WEBVTT 00:00:00.120 --> 00:00:07.950 [nagbibilang ang kanta: 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1] Ang Internet: Mga Packet, Pag-route at Pagiging Maaasahan 00:00:07.950 --> 00:00:13.650 Kumusta, ako si Lynn. Ako ay software engineer dito sa Spotify at ako ang unang aamin 00:00:13.650 --> 00:00:18.970 na madalas kong ipagwalang-bahala ang pagiging maaasahan ng internet. Ang sobrang dami ng impormasyon 00:00:18.970 --> 00:00:23.170 na napakabilis na pagtingin sa internet ay kamangha-mangha. Pero paano maaari na ang bawat isa sa 00:00:23.170 --> 00:00:29.080 mga datos ay maihahatid sa iyo nang maaasahan? Sabihing gusto mong magpatugtog ng isang kanta mula sa Spotify. Tila 00:00:29.080 --> 00:00:33.989 ang computer mo ay direktang kumokonekta sa mga server ng Spotify at ipinapadala ng Spotify sa iyo ang kanta sa isang 00:00:33.989 --> 00:00:39.410 direktang nakatuong linya. Pero sa totoo lang, hindi iyan kung paano gumagana ang internet. Kung ang internet 00:00:39.410 --> 00:00:43.640 ay gawa sa mga direktang nakatuong koneksiyon imposible na panatilihin ang mga bagay na gumagana 00:00:43.640 --> 00:00:48.050 habang sumasali ang milyon-milyong gumagamit. Lalo dahil walang garantiya na ang bawat kawad at 00:00:48.050 --> 00:00:53.350 computer ay nagtatrabaho sa lahat ng panahon. Sa halip, naglalakbay ang mga datos sa internet sa hindi gaanong 00:00:53.350 --> 00:01:01.210 direktang paraan. Maraming taon ang nakalipas, sa maagang 1970s ang partner ko na si Bob Kahn at ako ay nagsimulang 00:01:01.210 --> 00:01:06.870 magtrabaho sa disenyo kung ano ang tinatawag ngayon na internet. Si Bob at ako ay may responsibilidad 00:01:06.870 --> 00:01:14.790 at oportunidad na idisenyo ang mga protocol ng internet at ang arkitektura nito. Kaya nagtuloy-tuloy kami 00:01:14.790 --> 00:01:20.000 sa pakikilahok sa paglago ng internet at ebolusyon sa lahat ng panahong ito hanggang sa at 00:01:20.000 --> 00:01:25.500 kasama ang kasalukuyan. Ang paraan kung paano naililipat ang impormasyon mula sa isang computer papunta sa isa pa 00:01:25.500 --> 00:01:30.900 ay medyo interesante. Kailangan nito na hindi sumunod sa isang nakapirmeng landas, sa katunayan, maaaring mabago ang landas 00:01:30.900 --> 00:01:36.100 sa gitna ng pakikipag-usap ng isang computer sa isa pa. Ang impormasyon sa internet ay pumupunta mula sa isang 00:01:36.100 --> 00:01:42.050 computer papunta sa isa pa sa kung ano ang tinatawag nating isang packet ng impormasyon at naglalakbay ang isang packet mula sa isang 00:01:42.050 --> 00:01:46.360 lugar papunta sa isa pa sa internet katulad na katulad kung paano ka maaaring makarating mula sa isang lugar papunta sa isa pa 00:01:46.360 --> 00:01:51.420 sa isang kotse. Depende sa pagsikip ng trapiko o mga kondisyon ng kalsada, maaari mong piliin o mapuwersa 00:01:51.420 --> 00:01:59.000 ka na dumaan sa naiibang ruta upang marating ang parehong lugar sa bawat pagkakataong naglalakbay ka. At 00:01:59.000 --> 00:02:03.980 yamang makakapagbiyahe ka ng lahat ng uri ng bagay sa loob ng kotse, maraming uri ng digital na impormasyon ay maaaring 00:02:03.980 --> 00:02:10.359 