WEBVTT

00:00:00.120 --> 00:00:07.950
[სიმღერაში - 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1] ინტერნეტი:
პაკეტები, როუტერები და სანდოობა

00:00:07.950 --> 00:00:13.650
გამარჯობა, მე ლინი ვარ, სფოთიფაის პროგრამული
უზრუნველყოფის ინჟინერი. უნდა ვაღიარო, რომ

00:00:13.650 --> 00:00:18.970
მეც კი ხანდახან ინტერნეტი სამუდამო, უწყვეტი
მგონია. საოცარია, რა რაოდენობის ინფორმაცია

00:00:18.970 --> 00:00:23.170
ტრიალებს ინტერნეტით. როგორ მოგდით
თითოეული ინფორმაცია

00:00:23.170 --> 00:00:29.080
ასეთი დიდი სიზუსტით? ვთქვათ,
გინდათ, სფოთიფაიზე მოუსმინოთ სიმღერას. თქვენი

00:00:29.080 --> 00:00:33.989
კომპიუტერი სფოთიფაის სერვერს, თითქოს,
პირდაპირ უკავშირდება და სიმღერას პირდაპირი,

00:00:33.989 --> 00:00:39.410
საგანგებო ხაზით გიგზავნით. სინამდვილეში, ეს ასე
არ არის. ინტერნეტი პირდაპირი, საგანგებო

00:00:39.410 --> 00:00:43.640
კავშირებით რომ მუშაობდეს, ამდენი მომხმარებლის
მომსახურება შეუძლებელი

00:00:43.640 --> 00:00:48.050
იქნებოდა. მით უმეტეს, რა გარანტია გვაქვს, რომ
სასურველი კომპიუტერის კაბელი

00:00:48.050 --> 00:00:53.350
შეუფერხებლად მუშაობს. სანაცვლოდ, მონაცემები
ინტერნეტით ნაკლებად პიდაპირი მარშრუტით

00:00:53.350 --> 00:01:01.210
მოგზაურობს. ბეეევრი წლის წინ, 1970-იანების
დასაწყისში, მე და ჩემმა პარტნიორმა, ბობ კანმა,

00:01:01.210 --> 00:01:06.870
იმ დიზაინზე მუშაობა დავიწყეთ, დღეს რომ ინტერნეტს
ვეძახით> მე და ბობს მოგვეცა შანსი და

00:01:06.870 --> 00:01:14.790
პასუხისმგებლობა, აგვეგო ინტერნეტის პროტოკოლები
და მისი არქიტექტურა. მთელი

00:01:14.790 --> 00:01:20.000
ეს დრო ინტერნეტის ზრდასა და ევოლუციაში
ვიღებდით მონაწილეობას.

00:01:20.000 --> 00:01:25.500
ძალიან საინტერესოა, როგორ მოგზაურობს
ინფორმაცია ერთი კომპიუტერიდან

00:01:25.500 --> 00:01:30.900
მეორემდე. ის ფიქსირებულ მარშრუტს არ
გადის. პრინციპში, მისი მარშრუტი

00:01:30.900 --> 00:01:36.100
გაგზავნისასაც შეიძლება, შეიცვალოს.
ინფორმაცია ერთი კომპიუტერიდან

00:01:36.100 --> 00:01:42.050
მეორემდე პაკეტის სახით იგზავნება.
ეს პაკეტი ისევე მოგზაურობს,

00:01:42.050 --> 00:01:46.360
როგორც თქვენ მანქანით ერთი ადგილიდან
მეორემდე გადაადგილდებით.

00:01:46.360 --> 00:01:51.420
იმის მიხედვით, როგორია სატრანსპორტო 
მოძრაობა და გზები, თქვენ შეიძლება, მოგიწიოთ,

00:01:51.420 --> 00:01:59.000
დანიშნულებამდე მისასვლელად სხვა მარშრუტი
აირჩიოთ.

00:01:59.000 --> 00:02:03.980
მანქანით ათასი რამის გადაზიდვა შეგიძიათ.
ზუსტად ასევე იგზავნება ციფრული

00:02:03.980 --> 00:02:10.359
ინფორმაცია IP პაკეტებით. ცხადია, ყველაფერს
საზღვარი აქვს. რა ხდება, მაგალითად, როცა

00:02:10.359 --> 00:02:14.200
კოსმოსურ შატლს ერთგან აშენებთ და მეორეგან
გადაგაქვთ? შატლი

00:02:14.200 --> 00:02:18.780
ერთ სატვირთოში ნამდვილად ვერ ჩაეტევა.
ამიტომ, მისი დანაწილება მოგვიწევს და რამდენიმე

00:02:18.780 --> 00:02:23.099
სატვირთოთი წაღება. მანქანებს შეუძლიათ,
დანიშნულებამდე სხვადასხვა გზებით და დროში

00:02:23.099 --> 00:02:28.109
მივიდნენ. ნაწილები დანიშნულებამდე რომ
მივა, შეგიძლიათ, ისინი ისევ ააწყოთ

00:02:28.109 --> 00:02:34.329
და შატლიც მზადაა. ინტერნეტიც მსგავსაც
მუშაობს.

