0:00:00.793,0:00:04.696
Zacznę od przytoczenia wiadomości,[br]którą ostatnio dostałam.

0:00:05.252,0:00:08.053
Moja skrzynka odbiorcza[br]jest dość nietypowa,

0:00:08.077,0:00:09.567
ponieważ jestem terapeutką

0:00:09.591,0:00:13.035
odpowiedzialną za kolumnę porad[br]"Drogi terapeuto",

0:00:13.059,0:00:15.453
więc wyobraźcie sobie,[br]jakie wiadomości dostaję.

0:00:15.477,0:00:19.731
Przeczytałam tysiące[br]bardzo osobistych listów

0:00:19.755,0:00:22.396
od nieznajomych z całego świata.

0:00:22.420,0:00:24.689
Tematy są różne,[br]od złamanych serc i straty

0:00:24.713,0:00:27.172
po kłótnie z rodzicami albo z rodzeństwem.

0:00:27.196,0:00:29.558
Wszystkie przechowuję w folderze,

0:00:29.582,0:00:31.925
który nazwałam "Trudy życia".

0:00:32.428,0:00:35.753
Dostaję takich wiadomości bardzo dużo

0:00:35.777,0:00:37.692
i chcę zaprosić was do mojego świata,

0:00:37.716,0:00:39.595
aby przeczytać jedną z nich.

0:00:40.412,0:00:41.566
Oto ona.

0:00:46.578,0:00:47.970
"Drogi terapeuto,

0:00:48.379,0:00:49.866
jestem mężatką od 10 lat

0:00:49.890,0:00:52.222
i jeszcze parę lat temu[br]wszystko szło świetnie.

0:00:52.530,0:00:55.167
Ale mąż zaczął się ze mną[br]coraz rzadziej kochać

0:00:55.191,0:00:57.239
i teraz prawie w ogóle[br]nie uprawiamy seksu".

0:00:57.263,0:00:59.318
Założę się, że nie tego[br]się spodziewaliście.

0:00:59.342,0:01:00.374
(Śmiech)

0:01:00.398,0:01:03.547
"Wczoraj wieczorem odkryłam,[br]że od paru miesięcy

0:01:03.571,0:01:06.055
w tajemnicy odbywa długie,[br]nocne rozmowy telefoniczne

0:01:06.079,0:01:07.229
z kobietą z pracy.

0:01:07.916,0:01:10.352
Wyguglałam ją i jest przepiękna.

0:01:10.376,0:01:12.146
Nie mogę uwierzyć, że to się dzieje.

0:01:12.170,0:01:14.875
Ojciec miał romans[br]z kobietą z pracy, gdy byłam młoda,

0:01:14.899,0:01:16.753
i rozbiło to naszą rodzinę.

0:01:17.059,0:01:19.402
Chyba nie muszę mówić, że jestem załamana.

0:01:19.426,0:01:20.760
Jeśli zostanę w tym związku,

0:01:20.784,0:01:22.790
nigdy nie będę w stanie zaufać mężowi,

0:01:22.814,0:01:26.863
ale nie chcę, żeby dzieci[br]musiały znosić rozwód, miały macochę...

0:01:27.302,0:01:28.762
Co powinnam zrobić?".

0:01:30.743,0:01:34.101
Co, waszym zdaniem, powinna zrobić?

0:01:34.631,0:01:35.965
Gdybyście dostali taki list,

0:01:35.989,0:01:39.227
pewnie byście myśleli o tym,[br]jak bolesna jest zdrada.

0:01:39.602,0:01:42.895
Albo o tym, jak bolesna[br]jest w tym szczególnym przypadku,

0:01:42.919,0:01:45.387
ze względu na doświadczenia[br]autorki z ojcem.

0:01:45.891,0:01:48.511
I, jak ja, pewnie byście czuli[br]empatię wobec tej kobiety

0:01:48.535,0:01:51.924
i mieli, jak by to ładnie powiedzieć,

0:01:51.948,0:01:53.996
"niezbyt pozytywne" odczucia[br]wobec jej męża.

0:01:54.968,0:01:57.680
Tego typu myśli pojawiają się[br]również w mojej głowie,

0:01:57.704,0:01:59.686
gdy czytam takie listy.

0:01:59.710,0:02:03.129
Ale muszę być bardzo ostrożna,[br]kiedy na nie odpowiadam,

0:02:03.153,0:02:07.108
bo wiem, że każdy list jest historią

0:02:07.132,0:02:09.080
opowiedzianą tylko z jednej strony.

