WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 Popatrzcie na to dziecko. 00:00:03.000 --> 00:00:06.000 Wasz wzrok przykuwają oczy i skóra, 00:00:06.000 --> 00:00:09.000 którą uwielbiacie dotykać. 00:00:09.000 --> 00:00:12.000 Dzisiaj powiem o czymś, czego nie możecie zobaczyć: 00:00:12.000 --> 00:00:15.000 co dzieje się w jego maleńkim mózgu. 00:00:16.000 --> 00:00:18.000 Nowoczesne narzędzia neurobiologii 00:00:18.000 --> 00:00:21.000 demonstrują co tam zachodzi -- 00:00:21.000 --> 00:00:24.000 procesy nie mniej skomplikowane niż konstrukcja rakiet kosmicznych. 00:00:24.000 --> 00:00:26.000 Rzeczy, których się uczymy 00:00:26.000 --> 00:00:28.000 rzucą nieco światła na to, 00:00:28.000 --> 00:00:31.000 co romantyczni pisarze i poeci 00:00:31.000 --> 00:00:34.000 opisywali jako "niebiańską otwartość" 00:00:34.000 --> 00:00:36.000 dziecięcego umysłu. NOTE Paragraph 00:00:36.000 --> 00:00:38.000 Widzimy tutaj 00:00:38.000 --> 00:00:40.000 matkę w Indiach, 00:00:40.000 --> 00:00:42.000 która mówi w języku koro -- 00:00:42.000 --> 00:00:44.000 nowo odkrytym języku. 00:00:44.000 --> 00:00:46.000 Mówi do swojego dziecka. 00:00:46.000 --> 00:00:48.000 Ta matka -- 00:00:48.000 --> 00:00:51.000 i 800 ludzi, którzy mówią w języku koro -- 00:00:51.000 --> 00:00:54.000 rozumieją, że by zachować ten język 00:00:54.000 --> 00:00:57.000 muszą w nim mówić do dzieci. 00:00:57.000 --> 00:01:00.000 To właśnie krytyczny element. 00:01:00.000 --> 00:01:02.000 Dlaczego nie zachowasz języka 00:01:02.000 --> 00:01:05.000 mówiąc do mnie i ciebie, do dorosłych? 00:01:05.000 --> 00:01:08.000 To jest związane z naszymi mózgami. 00:01:08.000 --> 00:01:10.000 Widzimy tutaj, 00:01:10.000 --> 00:01:13.000 że dla nauki języka istnieje okres krytyczny. 00:01:13.000 --> 00:01:16.000 Na slajdzie pozioma oś reprezentuje wiek. 00:01:16.000 --> 00:01:19.000 (śmiech) 00:01:19.000 --> 00:01:21.000 Na osi pionowej widać 00:01:21.000 --> 00:01:23.000 zdolność nauki drugiego języka. 00:01:23.000 --> 00:01:25.000 Niemowlęta i dzieci są geniuszami 00:01:25.000 --> 00:01:27.000 do 7 roku życia, 00:01:27.000 --> 00:01:30.000 później widzimy systematyczny spadek. 00:01:30.000 --> 00:01:32.000 Po okresie dojrzewania wypadamy z mapy. 00:01:32.000 --> 00:01:35.000 Żaden naukowiec nie kwestionuje tej krzywej, 00:01:35.000 --> 00:01:37.000 ale laboratoria na całym świecie 00:01:37.000 --> 00:01:40.000 próbują odkryć dlaczego tak się dzieje. NOTE Paragraph 00:01:40.000 --> 00:01:42.000 W moim laboratorium koncentrujemy się 00:01:42.000 --> 00:01:44.000 na 1 krytycznym okresie w rozwoju -- 00:01:44.000 --> 00:01:46.000 okresie, w którym niemowlęta 00:01:46.000 --> 00:01:49.000 uczą się dźwięków używanych w ich języku. 00:01:49.000 --> 00:01:52.000 Uważamy, że badając jak uczymy się dźwięków 00:01:52.000 --> 00:01:54.000 uzyskamy model dla reszty języka, 00:01:54.000 --> 00:01:57.000 i być może dla krytycznych okresów w dzieciństwie 00:01:57.000 --> 00:01:59.000 dla rozwoju społecznego, emocjonalnego 00:01:59.000 --> 00:02:01.000 oraz rozwoju umiejętności mentalnych. 