تنها کمی بیش از یک مایل دورتر از اینجا،
در قسمت قدیمی شهر ادینبرو،
خانه پانمور است.
خانه پانمور،
منزل یک اقتصاد دادن اسکاتلندی مشهور،
به نام «آدام اسمیت» بوده است.
در یکی از کارهای مهم او به نام «ثروت ملل»،
«آدام اسمیت» در کنار مباحث دیگر میگوید که
معیار ثروت یک کشور
فقط میزان ذخایر طلا و نقره آن کشور نیست.
بلکه مجموع تولید و تجارت آن کشور است.
فکر میکنم این یکی از
تعاریف اولیه آن چیزی است که
ما امروز به نام تولید ناخالص ملی،
میشناسیم.
حالا در این سالهایی که البته،
آن اندازهگیری از تولید و تجارت،
تولید ناخالص داخلی،
حتی مهمتر هم شده است،
تا جایی که امروز --
و من فکر نمیکنم این چیزی باشد
که «آدام اسمیت» هم در نظر داشت --
بهعنوان مهمترین معیار اندازهگیریِ
موفقیت یک کشور تلقی شود.
و صحبت امروز من این است
اکنون وقت آن است که این تغییر کند.
میدانید آن چیزی که بهعنوان معیار
سنجش کشور انتخاب میکنیم مهم است.
واقعاً مهم است، چرا که
باعث تمرکز سیاستگذاری میشود،
باعث فعالیت عمومی میشود.
و در مخالفت با آن موضوع
فکر میکنم محدودیتهای تولید ناخالص داخلی
بهعنوان معیار موفقیت یک کشور
کاملاً بدیهی است.
میدانید تولید ناخالص داخلی خروجی تمام
کارهای ما را در بر میگیرد،
اما چیزی در مورد طبیعت
آن کار نشان نمیدهد،
که آیا آن کار، مهم
و کارآمد بوده است یا نه.
بهعنوان مثال، برای مصرف
غیرقانونی دارو ارزش قائل میشود،
اما برای پرستاری مجانی نه.
بر فعالیتهایی در کوتاهمدت ارزش میگذارد
که باعث رونق اقتصادی میشود،
هرچند آن فعالیت برای پایایی سیاره ما
در بلندمدت بسیار مخرب باشد.
و ما بازتاب دهههای گذشته
در تحولات سیاسی و اقتصادی،
افزایش نابرابری هستیم،
و وقتی به چالشهای اضطراری
اقلیمی آینده نگاه میکنیم:
افزایش خودکاری،
جمعیت سالخورده،
فکر میکنم، موضوعِ تعریف بسیار جامعتری
از یک کشور موفق، یک جامعه موفق،
الزامی است و در حال گسترش.
و به همین دلیل است که اسکاتلند در سال ۲۰۱۸
پیشتاز شد و اختیار عمل،
در ایجاد یک شبکه جدید را
به نام گروه دولتهای رفاه اقتصادی،
در دست گرفت،
و با دلایل روشنی، کشورهایِ
اسکاتلند، ایسلند و نیوزلند را
بهعنوان مؤسسین، دور هم جمع کرد.
که ما گاهی آنها را کشورهای «سین» مینامیم
هرچند که تمرکز ما بر امور مشترک است.
و هدف این گروه به چالش کشیدن تمرکز محض
بر شاخص ناقص جی.دی.پی است.
این را باید بگویم، بله،
رشد اقتصادی اهمیت دارد --
مهم است --
ولی تنها موضوع با اهمیت نیست.
و رشد تولید ناخالص داخلی نباید تنها،
و به هر قیمتی دنبال شود.
در واقع موضوع بحثهای گروه این است که
هدف موضوع سیاستهای اقتصادی،
باید رفاه جمعی باشد:
یک جامعه، چقدر خوشحال و سالم هستند،
نه تنها اینکه چقدر ثروتمند هستند.
و من به پیامدهای کنونی این سیاست
کمی بعد اشاره خواهم کرد.
و فکر میکنم، بهخصوص در
جهانی که امروز زندگی میکنیم،
طنین بیشتری دارد.
میدانید وقتی بر رفاه تمرکز میکنیم،
بحثی را شروع میکنیم،
که سؤالی مهم و اساسی را مطرح میکند.
واقعاً در زندگی برای ما
چه چیزی اهمیت دارد؟
در جوامعی که ما در آنها زندگی میکنیم
چه چیزهایی را اَرج مینهیم؟
واقعاً میخواهیم چه کشوری،
چه جامعهای باشیم؟
و وقتی برای یافتن پاسخ،
این پرسشها را با مردم مطرح میکنیم،
من فکر میکنم شانس بیشتری در
حل بیزاری و بیمیلی نسبت به سیاست باشد
همانطور که در بسیاری از کشورهای
توسعهیافته جهان،
بهوفور قابل روئیت است.