0:02:09.104,0:02:12.144
I że jej druga wersja również istnieje.

0:02:12.168,0:02:13.588
Zawsze.

0:02:14.130,0:02:17.136
Mówię o tym, bo jako terapeutka[br]zrozumiałam przynajmniej jedno:

0:02:17.160,0:02:20.787
że wszyscy jesteśmy[br]nierzetelnymi narratorami naszych żyć.

0:02:21.206,0:02:22.446
Ja jestem.

0:02:22.863,0:02:24.013
Wy jesteście.

0:02:24.365,0:02:26.574
I każdy, kogo znacie, też jest.

0:02:26.598,0:02:28.075
Pewnie nie powinnam tego mówić,

0:02:28.099,0:02:30.052
bo teraz nie uwierzycie w moją prelekcję.

0:02:30.076,0:02:31.091
(Śmiech)

0:02:31.115,0:02:33.536
Nie mówię, że specjalnie ściemniamy.

0:02:33.560,0:02:36.633
Większość tego, co opowiadają[br]mi ludzie, jest prawdą,

0:02:36.657,0:02:38.982
ale pokazaną z ich obecnego[br]punktu widzenia.

0:02:39.006,0:02:41.390
W zależności od tego,[br]na czym się skupiają,

0:02:41.414,0:02:42.948
co uwzględniają, a co pomijają,

0:02:42.972,0:02:45.247
co widzą i co chcą, abym ja widziała,

0:02:45.271,0:02:47.615
opowiadają swoje historie[br]w odpowiedni sposób.

0:02:48.009,0:02:50.807
Pięknie opisał to psycholog Jerome Bruner,

0:02:50.831,0:02:55.140
"Opowiadając historię, nieuchronnie[br]zajmujemy stanowisko moralne".

0:02:55.826,0:02:58.427
Każde z nas nosi w sobie[br]historie ze swojego życia.

0:02:58.451,0:03:00.975
Czemu podjęto jakieś decyzje,[br]czemu coś się nie udało,

0:03:00.999,0:03:02.999
czemu traktowaliśmy kogoś[br]w pewien sposób -

0:03:03.023,0:03:04.652
no bo przecież mu się należało --

0:03:04.676,0:03:06.676
czemu ktoś traktował nas[br]w pewien sposób...

0:03:06.700,0:03:08.699
mimo tego, że nam się nie należało.

0:03:08.723,0:03:11.635
Dzięki historiom[br]nadajemy sens swojemu życiu.

0:03:11.659,0:03:14.325
Ale co, jeśli historie, które opowiadamy,

0:03:14.349,0:03:17.872
wprowadzają w błąd, są niepełne[br]albo po prostu niesłuszne?

0:03:18.929,0:03:20.609
Zamiast iść do przodu,

0:03:20.633,0:03:22.417
stajemy się więźniami tych opowieści.

0:03:22.441,0:03:25.777
Zakładamy, że to okoliczności[br]kreują nasze historie.

0:03:26.100,0:03:28.150
Moja praca za każdym razem udowadnia mi,

0:03:28.174,0:03:30.174
że jest dokładnie na odwrót.

0:03:30.198,0:03:33.857
To, jak przedstawiamy nasze życie,[br]kształtuje to, jakie ono będzie.

0:03:34.891,0:03:36.463
Nasze opowieści są niebezpieczne,

0:03:36.487,0:03:37.823
ponieważ mogą nas zniszczyć,

0:03:37.847,0:03:39.134
ale mają też w sobie siłę.

0:03:39.158,0:03:42.528
Oznacza to, że jeśli możemy[br]zmienić swoje historie,

0:03:42.552,0:03:44.541
możemy też zmienić swoje życie.

0:03:44.565,0:03:46.692
Dzisiaj chcę wam pokazać, jak.

0:03:47.494,0:03:49.414
Powiedziałam wam, że jestem terapeutką,

0:03:49.438,0:03:52.284
taką prawdziwą - w tym jestem[br]wiarygodną narratorką.

0:03:52.308,0:03:54.554
Ale jeśli, powiedzmy, jestem w samolocie

0:03:54.578,0:03:56.465
i ktoś pyta się, czym się zajmuję,

0:03:56.489,0:03:58.637
to zazwyczaj mówię, że jestem redaktorką.

