1
00:00:00,120 --> 00:00:07,950
[nhạc đếm ngược: 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1]
Internet: Gói tin, Định tuyến & Độ ổn định

2
00:00:07,950 --> 00:00:13,650
Xin chào, tôi là Lynn, kỹ sư phần mềm
tại Spotify và tôi thừa nhận trước rằng

3
00:00:13,650 --> 00:00:18,970
tôi thường coi thường độ ổn định
của Internet. Lượng thông tin khổng lồ

4
00:00:18,970 --> 00:00:23,170
có trên Internet thực sự đáng kinh ngạc.
Nhưng làm thế nào để chắc chắn từng mẩu

5
00:00:23,170 --> 00:00:29,080
dữ liệu sẽ được truyền đến bạn?
Nếu muốn phát nhạc trên Spotify, dường như

6
00:00:29,080 --> 00:00:33,989
máy tính nối thẳng đến máy chủ Spotify
rồi Spotify gửi bài hát cho bạn qua

7
00:00:33,989 --> 00:00:39,410
đường dẫn trực tiếp, riêng biệt. Thực ra,
Internet không hoạt động thế. Nếu Internet

8
00:00:39,410 --> 00:00:43,640
cấu thành từ kết nối riêng, trực tiếp
thì sẽ chẳng thể nào hoạt động được

9
00:00:43,640 --> 00:00:48,050
khi hàng triệu người cùng tham gia.
Nhất là khi không gì đảm bảo mọi đường dẫn

10
00:00:48,050 --> 00:00:53,350
và máy tính luôn hoạt động. Thay vào đó,
dữ liệu sẽ di chuyển trên Internet kiểu

11
00:00:53,350 --> 00:01:01,210
gián tiếp hơn. Cách đây rất lâu, vào đầu
những năm 1970, tôi và cộng sự Bob Kahn

12
00:01:01,210 --> 00:01:06,870
bắt đầu nghiên cứu thiết kế tiền thân của
Internet ngày nay. Bob và tôi có nhiệm vụ

13
00:01:06,870 --> 00:01:14,790
và cơ hội thiết kế các giao thức và
cấu trúc Internet. Rồi chúng tôi kiên trì

14
00:01:14,790 --> 00:01:20,000
tham gia phát triển và cải tiến
Internet suốt từ thời đó cho đến tận

15
00:01:20,000 --> 00:01:25,500
bây giờ. Cách thức truyền tải thông tin
từ máy tính này qua máy tính khác

16
00:01:25,500 --> 00:01:30,900
cũng rất thú vị, không cần theo đường dẫn
cố định, thực ra đường dẫn có thể thay đổi

17
00:01:30,900 --> 00:01:36,100
ngay khi hai máy đang trao đổi với nhau.
Thông tin trên Internet đi từ máy tính

18
00:01:36,100 --> 00:01:42,050
này sang máy tính kia dưới dạng gọi là
gói tin và cách gói tin di chuyển từ nơi này

19
00:01:42,050 --> 00:01:46,360
đến nơi khác trên Internet cũng rất giống với
cách chúng ta di chuyển giữa các nơi

20
00:01:46,360 --> 00:01:51,420
bằng xe hơi. Tùy thuộc vào mật độ giao thông
hay tình trạng đường sá, bạn có thể chọn hoặc

21
00:01:51,420 --> 00:01:59,000
buộc phải chọn tuyến đường khác để đi đến
nơi đó cho mỗi lần di chuyển. Và cũng giống

22
00:01:59,000 --> 00:02:03,980
việc bạn có thể vận chuyển mọi thứ đồ bên trong
xe hơi, cũng có rất nhiều loại thông tin số có thể

23
00:02:03,980 --> 00:02:10,359
được gửi đi bằng gói tin IP tuy nhiên, cũng có vài
hạn chế. Ví dụ giả sử bạn cần di chuyển

24
00:02:10,359 --> 00:02:14,200
tàu con thoi từ nơi xây dựng
đến nơi phóng tàu. Tàu sẽ không

