1
00:00:00,266 --> 00:00:02,841
من پێشتر زۆر خراپ بووم لە پەیداکردنی پارە.

2
00:00:02,865 --> 00:00:05,010
پێشووتر، ڕاوێژکارێکی سەرەتایی دارایی بووم،

3
00:00:05,010 --> 00:00:07,570
و پیشەم یارمەتیدانی خەڵک بوو
لە بەڕێوەبردنی سامانیان.

4
00:00:07,570 --> 00:00:10,570
بەڵام مووچەکەم زۆر کەم بوو
وای لێهات بە پاسکیلەکەم دەچووم بۆ کار

5
00:00:10,570 --> 00:00:12,153
تا پارەی سووتەمەنی پاشەکەوت بکەم،

6
00:00:12,153 --> 00:00:14,631
و باخچەیەکم دروست کرد 
بۆ ئەوەی پارە پاشەکەوت بکەم.

7
00:00:14,655 --> 00:00:16,677
من ئێستا بریکارێکی ژمێریاریم

8
00:00:16,701 --> 00:00:19,324
کە ڕێنمایی دەدەم بۆ داهێنان لە بازرگانیدا.

9
00:00:19,348 --> 00:00:21,704
[TED: ئەمە شێوازی کار کردنمانە]

10
00:00:21,704 --> 00:00:23,758
[ئەم ڤیدیۆیە بەردەستە
بە پاڵپشتی درۆپ بۆکس]

11
00:00:23,782 --> 00:00:26,654
لەوانەیە ئەمە نامۆ بێت
کە خۆم پلان دانەرێکی دارایی بووم،

12
00:00:26,654 --> 00:00:28,599
بەڵام من هاندەری سەرمایەداری نیم.

13
00:00:28,623 --> 00:00:33,738
نزیەکی هەموو ئەو کەسانەی کە کاریان لەگەڵ
دەکەم و خۆشمدەوێن هونەرمەندن، بەخۆشمەوە.

14
00:00:33,762 --> 00:00:36,311
بۆیە دەزانم، ئەم سیستەمە چۆن کار دەکات،

15
00:00:36,335 --> 00:00:40,178
کاسبکاری ئازاد و هونەرمەندەکان
زۆر جار بەگوێرەی پێویست پارە وەرناگرن.

16
00:00:40,202 --> 00:00:43,977
زۆرجار هەست دەکەن گەر سەرنجیان لەسەر
پارە بێت کار و داهێنانەکانیان دەشێوێت،

17
00:00:44,001 --> 00:00:47,376
یان وا بیر دەکەنەوە کە باش نین
لە پەیدا کردنی پارە.

18
00:00:47,400 --> 00:00:49,964
بەڵام لە ڕاستیدا دەتوانین باش بین لێی،

19
00:00:49,988 --> 00:00:51,293
و بەڕاستی، دەبێت وابین،

20
00:00:51,317 --> 00:00:53,454
چونکە ئازادیمان لە مەترسیدایە:

21
00:00:53,478 --> 00:00:55,737
ئازادیمان بۆ دروست کردن، بۆ کاریگەری

22
00:00:55,761 --> 00:00:57,430
و بەکارهێنانی هێزی پارە

23
00:00:57,454 --> 00:01:02,190
بۆ گۆڕینی ڕژێمی چەوساوە کە لە بنەڕەتدا
وا دەکات داهێنەران مایەپوچ بن.

24
00:01:02,542 --> 00:01:04,266
من چیتر کێشەم نییە،

25
00:01:04,266 --> 00:01:06,901
و من زۆر شت فێربووم 
لەوەتەی بوومە بە ڕاوێژکەری دارایی،

26
00:01:06,901 --> 00:01:08,937
و ویستم ئەم زانیاریانە
هاوبەشی پێبکەم.

27
00:01:08,937 --> 00:01:10,711
ئەمە ئەو شتانەیە کە فێری بووم و کردم.

28
00:01:10,711 --> 00:01:12,515
یەکەم: چی دەکەیت.