ipadala na may mga IP packet pero may ilang limitasyon. Paano kung halimbawa kailangan mong lumipat 00:02:10.359 --> 00:02:14.200 sa isang space shuttle kung saan ginawa ito sa lugar na paglulunsaran nito. Hindi kakasya 00:02:14.200 --> 00:02:18.780 ang shuttle sa isang trak kaya kailangan nito na maibiyahe sa maraming bahagi, na ibabiyahe gamit ang plota 00:02:18.780 --> 00:02:23.099 ng mga trak. Maaari silang dumaan sa lahat ng iba't ibang ruta at makakarating sa patutunguhan sa iba't ibang oras. 00:02:23.099 --> 00:02:28.109 Pero sa sandaling ang lahat ng mga bahagi ay naroon, maaari mong buuing muli ang mga bahagi para maging ganap 00:02:28.109 --> 00:02:34.329 na shuttle at magiging handa ito sa paglulunsad. Sa internet ang mga detalye ay nagtatrabaho sa katulad na paraan. Kung 00:02:34.329 --> 00:02:40.090 may napakalaking imahen ka na gusto mong ipadala sa isang kaibigan o i-upload sa isang website, 00:02:40.090 --> 00:02:44.819 ang imaheng iyan ay maaaring buuin ng mga 10 ng milyon-milyong bit na mga 1 at 0, napakarami na ipapadala 00:02:44.819 --> 00:02:49.810 sa isang packet. Yamang mga datos ito sa isang computer, ang computer na nagpapadala ng imahen ay maaaring mabilis 00:02:49.810 --> 00:02:55.719 na hatiin ito sa daan-daan o kahit na libo-libong mas maliliit na bahagi na tinatawag na mga packet. Di tulad ng mga kotse 00:02:55.719 --> 00:03:00.230 o trak ang mga packet na ito ay walang mga driver at hindi nila pinipili ang kanilang ruta. Bawat packet 00:03:00.230 --> 00:03:04.650 ay may internet address kung saan ito nanggaling at saan ito pupunta. Ang mga espesyal na computer 00:03:04.650 --> 00:03:09.430 sa internet na tinatawag na mga router ay kumikilos na tulad ng mga tagapangasiwa ng trapiko upang panatilihin ang mga packet na gumagalaw 00:03:09.430 --> 00:03:15.239 sa mga network nang walang gusot. Kung masikip ang isang ruta, ang mga indibidwal na packet ay maaaring bumiyahe sa iba't ibang ruta 00:03:15.239 --> 00:03:20.370 sa pamamagitan ng internet at maaaring makarating sa patutunguhan sa mga medyo naiibang oras 00:03:20.370 --> 00:03:26.569 o kahit na wala sa ayos. Pag-usapan natin kung paano gumagana ito. Bilang bahagi ng internet protocol, 00:03:26.569 --> 00:03:31.169 sinusubaybayan ng bawat router ang maraming landas sa pagpapadala ng mga packet, at pinipili nito ang pinakamura 00:03:31.169 --> 00:03:37.079 na landas na mayroon para sa bawat piraso ng mga datos base sa patutunguhang IP address ng packet. 00:03:37.079 --> 00:03:42.120 Pinakamura hindi ibig sabihin ang gastos, pero oras at mga salik na hindi teknikal tulad ng politika 00:03:42.120 --> 00:03:47.499 at relasyon sa pagitan ng mga kompanya. Madalas ang pinakamagaling na ruta na paglalakbayan ng mga datos ay hindi kinakailangang 00:03:47.499 --> 00:03:53.150 ang pinakadirekta. Ang pagkakaroon ng mga opsiyon sa mga landas ang gumagawa sa network fault na mapagparaya. Na ibig sabihin nito 00:03:53.150 --> 00:03:57.700 ang network ay maaaring magpadala ng mga packet kahit na kung may isang bagay na magiging maling-mali. 00:03:57.700 --> 00:04:04.849 Ito ang batayan ng susing saligan ng internet: pagiging maaasahan. Ngayon ano kung gusto mong 00:04:04.849 --> 00:04:09.349 humiling ng ilang datos at hindi lahat ay naihatid? Sabihin nating gusto mong makinig sa isang kanta. 