی که افتاده رو به شما نشون بدم
این محور افقی است که تعداد بچهها به ازای هر زن رو نشون میده
از 1 بچه بگیر تا 2...7 الی 9
و این محور عمودی است که طول عمر رو نشون میده
امید به زندگی، یعنی یه بچۀ تازه متولد شده انتظار میره چند سال زندگی کنه
از 30 تا 90
حالا بریم از سال 1972 شروع کنیم
مهمترین سال برای بنگلادش یعنی سالی که این کشور استقلال یافت
اون سالها، بنگلادش در وضعیتی بود که
هر زنی به طور متوسط 7 بچه داشت
و طول عمر کمتر از 50 سال بود
اما بعد از استقلال چی شد؟
آیا طول عمر در بنگلادش بیشتر شد؟ تعداد بچهها کمتر شد؟
دادهها اینو میگن که در بنگلادش
طول عمر بیشتر شد و تعداد بچهها کمتر. کمتر از پنج شش بچه
عمر طولانیتر میشه و تعادد بچهها کمتر از سه چهار تا
و اکنون تعداد بچههای هر خانواده تقریباً دوتا است و طول عمر به صورت میانگین 70 سال
واقعاً جالبه! بنگلادش در عرض 40 سال به کل تغییر کرده است
از 7 بچه به 6 به 4، 3 و 2
این واقعاً یک معجزه است که برای بنگلادش اتفاق اقتاده!
اما آیا این داستان فقط برای بنگلادش اتفاق افتاده؟ خب، بزارید کل دنیا رو به شما نشون بدم.
50 سال در طول زمان به عقب حرکت میکنیم تا برسیم به 1963
این تصویر همۀ کشورهاست
این قسمتهای سبز آمریکا است، شمالی و جنوبی. بخشهای زرد اروپا، شرق و غرب.
آبی آفریقاست، شمال و جنوب صحرا. و قرمز آسیاست که استرالیا و نیوزلند رو هم شامل کردیم
اندازۀ هر دایره میزان جمعیت رو نشون میده. ببینید:
بزرگترین اونها چین و هنده. و بنگلادش بعد از اونها
سال 1963 متولد بچهها به ازای هر زن 5 نفر در دنیا بود