Lieve Abuelita,
ik weet dat ik al even
niet thuis ben geweest.
Jij bent in ons prachtige huis in Mexico
en ik ben hier, in de VS,
aan het vechten voor onze toekomst.
Jij bent waarschijnlijk de rozen
water aan het geven,
de perziken aan het verzorgen
en je zorgt ervoor dat de schildpadden
genoeg eten hebben.
Dat is een van de dingen
die ik het meest mis aan thuis --
tijd doorbrengen met de bloemen
terwijl jij me verhalen vertelt
over je jeugd.
Zoals je weet, wonen we
in New York sinds 2015.
Maar het leven is compleet veranderd
in het afgelopen jaar.
In het begin ging New York om musea
en parken
en school en vrienden.
Nu is het een web
dat me verbindt met alle andere mensen
die zich inzetten om de planeet te redden.
Weet je hoe het begon voor mij?
Het was papa en zijn wijsheid.
Hij nam alles dat jij hem leerde,
en leerde het aan de wereld.
Al zijn woorden over de plicht
die wij als mensen hebben
om in balans te leven met de natuur
zijn aan mij doorgegeven.
Ik zag de universele kloof
tussen ons en de planeet
en herinnerde me
wat jij mij eens vertelde:
"Laat alles beter achter
dan hoe je het vond."
Ik weet dat je de afwas bedoelde,
maar natuurlijk gaat dat
ook op voor de planeet.
Ik wist eerst niet wat ik moest doen.
De wereld is zo groot
en er zijn zoveel slechte gewoontes.
Ik wist niet hoe een 15-jarige
voor verandering zou moeten zorgen,
maar ik moest het proberen.
Om deze filosofie
in de praktijk te brengen
werd ik lid van de milieuclub
op mijn middelbare school.
Maar ik merkte dat mijn klasgenoten
praatten over recyclen
en films keken over de oceaan.
Het was een opvatting van milieuactivisme
die zo gericht was op een ineffectieve
manier van klimaatactivisme,
die de consument de schuld geeft
van de klimaatcrisis,
en volhoudt dat de temperaturen stijgen
omdat wij vergeten een herbruikbare tas
mee te nemen naar de winkel.
Jij hebt me geleerd
dat zorgen voor Moeder Aarde
te maken heeft met elke beslissing
die wij gezamenlijk nemen.
Ik ben blij te kunnen zeggen, Abuelita,
dat ik iedereen in de club
van gedachten heb doen veranderen.
In plaats van praten over recyclen,
begonnen we brieven
te schrijven aan politici,
om zacht plastic volledig te verbieden.
En toen gebeurde het onverwachte:
we begonnen een staking op school.
Ik weet dat je het waarschijnlijk
op het nieuws gezien hebt
en misschien is het
niet meer zo bijzonder.
Maar het was toen
echt uitzonderlijk, Abuelita.
Stel je voor dat kinderen
niet naar school gaan,
omdat we willen
dat mensen de wereld redden.
Menigte: Een betere wereld is mogelijk!
Wij zijn niet te stoppen!
Xiye Bastida: Tijdens de eerste
wereldwijde klimaatstaking,
die door Greta Thunberg was ingezet,
kreeg ik 600 klasgenoten zover
om met mij naar buiten te gaan.
Greta Thunberg is een tiener
die als eerste begon met klimaatstakingen.
Haar lef inspireerde me
en ik was geschokt door het besef
dat de jeugd de publieke opinie
over sociale problemen kon veranderen.
De beweging explodeerde.
En ik werd een van de
belangrijkste initiatiefnemers,
voor New York, de VS en de wereld.
Ik begon me uit te spreken
over klimaatgerechtigheid en mensenrechten
en samenwerking tussen generaties.
Maar dat was nog maar het begin.
De drukste week van mijn leven
zal altijd de week
van 20 september 2019 zijn.
Mijn vrienden en ik kregen
300.000 mensen zover
om actie te voeren in New York.
Ik wou dat je erbij had kunnen zijn.
We liepen over Wall Street
en eisten klimaatgerechtigheid.
Diezelfde maand ging ik naar de klimaattop
van de Verenigde Naties.
Ik sprak in een panel samen met Al Gore.
Ik ontmoette Jay Inslee,
Naomi Klein en Bill McKibben,
en de voorzitter van de Verenigde Naties.
