WEBVTT 00:00:01.024 --> 00:00:03.707 ဒီကလေးငယ်ကို တစ်ချက်လောက် ကြည့်စေချင်ပါတယ်။ 00:00:04.179 --> 00:00:08.975 သင်တို့ ဆွဲဆောင်ခံရတာက သူ့မျက်လုံးတွေနဲ့ သင်တို့ ထိတွေ့လိုတဲ့ အရေပြားပါ။ 00:00:09.386 --> 00:00:12.526 ဒါပေမဲ့ ဒီနေ့ သင်တို့ မမြင်နိုင်တဲ့ အရာတစ်ခုအကြောင်း ပြောပြမလို့ပါ။ 00:00:12.550 --> 00:00:15.302 သူ့ရဲ့ ဒီဦးနှောက် သေးသေးလေးထဲမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာကိုပါ။ 00:00:16.135 --> 00:00:20.056 အာရုံကြော သိပ္ပံရဲ့ ခေတ်မီ ကိရိယာတွေက ကျွန်မတို့ကို သရုပ်ပြပေးနေတာက 00:00:20.080 --> 00:00:23.975 အဲဒီမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာတွေဟာ ဒုံးပျံ သိပ္ပံထက် ဘာမှ မလျော့ဘူးတာဆိုတာပါ။ 00:00:24.736 --> 00:00:28.173 ကျွန်မတို့ လေ့လာနေတာက ကလေးစိတ်ရဲ့ "အာကာသ ပွင့်လင်းမှု"လို့ 00:00:28.197 --> 00:00:34.095 ရိုမန်တစ် စာရေးဆရာတွေနဲ့ ကဗျာဆရာတွေက သရုပ်ဖော်ခဲ့တာကို 00:00:34.119 --> 00:00:35.976 ရှင်းလင်းပြတော့မှာပါ။ NOTE Paragraph 00:00:37.013 --> 00:00:40.471 ဒီမှာ ကျွန်မတို့ မြင်ရတာက အိန္ဒိယက မိခင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး 00:00:40.495 --> 00:00:44.399 Koro စကားကို ပြောနေတာပါ။ ဒါက အသစ်တွေ့ရှိတဲ့ ဘာသာစကားတစ်ခုပါ။ 00:00:44.797 --> 00:00:46.604 သူဟာ သူ့ကလေးငယ်ကို စကားပြောနေတယ်။ 00:00:47.089 --> 00:00:48.245 ဒီမိခင်နဲ့ ကမ္ဘာထဲက 00:00:48.269 --> 00:00:51.488 Koro စကားပြောသူ ၈၀၀ နားလည်တာက 00:00:51.512 --> 00:00:54.722 ဒီဘာသာစကားကို ထိန်းသိမ်းဖို့ ဒီစကားကို ကလးငယ်တွေကို 00:00:54.746 --> 00:00:57.332 ပြောပြဖို့ လိုအပ်တယ်ဆိုတာပါ။ 00:00:57.356 --> 00:01:00.231 အဲဒီမှာက အရေးပါတဲ့ ပဟေဠိတစ်ခု ရှိနေတယ်။ 00:01:00.255 --> 00:01:03.029 သင်တို့၊ ကျွန်မတို့ လူကြီးတွေကို ပြောခြင်းဖြင့် 00:01:03.029 --> 00:01:05.764 ဘာသာစကားတစ်ခုကို ဘာကြောင့် သင် မထိန်းသိမ်းနိုင်တာလဲ။ 00:01:05.788 --> 00:01:07.976 ကောင်းပြီ၊ ဒါက ဦးနှောက်နဲ့ ဆိုင်ပါတယ်။ 00:01:08.538 --> 00:01:12.976 ဒီမှာ မြင်ရတာက ဘာသာစကားမှာ သင်ယူခြင်းအတွက် အရေးပါတဲ့ ကာလတစ်ခုရှိတာပါ။ 00:01:13.000 --> 00:01:16.800 ဒီဆလိုက်ကို ဖတ်ပုံက အလျားလိုက် ဝင်ရိုး ပေါ်က သင့်အသက်ကို ကြည့်ဖို့ပါ။ NOTE Paragraph 00:01:16.824 --> 00:01:19.507 (ရယ်သံများ) NOTE Paragraph 00:01:19.531 --> 00:01:23.170 ထောင်လိုက် မြင်ရမှာက ဒုတိယ ဘာသာစကားတစ်ခု