00:02:01.000 --> 00:02:03.000 Badaliśmy niemowlęta 00:02:03.000 --> 00:02:05.000 używając techniki stosowanej na całym świecie 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 i dźwięków z wszystkich języków. 00:02:07.000 --> 00:02:09.000 Dziecko siedzi na kolanach rodzica, 00:02:09.000 --> 00:02:11.000 a my uczymy je obracać głowę, kiedy zmienia się dźwięk -- 00:02:11.000 --> 00:02:13.000 na przykład z "a" na "e". 00:02:13.000 --> 00:02:15.000 Jeśli to zrobią w odpowiednim czasie 00:02:15.000 --> 00:02:17.000 czarne pudełko zaświeca się 00:02:17.000 --> 00:02:19.000 i miś panda gra na bębenku. 00:02:19.000 --> 00:02:21.000 6-miesięczne dziecko uwielbia to zadanie. NOTE Paragraph 00:02:21.000 --> 00:02:23.000 Czego się nauczyliśmy? 00:02:23.000 --> 00:02:25.000 Dzieci na całym świecie są -- 00:02:25.000 --> 00:02:27.000 jak ja to lubię nazywać -- 00:02:27.000 --> 00:02:29.000 obywatelami świata; 00:02:29.000 --> 00:02:32.000 potrafią odróżniać wszystkie dźwięki dowolnego języka, 00:02:32.000 --> 00:02:35.000 niezależnie od kraju, w którym jesteśmy i w jakim języku mówimy. 00:02:35.000 --> 00:02:38.000 To bardzo ważne, bo ty i ja nie potrafimy tego zrobić. 00:02:38.000 --> 00:02:40.000 Jesteśmy ograniczonymi kulturowo słuchaczami. 00:02:40.000 --> 00:02:42.000 Potrafimy odróżniać dźwięki naszego języka, 00:02:42.000 --> 00:02:44.000 ale nie dźwięki innych języków. 00:02:44.000 --> 00:02:46.000 Tu rodzi się pytanie, 00:02:46.000 --> 00:02:48.000 kiedy ci obywatele świata 00:02:48.000 --> 00:02:51.000 zmieniają się w ograniczonych kulturą jak my? 00:02:51.000 --> 00:02:54.000 Odpowiedź: przed 1 urodzinami. 00:02:54.000 --> 00:02:57.000 Tutaj widzicie wyniki zadania z obracaniem głowy 00:02:57.000 --> 00:02:59.000 dla dzieci przetestowanych w Tokio i USA, 00:02:59.000 --> 00:03:01.000 tutaj w Seattle, 00:03:01.000 --> 00:03:03.000 kiedy słuchały "ra" i "la" -- 00:03:03.000 --> 00:03:06.000 dźwięków ważnych w angielskim, ale bez znaczenia w japońskim. 00:03:06.000 --> 00:03:09.000 W okresie 6 do 8 miesięcy dzieci osiągają takie same wyniki. 00:03:09.000 --> 00:03:12.000 2 miesiące później dzieje się coś niesamowitego. 00:03:12.000 --> 00:03:14.000 Dzieci w USA osiągają znacznie lepsze rezultaty, 00:03:14.000 --> 00:03:16.000 a dzieci w Japonii znacznie gorsze, 00:03:16.000 --> 00:03:18.000 ale obie grupy dzieci 00:03:18.000 --> 00:03:21.000 przygotowują się dokładnie do języka, którego mają się nauczyć. NOTE Paragraph 00:03:21.000 --> 00:03:24.000 Stąd pytanie - co dzieje się 00:03:24.000 --> 00:03:26.000 w tym krytycznym okresie 2 miesięcy? 00:03:26.000 --> 00:03:28.000 To okres dla nauki dźwięków, 00:03:28.000 --> 00:03:30.000 ale co się tam dzieje? 00:03:30.000 --> 00:03:32.000 Dzieją się 2 rzeczy. 00:03:32.000 --> 00:03:35.000 Po pierwsze - dzieci słuchają nas bardzo uważnie 00:03:35.000 --> 00:03:38.000 i kiedy nas słuchają sporządzają statystyki -- 00:03:38.000 --> 00:03:40.000 sporządzają statystyki. 