0:00:00.733,0:00:06.665
Buradan yaklaşık iki km uzakta,[br]Edinburgh'nın Old Town kısmında

0:00:06.689,0:00:08.647
Panmure House var.

0:00:09.775,0:00:11.270
Panmure House...

0:00:11.294,0:00:17.605
dünyanın tanıdığı İskoç ekonomist

0:00:17.629,0:00:18.779
Adam Smith'in eviydi.

0:00:19.761,0:00:25.169
"Ulusların Zenginliği" isimli[br]önemli çalışmasında

0:00:25.193,0:00:29.016
Adam Smith pek çok şeyin yanında

0:00:29.040,0:00:32.017
bir ülkenin zenginlik ölçütünün

0:00:32.041,0:00:36.459
yalnızca altın ve gümüş rezervlerinden[br]ibaret olmadığını savundu.

0:00:36.483,0:00:42.236
Ona göre ölçüt,[br]ülkenin üretim ve ticaret toplamıydı.

0:00:42.260,0:00:48.529
Sanırım bu, bugün gayri safi[br]yurtiçi hasıla olarak bildiğimiz şeyin

0:00:48.553,0:00:52.363
en erken tanımlarından biriydi.

0:00:53.176,0:00:56.278
Elbette o zamandan bu yana geçen senelerde

0:00:56.302,0:01:01.715
üretim ve ticaret ölçümü, yani GSYİH

0:01:01.739,0:01:04.680
çok daha önemli hâle geldi,

0:01:04.704,0:01:05.985
öyle ki bugün --

0:01:06.009,0:01:09.946
Adam Smith'in amacının[br]bu olduğunu da düşünmüyorum --

0:01:09.970,0:01:15.165
GSYİH, bir ülkenin genel başarısında

0:01:15.189,0:01:17.644
en önemli ölçüt olarak görülüyor.

0:01:18.242,0:01:23.686
Benim görüşüm ise[br]bunun artık değişmesi gerektiği.

0:01:24.853,0:01:29.830
Ülke olarak ölçmek istediğimiz şey[br]önemli olan şeydir.

0:01:29.854,0:01:34.345
Asıl önemli olan bu,[br]çünkü bu siyasete yön verir,

0:01:34.369,0:01:38.371
kamu faaliyetlerine yön verir.

0:01:38.395,0:01:40.473
Böylesi bir içerikte de

0:01:40.497,0:01:47.013
bir ülkenin başarısını ölçmede[br]GSYİH kısıtlamaları

0:01:47.037,0:01:50.276
fazla bariz.

0:01:50.300,0:01:55.487
GSYİH tüm işimizin verimini ölçüyor

0:01:55.511,0:01:58.937
ama bu işlerin doğası hakkında[br]hiçbir bilgi vermiyor,

0:01:58.961,0:02:03.393
bu işin faydalı veya tatmin edici[br]olup olmadığı gibi.

0:02:03.417,0:02:09.956
Örneğin yasa dışı uyuşturucu tüketimi[br]üzerine değer koyabiliyor

0:02:09.980,0:02:12.592
ama ödemesiz sağlık hizmetine değil.

0:02:13.708,0:02:18.398
Kısa vadeli faaliyete değer veriyor,

0:02:18.422,0:02:25.067
ekonomiye güç veren faaliyetlere,[br]bu faaliyetler uzun vadede

0:02:25.091,0:02:29.852
gezegenimizin sürdürülebilirliğine[br]çok büyük zarar veriyor olsa da.

0:02:30.533,0:02:34.225
Son on yıl içinde yansıttığımız

0:02:34.249,0:02:37.657
siyasi ve ekonomik yükselme,

0:02:37.681,0:02:40.684
büyüyen eşitsizlik,

0:02:40.708,0:02:46.060
iklim krizinin zorluklarına bakış açımız,

0:02:46.084,0:02:48.350
giderek artan otomasyon,

0:02:48.374,0:02:51.663
yaşlanan bir nüfus...

0:02:51.687,0:02:58.687
bir ülke ve bir toplum olarak[br]başarılı olmaya yönelik

0:02:58.711,0:03:03.346
çok daha kapsamlı[br]bir tanıma olan gereksinim

0:03:03.370,0:03:06.682
adeta zorunlu ve giderek artıyor da.

0:03:07.253,0:03:10.079
Bu yüzden de İskoçya 2018'de

0:03:10.103,0:03:14.984
önder olarak ilk adımı attı[br]ve yeni bir ağ kurdu:

0:03:15.008,0:03:20.912
Wellbeing Economy Governments grubu,

0:03:20.936,0:03:23.216
İskoçya, İzlanda ve Yeni Zelanda'yı

0:03:23.240,0:03:29.812
malum sebeplerden dolayı[br]kurucu üyeler olarak bir araya getirdi.

0:03:29.836,0:03:33.415
Bazen SIN ülkeler olarak anılıyoruz,

0:03:33.439,0:03:37.407
oysa odak noktamız ortak fayda.