Het was de geweldigste week
van mijn leven,
omdat iedereen die ik kende samenkwam --
al mijn leraren, al mijn klasgenoten ...
en zelfs enkele van mijn favoriete winkels
sloten hun deuren om actie te voeren.
Als je me zou vragen
waarom ik dat allemaal deed,
dan zou mijn enige antwoord zijn:
"Hoe kan ik het niet doen?"
Er is nu een jaar voorbij
sinds het allemaal begon voor mij,
en het kan soms wat vermoeiend zijn.
Maar als er één ding is
dat jij me geleerd hebt,
dan is het veerkracht.
Ik weet nog dat je naar Mexico Stad ging,
elke dag, 30 jaar lang,
om geld te verdienen voor de familie.
En ik weet dat Abuelito
20 jaar lang op pad is geweest
om heilig land te beschermen
tegen grote bedrijven
die het wilden innemen.
Een jaar is niets
vergeleken met de strijd
die onze familie heeft doorstaan.
En als onze strijd
de wereld een betere plek maakt,
dan maakt het van ons betere mensen.
Er zijn wat moeilijkheden
geweest, Abuelita.
In de buitenwereld
verwachten mensen
dat wij kinderen alles weten,
of dat willen ze tenminste.
Ze stellen vragen en ik geef antwoord
alsof ik echt wist hoe
de wereld in elkaar zit.
Ze willen hoop en wij geven het.
Ik heb het afgelopen jaar bijna iedere dag
georganiseerd, geschreven, gesproken
en gelezen over het klimaat en beleid.
En ik maak me een beetje zorgen
dat ik niet genoeg kan doen, Abuelita.
Voor mij, als 18-jarige de wereld
proberen te redden,
betekent dat ik een klimaatactivist ben.
Eerder betekende het misschien
studeren om dokter te worden,
of een politicus of onderzoeker.
Maar ik kan niet wachten met opgroeien
en een van die dingen worden.
De planeet lijdt
en tijd is een luxe
die we niet meer hebben.
Als tiener de wereld redden
betekent goed zijn met woorden,
de wetenschap achter
de klimaatcrisis begrijpen,
een uniek perspectief op het probleem
inbrengen om op te vallen,
en bijna al het andere vergeten.
Maar soms zou ik me ook weer
met andere dingen bezig willen houden.
Ik wil kunnen zingen en dansen
en gymnastiek kunnen doen.
Ik geloof echt dat als wij allemaal
voor de aarde zorgen,
uit gewoonte,
als cultuur,
dan zou niemand full-time
klimaatactivist hoeven zijn.
Als bedrijven duurzaam worden,
het energienet op groene energie loopt,
en als scholen ons leren
dat voor de aarde zorgen
onderdeel is van onze menselijkheid,
dan kan ik misschien weer gymnastiek doen.
Denk je niet, Abuelita?
We kunnen dit.
Het enige dat ik probeer te bereiken,
is andere mensen
deze positieve instelling geven.
Maar het is wel wat moeilijk geweest.
Er is hebzucht,
er is trots,
er is geld,
en er is materialisme.
Mensen maken het zo gemakkelijk
voor mij om met ze te praten,
maar ze maken het zo moeilijk
voor me om ze iets te leren.
Ik wil dat ze het vertrouwen hebben
om altijd hun best te doen.
Ik wil dat ze het hart en de moed hebben
om van de wereld te houden,
zoals jij me geleerd hebt.
Ik heb deze brief geschreven
om je te bedanken.
Bedankt dat je me vroeg
om van de wereld houden,
vanaf het moment dat ik geboren was.
Bedankt dat je om alles lacht.
Bedankt dat je me hebt geleerd
dat hoop en optimisme
de sterkste middelen zijn die we hebben
om welk probleem dan ook aan te pakken.
Ik doe dit werk
omdat jij me hebt laten zien
dat doorzettingsvermogen,
liefde en kennis
genoeg zijn om een verschil te maken.
Ik wil terug naar Mexico
om je te bezoeken.
Ik wil je de foto's laten zien
van de dingen die ik gedaan heb.
Ik wil je de klimaatwetgeving laten zien
die door ons is aangenomen.
Ik wil de bloemen ruiken,
en vechten voor klimaatgerechtigheid,
samen met jou.
Te quiero mucho.
Ik houd van je.
Xiye.
[Te quiero mucho. Xiye.]