00:03:40.000 --> 00:03:43.000 Posłuchajcie 2 matek mówiących po matczynemu -- 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 w uniwersalnym języku, którego używamy by rozmawiać z dziećmi -- 00:03:46.000 --> 00:03:49.000 najpierw po angielsku, potem po japońsku. NOTE Paragraph 00:03:49.000 --> 00:03:52.000 (Video) Matka angielska: Oh, kocham twoje wielkie niebieskie oczy -- 00:03:52.000 --> 00:03:55.000 takie śliczne i słodkie. NOTE Paragraph 00:03:56.000 --> 00:04:02.000 Matka japońska: [mówi po japońsku] NOTE Paragraph 00:04:02.000 --> 00:04:04.000 Patricia Kuhl: W czasie kiedy mówimy 00:04:04.000 --> 00:04:06.000 kiedy dzieci słuchają 00:04:06.000 --> 00:04:08.000 sporządzają statystyki języka, 00:04:08.000 --> 00:04:11.000 który słyszą. 00:04:11.000 --> 00:04:14.000 Dlatego rozbieżności rosną. 00:04:14.000 --> 00:04:16.000 Odkryliśmy, 00:04:16.000 --> 00:04:19.000 że dzieci są wrażliwe na statystyki 00:04:19.000 --> 00:04:22.000 i statystyki japońskiego i angielskiego są bardzo odmienne. 00:04:22.000 --> 00:04:25.000 Angielski ma wiele R-ów i L-ek 00:04:25.000 --> 00:04:27.000 jak widać na rozkładzie. 00:04:27.000 --> 00:04:29.000 Rozkład statystyczny japońskiego jest zupełnie inny, 00:04:29.000 --> 00:04:32.000 widzimy grupę dźwięków pośrednich, 00:04:32.000 --> 00:04:35.000 znaną jako japońskie "R". 00:04:35.000 --> 00:04:37.000 Dzieci chłoną 00:04:37.000 --> 00:04:39.000 statystyki języka, 00:04:39.000 --> 00:04:41.000 a to zmienia ich mózg; 00:04:41.000 --> 00:04:43.000 zmienia ich z obywateli świata 00:04:43.000 --> 00:04:46.000 w ograniczonych kulturowo słuchaczy jak my. 00:04:46.000 --> 00:04:48.000 Ale my jako dorośli 00:04:48.000 --> 00:04:50.000 już nie sporządzamy statystyk. 00:04:50.000 --> 00:04:53.000 Rządzą nami reprezentacje w pamięci, 00:04:53.000 --> 00:04:56.000 które uformowaliśmy znacznie wcześniej. NOTE Paragraph 00:04:56.000 --> 00:04:58.000 Więc to, co widzimy tutaj 00:04:58.000 --> 00:05:01.000 zmienia nasze opinie na temat roli tego krytycznego okresu. 00:05:01.000 --> 00:05:04.000 Z matematycznego punktu widzenia wnioskujemy, 00:05:04.000 --> 00:05:07.000 że nauka materiału językowego może zwolnić 00:05:07.000 --> 00:05:09.000 kiedy rozkłady statystyczne ustabilizują się. 00:05:09.000 --> 00:05:12.000 To rodzi pytania na temat dwujęzycznych ludzi. 00:05:12.000 --> 00:05:16.000 Dwujęzyczni muszą trzymać w umyśle dwa zestawy statystyk 00:05:16.000 --> 00:05:19.000 i przełączać się pomiędzy nimi, jeden po drugim, 00:05:19.000 --> 00:05:21.000 zależnie od tego, do kogo mówią. NOTE Paragraph 00:05:21.000 --> 00:05:23.000 Zadaliśmy sobie pytanie, 00:05:23.000 --> 00:05:26.000 czy te dzieci mogą sporządzać statystyki zupełnie nowego języka? 00:05:26.000 --> 00:05:28.000 Sprawdziliśmy to wystawiając amerykańskie dzieci, 00:05:28.000 --> 00:05:30.000 które nigdy nie słyszały innego języka 00:05:30.000 --> 00:05:33.000 na dźwięki mandaryńskiego w tym krytycznym okresie. 00:05:33.000 --> 00:05:35.000 Ludzie mówiący jednym językiem przetestowani 00:05:35.000 --> 00:05:38.000 w Taipei i Seattle na dźwięki mandaryńskiego 00:05:38.000 --> 00:05:40.000 pokazywali ten sam wzorzec. 00:05:40.000 --> 00:05:42.000 6, 8 miesięczne dzieci -- dokładnie takie same. 00:05:42.000 --> 00:05:45.000 2 miesiące później stało się coś niesamowitego -- 00:05:45.000 --> 00:05:48.000 dzieci Tajwańskie są coraz lepsze, ale amerykańskie nie. 00:05:48.000 --> 00:05:51.000 Podczas tego okresu wystawiliśmy amerykańskie dzieci 00:05:51.000 --> 00:05:53.000 na język mandaryński. 