Waar ik het vandaag over wil hebben, zijn een aantal problemen die de militairen van de westerse wereld - Australië, Verenigde Staten, het VK en ga zo maar door - nu tegenkomen bij bepaalde krijgsverrichtingen in de moderne wereld. We hebben Australische militairen in de afgelopen jaren naar voor de hand liggende zaken als Irak en Afghanistan uitgestuurd, maar er zijn ook nog dingen als Oost-Timor, de Solomon-eilanden en ga zo maar door. Veel van deze tussenkomsten waar we dezer dagen militair personeel naartoe zenden, zijn geen traditionele oorlogen. Sterker nog, veel van de opdrachten die we in deze situaties van de militairen vragen, zouden in hun eigen land, in Australië, de Verenigde Staten enzovoort eigenlijk door politieagenten worden gedaan. Ze krijgen in deze situaties te maken met een heleboel problemen voor militair personeel, waarvoor ze niet echt getraind zijn. Ze doen daar dingen waarvoor in hun eigen land mensen zeer verschillend opgeleid en heel anders uitgerust zijn. Nu zijn er een heleboel redenen waarom we militairen sturen in plaats van politie om deze taken te verrichten. Als Australië morgen duizend mensen bijvoorbeeld naar West Papoea zou moeten sturen dan we hebben daar geen duizend politieagenten voor klaarstaan maar wel duizend soldaten. Als we iemand sturen, sturen wij het leger - omdat ze er zijn, ze zijn beschikbaar en, ach, ze zijn het gewoon om die dingen te doen en hun plan te trekken zonder al deze extra ondersteuning. Ze kunnen dat aan. Maar ze zijn niet getraind zoals politieagenten en ze zijn zeker niet uitgerust als politieagenten. Omgaan met dit soort kwesties bracht een hoop problemen met zich mee. De vraag is... - waar ik vooral in geïnteresseerd ben - of we militair personeel voor dit soort werk niet anders zouden moeten uitrusten. In het bijzonder of ze zouden moeten kunnen beschikken over de niet-dodelijke wapens die de politie heeft. Omdat ze gelijkaardig werk verrichten, moeten ze misschien wat van die dingen hebben. Natuurlijk is er een waaier van plaatsen waar je zou denken dat die dingen wel heel nuttig zouden zijn. Bij militaire controleposten bijvoorbeeld. Als iemand een controlepost nadert en de militairen zijn er niet zeker van of de persoon vijandig is of niet. De persoon die nadert, zou een zelfmoordterrorist kunnen zijn. Verbergt hij iets onder zijn kleding? Wat gaat er gebeuren? Ze weten niet of deze persoon vijandig is of niet. Als deze persoon de aanwijzingen niet volgt, dan kunnen zij uiteindelijk schieten en daarna erachter komen of het een vijand was of gewoon een onschuldig iemand die niet begreep wat er gaande was. Met niet-dodelijke wapens zouden ze kunnen zeggen: "We kunnen ze gebruiken in dat soort situaties. Als we iemand die niet vijandig is, neerschieten, hebben we hem tenminste niet gedood." Een andere situatie. Deze foto komt van een van de missies in de Balkan in de late jaren 1990. De situatie is een beetje anders. Misschien weten ze dat iemand vijandig is, omdat hij op hen schoot of iets anders duidelijk vijandigs deed, zoals stenen gooien, wat dan ook. Maar als ze reageren, zijn er vaak andere onschuldige mensen in de buurt die misschien ook gekwetst worden - de 'zijdelingse schade' waar het leger vaak niet over wil praten. Niet-dodelijke wapens zouden we dan kunnen gebruiken tegen een vijand. Als er dan nog iemand anders geraakt wordt dan wordt die tenminste niet gedood. We zien dat er ook steeds meer robots worden ingezet. Binnen afzienbare tijd gaan er ook autonome robots worden ingezet. Die beslissen zelf op wie ze al dan niet schieten zonder dat een mens er een zeg in heeft. En dat suggereert dan weer dat als we robots gaan inzetten het misschien wel een goed idee zou zijn om deze dingen uit te rusten met niet-dodelijke wapens. Als de robot een slechte beslissing maakt en de verkeerde persoon neerschiet, hebben ze hem dan toch maar weer niet gedood. Nu is er een heel scala aan verschillende soorten van niet-dodelijke wapens, waarvan sommige nu al beschikbaar zijn, en sommige nog in ontwikkeling. Je hebt de traditionele zaken als peperspray, O.C.