00:04:09.349 --> 00:04:14.829 Paano ka magiging 100% sigurado na ang lahat ng mga datos ay maihahatid para perpektong tutugtugin ang kanta? 00:04:14.829 --> 00:04:21.440 Ipinapakilala ang bagong best friend mo, TCP (transmission control protocol). Pinangangasiwaan ng TCP ang pagpapadala 00:04:21.440 --> 00:04:26.530 at pagtanggap ng lahat ng mga datos mo bilang mga packet. Isipin ito na tulad ng serbisyo sa koreo na garantisado. 00:04:26.530 --> 00:04:31.669 Kapag humihiling ka ng isang kanta sa device mo, nagpapadala ang Spotify ng kanta na hinahati-hati sa maraming packet. 00:04:31.669 --> 00:04:37.210 Kapag dumarating ang mga packet mo, ginagawa ng TCP ang ganap na imbentaryo at ipinapadala pabalik ang mga pagkilala 00:04:37.210 --> 00:04:42.840 na tinanggap ang bawat packet. Kung ang lahat ng packet ay naroon. pinipirmahan ng TCP ang paghahatid sa iyo at tapos na. 00:04:42.840 --> 00:04:54.819 (pinapatugtog ang kanta) Kung nakita ng TCP ang ilang packet na nawawala, hindi nito pipirmahan, kung hindi ang kanta 00:04:54.819 --> 00:04:59.930 mo ay hindi mabuting pakinggan o ang mga bahagi ng kanta ay nawawala. Para sa bawat nawawala o 00:04:59.930 --> 00:05:05.930 hindi kumpletong packet, ipapadala silang muli ng Spotify. Sa sandaling naberipika ng TCP ang paghahatid ng maraming packet 00:05:05.930 --> 00:05:13.370 para sa hiling na isang kanta, magsisimulang tutugtog ang kanta. Ang magaling sa TCP 00:05:13.370 --> 00:05:19.220 at mga router system ay masusukat sila. Maaari silang gumana sa 8 aparato o 8 bilyong aparato. Sa katunayan, 00:05:19.220 --> 00:05:23.449 dahil sa mga saligang ito ng pagpaparaya at pag-uulit sa pagkakasala, kapag nagdagdag tayo ng mas maraming router 00:05:23.449 --> 00:05:28.069 mas maaasahan ang internet. Isa pang magaling ang maaari nating palakihin at sukatin ang internet 00:05:28.069 --> 00:05:34.379 nang hindi ginagambala ang serbisyo sa sinumang gumagamit nito. Ang internet ay gawa sa daan-daang libo-libong 00:05:34.379 --> 00:05:39.280 network at bilyon-bilyong computer at aparato na konektado nang pisikal. Ang iba't ibang 00:05:39.280 --> 00:05:44.360 sistemang ito na bumubuo sa internet ay kumokonekta sa bawat isa, nag-uusap sa isa't isa, 00:05:44.360 --> 00:05:51.289 at nagtatrabaho na magkasama dahil sa mga pamantayan na sinang-ayunan kung paano ipapadala ang mga datos sa internet. 00:05:51.289 --> 00:05:56.000 Ang mga computing device, o router sa internet, ay tumutulong sa lahat ng packet na makarating sa 00:05:56.000 --> 00:06:02.789 patutunguhan kung saan bubuuin muli sila, kung kinakailangan, nang nasa ayos. Nangyayari ito bilyon-bilyong 00:06:02.789 --> 00:06:08.889 beses sa isang araw, maging ikaw at iba ay nagpapadala ng isang email, bumibisita sa isang web page, nagbi-video 00:06:08.889 --> 00:06:13.870 chat, gumagamit ng mobile app o kapag ang mga sensor o aparato sa internet ay nag-uusap sa 00:06:13.870 --> 00:06:14.910 isa't isa.