00:05:53.000 --> 00:05:56.000 Jakby mandaryński krewny odwiedził was na miesiąc 00:05:56.000 --> 00:05:58.000 i wprowadził się do domu 00:05:58.000 --> 00:06:00.000 i mówił do tych dzieci przez 12 sesji. 00:06:00.000 --> 00:06:02.000 Tak wyglądało to w laboratorium. NOTE Paragraph 00:06:02.000 --> 00:06:24.000 (Video) Kobieta: [Mówi po mandaryńsku] NOTE Paragraph 00:06:24.000 --> 00:06:26.000 PK: Więc co zrobiliśmy ich małym mózgom? 00:06:26.000 --> 00:06:29.000 (Śmiech) 00:06:29.000 --> 00:06:31.000 Równolegle prowadziliśmy grupę kontrolną 00:06:31.000 --> 00:06:33.000 by upewnić się, że samo przychodzenie do laboratorium 00:06:33.000 --> 00:06:35.000 nie poprawiło ich znajomości mandaryńskiego. 00:06:35.000 --> 00:06:37.000 Zatem druga grupa dzieci przychodziła i słuchała angielskiego. 00:06:37.000 --> 00:06:39.000 Widzimy z wykresu, 00:06:39.000 --> 00:06:41.000 że słuchanie angielskiego nie poprawiło ich mandaryńskiego. 00:06:41.000 --> 00:06:43.000 Ale zobaczcie co stało się z dziećmi 00:06:43.000 --> 00:06:45.000 słuchającymi mandaryńskiego przez 12 sesji. 00:06:45.000 --> 00:06:47.000 Były tak dobre jak dzieci w Tajwanie, 00:06:47.000 --> 00:06:50.000 które słuchały języka przez 10 i ½ miesiąca. 00:06:50.000 --> 00:06:52.000 Pokazuje to, 00:06:52.000 --> 00:06:54.000 że dzieci sporządzają statystyki nowego języka. 00:06:54.000 --> 00:06:58.000 Cokolwiek postawisz przed nimi - sporządzą statystyki. NOTE Paragraph 00:06:58.000 --> 00:07:00.000 Zastanawialiśmy się jaką rolę 00:07:00.000 --> 00:07:02.000 grali ludzie 00:07:02.000 --> 00:07:04.000 w tym ćwiczeniu naukowym. 00:07:04.000 --> 00:07:06.000 Zatem mieliśmy kolejną grupę, 00:07:06.000 --> 00:07:09.000 w której dzieci miały tą samą dawkę, te same 12 sesji, 00:07:09.000 --> 00:07:11.000 ale za pośrednictwem telewizji 00:07:11.000 --> 00:07:14.000 i kolejną grupę, które słuchały wersji audio 00:07:14.000 --> 00:07:16.000 i patrzyły na misia na ekranie. 00:07:16.000 --> 00:07:19.000 Co zrobiliśmy z ich mózgami? 00:07:19.000 --> 00:07:22.000 Tutaj widzicie rezultaty sesji audio -- 00:07:22.000 --> 00:07:24.000 żadnego rodzaju nauki -- 00:07:24.000 --> 00:07:27.000 i rezultaty sesji video -- 00:07:27.000 --> 00:07:29.000 żadnego postępu. 00:07:29.000 --> 00:07:31.000 Potrzeba człowieka 00:07:31.000 --> 00:07:33.000 by dzieci sporządziły statystyki. 00:07:33.000 --> 00:07:35.000 Socjalna część mózgu kontroluje 00:07:35.000 --> 00:07:37.000 kiedy dzieci sporządzają statystyki. NOTE Paragraph 00:07:37.000 --> 00:07:39.000 Chcemy dostać się do środka mózgu 00:07:39.000 --> 00:07:41.000 i zobaczyć jak to się dzieje 00:07:41.000 --> 00:07:43.000 kiedy dzieci siedzą przed telewizorami 00:07:43.000 --> 00:07:45.000 a jak kiedy mają kontakt z człowiekiem. 00:07:45.000 --> 00:07:47.000 Na szczęście, mamy nową maszynę, 00:07:47.000 --> 00:07:49.000 magnetoencefalograf, 00:07:49.000 --> 00:07:51.000 który na to pozwala. 00:07:51.000 --> 00:07:53.000 Wygląda jak suszarka do włosów z Marsa. 00:07:53.000 --> 00:07:55.000 Ale jest zupełnie bezpieczny, 00:07:55.000 --> 00:07:58.000 bezinwazyjny i cichy. 