ဆည်းပူးခြင်းမှာ သင့်ကျွမ်းကျင်မှုပါ။ 00:01:23.789 --> 00:01:27.648 ကလေးငယ်တွေနဲ့ ကလေးတွေဟာ ခုနစ်နှစ် မပြည့်မီအထိတော့ ပါရမီရှင်တွေပါ။ 00:01:27.672 --> 00:01:29.976 ဒီနောက်မှာတော့ စနစ်တကျ ကျဆင်းမှု တစ်ခုရှိတယ်။ 00:01:30.000 --> 00:01:32.497 ပျိုဖော်ဝင်စ နောက်ပိုင်းမှာ ကျွန်မတို့ဟာ ကျသွားတယ်။ 00:01:32.934 --> 00:01:35.466 ဘယ်သိပ္ပံပညာရှင်ကမှ ဒီမျဉ်းကွေးကို မငြင်းပေမဲ့ 00:01:35.490 --> 00:01:37.445 တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာရှိတဲ့ လက်တွေ့ခန်းတွေကတော့ 00:01:37.469 --> 00:01:40.518 ဘာလို့ ဒီနည်းနဲ့ အဲဒီလို ဖြစ်လာရတယ် ဆိုတာကို အဖြေရှာနေကြတယ်။ NOTE Paragraph 00:01:40.518 --> 00:01:44.552 ကျွန်မ လက်တွေ့ခန်းထဲက အလုပ်က ဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ ပထမ အရေးပါတဲ့ ကာလဖြစ်ပြီး 00:01:44.576 --> 00:01:46.421 ဒါက ကလေးတွေ သူတို့ရဲ့ ဘာသာစကားထဲက 00:01:46.445 --> 00:01:49.810 အသုံးအနှုန်းတွေရဲ့ အသံတွေကို ကျွမ်းကျင်ဖို့ ကြိုးစားတဲ့ ကာလပါ။ 00:01:49.834 --> 00:01:52.324 ကျွန်မတို့ ထင်တာက သင်ယူထားတဲ့ အသံတွေကို လေ့လာရင်း 00:01:52.348 --> 00:01:54.613 ကျန်တဲ့ ဘာသာစကားအတွက် ပုံစံတစ်ခု ရှိလာမယ်ပေါ့။ 00:01:54.637 --> 00:01:57.575 ဖြစ်လောက်တာက ကလေးဘဝမှာ ရှိနိုင်လောက်တဲ့ အရေးပါတဲ့ ကာလတွေအတွက် 00:01:57.599 --> 00:02:00.462 လူမှုရေး၊ ခံစားမှုနဲ့ သိမှတ်မှုဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက်ပါ။ 00:02:01.035 --> 00:02:02.976 ဒါနဲ့ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ကျွန်မတို့ သုံးတဲ့ 00:02:03.000 --> 00:02:05.503 နည်းစနစ်နဲ့ ဘာသာစကားတွေ အားလုံးရဲ့ အသံတွေကို သုံးရင်း 00:02:05.527 --> 00:02:07.383 ကလေးငယ်တွေကို လေ့လာနေခဲ့တယ်။ 00:02:07.407 --> 00:02:09.314 ကလေးငယ်က မိဘရဲ့ ပေါင်ပေါ်မှာ ထိုင်ပြီး 00:02:09.314 --> 00:02:12.167 အသံတစ်သံ ပြောင်းတဲ့အခါ ခေါင်းတွေ လှည့်လာဖို့ လေ့ကျင့်ပေးတယ်။ 00:02:12.167 --> 00:02:13.625 ဥပမာ "အာ၊ အီး"ပေါ့။ 00:02:13.649 --> 00:02:17.082 သင့်တော်တဲ့ အချိန်မှာ သူတို့ လှည့်လာရင် သေတ္တာ အနက်က မီးလင်းပြီး 00:02:17.106 --> 00:02:19.090 ပန်ဒါ ဝက်ဝံက ဒရမ်ကို ထုလိုက်တယ်။ 00:02:19.114 --> 00:02:21.532 ခြောက်လသားတစ်ယောက်က ဒီအလုပ်ကို သဘောကျတယ်။ NOTE Paragraph 00:02:22.160 --> 00:02:23.321 ကျွန်မတို့ ဘာကို သိရလဲ။ 00:02:23.345 --> 00:02:25.505 