0:03:58.947,0:04:01.439
Mówię tak między innym dlatego,[br]że na "terapeutkę"

0:04:01.463,0:04:04.227
zwykle dostaję dziwną odpowiedź w stylu

0:04:04.531,0:04:06.256
"O, terapeutka.

0:04:06.280,0:04:08.379
Będziesz mnie pani psychoanalizować?".

0:04:08.403,0:04:09.936
A ja myślę sobie, "A: nie,

0:04:09.960,0:04:12.414
i B: niby czemu miałabym to tutaj robić?

0:04:12.438,0:04:13.884
Gdybym była ginekolożką,

0:04:13.908,0:04:16.379
też byś zapytała,[br]czy zrobię ci teraz badanie?".

0:04:16.403,0:04:18.378
(Śmiech)

0:04:19.200,0:04:21.406
Ale, przede wszystkim, mówię tak,

0:04:21.430,0:04:23.037
bo jest to po prostu prawda.

0:04:23.061,0:04:25.722
Zadaniem terapeuty[br]jest pomóc ludziom w redagowaniu,

0:04:25.746,0:04:28.394
ale, co ciekawe, w mojej roli[br]jako Drogi terapeuta,

0:04:28.418,0:04:31.227
redagując nie robię tego[br]tylko dla jednej osoby,

0:04:31.251,0:04:33.378
ale uczę wszystkich czytelników,

0:04:33.402,0:04:35.981
za pomocą jednego listu tygodniowo.

0:04:36.005,0:04:37.528
Rozważam następujące kwestie:

0:04:37.552,0:04:39.630
"Co jest nieistotne?"

0:04:39.654,0:04:42.960
"Czy protagonista idzie do przodu,[br]czy zatacza koła,

0:04:42.984,0:04:45.913
czy bohaterowie poboczni[br]są istotni, czy przeszkadzają?",

0:04:45.937,0:04:48.124
Czy elementy fabuły ukazują motyw?".

0:04:48.630,0:04:50.161
Zauważyłam,

0:04:50.185,0:04:54.183
że opowieści większości osób skupiają się[br]na dwóch kluczowych motywach.

0:04:54.207,0:04:55.729
Pierwszym jest wolność,

0:04:55.753,0:04:57.469
a drugim - zmiana.

0:04:57.493,0:05:00.839
To od nich zaczynam proces redakcji.

0:05:00.863,0:05:03.571
Skupmy się przez chwilę na wolności.

0:05:03.595,0:05:05.639
Nasze opowieści brzmią mniej więcej tak:

0:05:06.473,0:05:08.286
na ogół wierzymy,

0:05:08.310,0:05:11.750
że nasza wolność jest nieograniczona.

0:05:12.217,0:05:14.283
Do czasu, gdy pojawia się problem

0:05:14.307,0:05:16.841
i nagle tej wolności nie mamy wcale.

0:05:16.865,0:05:19.493
Wiele z tych opowieści mówi[br]o byciu w potrzasku, prawda?

0:05:19.517,0:05:22.102
Czujemy się uwięzieni[br]przez rodzinę, miejsce pracy,

0:05:22.126,0:05:24.238
związki czy przeszłość.

0:05:24.599,0:05:27.726
Nieraz sami więzimy się[br]w narracji samobiczowania...

0:05:27.750,0:05:29.327
Doskonale znacie te historie.

0:05:29.351,0:05:31.232
Motyw "Wszyscy maja lepiej ode mnie",

0:05:31.256,0:05:33.126
kreowany przez media społecznościowe.

0:05:33.150,0:05:35.711
A także "jestem pozerem",[br]"jestem odstręczający",

0:05:35.735,0:05:37.648
czy "nigdy mi się nie ułoży".

0:05:37.672,0:05:41.130
"Gdy mówię 'Cześć, Siri', a ona[br]nie odpowiada, więc mnie nienawidzi".

0:05:41.936,0:05:44.277
Widzę, że nie tylko ja tak mam.

0:05:45.482,0:05:49.209
Kobieta, która napisała ten list,[br]również czuje się uwięziona.

0:05:49.233,0:05:51.828
Jeśli zostanie z mężem,[br]już nigdy mu nie zaufa,

0:05:51.852,0:05:54.297
ale jeśli odejdzie,[br]to ucierpią na tym dzieci.

