1
00:00:00,670 --> 00:00:04,750
Možete pitati koga god želite

2
00:00:04,750 --> 00:00:11,538
i reći će vam da su siti borbe za pravdu.

3
00:00:12,418 --> 00:00:17,562
Pripadnici crne rase
i LGBT zajednice su siti

4
00:00:18,542 --> 00:00:20,594
toga što su uvek oni ti

5
00:00:20,594 --> 00:00:21,766
koji moraju da se zalažu

6
00:00:21,766 --> 00:00:23,254
i istupaju

7
00:00:23,254 --> 00:00:25,505
čak i kada ih drugi ućutkuju

8
00:00:25,505 --> 00:00:27,204
i potiskuju.

9
00:00:27,669 --> 00:00:29,499
Beli saveznici

10
00:00:29,499 --> 00:00:32,999
i cis saveznici su siti takođe.

11
00:00:32,999 --> 00:00:36,330
Siti toga da im se govori
da postupaju pogrešno

12
00:00:36,330 --> 00:00:40,239
ili da ih se ova tema uopšte ni ne tiče.

13
00:00:40,543 --> 00:00:44,327
Ta zasićenost utiče na sve nas.

14
00:00:44,923 --> 00:00:46,496
Zapravo,

15
00:00:46,496 --> 00:00:49,293
verujem da nećemo uspeti

16
00:00:49,293 --> 00:00:53,403
ukoliko ne pristupimo pravdi
na drugi način.

17
00:00:53,753 --> 00:00:58,384
Odrasla sam usred
pokreta za građanska prava

18
00:00:58,384 --> 00:01:01,042
na rasno segregisanom jugu Amerike.

19
00:01:01,376 --> 00:01:03,173
Kao petogodišnja devojčica

20
00:01:03,173 --> 00:01:06,207
bila sam vrlo zainteresovana za balet.

21
00:01:06,377 --> 00:01:11,403
To je, izgleda, bilo često
za petogodišnjakinje '60-ih godina.

22
00:01:11,825 --> 00:01:15,045
Mama me je odvela u školu baleta.

23
00:01:15,575 --> 00:01:16,635
Jednu od onih škola

24
00:01:16,645 --> 00:01:19,793
u kojima profesorke govore o tvom talentu

25
00:01:19,793 --> 00:01:22,041
znajući da nikada nećes postati balerina.

26
00:01:22,041 --> 00:01:24,201
(Smeh)

27
00:01:24,211 --> 00:01:25,580
Kada smo stigle

28
00:01:25,580 --> 00:01:30,821
ljubazno su nam rekli
da ne prihvataju crnce.

29
00:01:31,461 --> 00:01:35,236
Vratile smo se u auto
kao da se vraćamo iz prodavnice

30
00:01:35,251 --> 00:01:37,998
u kojoj je nestalo soka od pomorandže.

31
00:01:37,998 --> 00:01:40,468
Ništa nismo rekle.

32
00:01:40,878 --> 00:01:43,668
Samo smo se odvezle
do sledeće škole baleta.

33
00:01:44,328 --> 00:01:49,043
Rekli su: „Ne prihvatamo crnce.”

34
00:01:49,633 --> 00:01:51,973
Bogami, bila sam zbunjena.

35
00:01:52,043 --> 00:01:55,515
Pitala sam mamu zašto me nisu želeli.

36
00:01:56,207 --> 00:01:57,943
Odgovorila je:

37
00:01:57,943 --> 00:02:00,790
„Pa, nisu dovoljno pametni da te prihvate,

38
00:02:00,790 --> 00:02:02,880
i ne znaju koliko si sjajna.”

39
00:02:02,880 --> 00:02:04,170
(Ovacije)

40
00:02:04,170 --> 00:02:09,075
(Aplauz i ovacije)

41
00:02:09,075 --> 00:02:12,745
Hm, ja nisam znala šta to znači.

42
00:02:12,745 --> 00:02:14,495
(Smeh)

43
00:02:14,495 --> 00:02:17,288
Međutim, bila sam sigurna da nije dobro,

44
00:02:17,288 --> 00:02:20,248
jer sam primetila u maminim očima.

45
00:02:20,248 --> 00:02:23,538
Bila je ljuta,

46
00:02:23,538 --> 00:02:26,290
izgledalo je kao da je na ivici suza.