به زبان سیاست، این سفر برای اسکاتلند
در سال ۲۰۰۷ هنگامی آغاز شد که،
ما آنچه را که چارچوب اجراییِ
ملی میخوانیم، منتشر کردیم
و در آن طیفی از شاخصهایی که برای سنجش
خودمان استفاده میشود را بررسی کردیم.
و این شاخصها بسیار متنوعاند،
از نابرابری درآمد،
شادی در کودکان،
دسترسی به فضای سبز،
تا دسترسی به منزل مسکونی.
هیچ یک از اینها در
آمارهای تولید ناخالص داخلی وجود ندارد،
ولی تمامشان برای
جوامع سالم و شاد ضروریاند.
(تشویق حضار)
و این دیدگاه وسیعتر در قلبِ
سیاست اقتصادی ما قرار دارد،
که در آن ما به اهمیت یکسانی
به حلِ نابرابری با
برتری اقتصادی قائلیم.
و آن تعهد ما را
به کار عادلانه معطوف میکند،
تا اطمینان حاصل شود که آن کار انجام شده
و مزد آن بهخوبی پرداخت شده.
این در پشت تصمیمات ماست
که یک کمیته تحول عادلانه تشکیل دهیم
که ما را در مسیر کربن صفر هدایت کند.
ما از تحول اقتصادی گذشته،
این را فراگرفتهایم که
اگر بیشتر مراقب نباشیم، تعداد بازندهها
از برندهها بیشتر خواهد بود.
و در مواجهه با چالشهای اقلیمی و اتوماسیون
ما نباید این اشتباهات را
دوباره تکرار کنیم.
فکر میکنم کاری که ما اینجا در اسکاتلند
انجام میدهیم، قابلتوجه است،
ولی موضوعات بسیار بیشتری
برای فراگیری از سایر کشورها وجود دارد.
چند دقیقه پیش به کشورهای همکار ما
در شبکه رفاه اشاره کردم:
ایسلند و نیوزلند.
شایان یادآوری است و من این را به شما
واگذار میکنم که موضوع مرتبطی هست یا نه،
تمام این سه کشور توسط زنان رهبری میشوند.
(تشویق حضار)
آنها هم کارهای بزرگی انجام میدهند.
نیوزیلند در سال ۲۰۱۹،
اولین بودجه رفاه خود را منتشر کرد،
با تأکید بر بهداشت روانی در قلب خود،
ایسلند پیشتاز در برابری حقوق زن و مرد،
مراقبت از فرزند و حقوق والدین است.
سیاستهایی که هنگام فکر کردن
به ایجاد یک اقتصاد ثروتمند،
اولین چیزهایی نیستند که به آنها فکر کنیم.
هرچند برای داشتن اقتصادی سالم
و جامعهای شاد، ضروری هستند.
من سخنم را با «آدم اسمیت»
و «ثروت ملل» شروع کردم.
در کار قدیمیترِ «آدم اسمیت»،
«تئوری احساسات اخلاقی»،
که من فکر میکنم به همان میزان اهمیت دارد،
او این نکته را دیده بود که ارزش هر دولتی
به نسبت میزانی که میتواند ملتش را
شاد نگه دارد قضاوت میشود.
من فکر میکنم این اصل بنیادین خوبی برای
هر گروه از کشورهایی باشد،
که متمرکز بر ترویج رفاه هستند.
هیچیک از ما تمام جوابها را نداریم،
نه حتی اسکاتلند، زادگاه «آدم اسمیت».
ولی در جهانی که امروز زندگی میکنیم،
با افزایش شکاف و نابرابری،
با وجود سرخوردگی و بیگانگی،
از هر زمان دیگری مهمتر است که
ما این سؤالات را مطرح کنیم
و پاسخشان را دریابیم
و دیدگاهی از جامعه را ترویج دهیم
که در آن، رفاه اجتماعی و نه تنها ثروت،
در مرکز توجهش باشد.
(تشویق حضار)
شما الآن در پایتخت زیبای آفتابی ...
(خنده حضار)
کشوری هستید که
پیشرو روشنگری در دنیاست،
کشوری که در ورود جهان
به عصر صنعتی پیشتاز بود،
کشوری که هم اکنون در ورود جهان به عصرِ
مصرف کربن کمتر کمک میکند.
من میخواهم، و مصمم هستم،
که اسکاتلند هم کشوری باشد
که به تغییر تمرکز کشورها
و دولتها در سراسر جهان
به رفاه اجتماعی در قلب هر کاری
که انجام میدهند کمک کند.
من فکر میکنم که
ما آن را به این نسل بدهکاریم.
و عمیقاً اعتقاد دارم که آن را به نسل آینده
و تمام کسانی که بعد ما میآیند، بدهکاریم.
اگر ما آن را اینجا،
در کشور روشنگری پیش ببریم،
من فکر میکنم جامعهای بهتر،
سالمتر، عادلانهتر
و شادتر، اینجا در خانه خواهیم داشت.
و نقش ما را اینجا در اسکاتلند
در ساختن جهانی شادتر و عادلانهتر،
بازی خواهیم کرد.
خیلی متشکرم.
(تشویق حضار)