ကောင်းပြီ၊ တစ်ကမ္ဘာလုံးက ကလေးငယ်တွေဟာ 00:02:25.529 --> 00:02:29.187 ကျွန်မ သရုပ်ဖော်ချင် တဲ့ "ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံသားတွေ"ပါ။ 00:02:29.646 --> 00:02:32.574 ဘာသာစကား အားလုံးရဲ့ အသံအားလုံးကို သူတို့ ခွဲခြားနိုင်တယ်။ 00:02:32.598 --> 00:02:35.830 ကျွန်မတို့တွေ ဘယ်နိုင်ငံမှာ စမ်းစမ်၊၊ ဘယ်ဘာသာစကား သုံးသုံးပါ။ 00:02:35.854 --> 00:02:38.849 ဒါက မှတ်သားလောက်စရာဖြစ်တာက ဒါကို သင်နဲ့ ကျွန်မ မလုပ်နိုင်လို့ပါ။ 00:02:38.873 --> 00:02:40.844 ယဉ်ကျေးမှု နယ်သတ်ထားတဲ့ နားထောင်သူတွေပါ။ 00:02:40.868 --> 00:02:43.263 ကိုယ်ပိုင် ဘာသာစကားရဲ့ အသံတွေကို ခွဲခြားနိုင်ပေမဲ့ 00:02:43.287 --> 00:02:45.398 နိုင်ငံခြား ဘာသာစကား အသံတွေကို မခွဲတတ်ဘူး။ 00:02:45.398 --> 00:02:48.349 ဒီတော့ မေးခွန်း ပေါ်လာတယ်။ ဒီကမ္ဘာ့ နိုင်ငံသားတွေက ဘယ်အချိန်မှာ 00:02:48.349 --> 00:02:51.233 ဘာသာစကား နယ်သတ်ထားတဲ့ နားထောင်သူတွေအဖြစ် ပြောင်းသွားလဲ။ 00:02:51.257 --> 00:02:54.394 အဖြေကတော့ ပထမဆုံး မွေးနေ့တွေ မတိုင်ခင်မှာပါ။ 00:02:54.418 --> 00:02:57.774 ဒီမှာ သင်မြင်ရတာက တိုကျိုနဲ့ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု ဟောဒီ ဆီရက်တယ်မှာ 00:02:57.774 --> 00:03:00.061 စမ်းသပ်ခဲ့တဲ့ ကလေးတွေအတွက် ခေါင်းလှည့် အလုပ်ပေါ်က 00:03:00.061 --> 00:03:01.499 ဖျော်ဖြေမှုပါ။ 00:03:01.523 --> 00:03:03.272 "ရ" "လ" အသံတွေကို နားထောင်စဉ်ပါ၊ 00:03:03.296 --> 00:03:06.102 အင်္ဂလိပ် ဘာသာအတွက် အရေးကြီးပေမဲ့ ဂျပန်ဘာသာအတွက် မဟုတ်ဘူး။ 00:03:06.126 --> 00:03:09.504 ဒီတော့ ခြောက်လကနေ ရှစ်လမှာ ကလေးငယ်တွေဟာ လုံးဝ တူညီတယ်။ 00:03:09.528 --> 00:03:12.106 အဲဒီနောက် နှစ်လအကြာတွင် မယုံနိုင်စရာတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်တယ်။ 00:03:12.106 --> 00:03:14.786 အမေရိကက ကလေးငယ်တွေဟာ အများကြီး ပိုတော်လာတယ်။ 00:03:14.810 --> 00:03:16.734 ဂျပန်က ကလေးတွေဟာ အများကြီး ပိုဆိုးလာတယ်။ 00:03:16.758 --> 00:03:20.208 ဒါပေမဲ့ ကလေးငယ် အုပ်စု နှစ်စုစလုံးဟာ သူတို့ သင်ယူရတော့မယ့် အတိအကျ 00:03:20.232 --> 00:03:21.724 ဘာသာစကားအတွက် ပြင်ဆင်နေတယ်။ NOTE Paragraph 00:03:21.748 --> 00:03:26.372 ဒီတော့ မေးခွန်းက ဒီအရေးကြီးတဲ့ နှစ်လ ကာလ အတွင်းမှာ ဘာဖြစ်ပျက်နေတာလဲ။ 00:03:26.396 --> 00:03:28.739 ဒါက အသံ ဖွံ့ဖြိုးမှုအတွက် အရေးပါတဲ့ ကာလဆိုပေမဲ့ 00:03:28.763 --> 