29
00:01:12,515 --> 00:01:13,852
کاتێک دێتە بەر ڕێت،

30
00:01:13,852 --> 00:01:15,912
دەبێت بتوانیت
وەڵامی ئەم پرسیارانە بدەیتەوە:

31
00:01:15,912 --> 00:01:17,895
بۆچی تۆ هەڵبژێرن نەک ڕکابەرەکەت؟

32
00:01:17,895 --> 00:01:21,949
ئەگەر نەتوانی وەڵامی ئەم پرسیارە بدەیتەوە،
کڕیارەکانیشت دواتر ناتوانن وەڵامی بدەنەوە،

33
00:01:21,949 --> 00:01:25,579
مانای وایە ناتوانی داوای نرخی زیاتر لەوە
بکەی کە وای کردوە کارەکەت تایبەت بێ.

34
00:01:25,579 --> 00:01:28,559
نرخ دەبێتە جیاکاری، و مەزادخانە
دەبێتە پێشبڕکێ بۆ خوارەوە.

35
00:01:28,559 --> 00:01:32,121
ئەوەی دەتکات بە بەشێک لەمانە ئەوەیە کە
دەیکەیت، بۆچی دەیکەیت و چۆن دەیکەیت:

36
00:01:32,316 --> 00:01:35,199
گروپی میوزیکی چوار کەسی
کە ئاوازی هیپ-هۆپ دەژەنن

37
00:01:35,883 --> 00:01:40,599
یان لقێک بێت کە ڕێگەیەکی ناوازەی هەبێت بۆ
بە بازاڕکردنی تەکنەلۆژیا بۆ منداڵان

38
00:01:40,623 --> 00:01:42,113
یاخود دیزاینەری سێت و کەرەستە

39
00:01:42,137 --> 00:01:45,438
کە ناسراوە بە کاری دەستی جوان
وەک پەپیەر-ماچێ ی بچووک.

40
00:01:45,462 --> 00:01:47,466
دووەم: بۆ کێ دەیکەیت.

41
00:01:47,490 --> 00:01:49,529
کە نیشانت دا چی جیات دەکاتەوە لەوانی تر،

42
00:01:49,553 --> 00:01:51,790
خۆت دابنێ لە شوێنی کڕیارێکی نموونەیی.

43
00:01:51,814 --> 00:01:55,038
بۆ ئەوەی ئەمە کاریگەری هەبێت،
دەبێت سەرنجت ورد بکەیتەوە.

44
00:01:55,062 --> 00:01:57,540
بە بێ وردبینی، دەتەوێت
ببیتە هەموو شت بۆ هەموو کەس،

45
00:01:57,564 --> 00:01:59,887
و لە کۆتاییدا نابیتە هیچ شت بۆ هیچ کەس.

46
00:01:59,911 --> 00:02:03,322
دواتر، دەبێت گوفتارێک بەکاربێنی 
کە کار بکاتە سەر کڕیارەکە.

47
00:02:03,346 --> 00:02:07,386
دروستکردنی ئەو کەرەستانەی یاخود 
دروستکردنی مەلەفێک سەرنجیان ڕاکێشێت.

48
00:02:07,410 --> 00:02:10,428
بۆ ئەوەی بەرجەستە بن و لەو شوێنە 
گریمانیانەی خۆشیان بن.

49
00:02:10,452 --> 00:02:12,243
بۆ نموونە، گەر تۆ وێنەگریت

50
00:02:12,243 --> 00:02:14,430
و دەتەوێت لەگەڵ
کۆمپانیای خاوەن ئامانج کار بکەی

51
00:02:14,430 --> 00:02:17,355
کە دەیەوێت ئاوی پاک دابین بکات
بۆ ئەو شوێنانەی کە ئاویان کەمە،

52
00:02:17,355 --> 00:02:22,145
دیمەنێکی خێرای ڤیدیۆی دروست بکە کە بە
تەواوی کاریگەری خەڵکەکە لەسەری نیشان دەدات

53
00:02:22,169 --> 00:02:27,093
سێیەم: کە کاتی قسەکردن لەسەر پارە دێت
لە نرخی کارەکەت تێبگە.

54
00:02:27,117 --> 00:02:30,934
تەنها بۆت هەژمار ناکرێت لەو کاتانەی
کار دەکەیت لەسەر پڕۆژەیەک.

