Giống như hầu hết mọi người,
các bạn đều ý thức được rằng
sự phân hoá đang diễn ra theo
chiều hướng tiêu cực hơn ở nước ta,
đến nỗi sự chia tách giữa
phe cánh tả và hữu
đã và đang tồn tại một cách tiêu cực
trong cuộc sống của mỗi chúng ta.
Nhưng bạn cũng có những thắc mắc rất hợp
lý liệu nghiên cứu có đúng với trực giác.
Và nói cho nhanh thì
câu trả lời là đúng.
Bằng nhiều nghiên cứu,
chúng tôi nhận thấy
những người theo chủ nghĩa tự do và
bảo thủ đang ngày càng chia rẽ nhau.
Họ ngày càng giam mình trong
những căn phòng hệ tư tưởng này,
"gặm nhấm" những tin tức khác nhau,
chỉ nói chuyện với người cùng tư tưởng
và ngày càng nhiều người chọn sống ở
các vùng khác nhau.
Và tôi nghĩ rằng
điều đáng báo động nhất
là sự gia tăng hận thù
giữa hai phe.
Chủ nghĩa tự do và bảo thủ,
Đảng Tự do và Cộng hoà,
càng ngày càng có nhiều người trong số họ
không ưa nhau.
Bạn sẽ thấy điều này trên
nhiều khía cạnh.
Họ không muốn làm bạn với đối phương.
Không muốn hẹn hò với đối phương.
Nhưng nếu có xảy ra, thì họ cũng thấy
đối phương không hấp dẫn lắm,
và càng ngày họ càng không muốn con cái
mình lấy một người
ủng hộ cho một Đảng khác,
một số liệu rất bất ngờ.
Khi làm việc với học sinh
của mình trong phòng thí nghiệm,
chúng tôi thường thảo luận về
cái được gọi là chuẩn mực xã hội --
Là một tín đồ của phim ảnh
nên tôi thường hay như thế này,
bộ phim về chúng ta ở đây
với khuôn mẫu này thuộc thể loại nào?
Vậy bộ phim với sự chia rẽ chính trị
thì thuộc thể loại nào?
Vâng, nó có thể là một bộ phim
về thảm họa.
Nó chắc chắn là một thảm họa.
Cũng có thể là phim chiến tranh.
Cũng hợp lý.
Nhưng tôi nghĩ rằng chúng ta
đang trong một bộ phim tận thế xác sống.
(Cười)
Phải không ạ? Chắc các bạn đã có đáp án.
Cảnh mọi người đi theo nhóm,
không nghĩ đến bản thân mình,
bị khống chế bởi vi rút lý trí này
đang cố lan truyền căn bệnh của chúng
và hủy hoại xã hội.
Và chắc bạn cũng nghĩ như tôi rằng
bạn là người tốt trong bộ phim
tận thế xác sống này,
và tất cả những sự ghen ghét và chia rẽ
này là do người khác tuyên truyền,
vì chúng ta là Brad Pitt,
phải không?
Tư tưởng độc lập, chính trực,
cố gắng gìn giữ những điều
chúng ta yêu quý,
bạn biết đấy, không phải
Không phải thế.
Không bao giờ như vậy.
Nhưng câu hỏi là thế này:
bạn nghĩ họ đang trong
bộ phim nào?
Phải không?
Vâng, họ chắc chắn sẽ nghĩ
mình là người tốt
trong phim tận thể xác sống.
Phải không?
Và bạn nên biết rằng họ tự coi mình
là Brad Pitt
còn chúng ta là xác sống.
Và ai bảo là họ sai?
Tôi nghĩ rằng thực tế chúng ta
đều chỉ là một phần của vấn đề này.
Và mặt tốt của nó là
chúng ta có thể góp phần là giải pháp.
Vậy chúng ta nên làm gì?
Chúng ta có thể làm gì để hạn chế
sự chia rẽ trong cuộc sống hàng ngày?
Chúng ta có thể làm gì để tiếp cận
và giao tiếp với
người của phe đối diện?
Vâng, đây chính là những câu hỏi mà tôi
cùng đồng nghiệp, Matt Feinberg,
rất hứng thú trong vài năm trở lại đây,
và chúng tôi bắt đầu
nghiên cứu về vấn đề này.
Và một trong những điều đầu tiên
chúng tôi phát hiện ra
là sẽ rất hữu ích
khi tìm hiểu về sự phân cực
nếu bạn biết được rằng
sự chia rẽ chính trị xảy ra
là do sự chia rẽ đạo đức sâu sắc.
Do đó một trong những khám phá
mạnh mẽ nhất của lịch sử tâm lý chính trị
chính là mô hình này do
Jon Haidt và Jesse Graham phát hiện,
theo hai nhà tâm lý học,
người ở Đảng Tự do và Bảo thủ có
xu hướng chấp nhận những giá trị khác nhau
theo các mức độ khác nhau
Ví dụ, chúng ta thấy người theo CN tự do
có xu hướng ủng hộ những giá trị
như sự bình đẳng, công bằng, được
chăm sóc và bảo vệ khỏi các mối nguy hại
hơn so với người ở Đảng Bảo thủ.