00:03:30.202 အဲဒီမှာ ဘာတွေဆက်ပြီး ဖြစ်နေလဲ။ 00:03:30.202 --> 00:03:32.181 ဒီတော့ အရာနှစ်ခု ဆက်ဖြစ်နေပါတယ်။ 00:03:32.205 --> 00:03:35.081 ပထမက ကလေးငယ်တွေဟာ ကျွန်မတို့ကို စူးစိုက်စွာ နားထောင်နေပြီး 00:03:35.105 --> 00:03:38.838 ကျွန်မတို့ ပြောတာကို နားထောင်ရင်း သူတို့ဟာ အချက်အလက်တွေကို ယူနေတယ်။ 00:03:38.862 --> 00:03:40.843 အချက်အလက်တွေကို ယူနေကြတာပါ။ 00:03:40.867 --> 00:03:43.590 မိခင်စကားဖြင့် ပြောနေကြတဲ့ မိခင်နှစ်ဦးကိူ နားထောင်ကြည့်ပါ။ 00:03:43.590 --> 00:03:46.656 ကလေးတွေကို ပြောတဲ့အခါ ကျွန်မတို့ သုံးတဲ့ အများသုံး ဘာသားစကာ၊ပါ။ 00:03:46.656 --> 00:03:48.707 ပထမက အင်္ဂလိပ်လို၊ နောက်တော့ ဂျပန်လိုပါ။ NOTE Paragraph 00:03:48.731 --> 00:03:52.170 (ဗီဒီယို) မင်းရဲ့မျက်လုံးပြာတွေကို ချစ်တယ် 00:03:52.194 --> 00:03:55.000 သိပ်ချစ်စရာကောင်းပြီး ချိုသာလိုက်တာ။ NOTE Paragraph 00:03:56.049 --> 00:04:01.976 (ဂျပန်ဘာသာစကား) 00:04:02.452 --> 00:04:05.819 Patricia Kuhl: စကား ထုတ်လုပ်မှုအတွင်း ကလေးငယ်တွေ နားထောင်စဉ် 00:04:05.843 --> 00:04:10.612 သူတို့ လုပ်နေတာက သူတို့ကြားတဲ့ ဘာသာစကား မှာရှိတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ယူနေတာပါ။ 00:04:11.353 --> 00:04:14.263 ပြီးတော့ ဒီဖြန့်ဝေမှုတွေက ကြီးထွားလာတယ်။ 00:04:14.287 --> 00:04:18.660 ကျွန်မတို့ သိလိုက်တာက ကလေးတွေဟာ အချက်အလက်တွေကို ခံစားလွယ်ပြီး 00:04:18.684 --> 00:04:22.512 ဂျပန်နဲ့ အင်္ဂလိပ် အချက်အလက်တွေဟာ အလွန့်အလွန်ကို ခြားနားပါတယ်။ 00:04:22.536 --> 00:04:25.193 အင်္ဂလိပ်မှာ ရသံတွေ၊ လသံတွေ အများကြီးရှိပါတယ်။ 00:04:25.217 --> 00:04:26.976 ဒီဖြန့်ဝေမှုက ပြသတယ်။ 00:04:27.000 --> 00:04:29.840 ဂျပန်ရဲ့ ဖြန့်ဝေမှုက လုံးဝကို ခြားနားပါတယ်။ 00:04:29.864 --> 00:04:32.865 အလယ်အလတ် အသံတွေရဲ့ အုပ်စုတစ်စုကို မြင်တဲ့ နေရာမှာ 00:04:32.889 --> 00:04:35.304 ဒါက ဂျပန် "ရ" လို့ သိကြပါတယ်။ 00:04:35.328 --> 00:04:39.436 ဒီတော့ ကလေးငယ်တွေဟာ ဘာသာစကားရဲ့ အချက်အလက်တွေကို လေ့ကျက်ပြီး ဒါက 00:04:39.460 --> 00:04:41.252 သူတို့ ဦးနှောက်တွေကို ပြောင်းလဲစေတယ် 00:04:41.252 --> 00:04:43.313 ဒါက သူတို့ကို ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံသားတွေ အဖြစ်ကနေ 00:04:43.337 --> 00:04:46.283 ယဉ်ကျေးမှု နယ်သတ်ထားတဲ့ နားထောင်သူတွေ အဖြစ် ပြောင်းလဲစေတယ်။ 00:04:46.307 --> 00:04:51.020 ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ လူကြီးတွေဟာ ဒီအချက်အလက်တွေကို မရယူကြတော့ဘူး။ 00:04:51.044 --> 00:04:53.601 ကျွန်မတို့ဟာ ဖွံ့ဖြိုးမှုမှာ စောစီးစွာ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့တဲ့ 00:04:53.625 --> 00:04:56.174 မှတ်ဉာဏ်ထဲက ကိုယ်စား ပြုမှုတွေရဲ့ လွှမ်းမိုးတာခံရတယ်။ NOTE Paragraph 00:04:56.198 --> 00:04:57.976 ဒီတော့ ဒီမှာ မြင်နေရတာက 00:04:58.000 --> 00:05:01.233 အရေးပါတဲ့ ကာလက ဘာလဲဆိုတာရဲ့ ပုံစံတွေ ပြောင်းလဲခြင်းပါ။ 00:05:01.257 --> 00:05:04.026 ကျွန်မတို့ သင်္ချာဆိုင်ရာ ရှုထောင့်ကနေ ငြင်းခုံနေတာက 00:05:04.050 --> 00:05:07.374 ဖြန့်ဝေမှုတွေ တည်ငြိမ်သွားတဲ့အခါ ဘာသာစကားဆိုင်ရာ အရာတွေကို လေ့လာခြင်းက 00:05:07.374 --> 00:05:09.594 နှေးသွားလောက်တယ်ဆိုတာပါ။ 00:05:09.618 --> 00:05:12.680 ဒါက နှစ်ဘာသာ ကျွမ်းကျင်သူတွေအကြောင်း မေးခွန်းများစွာ ဖြစ်စေတယ်။ 00:05:12.918 --> 00:05:16.949 နှစ်ဘာသာကျွမ်းသူတွေဟာ တချိန်လုံး စိတ်ထဲမှာ အချက်အလက် နှစ်စုံကို သိမ်းထားပြီး 00:05:16.973 --> 00:05:19.856 သူတို့ စကားပြောနေသူကို လိုက်ပြီး လိုအပ်သလို တစ်ခုပြီး 00:05:19.880 --> 00:05:21.652 နောက်တစ်ခုကို ပြောင်းသုံးသွားတာပါ။ NOTE Paragraph 00:05:21.676 --> 00:05:22.830 ဒီတော့ ကိုယ့်ဘာသာ မေးတာက 00:05:22.854 --> 00:05:26.261 ကလေးငယ်တွေဟာ ဘာသာစကား အသစ်စက်စက် တစ်ခုပေါ်က အချက်အလက်တွေကို ယူနိုင်လား။ 00:05:26.285 --> 00:05:29.563 ဒါကို အမေရိကန် ကလေးငယ်တွေကို ထိတွေ့စေရင်း စမ်းသပ်ခဲ့တယ်။ 00:05:29.587 --> 00:05:31.276 အရေးပါတဲ့ ကာလအတွင်း ပထမအကြိမ် အဖြစ် 00:05:31.276 --> 00:05:33.992 မန်ဒရင်းအထိ ဒုတိယ ဘာသာစကား တစ်ခုကို လုံးဝ မကြားဖူးသူတွေပါ။ 00:05:34.016 --> 00:05:37.553 တိုင်ပေနဲ့ ဆီယက်တယ်က တစ်ဘာသာကိုသာ ပြောသူတွေကို မန်ဒရင်း အသံတွေမှာ 00:05:37.601 --> 00:05:40.263 စမ်းသပ်တဲ့အခါ အလားတူပုံစံ ပြတယ်ဆိုတာ ကျွန်မတို့ သိတယ်။ 00:05:40.287 --> 00:05:42.758 ခြောက်လကနေ ရှစ်လအထိ လုံးဝကို တူညီပါတယ်။ 00:05:42.782 --> 00:05:45.318 နောက် နှစ်လကြ၊တဲ့အခါ မယုံနိုင်စရာတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာတယ်။ 00:05:45.342 --> 00:05:48.894 ဒါပေမဲ့ ထိုင်ဝမ် ကလေးငယ်တွေ ပိုတော်လာပြီး အမေရိကန် ကလေးငယ်တွေ တော်မလာဘူး။ 00:05:48.918 --> 00:05:53.800 ကျွန်မတို့ လုပ်တာက ဒီကာလအတွင်း အမေရိကန် ကလေးငယ်တွေကို မန်ဒရင်းနဲ့ ထိတွေ့စေတာပါ။ 