0:05:54.900,0:06:00.308
Jest rysunek, który świetnie przedstawia[br]sedno takich sytuacji.

0:06:00.332,0:06:02.824
Jest tam więzień szarpiący kratami,

0:06:02.848,0:06:04.824
który desperacko próbuje się wydostać.

0:06:04.848,0:06:07.039
Ale po lewej i prawej stronie nic nie ma.

0:06:07.063,0:06:08.894
Żadnych krat.

0:06:08.918,0:06:11.174
Więzień nie jest w więzieniu.

0:06:11.877,0:06:13.058
Tak jak większość z nas.

0:06:13.082,0:06:14.602
Czujemy się przytłoczeni,

0:06:14.626,0:06:16.898
uwięzieni w emocjonalnej celi więziennej.

0:06:16.922,0:06:18.898
Ale nie wychodzimy bokiem na wolność,

0:06:18.922,0:06:20.819
bo wiemy, że jest w tym pewien haczyk.

0:06:21.122,0:06:23.648
Wolność wiąże się z odpowiedzialnością.

0:06:23.672,0:06:27.191
A jeśli weźmiemy odpowiedzialność[br]za naszą część historii,

0:06:27.595,0:06:29.690
może okazać się, że musimy się zmienić.

0:06:29.714,0:06:32.686
Zmiana jest drugim motywem[br]typowym dla naszych opowieści.

0:06:32.710,0:06:34.176
Wygląda to mniej więcej tak:

0:06:34.200,0:06:36.693
dana osoba mówi, "chcę się zmienić".

0:06:36.717,0:06:38.685
A tak naprawdę kryje się za tym

0:06:38.709,0:06:42.024
"chcę, aby inny bohater[br]tej historii się zmienił".

0:06:42.336,0:06:44.158
Terapeuci opisują to następująco:

0:06:44.182,0:06:46.628
"Gdyby babcia miała wąsy,[br]to by była dziadkiem".

0:06:46.652,0:06:47.811
No cóż.

0:06:47.835,0:06:48.836
(Śmiech)

0:06:48.860,0:06:50.924
Nie ma to sensu, prawda?

0:06:51.841,0:06:54.916
Niby czemu protagonista,[br]będący główną postacią w historii,

0:06:54.940,0:06:56.336
miałby się zmienić?

0:06:56.360,0:06:57.869
Być może dlatego, że zmiana,

0:06:57.893,0:06:59.657
nawet bardzo pozytywna,

0:06:59.681,0:07:02.227
niesie za sobą[br]zaskakujące poczucie straty.

0:07:02.251,0:07:03.992
Starty tego, co znajome.

0:07:04.016,0:07:07.298
Nawet jeśli znajome[br]jest nieprzyjemne albo żałosne,

0:07:07.322,0:07:09.454
to znamy bohaterów,[br]miejsce akcji i fabułę,

0:07:09.478,0:07:12.084
aż do powtarzającego się[br]w historii dialogu.

0:07:12.108,0:07:13.402
"Nigdy nie robisz prania!".

0:07:13.426,0:07:14.587
"Ostatnio zrobiłem!".

0:07:14.611,0:07:15.812
"Tak? Niby kiedy?".

0:07:15.836,0:07:17.646
Jest coś dziwnie pocieszającego w tym,

0:07:17.670,0:07:21.486
że doskonale wiemy,[br]jak za każdym razem potoczy się historia.

0:07:22.050,0:07:25.623
Napisanie nowego rozdziału[br]wiąże się z wyprawą w nieznane.

0:07:25.647,0:07:27.856
To niczym patrzenie na pustą kartkę.

0:07:27.880,0:07:31.905
Każdy pisarz wam powie,[br]że nie ma nic gorszego od pustej strony.

0:07:32.356,0:07:33.833
Sprawa jest prosta.

0:07:33.857,0:07:35.856
Gdy już zredagujemy swoją historię,

0:07:35.880,0:07:38.936
kolejny rozdział będzie pisać się[br]znacznie łatwiej.

0:07:39.289,0:07:42.637
W naszej kulturze tak wiele mówi się[br]o poznawaniu samego siebie.

0:07:42.661,0:07:46.304
Ale żeby się poznać,[br]najpierw musimy się "odznać".

0:07:46.328,0:07:49.818
Uwolnić się od naszej wersji historii,[br]którą sobie powtarzaliśmy,

0:07:49.842,0:07:51.746
aby móc cieszyć się życiem,

0:07:51.770,0:07:55.330
a nie zamartwiać tym,[br]co wmawialiśmy sobie na jego temat.