-spray hierboven, of tasers (stroomstootwapens) hier. Hierboven een verblindende laser, bedoeld om iemand tijdelijk blind te maken en te desoriënteren. Je hebt niet-dodelijke cartouches met rubberen korrels in plaats van de traditionele metalen korrels. Deze grote vrachtwagen hier in het midden heet eigenlijk het Active Denial System - iets waar het Amerikaanse leger momenteel aan werkt. Het is in wezen een grote microgolfzender. Je klassieke idee van een hittestraal. Het heeft een groot bereik vergeleken met een van die andere dingen. Iedereen die erdoor wordt geraakt, voelt een plotselinge opwelling van warmte en wil daar alleen maar van weg. Het is een stuk geavanceerder dan een magnetron, het brengt de watermoleculen in je huid aan de kook. Je voelt een enorme hitte, en het enige waar je aan denkt, is wegkomen. Ze denken dat dit echt nuttig zal zijn om een vijandige menigte uit een bepaald gebied te verjagen. Als we mensen van een bepaalde plaats willen wegjagen, kunnen we dat doen met dit soort dingen. Het lijkt alsof er een heel scala is van verschillende soorten van niet-dodelijke wapens waarmee we militair personeel zouden kunnen uitrusten en er is een hele reeks van situaties waarvan ze denken dat ze echt nuttig zouden kunnen zijn. Maar zoals ik al zei, het leger en de politie zijn zeer verschillend. Je hoeft hier niet al te lang naar te kijken om het verschil te zien. In het bijzonder is de houding tegenover het gebruik van geweld en de manier waarop ze zijn opgeleid om geweld te gebruiken, helemaal anders. De politie - en ik heb ervaring in de politieopleiding - is, tenminste in de Westerse jurisdicties, opgeleid om geweld te vermijden, om het gebruik van geweld waar mogelijk te voorkomen, en om dodelijk geweld absoluut alleen als een laatste redmiddel te gebruiken. Militair personeel wordt opgeleid voor oorlog, zodat ze getraind zijn dat, zodra de zaken slecht gaan, hun eerste reactie dodelijk geweld is. Zodra de zaken wat uit de hand dreigen te lopen, kan je op mensen beginnen te schieten. Hun houding ten opzichte van het gebruik van dodelijk geweld is zeer verschillend. Je kan aannemen dat hun houding voor het gebruik van niet-dodelijke wapens ook heel anders zal zijn dan wat we kennen van de politie. Omdat we al zoveel problemen hebben gehad door politioneel gebruik van niet-dodelijke wapens op verschillende manieren, dacht ik dat het een goed idee zou zijn om die dingen eens nader te bekijken in de militaire context. Ik stond verbaasd dat de mensen die pleitten voor het gebruik van niet-dodelijke wapens door het leger, dit nog niet hadden gedaan. Zij schijnen te denken dat het onnodig is om te kijken hoe dat werkt bij de politie, omdat ze met iets totaal anders bezig zijn en niet doorhebben dat het in grote lijnen om hetzelfde gaat. Ik begon een aantal van deze kwesties te onderzoeken en te kijken hoe de politie gebruik heeft gemaakt van niet-dodelijke wapens sinds hun introductie en naar de problemen die we kunnen krijgen als we dat soort dingen gaan toepassen. Als Australiër begon ik met Australië, vanuit mijn eigen ervaring met de keren dat niet-dodelijke wapens in Australië werden geïntroduceerd. Ik volgde in het bijzonder het gebruik van O.C.-spray - oleoresin capsicum spray of peperspray - door de Australische politie en wat er gebeurde toen die werd ingevoerd. Een interessante studie was die van Queensland, omdat ze een proefperiode inlasten vooraleer peperspray effectief te introduceren. Ik bestudeerde de cijfergegevens. O.C.-spray werd in Queensland met nogal wat tamtam geïntroduceerd. Het politieministerie legde een hele hoop publieke verklaringen af. Ze zeiden: "Dit is uitdrukkelijk bedoeld om de politie een optie te geven tussen schreeuwen en schieten. Dit is iets wat ze kunnen gebruiken in plaats van een vuurwapen in die situaties waar ze vroeger iemand zouden hebben neergeschoten." Ik bekeek alle politiegegevens over schietincidenten. Ze zijn voor elke Australische staat niet makkelijk terug te vinden. Dit is alles wat ik vond. Dit is van een rapport van het Australische Instituut voor Criminologie. Bovenaan kan je het lezen in de kleine lettertjes: "Doden bij schietincidenten" zijn niet alleen mensen, doodgeschoten door de politie, maar ook mensen die zichzelf hebben doodgeschoten in de aanwezigheid van politie. Maar dit zijn de cijfers voor het hele land. De rode pijl staat voor het punt waar Queensland zei: "We gaan alle politieambtenaren in de hele staat toegang tot O.C.