00:07:58.000 --> 00:08:00.000 Widzimy wszystko z dokładnością 00:08:00.000 --> 00:08:02.000 do milimetrów 00:08:02.000 --> 00:08:04.000 i milisekund 00:08:04.000 --> 00:08:06.000 używając 306 SQUIDów -- 00:08:06.000 --> 00:08:08.000 czyli nadprzewodnikowych 00:08:08.000 --> 00:08:10.000 interferometrów kwantowych -- 00:08:10.000 --> 00:08:12.000 by wychwycić zmiany pola 00:08:12.000 --> 00:08:14.000 magnetycznego kiedy myślimy. 00:08:14.000 --> 00:08:16.000 Jako pierwsi na świecie 00:08:16.000 --> 00:08:18.000 nagraliśmy dzieci 00:08:18.000 --> 00:08:20.000 na maszynie MEG 00:08:20.000 --> 00:08:22.000 podczas uczenia się. NOTE Paragraph 00:08:22.000 --> 00:08:24.000 To mała Emma. 00:08:24.000 --> 00:08:26.000 Ma 6 miesięcy. 00:08:26.000 --> 00:08:28.000 Słucha różnych języków 00:08:28.000 --> 00:08:31.000 w słuchawkach. 00:08:31.000 --> 00:08:33.000 Jak widzicie, może się swobodnie poruszać. 00:08:33.000 --> 00:08:35.000 Śledzimy jej głowę 00:08:35.000 --> 00:08:37.000 za pomocą drobnych elektrod w hełmie 00:08:37.000 --> 00:08:40.000 więc może ruszać się bez ograniczeń. 00:08:40.000 --> 00:08:42.000 To technologiczne dzieło sztuki. 00:08:42.000 --> 00:08:44.000 Co widzimy? 00:08:44.000 --> 00:08:46.000 Widzimy mózg dziecka. 00:08:46.000 --> 00:08:49.000 Kiedy dziecko słyszy słowo w swoim języku 00:08:49.000 --> 00:08:51.000 uaktywniają się ośrodki słuchowe, 00:08:51.000 --> 00:08:53.000 a następnie obszary je otaczające, 00:08:53.000 --> 00:08:56.000 które, jak sądzimy, odpowiadają za spójność, 00:08:56.000 --> 00:08:58.000 czyli koordynowanie różnych obszarów mózgu 00:08:58.000 --> 00:09:00.000 a w rezultacie 00:09:00.000 --> 00:09:03.000 jeden obszar mózgu uaktywnia kolejny. NOTE Paragraph 00:09:03.000 --> 00:09:05.000 Stoimy u progu 00:09:05.000 --> 00:09:08.000 wielkiej i złotej epoki 00:09:08.000 --> 00:09:11.000 wiedzy o rozwoju mózgu dziecka. 00:09:11.000 --> 00:09:13.000 Będziemy mogli zobaczyć mózgi dzieci 00:09:13.000 --> 00:09:15.000 kiedy doświadczają emocji, 00:09:15.000 --> 00:09:17.000 kiedy uczą się mówić i czytać, 00:09:17.000 --> 00:09:19.000 kiedy rozwiązują zadanie z matematyki, 00:09:19.000 --> 00:09:21.000 kiedy mają pomysł. 00:09:21.000 --> 00:09:24.000 Będziemy mogli opracować zabiegi na mózgu 00:09:24.000 --> 00:09:27.000 dla dzieci z trudnościami w nauce. 00:09:27.000 --> 00:09:30.000 Dokładnie jak poeci i pisarze to ujęli 00:09:30.000 --> 00:09:32.000 będziemy mogli zobaczyć, jak sądzę, 00:09:32.000 --> 00:09:34.000 tę niezwykłą otwartość, 00:09:34.000 --> 00:09:36.000 zupełną i kompletną otwartość 00:09:36.000 --> 00:09:39.000 umysłu dziecka. 00:09:39.000 --> 00:09:41.000 Badając dziecięce mózgi 00:09:41.000 --> 00:09:43.000 odkryjemy głębokie prawdy o tym, 00:09:43.000 --> 00:09:45.000 co znaczy być człowiekiem 00:09:45.000 --> 00:09:47.000 i w tym procesie 00:09:47.000 --> 00:09:49.000 możemy pomóc utrzymać nasze umysły otwarte na naukę 00:09:49.000 --> 00:09:51.000 przez całe nasze życie. NOTE Paragraph 00:09:51.000 --> 00:09:53.000 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:09:53.000 --> 00:09:56.000 (Oklaski)