25
00:02:14,200 --> 00:02:18,780
để vừa trong xe tải nên cần phải tách nó ra
thành nhiều phần và vận chuyển bằng cả đoàn

26
00:02:18,780 --> 00:02:23,099
xe tải. Các xe tải có thể đi các tuyến đường khác nhau
và đến điểm đích vào những thời điểm

27
00:02:23,099 --> 00:02:28,109
khác nhau. Nhưng một khi tất cả đã đến đó,
bạn có thể lắp ráp các phần thành

28
00:02:28,109 --> 00:02:34,329
con tàu con thoi hoàn chỉnh và có thể phóng nó lên.
Thông tin trên Internet cũng hoạt động tương tự.

29
00:02:34,329 --> 00:02:40,090
Nếu bạn muốn gửi một bức ảnh dung lượng lớn
cho bạn bè hoặc đăng lên trang web,

30
00:02:40,090 --> 00:02:44,819
bức ảnh đó có thể bao gồm cả hàng chục triệu
bit 1 và 0, quá nặng để gửi cùng

31
00:02:44,819 --> 00:02:49,810
trong một gói tin. Vì đó là dữ liệu trên máy tính,
máy tính gửi bức ảnh đó có thể nhanh chóng

32
00:02:49,810 --> 00:02:55,719
chia nhỏ nó ra thành hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn
phần nhỏ hơn gọi là gói tin. Không giống như xe hơi

33
00:02:55,719 --> 00:03:00,230
hay xe tải, những gói tin này không cần tài xế
và chúng không tự chọn đường đi cho mình. Mỗi gói tin

34
00:03:00,230 --> 00:03:04,650
sẽ có địa chỉ Internet của nơi nó đi
và nơi nó đến. Các máy tính đặc biệt

35
00:03:04,650 --> 00:03:09,430
trên Internet mang tên định tuyến đóng vai trò như
viên quản lý giao thông, đảm bảo cho các gói tin di chuyển

36
00:03:09,430 --> 00:03:15,239
thông suốt trên mạng. Nếu một định tuyến bị nghẽn,
các gói tin đơn lẻ có thể đi đường khác

37
00:03:15,239 --> 00:03:20,370
trên Internet và có thể sẽ đến
điểm đích vào thời gian hơi lệch một chút

38
00:03:20,370 --> 00:03:26,569
hoặc thậm chí là bị hư. Cùng tìm hiểu xem nó
diễn ra thế nào nào. Là một phần trong giao thức Internet,

39
00:03:26,569 --> 00:03:31,169
mỗi định tuyến sẽ theo dõi nhiều đường dẫn
để gửi gói tin và chọn đường dẫn phù hợp

40
00:03:31,169 --> 00:03:37,079
rẻ nhất cho từng mẩu dữ liệu dựa trên
địa chỉ IP của điểm đến cho gói tin.

41
00:03:37,079 --> 00:03:42,120
Rẻ nhất ở đây không phải chỉ chi phí
mà là thời gian và các yếu tố phi kỹ thuật như chính trị

42
00:03:42,120 --> 00:03:47,499
và quan hệ giữa các công ty. Thông thường,
định tuyến di chuyển tốt nhất của dữ liệu không nhất thiết

43
00:03:47,499 --> 00:03:53,150
phải là cái trực tiếp nhất. Có nhiều đường dẫn để lựa chọn
cho phép mạng có thể chấp nhận sai sót. Có nghĩa là

44
00:03:53,150 --> 00:03:57,700
mạng có thể liên tục gửi gói tin ngay cả khi
có lỗi nghiêm trọng ở đâu đó.

45
00:03:57,700 --> 00:04:04,849
Đây là cơ sở cho nguyên tắc chính của 
Internet: độ ổn định. Giờ, nếu bạn muốn

46
00:04:04,849 --> 00:04:09,349
yêu cầu một vài dữ liệu và không phải tất cả được
truyền đến thì sao? Giả sử bạn muốn nghe nhạc.