Và người ở Đảng Bảo thủ ủng hộ
các giá trị như lòng trung thành,
lòng yêu nước, tôn trọng chính phủ và
đạo đức trong sạch
hơn so với người theo CN tự do.
Cả tôi và Matt đều nghĩ rằng
có thể sự chia rẽ đạo đức này
sẽ giúp chúng ta hiểu được
làm thế nào
người ở Đảng tự do và bảo thủ
nói chuyện với nhau
và tại sao họ dường như
hay nói về các chủ đề
khác nhau.
Do đó chúng tôi tiến hành một nghiên cứu
với những người tham gia theo Đảng Tự do
và họ được giao một nhiệm vụ là
viết một bài luận
thuyết phục những người ở Đảng Bảo thủ
ủng hộ cho hôn nhân đồng giới.
Và kết quả là người của Đảng Tự do
có khuynh hướng thiên về
các giá trị đạo đức của sự bình đẳng
và công bằng theo hướng tự do.
Vì thế họ nói như thế này:
"Mọi người đều có quyền yêu
người mình thích,
và "Họ" - những người đồng tính,
cũng được hưởng quyền giống như
bao người Mỹ khác".
Tóm lại, chúng tôi nhận thấy 69%
trong số họ
đưa ra những dẫn chứng về giá trị đạo đức
theo chủ nghĩa tự do,
và chỉ có 9% có những dẫn chứng
theo chủ nghĩa bảo thủ,
ngay cả khi họ được giao nhiệm vụ
thuyết phục người của Đảng Bảo thủ.
Và khi tiến hành nghiên cứu trên
những người theo Đảng Bảo thủ
với nhiệm vụ biến tiếng Anh thành
ngôn ngữ chính của nước Mỹ,
với một lập trường chính trị bảo thủ
kiểu mẫu
chúng tôi cũng nhận được kết quả
không khá hơn,
59% trong số họ sử dụng
những luận cứ thiên về
giá trị đạo đức bảo thủ hơn,
và chỉ 8% mọi người dẫn chứng
dựa trên giá trị tự do,
ngay cả khi họ được giao nhiệm vụ
thuyết phục những người Dân chủ.
Các bạn có thể thấy được vấn đề mà
chúng ta đang gặp phải?
Mọi người thường tôn sùng những giá trị
đạo đức của riêng mình.
Họ sẵn sàng đấu tranh và hi sinh cho
những giá trị của họ.
Tại sao họ lại phải từ bỏ
chỉ để đồng tình với bạn ?
về việc mà rõ ràng họ không muốn đồng tình
với bạn?
Nếu bạn dùng lời kêu gọi ấy thuyết phục
ông chú theo Đảng Cộng hoà
có nghĩa là vị ấy không chỉ cần thay đổi
quan điểm
vị ấy còn cần đổi đi giá trị cơ bản
của mình
điều đó sẽ chẳng đi đến đâu
Điều gì sẽ tốt hơn?
Chúng tôi tin vào công nghệ
"Tái định hình tinh thần"
Chúng tôi đã làm nhiều nghiên cứu
Ở một trong số đó
chúng tôi đã làm nghiên cứu với người theo
Đảng tự do và Bảo thủ
họ đều được đọc 3 bài viết
trước khi chúng tôi quan sát thái độ
của họ
Ở bài viết thứ nhất
liên quan đến Hiệp định Ủng hộ Môi trường
trong đó gợi nên những giá trị tự do
về việc chăm sóc, bảo vệ môi trường
Trong đó có nói
"Bằng nhiều cách khác nhau
chúng ta đã gây nên mối nguy hiểm cho
môi trường sống"
và "Điều quan trọng bây giờ là hành động
của chúng ta
để ngăn việc phá huỷ
Trái đất mà ta đang sống"
Một nhóm người khác
được chỉ định đọc một bài luận
khác hoàn toàn
động chạm nhiều đến giá trị bảo thủ
và sự tinh khiết đạo đức
Đây cũng là bài luận về bảo vệ
môi trường
trong đó có nói
"Giữ rừng, uống nước, bầu trời trong sạch
chính là điều quan trọng cuộc sống"
"Ta nên chú ý đến sự ô nhiễm
ở nơi ta đang sống để biết cảm thấy
ghê tởm"
Và "Giảm thiểu ô nhiễm giúp chúng ta
bảo vệ
những điều tinh khiết, tươi đẹp ở nơi
chúng ta đang sống"
Chúng tôi có nhóm thứ 3
đọc một bài luận không liên quan đến
chính trị
đây chỉ là nhóm so sánh để chúng tôi có
cơ sở đánh giá.
