WEBVTT

00:00:06.646 --> 00:00:10.302
Birkaç ay önce çevremizdeki
insanlara bir görev verdik.

00:00:10.302 --> 00:00:15.192
Herkese sorduk: 0'dan 100'e kadar
bir tam sayı aralığını ele aldığımızda,

00:00:15.192 --> 00:00:22.056
tahmin edilen tüm sayıların ortalamasının
2/3'üne en yakın tam sayı ne olurdu?

00:00:22.056 --> 00:00:26.776
Yani, tüm tahminlerin ortalaması 60 ise,
doğru cevap 40 olacaktır.

00:00:26.776 --> 00:00:31.414
Ortalamanın 2/3'ünde doğru tahmin
sizce hangi sayı olabilir?

NOTE Paragraph

00:00:32.733 --> 00:00:36.107
Deneyelim ve cevabı
bulabilecek miyiz görelim.

00:00:36.107 --> 00:00:41.406
Oyun, teorisyenlerin bilinen gerçek
adını verdiği koşullar altında oynanıyor.

00:00:41.406 --> 00:00:44.499
Her oyuncu aynı bilgilere sahip --

00:00:44.499 --> 00:00:46.706
herkesin sahip olduğu bilgiyi biliyorlar

00:00:46.706 --> 00:00:52.618
ve herkes de herkesin bildiğini
biliyor ve sonsuza dek böyle sürüyor.

00:00:52.618 --> 00:00:58.538
Eğer herkes 100'ü tahmin etse,
en yüksek olası ortalama ortaya çıkar.

00:00:58.538 --> 00:01:03.268
Bu durumda ortalamanın 2/3'ü
66,66 olacaktır.

00:01:03.268 --> 00:01:05.205
Herkesin de düşünebileceği gibi,

00:01:05.205 --> 00:01:09.625
67'den yüksek bir tahminde bulunmak
mantıklı olmayacaktır.

NOTE Paragraph

00:01:09.625 --> 00:01:12.748
Eğer oynayan herkes aynı sonuca varırsa,

00:01:12.748 --> 00:01:15.517
hiçbiri 67'den yüksek tahminde
bulunmayacaktır.

00:01:15.517 --> 00:01:19.659
Şimdi 67, yeni en yüksek
olası ortalamamız,

00:01:19.659 --> 00:01:25.439
öyleyse hiçbir makul tahmin bunun ⅔'ünden,
yani 44'den büyük olmamalı.

00:01:25.439 --> 00:01:28.980
Bu mantık daha da ileri götürülebilir.

00:01:28.980 --> 00:01:33.710
Her adımla, en yüksek olası
makul cevap küçülmeye devam eder.

00:01:33.710 --> 00:01:38.275
Öyleyse olası en düşük sayıyı
tahmin etmek mantıklı gelecektir.

NOTE Paragraph

00:01:38.275 --> 00:01:41.133
Aslında, eğer herkes sıfırı seçerse,

00:01:41.133 --> 00:01:45.065
oyun Nash Dengesi olarak bilinen
noktaya ulaşacaktır.

00:01:45.065 --> 00:01:49.419
Bu, her oyuncunun, diğer oyuncuların
oynadığını bilerek kendileri için

00:01:49.419 --> 00:01:52.524
olası en iyi stratejiyi
seçtiği bir durumdur

00:01:52.524 --> 00:01:57.334
ve hiçbir birey farklı bir şey seçerek
fayda sağlayamaz.

NOTE Paragraph

00:01:57.334 --> 00:02:01.514
Fakat, gerçek dünyada işler böyle yürümez.

00:02:01.514 --> 00:02:05.479
İnsanlar, görünen o ki,
ne kusursuz mantığa sahipler,

00:02:05.479 --> 00:02:09.038
ne de birbirlerinin kusursuz
mantığa sahip olmasını bekliyorlar.

00:02:09.038 --> 00:02:12.369
Belki de bu, ikisinin kombinasyonudur.

NOTE Paragraph

00:02:12.369 --> 00:02:15.219
Bu oyun gerçek dünya
ortamında oynandığı zaman,

00:02:15.219 --> 00:02:20.219
ortalama, 20 ile 35 arasında
bir yerlerde oluyor.

00:02:20.219 --> 00:02:26.076
Danimarka gazetesi Politiken, oyunu 19.000
okuyucunun katılımıyla gerçekleştirdi,

00:02:26.076 --> 00:02:32.056
ortalama yaklaşık olarak 22 çıktı
ve doğru cevap da 14 oldu.