00:05:53.824 --> 00:05:56.832 မန်ဒရင်း ဆွေမျိုးတွေကို တစ်လတာ လာရောက်၊ လည်ပတ်စေပြီး 00:05:56.856 --> 00:06:00.653 အိမ်ကို ပြောင်းလာစေကာ ကလေးငယ်တွေကို ၁၂ ကြိမ် တွေ့ဆုံစကားပြောစေတာမျိုးပါ။ 00:06:00.677 --> 00:06:02.883 ဒါက လက်တွေ့ခန်းထဲမှာ တွေ့ရတဲ့ ပုံမျိုးပါ။ NOTE Paragraph 00:06:02.907 --> 00:06:08.463 (မန်ဒရင်း စကား) NOTE Paragraph 00:06:24.182 --> 00:06:26.908 PK: သူတို့ရဲ့ ဦနှောက်လေးတွေကို ကျွန်မတို့ ဘာလုပ်လိုက်လဲ။ NOTE Paragraph 00:06:26.932 --> 00:06:28.976 (ရယ်သံများ) NOTE Paragraph 00:06:29.000 --> 00:06:31.671 လက်တွေခန်းထဲ ဝင်လာသူတွေ မန်းဒရင်းစကား ကျွမ်းကျင်မှုတွေ 00:06:31.695 --> 00:06:34.907 မတိုးတက်တာ သေချာစေဖို့ ထိန်းချုပ်ရေး အုပ်စုတစ်စုကို စမ်းဖို့လိုတယ်။ 00:06:34.931 --> 00:06:37.584 ဒီတော့ ကလေးငယ်တစ်စု ဝင်လာပြီး အင်္ဂလိပ်စကား နားထောင်တယ်။ 00:06:37.608 --> 00:06:39.010 ဒီဂရပ်ဖ်ကနေ မြင်ရတာက 00:06:39.034 --> 00:06:41.617 အင်္ဂလိပ်စကား ထိတွေ့မှုက မန်ဒရင်းကို မတိုးတက်စေတာပါ။ 00:06:41.641 --> 00:06:45.236 ဒါပေမဲ့ မန်ဒရင်းကို ၁၂ ကြိမ်ကြာ ထိတွေ့ ခဲ့တဲ့ ကလေးငယ်တွေ ဖြစ်ခဲ့ကို ကြည့်ပါ။ 00:06:45.260 --> 00:06:47.660 သူတို့ဟာ ဆယ်လခွဲကြာ နားထောင်နေခဲ့ကြတဲ့ 00:06:47.684 --> 00:06:50.660 ထိုင်ဝမ်က ကလေးတွေလိုပဲ တော်ခဲ့ကြတယ်။ 00:06:50.684 --> 00:06:54.508 ဒါက သရုပ်ပြတာ ကလေးငယ်တွေဟာ ဘာသာစကား အသစ်တစ်ခုမှာ အချက်အလက်တွေ ယူကြမယ်ဆိုတာပါ။ 00:06:54.532 --> 00:06:57.976 သူတို့ရှေ့မှာ ဘာကိုပဲ ချပေးပေး အချက်အလက်တွေ ယူကြလိမ့်မယ်။ NOTE Paragraph 00:06:58.000 --> 00:06:59.590 ကျွန်မတို့ အံ့ဩမိတာက 00:06:59.614 --> 00:07:03.851 ဒီသင်ယူခြင်း လေ့ကျင့်ခန်းမှာ လူသား ပါဝင်နေတဲ့ ကဏ္ဍပါ။ 00:07:04.168 --> 00:07:08.484 ဒီတော့ နောက်ထပ် ကလေးငယ်တစ်စုကို စမ်းတယ်။ ကလေးတွေဟာ ရတဲ့ ပမာဏဟာ အတူတူပါပဲ။ 00:07:08.508 --> 00:07:11.260 အလားတူး ၁၂ ကြိမ်ကြာအောင် ဆိုပေမဲ့ ရုပ်သံစက်မှ တစ်ဆင့်ပါ။ 00:07:11.260 --> 00:07:14.661 နောက်ထပ် ကလေးငယ်တစ်စုက အကြားအာရုံ ထိတွေ့မှုသာ ရရှိပြီး 00:07:14.685 --> 00:07:16.773 စခရင်ပေါ်က ဝက်ဝံရုပ်ကို ကြည့်ခဲ့သူတွေပါ။ 00:07:16.797 --> 00:07:18.976 သူတို့ဦးနှောက်တွေကို ကျွန်မတို့ ဘာလုပ်လိုက်လဲ။ 00:07:19.000 --> 00:07:22.375 ဒီမှာ မြင်ရတာက အကြားအာရုံ ရလဒ်ပါ၊ 00:07:22.923 --> 00:07:24.661 ဘယ် သင်ယူမှုပဲဖြစ်ဖြစ်၊ 00:07:24.685 --> 