47
00:02:27,130 --> 00:02:30,880
Istog trena sam odlučila

48
00:02:30,880 --> 00:02:33,535
da je balet glup.

49
00:02:33,535 --> 00:02:35,923
(Smeh)

50
00:02:35,923 --> 00:02:39,037
Imala sam dosta sličnih iskustava

51
00:02:39,037 --> 00:02:41,083
ali kako sam odrastala

52
00:02:41,083 --> 00:02:43,633
počela sam da se ljutim.

53
00:02:43,633 --> 00:02:48,128
Ne samo zbog rasizma i nepravde,

54
00:02:48,128 --> 00:02:52,287
već i na ljude koji su to posmatrali
a ništa nisu rekli.

55
00:02:52,999 --> 00:02:57,918
Zašto nisu beli roditelji
u školi baleta rekli:

56
00:02:57,918 --> 00:02:59,956
„Ovo je pogrešno.

57
00:02:59,956 --> 00:03:02,714
Pustite devojčicu da pleše."

58
00:03:02,714 --> 00:03:04,001
Ili zašto...

59
00:03:04,001 --> 00:03:05,330
(Aplauz)

60
00:03:05,330 --> 00:03:08,665
Zašto beli klijenti 
u segregisanim restoranima

61
00:03:08,665 --> 00:03:10,421
nisu rekli: „Hej, to nije ispravno.

62
00:03:10,421 --> 00:03:12,958
Pustite tu porodicu da jede."

63
00:03:12,958 --> 00:03:15,205
Nije mi trebalo mnogo da shvatim

64
00:03:15,205 --> 00:03:18,747
da rasna nepravda nije bila jedina

65
00:03:18,747 --> 00:03:22,380
gde su ljudi u većini ćutali.

66
00:03:22,380 --> 00:03:25,544
Kada bih u crkvi čula homofobičan komentar

67
00:03:25,544 --> 00:03:27,634
podržan biblijskim kontekstom

68
00:03:27,634 --> 00:03:30,535
rekla bih: „Izvinite,

69
00:03:30,535 --> 00:03:35,375
zašto heteroseksualci
ne kažu nešto protiv ove gluposti?"

70
00:03:35,375 --> 00:03:38,037
(Aplauz)

71
00:03:38,037 --> 00:03:40,287
Ili...

72
00:03:40,287 --> 00:03:44,328
U sobi punoj bebi bumera i generacije X

73
00:03:44,328 --> 00:03:47,035
koji omalovažavaju generaciju milenijalaca

74
00:03:47,035 --> 00:03:49,955
govoreći da su razmaženi, lenji, puni sebe

75
00:03:49,955 --> 00:03:52,959
rekla bih: „Izvinite,

76
00:03:52,959 --> 00:03:57,668
zašto neko mojih godina ne kaže
da je dosta stereotipa?"

77
00:03:57,668 --> 00:03:58,955
(Publika) Da!

78
00:03:58,955 --> 00:04:02,169
(Aplauz)

79
00:04:02,169 --> 00:04:05,916
Uvek sam se zalagala za ova pitanja,

80
00:04:05,916 --> 00:04:08,449
ali zašto nisu i svi ostali?

81
00:04:09,630 --> 00:04:11,541
Moja učiteljica iz petog razreda,

82
00:04:11,541 --> 00:04:13,421
Gđa MekFarland,

83
00:04:13,421 --> 00:04:18,654
naučila me je da je za pravdu
potreban saučesnik.

84
00:04:19,254 --> 00:04:21,738
Ali ne bilo kakav.

85
00:04:22,334 --> 00:04:26,500
Rekla je da su nam potrebni
neočekivani saveznici

86
00:04:26,500 --> 00:04:29,584
ako želimo da vidimo prave promene.

87
00:04:29,584 --> 00:04:34,957
Mi koji lično doživljavamo nepravdu

88
00:04:34,957 --> 00:04:38,213
moramo da budemo spremni
da prihvatimo pomoć,

89
00:04:38,213 --> 00:04:40,960
jer kad je ne prihvatimo,

90
00:04:40,960 --> 00:04:44,080
proces promene traje predugo.

91
00:04:44,080 --> 00:04:46,692
Zamislite da se heteroseksualci
i homoseksualci

92
00:04:46,692 --> 00:04:50,450
nisu udružili u borbi za gej brakove.