0:07:55.827,0:07:58.733
Właśnie tak możemy wydostać się zza krat.

0:07:59.197,0:08:02.518
Wróćmy więc do listu[br]tej kobiety od zdrady.

0:08:02.542,0:08:04.654
Zapytała mnie, co powinna zrobić.

0:08:04.678,0:08:07.162
W moim gabinecie widnieje takie słowo:

0:08:07.186,0:08:09.194
ultrakrepidarianizm.

0:08:09.218,0:08:13.763
Wyrażanie opinii i rad w sprawach będących[br]poza obszarem wiedzy danej osoby.

0:08:13.787,0:08:15.041
Świetne słowo, prawda?

0:08:15.065,0:08:16.690
Pasuje do wielu sytuacji,

0:08:16.714,0:08:19.417
więc po tej prelekcji[br]pewnie też będziecie go używać.

0:08:19.441,0:08:22.420
Używam go, ponieważ jako terapeutka

0:08:22.444,0:08:24.772
mogę pomóc ludziom uporządkować problemy,

0:08:24.796,0:08:27.264
ale nie mogę za nich[br]podejmować życiowych decyzji.

0:08:27.644,0:08:30.293
Tylko sami możemy napisać swoje historie,

0:08:30.317,0:08:32.508
ale potrzebujemy do tego[br]odpowiednich narzędzi.

0:08:32.532,0:08:36.338
Chciałabym, żebyśmy wspólnie[br]zredagowali list tej kobiety,

0:08:36.362,0:08:39.564
celem pokazania, w jaki sposób sami[br]możemy poprawiać swoje historie.

0:08:39.928,0:08:42.236
Na początek poproszę was,

0:08:42.260,0:08:45.512
abyście pomyśleli o historii,[br]którą sobie powtarzacie,

0:08:45.536,0:08:47.697
a która być może wam nie służy.

0:08:47.721,0:08:50.865
Może to być historia o jakiejś sytuacji,[br]której doświadczacie,

0:08:50.889,0:08:53.317
jakiejś osobie w waszym życiu,

0:08:53.341,0:08:55.309
a może nawet o was samych.

0:08:55.793,0:08:58.648
Skupcie się też na bohaterach pobocznych.

0:08:58.672,0:09:03.677
Kim są ludzie, którzy pomagają wam[br]pielęgnować negatywną wersję tej historii?

0:09:04.109,0:09:07.412
Na przykład, jeżeli autorka listu[br]powiedziała znajomym, co się stało,

0:09:07.436,0:09:11.101
zapewne okazali jej tak zwane[br]"współczucie idioty".

0:09:11.125,0:09:13.995
Oznacza to przytakiwanie[br]danej historii słowami:

0:09:14.019,0:09:15.924
"masz rację, to bardzo niesprawiedliwe",

0:09:15.948,0:09:18.472
gdy znajomy nie dostał awansu,[br]na który miał nadzieję,

0:09:18.496,0:09:20.872
choć wiemy, że było tak już parę razy,

0:09:20.896,0:09:23.787
ponieważ tak naprawdę się nie przykłada

0:09:23.811,0:09:25.988
i zapewne kradnie też akcesoria biurowe.

0:09:26.012,0:09:27.095
(Śmiech)

0:09:27.119,0:09:29.624
Mówimy "masz rację, ale z niego dupek",

0:09:29.648,0:09:32.664
kiedy koleżanka mówi nam,[br]że zerwał z nią chłopak,

0:09:32.688,0:09:34.588
choć wiemy, że są pewne zachowania,

0:09:34.612,0:09:36.380
które powtarza w związkach,

0:09:36.404,0:09:39.432
jak ciągłe wysyłanie wiadomości[br]czy przeszukiwanie jego szafek,

0:09:39.456,0:09:41.337
które prowadzą do takiego zakończenia.

0:09:41.361,0:09:43.055
Sęk w tym,

0:09:43.079,0:09:45.413
że jeżeli każda wizyta w barze[br]kończy się kłótnią,

0:09:45.437,0:09:46.923
to zapewne problemem jesteś ty.

0:09:46.947,0:09:48.848
(Śmiech)

0:09:48.872,0:09:52.587
Aby zostać dobrym redaktorem,[br]musimy zaoferować mądre współczucie

0:09:52.611,0:09:55.126
nie tylko naszym znajomym, ale i sobie.