47
00:04:09,349 --> 00:04:14,829
Làm sao bạn chắc chắn được 100% rằng toàn bộ dữ liệu
sẽ được truyền đến để bài hát chạy thật mượt?

48
00:04:14,829 --> 00:04:21,440
Giới thiệu với bạn một người bạn mới, TCP
(giao thức điều khiển truyền nhận). TCP quản lý việc gửi

49
00:04:21,440 --> 00:04:26,530
và nhận toàn bộ dữ liệu của bạn dưới dạng gói tin.
Nó như kiểu dịch vụ gửi thư đảm bảo.

50
00:04:26,530 --> 00:04:31,669
Khi bạn yêu cầu một bài hát trên thiết bị của mình, Spotify
sẽ gửi đi một bài hát đã được chia nhỏ thành nhiều gói tin.

51
00:04:31,669 --> 00:04:37,210
Khi các gói tin của bạn đến nơi, TCP tiến hoàn kiểm định
toàn diện và gửi lại xác nhận

52
00:04:37,210 --> 00:04:42,840
đã nhận từng gói tin. Nếu tất cả các gói tin đều
ở đó, TCP sẽ ký nhận giao hàng và thế là

53
00:04:42,840 --> 00:04:54,819
hoàn tất. (bài hát được phát) Nếu TCP thấy thiếu
vài gói tin, nó sẽ không ký hoặc không thì

54
00:04:54,819 --> 00:04:59,930
bài hát của bạn sẽ nghe chẳng mượt hoặc có thể
bị thiếu vài đoạn. Với mỗi gói tin bị thiếu hoặc

55
00:04:59,930 --> 00:05:05,930
chưa hoàn chỉnh, Spotify sẽ tiến hành gửi lại.
Một khi TCP xác thực đã nhận được nhiều gói tin

56
00:05:05,930 --> 00:05:13,370
của bài hát yêu cầu, bài hát sẽ
bắt đầu được phát. TCP và hệ thống

57
00:05:13,370 --> 00:05:19,220
định tuyến tuyệt vời ở chỗ chúng có thể mở rộng.
Chúng có thể kết nối với 8 hoặc 8 tỷ thiết bị. Trên thực tế,

58
00:05:19,220 --> 00:05:23,449
nhờ những nguyên tắc chấp nhận sai sót
và dự phòng này mà chúng ta thêm càng nhiều định tuyến

59
00:05:23,449 --> 00:05:28,069
thì Internet lại càng ổn định. Điều tuyệt vời
nữa là chúng ta có thể phát triển và mở rộng Internet

60
00:05:28,069 --> 00:05:34,379
mà không làm gián đoạn dịch vụ của bất kỳ ai
đang sử dụng. Internet cấu thành từ hàng trăm nghìn

61
00:05:34,379 --> 00:05:39,280
mạng lưới và hàng tỷ máy tính
và thiết bị kết nối với nhau về mặt vật lý.

62
00:05:39,280 --> 00:05:44,360
Những hệ thống cấu thành nên Internet này
kết nối và giao tiếp với nhau

63
00:05:44,360 --> 00:05:51,289
và phối hợp với nhau nhờ vào những tiêu chuẩn đã
được thống nhất về cách thức gửi dữ liệu trên Internet.

64
00:05:51,289 --> 00:05:56,000
Thiết bị điện toán hay các định tuyến trên Internet
giúp tất cả các gói tin tìm được đường

65
00:05:56,000 --> 00:06:02,789
đến nơi chúng sẽ được tập hợp lại
theo thứ tự nếu cần. Việc này diễn ra hàng tỷ

66
00:06:02,789 --> 00:06:08,889
lần mỗi ngày bất kể khi bạn và
mọi người đang gửi email, lướt web

67
00:06:08,889 --> 00:06:13,870
gọi video, dùng ứng dụng điện thoại hay khi
các cảm biến hay thiết bị trên Internet

68
00:06:13,870 --> 00:06:14,910
giao tiếp với nhau.