55
00:02:30,958 --> 00:02:33,555
بۆت هەژمار دەکرێت بۆ هەموو 
ئەو شتانەی فێری بوویت

56
00:02:33,579 --> 00:02:35,564
و ئەو شتانەی چەند ساڵە کردووتە

57
00:02:35,588 --> 00:02:37,802
کە وا دەرت دەخات نایاب بیت لە کارەکەت.

58
00:02:37,802 --> 00:02:39,219
پرسیار لەخۆت بکە لەبارەی:

59
00:02:39,219 --> 00:02:42,648
چۆن خزمەتگوزاریەکانت کار دەکەن
لەسەر کۆتا نرخی کڕیارێک؟

60
00:02:42,648 --> 00:02:45,508
چۆن ئەو بەهرە و کارامەییانە بۆ
پاشەکەوتی تێچوون دروست دەکەیت؟

61
00:02:45,508 --> 00:02:47,437
بریکارەکەت دەتوانێت چەند پارە پەیدا بکات

62
00:02:47,437 --> 00:02:49,569
لەو بەرهەمەی تۆ یارمەتیت داوە دروستی بکەن؟

63
00:02:49,593 --> 00:02:53,347
بۆ نموونە، تۆ گەر کاسبکارێکی ئازادیت
کە یارمەتی دروستکەری ڤیدۆی یوتوب دەدات

64
00:02:53,371 --> 00:02:56,153
کاڵا پەرە پێبدە وەک قۆڵکورت و کڵاو

65
00:02:56,177 --> 00:02:59,287
باسی بکە کە بریکارەکانت چەندیان
پارە پێی قازانج کردووە

66
00:02:59,311 --> 00:03:02,877
یاخود، گەر چەند جۆرێک
ڕێنمایی ڕاهێنانت دروست کردووە

67
00:03:02,901 --> 00:03:04,325
بۆ کۆمپانیا گەورەکان،

68
00:03:04,349 --> 00:03:08,162
باسی کات و پارەی تێچووی کۆمپانیاکە بکە
کە پاشەکەوتی دەکات بە کڕینی کاڵاکەت

69
00:03:08,186 --> 00:03:10,195
لە جیاتی دروستکردنی هی خۆیان.

70
00:03:10,219 --> 00:03:15,075
چوارەم: دڵنیابە کە نرخەکەت گونجاوە 
دوای باج و تێچوون و قازانجت.

71
00:03:15,099 --> 00:03:18,020
کاتێک تۆ کاسبکاری ئازاد بیت،
تۆ خاوەنی بازرگانی خۆتی،

72
00:03:18,044 --> 00:03:20,020
کەواتە تۆ بەرپرسی لە ساغ کردنەوەی،

73
00:03:20,044 --> 00:03:22,372
هەژماردکردن، باجەکان، یاسایی، دڵنیایی،

74
00:03:22,396 --> 00:03:24,614
سەرمایە و قازانج.

75
00:03:24,638 --> 00:03:26,084
گەر نرخەکە کەم دابنێیت،

76
00:03:26,108 --> 00:03:28,804
تۆ دانوستاندنت لە دژی خۆت کردووە.

77
00:03:28,828 --> 00:03:31,860
و ئەگەر کڕیارێک
لەسەر نرخەکانت وەستا،

78
00:03:31,884 --> 00:03:33,410
داوای لێبووردن مەکە.

79
00:03:33,434 --> 00:03:35,300
تەنها بڵێ ئەمە بازرگانییە

80
00:03:35,324 --> 00:03:37,422
و ناتوانی ئەم کارە بەڕێوەبەی
بە نرخێکی کەمتر.

81
00:03:37,446 --> 00:03:39,258
لە جیاتی تێکدانی داهێنانەکەت،

82
00:03:39,282 --> 00:03:42,775
پێداگیری کردن بۆ پەیداکردنی
پارەی زیاتر دەتوانیێت بەرەو پێشی ببات

83
00:03:42,799 --> 00:03:44,727
بە پێدانی ئازادی لە هەڵبژاردن.

84
00:03:44,751 --> 00:03:48,944
چونکە کاتێک وەک پێویست بەدەست دێنیت کار
بکە لەگەڵ ئەوانەی کارەکەت بەرز دەنرخێنن،

85
00:03:48,944 --> 00:03:52,162
پێویست ناکات کار لەگەل
ئەو کەسانە بکەیت کە ڕێک ناکەون.