0:09:55.150,0:09:57.903
Książkowo nazywa się to chyba

0:09:57.927,0:10:00.434
"przekazywanie gorzkiej prawdy[br]ze współczuciem".

0:10:00.894,0:10:02.690
Te prawdy są oznaką współczucia,

0:10:02.714,0:10:05.832
ponieważ pomagają nam ujrzeć to,[br]co pominęliśmy w swojej historii.

0:10:05.856,0:10:09.716
Prawda jest taka, że nie wiemy,[br]czy mąż tej kobiety ma romans,

0:10:09.740,0:10:12.550
ani dlaczego ich relacje seksualne[br]osłabły przed dwoma laty,

0:10:12.574,0:10:15.325
ani o czym są te nocne[br]rozmowy telefoniczne.

0:10:15.623,0:10:17.803
Możliwe, że ze względu[br]na swoją przeszłość,

0:10:17.827,0:10:20.319
ona pisze historię o zdradzie,

0:10:20.343,0:10:25.373
ale zapewne pomija jakieś fakty,[br]o których wolałaby, abym nie wiedziała,

0:10:25.397,0:10:27.397
a może nawet ukrywa je przed samą sobą.

0:10:28.070,0:10:30.683
To jak z tym facetem,[br]który przechodzi test Rorschacha.

0:10:30.707,0:10:32.401
Wiecie, o co w nim chodzi?

0:10:32.425,0:10:35.310
Psycholog pokazuje plamy atramentowe,[br]które wyglądają tak,

0:10:35.334,0:10:37.844
i pyta: "Co pan widzi?".

0:10:38.167,0:10:40.763
Facet patrzy na tę plamę i mówi:

0:10:40.787,0:10:44.304
"No, na pewno nie widzę krwi".

0:10:45.625,0:10:47.334
A badający odpowiada:

0:10:47.358,0:10:50.812
"Dobrze, a czego jeszcze[br]na pewno pan nie widzi?"

0:10:51.462,0:10:53.932
W literaturze nazywamy to[br]punktem widzenia.

0:10:53.956,0:10:56.399
Czego nie chce zobaczyć narrator?

0:10:56.733,0:10:59.709
Chcę wam przeczytać jeszcze jeden list.

0:11:00.797,0:11:02.982
Oto on.

0:11:04.790,0:11:06.470
"Drogi terapeuto,

0:11:07.575,0:11:09.477
potrzebuję rady w sprawie żony.

0:11:09.501,0:11:11.525
Ostatnio wszystko, co robię, ją irytuje,

0:11:11.549,0:11:14.791
nawet drobnostki, na przykład,[br]że hałasuję przy jedzeniu.

0:11:15.144,0:11:19.098
Zauważyłem, że po kryjomu próbuje[br]dolewać mi mleka do granoli,

0:11:19.122,0:11:21.041
żeby aż tak nie chrupała".

0:11:21.065,0:11:22.331
(Śmiech)

0:11:22.355,0:11:26.440
"Myślę, że jest wobec mnie krytyczna,[br]odkąd dwa lata temu zmarł mi ojciec.

0:11:26.464,0:11:27.703
Byłem z nim bardzo blisko,

0:11:27.727,0:11:29.646
a jej ojciec odszedł, gdy była młoda,

0:11:29.670,0:11:32.251
więc nie była w stanie zrozumieć,[br]przez co przechodzę.

0:11:32.275,0:11:34.729
Mam w pracy koleżankę,[br]która rozumie moją rozpacz,

0:11:34.753,0:11:36.848
bo sama kilka miesięcy temu straciła ojca.

0:11:36.872,0:11:40.031
Chciałbym móc porozmawiać z żoną tak,[br]jak robię to z koleżanką,

0:11:40.055,0:11:42.738
ale mam wrażenie,[br]że ona ledwie mnie teraz znosi.

0:11:42.762,0:11:44.708
Jak mogę odzyskać żonę?".

0:11:45.208,0:11:46.358
Okej.

0:11:46.891,0:11:49.193
Pewnie zauważyliście,

0:11:49.217,0:11:52.194
że jest to ta sama historia,[br]którą przeczytałam wam wcześniej,

0:11:52.218,0:11:54.812
po prostu opowiedziana[br]z perspektywy innego narratora.