0:03:38.445,0:03:41.773
Bu grubun amacı,

0:03:41.797,0:03:44.496
GSYİH'nin dar çerçeveli ölçümüne[br]meydan okumak.

0:03:44.520,0:03:48.250
Ekonomik büyüme önemli,

0:03:48.274,0:03:50.171
evet önemli,

0:03:50.195,0:03:53.916
ancak önemli olan tek şey değil.

0:03:53.940,0:04:00.199
Ve GSYİH büyümesi için[br]başka hiçbir şeyden ödün verilmemeli.

0:04:00.903,0:04:03.633
Oluşturduğumuz bu grubun amacı,

0:04:03.657,0:04:08.308
ekonomik politikanın amacı

0:04:08.332,0:04:11.441
toplu olarak refah olmalı:

0:04:11.465,0:04:15.353
Bir nüfusun ne kadar[br]mutlu ve sağlıklı olduğu,

0:04:15.377,0:04:18.743
yalnızca ne kadar zengin olduğu değil.

0:04:18.767,0:04:22.350
Birazdan bu politikanın[br]etkilerine değineceğim.

0:04:22.374,0:04:25.295
Ama öyle sanıyorum ki[br]bugün yaşadığımız dünyada,

0:04:25.319,0:04:27.501
çok daha derin bir etkisi var.

0:04:27.525,0:04:30.065
Refah konusuna yöneldiğimizde

0:04:30.089,0:04:32.924
bir sohbet başlatıyoruz,

0:04:32.948,0:04:36.909
bu sohbette çok derin[br]ve çok temel sorular ortaya çıkıyor.

0:04:36.933,0:04:40.197
Hayatta bizim için önemli olan ne?

0:04:40.935,0:04:45.317
Yaşadığımız topluluklarda[br]neye önem veriyoruz?

0:04:45.341,0:04:49.086
Asıl olmak istediğimiz...

0:04:49.110,0:04:51.496
...ne tür bir ülke? Ne tür bir toplum?

0:04:51.885,0:04:55.195
İnsanları bu sorulara yönelterek

0:04:55.219,0:04:57.285
onlardan cevap bulmalarını istediğimizde

0:04:57.309,0:04:59.571
şuna inanıyorum ki[br]bugün gelişen dünyada

0:04:59.571,0:05:01.388
pek çok ülkede hâkim olan

0:05:01.388,0:05:09.126
siyasetin yabancılaştıran[br]ve tatminsiz etkisini düzeltmede

0:05:09.150,0:05:11.567
çok daha fazla şansımız var.

0:05:12.360,0:05:16.162
İskoçya'nın bu yola baş koyması[br]2007 yılına dayanıyor,

0:05:16.186,0:05:20.063
o zaman kendi ulusal performans[br]altyapımızı yayımlamıştık,

0:05:20.087,0:05:23.945
bugün kendimizi ölçtüğümüz[br]göstergelere bakıyorduk.

0:05:23.969,0:05:28.278
O çeşitli göstergeler arasında[br]gelir eşitsizliği vardı,

0:05:28.302,0:05:30.144
çocukların mutluluğu,

0:05:30.168,0:05:33.906
yeşil alanlara erişim, konutlar.

0:05:33.930,0:05:37.841
Bunların hiçbiri[br]GSYİH istatistiklerinde yok

0:05:37.865,0:05:44.063
ama sağlıklı ve mutlu bir toplum için[br]her biri temel.

0:05:44.087,0:05:49.721
(Alkışlar)

0:05:49.745,0:05:53.316
İşte bu geniş çerçeveli yaklaşım[br]ekonomik stratejimizin merkezinde,

0:05:53.340,0:05:57.199
ekonomik rekabette yaptığımız gibi

0:05:57.223,0:06:00.471
eşitsizlik konusuna da[br]eşit önemi veriyoruz.

0:06:00.495,0:06:02.339
Adil çalışmaya bir bağlılığımız var,

0:06:02.339,0:06:05.234
çalışmanın tatmin edici[br]ve iyi maaşlı olduğundan emin olmaya.

0:06:05.258,0:06:09.401
Bir Adil Geçiş Komisyonu oluşturma[br]kararını zaten verdik,

0:06:09.425,0:06:13.403
sıfır karbon ekonomisine giden[br]yolumuzda bize rehberlik edecek.

0:06:13.427,0:06:16.792
Geçmişteki ekonomik[br]dönüşümlerden biliyoruz ki

0:06:16.816,0:06:20.553
eğer dikkatli olmazsak[br]kazanandan çok kaybeden olacak.

0:06:20.577,0:06:24.545
İklim değişikliği ve otomasyon[br]zorluklarıyla yüzleşirken de

0:06:24.569,0:06:27.926
bu hataları tekrar yapmamalıyız.

0:06:28.608,0:06:31.689
Bence burada,[br]İskoçya'da yaptığımız iş çok önemli

0:06:31.713,0:06:34.931
ama diğer ülkelerden öğrenecek[br]çok ama çok şeyimiz var.