93
00:04:50,882 --> 00:04:53,250
Ili da predsednik Kenedi

94
00:04:53,250 --> 00:04:57,130
nije bio zainteresovan
za pokret za građanska prava?

95
00:04:57,130 --> 00:05:00,806
Većina pokreta u Americi

96
00:05:00,806 --> 00:05:04,725
bi se odložila ili bi zamrla

97
00:05:04,745 --> 00:05:09,432
da nije bilo neočekivanih saveznika.

98
00:05:10,075 --> 00:05:12,375
Ukoliko se isti ljudi zalažu

99
00:05:12,375 --> 00:05:15,625
na isti način kao i uvek,

100
00:05:15,625 --> 00:05:20,765
uvek će postizati iste rezultate.

101
00:05:21,830 --> 00:05:24,625
Znate, saveznici često sede sa strane

102
00:05:24,625 --> 00:05:27,129
i čekaju da ih neko pozove.

103
00:05:27,129 --> 00:05:32,005
Ali šta bi bilo kada bi neočekivani
saveznici bili na čelu borbe?

104
00:05:32,039 --> 00:05:33,419
Na primer...

105
00:05:33,419 --> 00:05:39,002
Kada bi crni i izvorni Amerikanci
vodili pitanje imigracije?

106
00:05:39,002 --> 00:05:42,214
(Aplauz)

107
00:05:42,214 --> 00:05:46,670
Ili kada bi beli ljudi vodili borbu

108
00:05:46,670 --> 00:05:48,710
da se dovede kraj rasizmu?

109
00:05:48,710 --> 00:05:52,272
(Aplauz i ovacije)

110
00:05:53,628 --> 00:05:54,998
Ili...

111
00:05:54,998 --> 00:05:59,504
Ako bi muškarci vodili borbu
za jednake zarade oba pola?

112
00:05:59,504 --> 00:06:03,504
(Aplauz i ovacije)

113
00:06:03,504 --> 00:06:04,958
Ili...

114
00:06:04,958 --> 00:06:10,746
Ako bi heteroseksualci
bili na čelu borbe za LGBT pitanja?

115
00:06:10,746 --> 00:06:14,865
(Aplauz i ovacije)

116
00:06:14,875 --> 00:06:18,665
I ako bi se osobe sa neoštećenim
motornim sposobnostima

117
00:06:18,665 --> 00:06:21,248
borile za hendikepirana lica?

118
00:06:21,248 --> 00:06:25,127
(Aplauz i ovacije)

119
00:06:25,127 --> 00:06:27,788
Možemo da se založimo za pojedina pitanja

120
00:06:27,788 --> 00:06:30,128
i da se borimo

121
00:06:30,128 --> 00:06:35,129
čak i kada nas se problem
naizgled ne tiče.

122
00:06:35,129 --> 00:06:36,456
To su, u suštini,

123
00:06:36,456 --> 00:06:39,714
najprimamljiviji problemi.

124
00:06:39,714 --> 00:06:41,924
Dobro, da,

125
00:06:41,924 --> 00:06:46,042
ljudima neće biti jasno otkud vi tu,

126
00:06:46,042 --> 00:06:49,382
ali upravo zbog toga mi
koji trpimo nepravdu

127
00:06:49,382 --> 00:06:52,291
moramo da prihvatimo pomoć.

128
00:06:52,291 --> 00:06:55,250
Moramo se boriti protiv nepravde

129
00:06:55,250 --> 00:06:57,716
dostojanstveno.

130
00:06:58,673 --> 00:07:01,247
Kada ljudi bele rase krenu da se bore

131
00:07:01,247 --> 00:07:04,541
za slobodu ljudi crne rase,

132
00:07:04,541 --> 00:07:08,625
oni će morati da prihvate tu pomoć.

133
00:07:09,705 --> 00:07:12,251
I znam da je to teško,

134
00:07:12,251 --> 00:07:15,713
ali to je rad u zajednici

135
00:07:15,713 --> 00:07:20,587
i svi moramo učestvovati.

136
00:07:22,207 --> 00:07:24,832
Jednog dana kada sam bila u vrtiću,

137
00:07:24,832 --> 00:07:27,451
vaspitačica nas je upoznala sa prelepom,

138
00:07:27,451 --> 00:07:30,832
visokom belom ženom, Gđicom En.