0:11:54.836,0:11:57.270
Jej historia opowiada o mężu,[br]który ją zdradza,

0:11:57.294,0:12:00.666
jego historia opowiada o żonie,[br]która nie rozumie jego bólu.

0:12:01.069,0:12:04.387
Godne uwagi jest to, że pomimo różnic,

0:12:04.411,0:12:08.405
obie historie opowiadają[br]o tęsknocie za więzią.

0:12:08.754,0:12:11.182
Jeżeli zrezygnujemy[br]z narracji pierwszoosobowej

0:12:11.206,0:12:13.952
i napiszemy historię[br]z perspektywy drugiego bohatera,

0:12:13.976,0:12:16.787
może okazać się, że nagle[br]będziemy bardziej przychylni,

0:12:16.811,0:12:18.674
a fabuła się rozszerzy.

0:12:19.262,0:12:22.033
To najtrudniejszy krok[br]w procesie redagowania,

0:12:22.057,0:12:24.682
ale właśnie tam zaczyna się zmiana.

0:12:24.706,0:12:28.242
Co by się stało, gdybyście spojrzeli[br]na swoją historię

0:12:28.266,0:12:31.018
i napisali ją, patrząc oczami[br]drugiej osoby?

0:12:31.577,0:12:35.127
Co byście zauważyli[br]z tej szerszej perspektywy?

0:12:35.889,0:12:38.556
Pracując z ludźmi cierpiącymi[br]na depresję, czasami mówię:

0:12:38.580,0:12:41.582
"Nie jesteś jeszcze osobą,[br]z którą można o tobie porozmawiać",

0:12:41.606,0:12:44.826
ponieważ depresja zaburza nasze historie[br]w pewien szczególny sposób.

0:12:44.850,0:12:46.826
Ogranicza naszą perspektywę.

0:12:47.130,0:12:50.486
To samo dzieje się, kiedy czujemy się[br]samotni, zranieni albo odrzuceni.

0:12:50.510,0:12:52.077
Wymyślamy przeróżne historie,

0:12:52.101,0:12:54.054
które przepuszczamy przez wąską soczewkę,

0:12:54.078,0:12:56.100
z której korzystamy nieświadomie.

0:12:56.610,0:13:00.364
W ten oto sposób sami[br]zasypujemy się fake newsami.

0:13:01.332,0:13:03.198
Muszę się do czegoś przyznać.

0:13:03.908,0:13:06.466
To ja napisałam list[br]z perspektywy tego męża.

0:13:06.890,0:13:08.865
Nie macie pojęcia, jak długo rozmyślałam,

0:13:08.889,0:13:11.006
czy wybrać granolę,[br]czy chipsy z chleba pita.

0:13:11.030,0:13:14.358
Napisałam go, bazując[br]na wszystkich możliwych narracjach,

0:13:14.382,0:13:16.002
które poznałam na przestrzeni lat,

0:13:16.026,0:13:19.609
nie tylko podczas praktyki,[br]ale również w swojej kolumnie.

0:13:19.633,0:13:20.898
Gdy dochodziło do tego,

0:13:20.922,0:13:25.668
że dwie osoby w tej samej sytuacji[br]napisały do mnie za plecami drugiej,

0:13:25.692,0:13:29.422
a ja widzę dwie wersje tej samej historii[br]czekające w skrzynce odbiorczej.

0:13:29.446,0:13:31.104
To naprawdę się wydarzyło.

0:13:31.771,0:13:34.688
Nie znam drugiej strony[br]opowieści tej kobiety,

0:13:34.712,0:13:36.226
ale wiem jedno:

0:13:36.250,0:13:37.948
to ona musi ją napisać.

0:13:37.972,0:13:40.047
Ponieważ po odważnym zredagowaniu

0:13:40.071,0:13:43.823
będzie mogła napisać list,[br]który nie opisuje sprawy tak czarno-biało.

0:13:43.847,0:13:46.515
Nawet jeśli jej mąż ma jakiś romans -

0:13:46.539,0:13:48.491
a tak może być -

0:13:48.515,0:13:51.328
ona niekoniecznie zna całą fabułę.

0:13:52.096,0:13:54.916
Sam fakt podjęcia się redakcji sprawi,

0:13:54.940,0:13:58.340
że będzie mogła rozwinąć tę fabułę[br]na wiele sposobów.