-spray geven." Zoals je kunt zien waren er in enkele voorafgaande jaren zes doden per jaar. Er was een paar jaar eerder een piek maar dat was niet in Queensland zelf. Weet iemand waar dat was? Niet in Port Arthur, nee. In Victoria? Ja, juist. Die piek was in Victoria. Er was dus geen onmiddellijk probleem in Queensland met doden bij politieschietpartijen en zo. Zes schietpartijen over het hele land, nogal regelmatig jaar na jaar. De studie liep over de jaren 2001 en 2002. Wil iemand een gooi doen naar het aantal keren - gegeven hoe dit werd geïntroduceerd - dat de politie in Queensland in die periode O.C.-spray gebruikte? Honderden? Een, drie. Duizend komt er al dichter bij. Expliciet geïntroduceerd als alternatief voor het gebruik van dodelijk geweld - een alternatief tussen schreeuwen en schieten. Ik wijk hier even af van de gangbare opinie en zeg dat als de Queenslandpolitie O.C.-spray had gehad, ze in die twee jaar geen 2.226 mensen zouden hebben beschoten. Als je eens een kijkje neemt in de gedane studies, in het verzamelde materiaal, kan je zien dat de verdachten slechts in ongeveer 15 procent van de gevallen waar O.C.-spray werd gebruikt, gewapend waren. Het werd in deze periode routinematig gebruikt en uiteraard nu ook nog routinematig - want er waren geen klachten over, toch niet in het kader van deze studie - het werd routinematig gebruikt om te reageren op mensen die gewelddadig waren, potentieel gewelddadig waren en soms alleen maar passieve weerstand boden. Deze persoon doet niets gewelddadigs, doet alleen maar niet wat we willen. Ze volgen onze aanwijzingen niet, dus geven we ze een dosis O.C.-spray. Dat geeft ze een zetje. Zo gaat alles beter. Dit werd expliciet geïntroduceerd als een alternatief voor vuurwapens, maar het wordt routinematig gebruikt om met een hele reeks andere problemen om te gaan. Een specifiek probleem doet zich voor bij militair gebruik van niet-dodelijke wapens. Als mensen zeggen: "Nou ja, er zijn misschien wat problemen" - denken ze aan een paar specifieke problemen. Een van deze problemen is dat niet-dodelijke wapens zonder onderscheid kunnen worden gebruikt. Een van de grondbeginselen van militair gebruik van geweld is dat je moet discrimineren. Je moet opletten op wie je schiet. Een van de problemen is dat niet-dodelijke wapens zonder onderscheid kunnen worden gebruikt - dat je ze tegen een heel scala van mensen inzet omdat je je niet zo veel zorgen meer hoeft te maken. Waar je dat hebt kunnen zien toepassen, was bij de belegering van het Dubrovka Theater in Moskou in 2002. De meesten van jullie, in tegenstelling tot de meesten van mijn studenten aan ADFA, zijn waarschijnlijk oud genoeg om je dat te herinneren. Tsjetsjenen hadden het theater bestormd en ingenomen. Ze hielden ongeveer 700 mensen in gijzeling. Ze lieten er enkelen vrij, maar er bleven ongeveer 700 mensen in gijzeling. De speciale eenheden van de Russische militaire politie, de Spetsnaz, bestormden het theater. Ze deden dat door de hele zaak vol te pompen met narcosegas. Achteraf bleek dat veel van gijzelaars stierven door inademing van het gas. Het werd onoordeelkundig gebruikt. Zij pompten een heel theater vol gas. Geen verrassing dat mensen stierven, omdat je niet weet hoeveel gas elke persoon gaat inademen, in welke houding ze zullen vallen wanneer ze het bewustzijn verliezen, enzovoort. Er werden in feite slechts een paar mensen neergeschoten bij dit gebeuren. Achteraf bleek dat slechts een paar mensen werden neergeschoten, ofwel door de gijzelnemers, ofwel door de politie die de situatie probeerde op te lossen. Vrijwel alle doden stierven door het inademen van het gas. De finale tol van gijzelaars is een beetje onduidelijk, maar het zijn er zeker meer want de volgende dagen stierven er nog mensen. Dit was zeker een voorbeeld van onoordeelkundig gebruik waarover werd nagepraat. Er is een tweede probleem als het gaat om het militaire gebruik van niet-dodelijke wapens. Eigenlijk de reden waarom in het verdrag inzake chemische wapens heel duidelijk gesteld is dat je middelen voor oproerbeheersing niet kunt inzetten als een wapen bij oorlogvoering. Omdat blijkt dat niet-dodelijke wapens gebruikt kunnen worden, niet als een alternatief voor dodelijk geweld, maar als een versterker van dodelijk geweld. Je gebruikt eerst niet-dodelijke wapens zodat je dodelijke wapens daadwerkelijk effectiever zijn. De mensen op wie je gaat schieten, gaan