00:02:32.056 --> 00:02:35.758
Bizim dinleyicimiz için ortama 31,3.

00:02:35.758 --> 00:02:41.018
Yani ortalamanın 2/3'ü olarak
21 tahmin ettiyseniz, bravo.

NOTE Paragraph

00:02:41.018 --> 00:02:44.681
Ekonomik oyun teorisyenleri
bu etkileşimi, k-seviyesinde mantık adlı

00:02:44.681 --> 00:02:49.802
rasyonellik ve pratiklik arasında
modellemenin bir yoluna sahipler.

00:02:49.802 --> 00:02:54.642
K, bir mantık döngüsünün
tekrarlanma sayısını temsil ediyor.

00:02:54.642 --> 00:02:58.949
0 k-seviyesinde oynayan bir kişi
oyunumuza safça yaklaşacaktır,

00:02:58.949 --> 00:03:02.676
diğer oyuncuları düşünmeden
rastgele bir tahminde bulunacaktır.

00:03:02.676 --> 00:03:07.876
1 k-seviyesinde bir oyuncu, diğer herkesin
0 seviyesinde oynadığını var sayar,

00:03:07.876 --> 00:03:12.416
bu da 50 ortalamasıyla sonuçlanır,
tahmin de 33 olur.

00:03:12.416 --> 00:03:17.192
2 k-seviyesinde, diğer herkesin
1 seviyesinde oynadığını var sayabilirler

00:03:17.202 --> 00:03:19.492
ve 22 tahmininde bulunurlar.

00:03:19.492 --> 00:03:23.096
Sıfıra ulaşmak, 12 k-seviyesi gerektirir.

NOTE Paragraph

00:03:23.096 --> 00:03:27.916
Kanıtlar gösteriyor ki, çoğu insan
1 veya 2 k-seviyesinde duruyor.

00:03:27.916 --> 00:03:29.395
Bunu bilmek faydalıdır,

00:03:29.395 --> 00:03:34.005
çünkü büyük oyun durumlarında,
k-seviyesinde düşünce devreye girer.

00:03:34.005 --> 00:03:39.379
Örneğin borsacılar, hisse senetlerini
yalnızca mali raporlara odaklanarak değil,

00:03:39.379 --> 00:03:43.112
ayrıca diğerlerinin o sayılar üzerine
koyduğu değere odaklanarak değerlendirir.

00:03:43.112 --> 00:03:45.402
Ayrıca futbolda penaltı atışları esnasında

00:03:45.402 --> 00:03:49.543
hem vurucu hem de kaleci,
diğerinin ne düşündüğünü düşünerek

00:03:49.543 --> 00:03:52.735
sağa mı yoksa sola mı
gideceğine karar verirler.

00:03:52.735 --> 00:03:56.691
Kaleciler genelde rakiplerinin
üsluplarını önceden ezberler,

00:03:56.691 --> 00:04:00.288
fakat penaltı atıcıları bunu bilir
ve buna göre oynarlar.

00:04:00.288 --> 00:04:02.871
Her durumda katılımcıların,
diğer katılımcıların

00:04:02.871 --> 00:04:06.473
durumu ne kadar iyi
anladıklarını düşünmelerine karşın,

00:04:06.473 --> 00:04:10.144
kendi en iyi davranış biçimi
anlayışlarını tartmaları gerekir.

NOTE Paragraph

00:04:10.144 --> 00:04:14.924
Fakat 1 veya 2 k-seviyeleri kesinlikle
zor ve hızlı bir kural değildir --

00:04:14.924 --> 00:04:20.345
insanlar yalnızca bu eğilimin bilincinde
olarak, beklentilerini düzeltebilir.

00:04:20.345 --> 00:04:24.357
Örneğin, insanlar en mantıklı yaklaşım
ve en yaygın yaklaşım arasındaki

00:04:24.357 --> 00:04:28.250
farklı anladıktan sonra
2/3 oyununu oynasalar

00:04:28.250 --> 00:04:29.850
ne olurdu?

00:04:29.850 --> 00:04:34.291
Yeni 2/3 ortalamasının
ne olacağına dair tahmininizi

00:04:34.291 --> 00:04:36.233
aşağıdaki form ile gönderin

00:04:36.233 --> 00:04:37.813
ve bunu öğrenelim.