0:06:34.955,0:06:38.154
Biraz önce Wellbeing ağındaki

0:06:38.178,0:06:40.815
partner uluslardan bahsettim:

0:06:40.839,0:06:42.697
İzlanda ve Yeni Zelanda.

0:06:42.721,0:06:46.904
Bunun konuyla ilgili olup olmadığı[br]kararını size bırakacağım;

0:06:46.928,0:06:50.698
bu ülkelerin üçü de şu anda[br]bir kadın tarafından yönetiliyor.

0:06:50.722,0:06:57.722
(Alkışlar)

0:07:02.001,0:07:03.930
Onlar da harika iş çıkarıyorlar.

0:07:03.954,0:07:08.781
2019 yılında Yeni Zelanda[br]ilk Wellbeing Bütçesini yayımladı,

0:07:08.805,0:07:11.407
merkezinde akıl sağlığı vardı;

0:07:11.431,0:07:16.684
İzlanda eşit ödeme, çocuk yardımı[br]ve ebeveyn haklarına önderlik ediyor,

0:07:16.708,0:07:20.169
refah bir ekonomi[br]yaratma konusunu açılınca

0:07:20.193,0:07:23.018
hemen aklımıza gelmeyen konular

0:07:23.042,0:07:27.620
ama sağlıklı bir ekonomi[br]ve mutlu bir toplum için

0:07:27.644,0:07:29.676
çok temel konular.

0:07:30.176,0:07:35.113
Konuşmama Adam Smith[br]ve ''Ulusların Zenginliği''yle başladım.

0:07:35.137,0:07:40.332
Adam Smith'in daha önceki çalışması[br]''Ahlaki Duygular Kuramı''nda,

0:07:40.356,0:07:42.910
ki aynı derecede önemli diye düşünüyorum,

0:07:42.934,0:07:47.463
şu gözlemi yaptı,[br]her hükûmetin değeri

0:07:47.487,0:07:49.345
parçalı bir şekilde ölçülür,

0:07:49.369,0:07:52.098
öyle ki bu insanları mutlu eder.

0:07:52.830,0:07:56.497
Bence bu çok güzel temel bir prensip,

0:07:56.521,0:08:02.379
refah konusunu tutundurmaya[br]çalışan tüm ülke grupları için.

0:08:02.403,0:08:04.991
Hiçbirimiz yanıtları bilmiyoruz,

0:08:05.015,0:08:08.692
hatta Adam Smith'in doğduğu yer,[br]İskoçya bile.

0:08:08.716,0:08:13.448
Ancak bugün yaşadığımız dünyada,[br]büyüyen ayrım ve eşitsizliklerle,

0:08:13.472,0:08:16.036
tatminsizlik ve yabancılaşmayla

0:08:16.060,0:08:17.830
bu soruları sorup onlara yanıt aramak

0:08:17.854,0:08:21.924
ve yalnızca zenginlik değil

0:08:21.948,0:08:25.568
merkezinde refah olan[br]bir toplum vizyonu yaratmak

0:08:25.592,0:08:32.323
daha önce hiç olmadığı kadar önemli.

0:08:32.347,0:08:37.864
(Alkışlar)

0:08:37.888,0:08:43.333
Şu anda İskoçya'nın güzel[br]ve güneşli başkentinde --

0:08:43.357,0:08:45.103
(Kahkahalar)

0:08:45.127,0:08:50.453
Aydınlanma döneminde[br]dünyaya liderlik eden ülkedesiniz,

0:08:50.477,0:08:53.509
sanayi çağında dünyaya önderlik[br]edilmesine yardım eden ülkede,

0:08:53.533,0:08:56.358
şu anda düşük karbon çağına doğru

0:08:56.382,0:08:58.636
dünyaya önderlik etmeye hazırlanan ülkede.

0:08:58.660,0:09:04.070
Şuna kararlıyım ki İskoçya aynı zamanda

0:09:04.094,0:09:09.091
yaptığımız her şeyde insan refahını[br]merkezine koyacak şekilde

0:09:09.115,0:09:13.600
dünya çapında ülke ve hükûmetlerin odağını[br]değiştirmeye yardım eden ülke olacak.

0:09:13.624,0:09:17.506
Bence bunu bu nesle borçluyuz.

0:09:17.530,0:09:19.764
Kesinlikle bunu bir sonraki nesle de

0:09:19.764,0:09:23.578
ve sonrasındaki nesillere de borçlu[br]olduğumuzu düşünüyorum.

0:09:23.602,0:09:27.467
Bunu yaptığımız takdirde,[br]Aydınlanma ülkesinden önderlik yaparak

0:09:27.491,0:09:31.785
evimizde daha iyi,[br]daha sağlıklı, daha adil

0:09:31.809,0:09:34.240
ve daha mutlu bir toplum yaratabiliriz.

0:09:34.264,0:09:36.294
Biz de İskoçya'da üzerimize düşeni yaparak

0:09:36.318,0:09:40.532
daha adil ve daha mutlu[br]bir dünya yaratıyoruz.

0:09:40.556,0:09:41.945
Çok teşekkür ederim.

0:09:41.969,0:09:47.531
(Alkışlar)