0:13:59.224,0:14:02.767
Czasami spotykam się z ludźmi,[br]którzy naprawdę utknęli,

0:14:02.791,0:14:06.022
i robią wszystko,[br]żeby w tym utknięciu pozostać.

0:14:06.046,0:14:08.628
Nazywamy ich nieporadnymi narzekaczami.

0:14:08.652,0:14:10.246
Na pewno znacie takie osoby.

0:14:10.270,0:14:14.080
Tacy ludzie na każdą sugestię odpowiadają:

0:14:14.424,0:14:18.353
"Ta, nic z tego nie będzie, bo...",

0:14:18.801,0:14:22.029
"Ta, znając moje szczęście,[br]to raczej mało prawdopodobne",

0:14:22.053,0:14:26.124
"Serio chcę mieć więcej przyjaciół,[br]ale ludzie są mega irytujący".

0:14:26.148,0:14:27.956
(Śmiech)

0:14:28.405,0:14:30.108
Tak naprawdę odrzucają

0:14:30.132,0:14:33.646
możliwość zredagowania historii,[br]w której tkwią w beznadziei.

0:14:34.210,0:14:37.490
Do takich ludzi zwykle[br]podchodzę z innej strony.

0:14:37.514,0:14:40.173
Mówię im coś innego.

0:14:40.197,0:14:41.408
Mówię im:

0:14:42.172,0:14:44.148
"Wszyscy umrzemy".

0:14:44.724,0:14:47.902
Pewnie się teraz cieszycie,[br]że to nie do mnie chodzicie na terapię.

0:14:47.926,0:14:50.701
Gapią się na mnie tak, jak wy teraz,

0:14:50.725,0:14:52.698
takim pełnym zmieszania spojrzeniem.

0:14:52.722,0:14:55.152
Wyjaśniam im wtedy, że jest historia,

0:14:55.176,0:14:57.597
którą w końcu napiszą o każdym z nas.

0:14:58.127,0:14:59.937
Oczywiście chodzi tu o nekrolog.

0:15:00.533,0:15:04.336
Mówię, że zamiast pozostać[br]autorami swojego nieszczęścia,

0:15:05.040,0:15:08.325
możemy przekształcić[br]te historie jeszcze za życia.

0:15:08.916,0:15:11.622
Możemy stać się bohaterem,[br]a nie ofiarą naszej opowieści,

0:15:11.646,0:15:14.694
zdecydować, co znajdzie się[br]na otwartej w naszych myślach stronie

0:15:14.718,0:15:16.372
i ukształtuje naszą rzeczywistość.

0:15:17.026,0:15:20.869
Mówię im, że życie polega na decydowaniu,[br]których historii chcemy słuchać,

0:15:20.893,0:15:22.565
a które powinniśmy zredagować.

0:15:22.589,0:15:25.565
I że zrobienie korekty jest warte zachodu,

0:15:25.589,0:15:28.282
ponieważ największy wpływ[br]na jakość naszego życia

0:15:28.306,0:15:30.490
mają historie, które sami[br]sobie opowiadamy.

0:15:30.943,0:15:33.608
Mówię, że pisząc historie naszego życia,

0:15:34.340,0:15:37.963
powinniśmy starać się[br]o osobistą nagrodę Pulitzera.

0:15:38.267,0:15:41.205
Większość z nas nie jest[br]bezradnymi narzekaczami,

0:15:41.229,0:15:42.913
a przynajmniej tak nam się wydaje.

0:15:43.527,0:15:46.224
Bardzo łatwo przyjąć tę rolę,

0:15:46.248,0:15:48.949
gdy czujemy się niespokojni,[br]źli czy bezbronni.

0:15:49.423,0:15:52.077
Następnym razem,[br]gdy będziecie się z czymś zmagać,

0:15:52.101,0:15:55.116
pamiętajcie, wszyscy umrzemy.

0:15:55.140,0:15:56.569
(Śmiech)

0:15:56.593,0:15:59.117
A następnie wyciągnijcie[br]swoje redaktorskie narzędzia,

0:15:59.141,0:16:00.634
zadajcie sobie pytanie:

0:16:00.658,0:16:03.860
"jaką chcę napisać historię?"

0:16:04.861,0:16:08.582
i stwórzcie swoje arcydzieło.

0:16:08.606,0:16:09.904
Dziękuję.

0:16:09.928,0:16:12.311
(Brawa)