139
00:07:30,832 --> 00:07:34,672
Meni je bila najlepša bela žena
koju sam ikada videla.

140
00:07:34,672 --> 00:07:36,405
U stvari, ako mogu da budem iskrena,

141
00:07:36,405 --> 00:07:39,995
mislim da je to bio prvi put
da sam videla belu ženu u našem vrtiću.

142
00:07:39,995 --> 00:07:41,286
(Smeh)

143
00:07:41,286 --> 00:07:42,883
Gđica En je stala pred nas

144
00:07:42,883 --> 00:07:47,167
i rekla da će početi sa časovima baleta

145
00:07:47,167 --> 00:07:50,043
baš u našem vrtiću

146
00:07:50,043 --> 00:07:54,273
i da je ponosna što će biti
naša profesorka baleta.

147
00:07:54,503 --> 00:07:57,904
Bilo je neverovatno.

148
00:07:58,384 --> 00:08:00,249
Odjednom...

149
00:08:00,249 --> 00:08:03,328
(pevušeći) više nisam mislila
da je balet glup.

150
00:08:03,328 --> 00:08:05,881
(Smeh)

151
00:08:05,881 --> 00:08:10,957
Sada znam da je Gđica En bila svesna toga

152
00:08:10,957 --> 00:08:15,788
da baletske škole za belu decu
ne prihvataju crne devojčice.

153
00:08:15,788 --> 00:08:18,294
Bila je besna zbog toga.

154
00:08:18,294 --> 00:08:20,833
Došla je u naselje u kom žive crna deca

155
00:08:20,833 --> 00:08:24,705
da lično započne časove baleta.

156
00:08:24,955 --> 00:08:28,079
Za to su potrebni ljubav i hrabrost.

157
00:08:28,079 --> 00:08:34,455
(Aplauz)

158
00:08:34,667 --> 00:08:38,164
Stvorila je pravdu

159
00:08:38,164 --> 00:08:40,472
gde je nije bilo.

160
00:08:41,165 --> 00:08:44,165
Svi mi smo preživeli

161
00:08:44,165 --> 00:08:48,396
zahvaljujući dostignućima
naših crnih predaka.

162
00:08:48,786 --> 00:08:52,006
Procvetali smo zahvaljujući Gđici En,

163
00:08:52,006 --> 00:08:55,111
jer je bila neočekivani saveznik.

164
00:08:55,667 --> 00:08:58,788
Dodajući svoj glas

165
00:08:58,788 --> 00:09:00,964
i svoje postupke

166
00:09:00,964 --> 00:09:04,754
situacijama za koje smatrate
da vas se ne tiču,

167
00:09:04,754 --> 00:09:08,631
zapravo inspirišete druge da urade isto.

168
00:09:08,631 --> 00:09:10,407
Gđica En me je inspirisala

169
00:09:10,407 --> 00:09:16,579
da uvek tražim situacije koje nisu o meni

170
00:09:16,579 --> 00:09:18,583
ali u kojima uviđam nepravdu

171
00:09:18,583 --> 00:09:21,677
i nejednakost.

172
00:09:22,376 --> 00:09:24,996
Nadam se da će inspirisati i vas,

173
00:09:24,996 --> 00:09:30,291
jer da bismo dobili borbu za pravdu

174
00:09:30,291 --> 00:09:34,126
svi ćemo morati da se oglasimo

175
00:09:34,126 --> 00:09:36,504
i da se založimo.

176
00:09:36,504 --> 00:09:38,964
Svi ćemo morati to da uradimo.

177
00:09:38,964 --> 00:09:41,004
Moraćemo

178
00:09:41,004 --> 00:09:42,882
čak i kada je teško

179
00:09:42,882 --> 00:09:45,493
i kada mislimo da nas se ne tiče.

180
00:09:46,037 --> 00:09:49,707
Tiče vas se.

181
00:09:50,040 --> 00:09:52,826
Tiče nas se.

182
00:09:53,132 --> 00:09:57,245
Pravdi smo potrebni svi.

183
00:09:57,245 --> 00:09:58,525
Hvala.

184
00:09:58,525 --> 00:10:01,957
(Aplauz i ovacije)