Đây là điều chúng tôi phát hiện
sau khi khảo sát thái độ với môi trường
của họ:
những người theo chủ nghĩa tự do, không
quan trọng họ đọc gì
Họ luôn có xu hướng bảo vệ môi trường
Họ sẵn sàng bảo vệ môi trường
Nhưng những người bảo thủ,
tỏ ra ủng hộ và cấp tiến hơn với những
chính sách môi trường
và việc bảo vệ môi trường
nếu họ đọc bài luận về tính trong sạch
của đạo đức
thay vì đọc 1 trong 2 bài viết
còn lại
Người Bảo thủ đọc bài luận này
đều nói rằng họ tin vào việc Trái đất
nóng lên
và tỏ ra lo lắng về việc này
mặc dù bài luận không hề đả động
đến vấn đề này
Đây chỉ là vấn đề liên quan tới môi trường
Hiệu ứng của việc định hình đạo đức
mạnh mẽ như thế đó
Chúng tôi đã nghiên cứu điều này thông qua
một lượt những vấn đề chính trị
Nếu bạn muốn thay đổi quan điểm của
người bảo thủ
về vấn đề như hôn nhân đồng giới, bảo hiểm
y tế quốc gia
điều này giúp ý kiến của bên tự do
liên kết với giá trị bên Bảo thủ
như lòng ái quốc và việc làm sạch đạo đức
Chúng tôi cũng nghiên cứu theo
một hướng khác
Nếu muốn thay đổi suy nghĩ của bên tự do
về vấn đề của bên Bảo thủ
như việc nâng cấp quân sự, lấy Tiếng Anh
làm ngôn ngữ chính thức của Mỹ
bạn cần trở nên thuyết phục hơn
điều này giúp ý kiến của bên bảo thủ
liên kết với giá trị bên Tự do
giống như sự bình đẳng, công bằng
Tất cả những nghiên cứu đều chỉ ra một điều
Nếu bạn muốn thuyết phục ai về chính sách
nào đó
Việc kết nối các chính sách với giá trị
đạo đức tiềm ẩn con người là rất hữu ích
Và nếu bạn nói điều đó như vậy
Nghe có vẻ hiển nhiên, đúng chứ
Như kiểu, tại sao chúng ta đến
đây tối nay?
Tại sao?
(Tiếng cười)
Điều này vô cùng trực quan
Và kể cả thế, đó là điều chúng ta
trật vật để làm được
Bạn biết đấy, nếu muốn thuyết phục một ai
về vấn đề chính trị
hãy nói với người đó như nói với cái gương
Đừng thuyết phục quá nhiều với lí lẽ của
chính bạn
về lí do chúng ta tin tưởng vào
vài quan điểm chính trị
Chúng ta hãy nói một điều khi thuyết phục
quan điểm về đạo đức
"Đồng cảm là tôn trọng,
đồng cảm là tôn trọng"
Nếu bạn có thể nhớ điều đó
bạn có thể liên kết
và bạn có thể thuyết phục được ai đó
trong đất nước này
Hãy nghĩ lại một lần nữa
về bộ phim nào mà chúng ta đang sống trong đó
ví như tôi bị cuốn vào bộ phim
Đây không phải phim zombie nổi dậy
Mà là phim về tình bạn giữa cảnh sát
(Tiếng cười)
Hãy cuốn vào đó và diễn thử xem
(Tiếng cười)
Bạn biết thể loại phim có một anh cớm da
trắng và da đen
hoặc một anh bừa bộn và một anh ngăn nắp
Tóm lại, họ không hợp nhau
vì sự khác biệt này
Nhưng cuối cùng, khi họ đến với nhau và
cùng hợp tác
tình đoàn kết mà họ cảm nhận được,
còn tuyệt vời hơn
Và hãy nhớ trong những bộ phim này
Điều tồi tệ nhất diễn ra vào giai thoại
thứ 2 của phim
khi bước đi của hai người ấy trở nên xa
cách
Có lẽ đó là nơi chúng ta đang sống trong
đất nước này
giai thoại thứ 2 trong phim về cớm
(Tiếng cười)
tuy tách rời nhưng lại sớm trở về với nhau
Nghe có vẻ ổn đấy
nhưng nếu ta thực sự muốn nó xảy ra
tôi nghĩ trách nhiệm nằm ở chúng ta
Vì thế tôi muốn tất cả các bạn:
hãy cùng nhau hàn gắn đất nước
Hãy hành động mặc cho các nhà chính trị
giới truyền thông, Facebook và Twitter,
việc tái phân chia của Quốc hội
tất cả những điều đó đã chia rẽ chúng ta
Hãy cùng nhau hành động vì đó là lẽ phải.
Và hãy cùng nhau hành động vì
sự ghen ghét và khinh bỉ này
đã ngấm vào máu của chúng ta
khiến chúng ta trở nên tha hóa
và biến chất
và gây nguy hại đến cơ cấu xã hội
của chúng ta.
Chúng ta mắc nợ người dân và đất nước
điều đó
khi cố gắng tiếp cận và kết nối.
Chúng ta không thể ghét họ lâu đến thế,
và chúng ta cũng không thể để họ
ghét chúng ta.
Sự cảm thông và tôn trọng.
Cảm thông và tôn trọng.
Nếu bạn suy nghĩ về nó, thì ít nhất
chúng ta đang mắc nợ bạn bè của chúng ta.
Cảm ơn!