niet meer in staat zijn om weg te lopen. Ze gaan zich niet bewust zijn van wat er gebeurt en je kunt ze makkelijker doodmaken. Dat was nu net wat hier gebeurde. De gijzelnemers die bewusteloos waren gemaakt door het gas werden niet in hechtenis genomen, ze werden gewoon door het hoofd geschoten. Dit niet-dodelijk wapen werd in dit geval gebruikt als een versterker van dodelijk geweld om in deze situatie doeltreffender te doden. Een ander probleem dat ik nog even wil noemen, is dat er een hele hoop problemen zijn met de manier waarop mensen wordt geleerd om met niet-dodelijke wapens om te gaan, hoe ze erin opgeleid worden, getest worden enzovoort. Ze worden getest in een mooie, veilige omgeving. Ze leren ze gebruiken in een mooie, veilige omgeving als deze, waar je precies kunt zien wat er gaande is. De persoon die O.C.-spray sproeit, draagt rubberen handschoenen om ervoor te zorgen dat hij er zelf niet door besmet raakt. Maar zo gaat het nooit. Ze worden gebruikt in de echte wereld, zoals in Texas, zoals hier. Ik geef toe dat dit specifieke geval mijn interesse voor dit probleem heeft gewekt. Het gebeurde terwijl ik als onderzoeker bij de US Naval Academy werkte. Nieuwsberichten kwamen binnen over deze situatie waar deze vrouw discussieerde met de politieagent. Ze was niet gewelddadig. In feite was hij waarschijnlijk 15 centimeter langer dan ik en zij was ongeveer zo groot. Uiteindelijk zei ze tegen hem: "Nou, ik ga weer in mijn auto zitten." Hij zegt: "Als je terug naar je auto gaat, taser ik je." Ze zegt: "Och, ga je gang. Taser me maar." En hij doet het. Het is allemaal vastgelegd door de videocamera aan de voorzijde van de politieauto. Ze is 72 en ze zien dit als de meest geschikte manier om met haar om te gaan. Er zijn andere voorbeelden van hetzelfde soort dingen met andere mensen waarbij je denkt: is dit nu echt een geschikte manier om niet-dodelijke wapens te gebruiken? "Politiechef vuurt een taser af op het hoofd van een 14-jarig meisje." "Ze was op de vlucht. Wat moest ik doen?" (Gelach) Of in Florida: "De politie tasert een zes jaar oude jongen op de lagere school." Ze hebben daar duidelijk veel uit geleerd want in dezelfde wijk: "Het politiebeleid geëvalueerd na 'geschokte' kinderen: tweede kind binnen enkele weken 'geschokt' door stroomstootwapen." In hetzelfde politiedistrict. Een ander kind binnen enkele weken na het taseren van de zes jaar oude jongen. Voor het geval je denkt dat zoiets alleen maar gebeurt in de Verenigde Staten, het gebeurde in Canada ook. Een collega stuurde mij dit uit Londen. Maar mijn persoonlijke favoriet is in feite afkomstig uit de Verenigde Staten: "Agenten taseren 86 jaar oude gehandicapte vrouw in haar bed." Ik keek de verslagen ervan na. Ik was echt verrast. Blijkbaar nam ze in haar bed een dreigender positie aan. (Gelach) Ik beduvel je niet. Zo staat het er. "Ze nam een dreigender positie aan in haar bed." Oké. Maar ik zou het hebben over militaire toepassingen van niet-dodelijke wapens. Waarom is dit relevant? Omdat de politie eigenlijk meer terughoudend is in het gebruik van geweld dan het leger. Ze zijn getraind om terughoudender te zijn in het gebruik van geweld dan de militairen. Ze zijn getraind om meer te denken, te oordelen en te kalmeren. Als je deze problemen al hebt als de politie niet-dodelijke wapens gebruikt, waarom zou je dan in hemelsnaam denken dat militairen het beter zouden gaan doen? Het laatste wat ik zou willen zeggen: als ik met politiemensen praat over hoe het perfecte niet-dodelijke wapen eruit zou zien, dan zeggen ze bijna altijd hetzelfde. Ze zeggen: "Nou, het moet iets zijn dat naar genoeg is dat mensen er niet door willen geraakt worden. Als je het dreigt te gebruiken, gaan de mensen toegeven, maar het moet ook iets zijn zonder blijvende nadelige gevolgen." Met andere woorden, je perfecte niet-dodelijke wapen is iets dat perfect is voor misbruik. Wat zouden deze jongens hebben gedaan als ze toegang hadden tot tasers of tot een bemande, draagbare versie van het Active Denial System - een warmtestraal die je kunt gebruiken op mensen zonder je er zorgen over te hoeven maken. Op allerlei manieren kunnen niet-dodelijke wapens interessante hulpmiddelen zijn in deze situaties, maar er is ook een hele rist problemen waarmee we zullen moeten rekening houden. Heel erg bedankt. (Applaus)