00:07:26.443 ဗီဒီယို ရလဒ် 00:07:27.236 --> 00:07:29.081 ဘယ် သင်ယူမှုပဲဖြစ်ဖြစ်ပါ။ 00:07:29.105 --> 00:07:33.246 သူတို့ရဲ့ အချက်အလက်တွေကို ယူဖို့ ကလေးတွေအတွက် လူသားတစ်ဦး လိုတာပါ။ 00:07:33.342 --> 00:07:35.508 ကလေးတွေ အချက်အလက်တွေကို ယူနေစဉ် 00:07:35.508 --> 00:07:37.613 လူမှုဆိုင်ရာ ဦးနှောက်က ထိန်းနေတယ်။ NOTE Paragraph 00:07:37.613 --> 00:07:41.434 လူသားတွေ ရှေ့မှာရှိနေတဲ့ ဖြစ်ရပ်နဲ့ ရုပ်မြင်သံကြား ရှေ့မှာ ရှိနေတဲ့ ဖြစ်ရပ်မှာ 00:07:41.458 --> 00:07:45.396 ဦးနှောက်အတွင်းကို ဝင်ပြီး ဒီအရာ ဖြစ်ပျက်နေတာကို မြင်ချင်တယ်။ 00:07:45.420 --> 00:07:50.117 ကံကောင်းတာက ကျွန်မတို့ဆီမှာ အဲဒီလို လုပ်ပေးနိုင်တဲ့ စက်တစ်လုံး ရှိနေခြင်းပါ။ 00:07:50.141 --> 00:07:51.434 magnetoencephalography ပါ။ 00:07:51.458 --> 00:07:54.317 ဒါက အင်္ဂါဂြိုဟ်က ဆံပင် ခြောက်စက် တစ်ခုများလား ထင်ရပါတယ်။ 00:07:54.317 --> 00:07:58.550 ဒါပေမဲ့ ဒါက လုံးဝ ဘေးကင်းပါတယ်၊ ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ထိုးပေးရန်မလို၊ တိတ်ဆိတ်တယ်။ 00:07:58.574 --> 00:08:01.017 ကျွန်မတို့ ရှာကြည့်နေတာက မီလီမီတာအထိ 00:08:01.041 --> 00:08:04.357 တိကျမှုရှိပြီး အချိန်အရ မီလီစက္ကန့်အထိ တိကျဖို့ လိုတာပါ။ 00:08:04.381 --> 00:08:07.003 306 SQUIDs ကို အသုံးပြုရင်းပါ။၊ 00:08:07.027 --> 00:08:10.127 ဒါတွေက ကျွန်မတို့ တွေးနေစဉ် ပြောင်းလဲတဲ့ သံလိုက်စက်ကွင်းတွေကို 00:08:10.151 --> 00:08:13.782 ဖမ်းယူဖို့ စူပါလျှပ်ကူး ကွမ်တမ် စွက်ဖက်ရေး ကိရိယာတွေနဲ့ ဖမ်းယူတာပါ။ 00:08:13.782 --> 00:08:19.391 ကျွန်မတို့ဟာ ကမ္ဘာမှာ MEG စက်တစ်လုံးဖြင့် ကလေးငယ်တွေ နားထောင်နေစဉ် 00:08:19.432 --> 00:08:22.273 သူတို့ကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြတာ ပထမဦးဆုံး အကြိမ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ NOTE Paragraph 00:08:22.297 --> 00:08:23.976 ဒီတော့ ဒါက Emma လေးပါ။ 00:08:24.000 --> 00:08:25.908 ခြောက်လ သမီးပါ။ 00:08:25.932 --> 00:08:31.050 နောက်ပြီး သူ့နားတွေထဲက နားကြပ်တွေနဲ့ ဘာသာစကား အမျိုးမျိုးကို နားထောင်နေတယ်။ 00:08:31.074 --> 00:08:33.298 သူ လှုပ်လို့ရတာကို မြင်နိုင်ပါတယ်။ 00:08:33.322 --> 00:08:37.092 ကျွန်မတို့ဟာ သူ့ဦးခေါင်းကို ကက်ဦးထုတ် ထဲက အခင်းပြားလေးနဲ့ ခြေရာခံနေတာကြောင့် 00:08:37.116 --> 00:08:40.091 သူဟာ လုံးဝ ချောင်ချောင်ချိချိ လှုပ်ရှားဖို့ လွတ်လပ်တယ်။ 00:08:40.115 --> 00:08:42.328 ဒါက နည်းပညာဆိုင်ရာ အံ့ဖွယ် စွမ်းရည်ပြသမှုပါ။ 00:08:42.352 --> 00:08:43.936 ဘာကို ကျွန်မတို့ မြင်နေရလဲ။ 00:08:43.960 --> 00:08:45.854 ကလေးငယ် ဦးနှောက်ကို မြင်နေတာပါ။ 00:08:45.878 --> 00:08:51.164 သူ့ဘာသာစကားထဲက စကားလုံးတစ်လုံးကို ကလေးငယ် ကြားစဉ်မှာ အကြားအာရုံ ဧရိယာတွေက လင်းလာကာ 00:08:51.188 --> 00:08:55.976 ဒီနောက်မှာတော့ အဆက်အစပ်နဲ့ ပတ်သက်တယ်လို့ ထင်တဲ့ ၎င်းကို ဝန်းရံနေတဲ့ ဧရိယာတွေက 00:08:56.000 --> 00:08:59.976 ၎င်းရဲ့မတူတဲ့ ဧရိယာတွေနဲ့ ဦးနှောက်ကို ညှိနှိုင်းပေးတယ်၊ ကျိုးကြောင်း ဆက်စပ်မှု 00:09:00.000 --> 00:09:02.976 အခြားတစ်ခုကို နှိုးဆွပေးတဲ့ ဦးနှောက် ဧရိယာတစ်ခုပါ။ NOTE Paragraph 00:09:03.601 --> 00:09:08.985 ကျွန်မတို့ဟာ ကလေးဦးနှောက် ဖွံ့ဖြိုးမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အသိပညာရဲ့ ခမ်းနားတဲ့ 00:09:09.009 --> 00:09:11.245 ရွေခေတ်တစ်ခေတ်ကို စတင်နိုင်တော့မှာပါ။ 00:09:11.269 --> 00:09:13.690 ကလေးတစ်ယောက်ရဲ့ ဦးနှောက်ကို သူတို့တွေ စိတ်ခံစားမှု 00:09:13.714 --> 00:09:17.955 တစ်ခု ရှိစဉ်၊ အပြော၊ အရေး သင်ယူစဉ်၊ သင်္ချာ ပုစ္ဆာတစ်ပုဒ် ဖြေရှင်းစဉ်၊ 00:09:17.979 --> 00:09:21.181 စိတ်ကူးတစ်ခု ရစဉ် မြင်နိုင်ကြတော့မှာပါ။ 00:09:21.515 --> 00:09:24.864 သင်ယူရေး အခက်အခဲရှိနေတဲ့ ကလေးတွေအတွက် ဦးနှောက် အခြေခံ စွက်ဖက်ကုသမှုတွေ 00:09:24.888 --> 00:09:27.158 တီထွင်နိုင်တော့မှာပါ။ 00:09:27.571 --> 00:09:30.637 ကဗျာဆရာတွေ၊ စာရေးဆရာတွေ သရုပ်ဖော်သလို 00:09:30.661 --> 00:09:34.815 အံဖွယ်ရာ ပွင့်လင်းမှုကို ကျွန်မတို့ မြင်နိုင်တော့မယ် ထင်ပါတယ်။ 00:09:34.839 --> 00:09:38.263 ကလေးတစ်ယောက် အသိစိတ်ရဲ့ အကြွင်းမဲ့ ပြည့်စုံတဲ့ ပွင့်လင်းမှုပါ။ 00:09:39.024 --> 00:09:41.700 ကလေးရဲ့ ဦးနှောက်ကို လေ့လာစူးစမ်းရာမှာ 00:09:41.724 --> 00:09:45.720 လူသားဖြစ်ဖို့က ဘာကို ဆိုလိုတဲ့အကြောင်း အမှန်တရားတွေကို ဖော်ထုတ်နိုင်တော့မှာပါ။ 00:09:45.744 --> 00:09:46.899 ဒီလုပ်ငန်းစဉ်ထဲမှာ 00:09:46.923 --> 00:09:50.018 ကျွန်မတို့ ဘဝ တစ်သက်တာလုံး သင်ယူနိုင်ဖို့အတွက် ကိုယ့်အသိစိတ်တွေကို 00:09:50.018 --> 00:09:51.709 ဆက်လက် ဖွင့်ထားနိုင်လောက်မှာပါ။ NOTE Paragraph 00:09:51.733 --> 00:09:52.976 ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ NOTE Paragraph 00:09:53.000 --> 00:09:56.000 (လက်ခုပ်သံများ)