00:02:34.329 --> 00:02:40.090
ვთქვათ, გინდათ, დიდი სურათი მეგობარს 
გაუგზავნოთ ან ვებ-საიტზე ატვირთოთ,

00:02:40.090 --> 00:02:44.819
შეიძლება, ის 10-ეული მილიონი ბიტისგან
შედგებოდეს, ერთ პაკეტად მისი გაგზავნა

00:02:44.819 --> 00:02:49.810
გაჭირდება. რადგან ეს კომპიუტერული მონაცემია,
კომპიუტერს მარტივად შეუძლია, სურათი

00:02:49.810 --> 00:02:55.719
ასობით ან ათასობით მსგავს ნაწილად, ანუ,
პაკეტად დაშალოს. მანქანებისა და

00:02:55.719 --> 00:03:00.230
სატვირთოებისგან განსხვავებით ამ პაკეტებს
მძღოლები არ ყავთ და ისინი არც მარშრუტს ირჩევენ.

00:03:00.230 --> 00:03:04.650
პაკეტს აქვს როგორც საწყისი, ისე საბოლოო წერტილის
მისამართი. ინტერნეტის სპეციალური კომპიუტერები,

00:03:04.650 --> 00:03:09.430
როუტერები, სწორედ ამ მოძრაობას მართავენ
და ცდილობენ, პაკეტები ქსელში უპრობლემოდ

00:03:09.430 --> 00:03:15.239
გაატარონ. თუ რომელიმე გზა გადატვირთულია,
ზოგი პაკეტი მიმართულებას იცვლის

00:03:15.239 --> 00:03:20.370
და დანიშნულებამდე სხვა გზით, 
სხვა დროს ან არეულიც კი მიდის.

00:03:20.370 --> 00:03:26.569
მოდით, ვნახოთ, როგორ ხდება ეს.
ინტერნეტის პროტოკოლისამებრ თითოეული

00:03:26.569 --> 00:03:31.169
როუტერი პაკეტების გაგზავნის რამდენიმე
გზას აკონტროლებს და მონაცემის გაგზავნის

00:03:31.169 --> 00:03:37.079
ყველაზე მომგებიანი მარშრუტს ირჩევს საბოლოო 
წერტილის IP მისამართის მიხედვით.

00:03:37.079 --> 00:03:42.120
ყველაზე მომგებიანი გულისხმობს არა ფასს,
არამედ დროსა და არატექნიკურ ფაქტორებს, მაგალითად,

00:03:42.120 --> 00:03:47.499
პოლიტიკას და კომპანიებს შორის ურთიერთობებს.
ხშირად ყველაზე მომგებიანი გზა სულაც არაა ყველაზე

00:03:47.499 --> 00:03:53.150
პირდაპირი. რადგან ქსელში ერთზე მეტი
მარშრუტია, ხარვეზები ატანადია. თუ ერთ

00:03:53.150 --> 00:03:57.700
მარშრუტზე რამე პრობლემა გაჩნდება, პაკეტი
მეორე მარშრუტით გააგრძელებს გზას.

00:03:57.700 --> 00:04:04.849
სწორედ ესაა ინტერნეტის მთავარი პრინციპის
საფუძველი: სანდოობა. და რა ხდება მაშინ,

00:04:04.849 --> 00:04:09.349
როცა მოითხოვეთ რაღაც მონაცემები და მხოლოდ
ნაწილი მიიღეთ? ვთქვათ, გინდათ სიმღერის მოსმენა.

00:04:09.349 --> 00:04:14.829
როგორ დარწმუნდებით, რომ მისი 100%-ს მიიღებთ
და სიმღერა იდეალურად დაუკრავს?


00:04:14.829 --> 00:04:21.440
აი, აქ შემოდის TCP (გადაცემის მართვის პროტოკოლი).
TCP თქვენი პაკეტების გაგზავნასა და


00:04:21.440 --> 00:04:26.530
მიღებას აკონტროლებს. ეს გარანტირებული
ფოსტისავითაა.

00:04:26.530 --> 00:04:31.669
როცა მოითხოვთ სიმღერას, სპოტიფაი
სიმღერას დანაწევრებით აგზავნის.

00:04:31.669 --> 00:04:37.210
როცა თქვენი პაკეტები თქვენამდე აღწევს,
TCP აღწერს პროცესს და აგზავნის შეტყობინებას,

00:04:37.210 --> 00:04:42.840
რომ პაკეტი მიიღეთ. თუ ყველა პაკეტი ადგილზეა,
TCP, ასე ვთქვათ, ხელს აწერს, რომ მიიღეთ.

00:04:42.840 --> 00:04:54.819
(სიმღერა) თუ TCP დაადგენს, რომ პაკეტები გზაში
დაიკარგა, ის ხელს არ მოაწერს, რადგან ამ

00:04:54.819 --> 00:04:59.930
შემთხვევაში თქვენი სიმღერა უხარისხო ან არასრული
იქნება. სფოთიფაი მიიღებს

00:04:59.930 --> 00:05:05.930
მესიჯს და პაკეტებს თავიდან გამოაგზვნის.
TCP დაადასტურებს ყველა

00:05:05.930 --> 00:05:13.370
პაკეტის მიღებას,
თქვენი სიმღერაც ჩაირთვება. TCP და

00:05:13.370 --> 00:05:19.220
როუტერები იმიტომაა კარგი, რომ ისინი ინტერნეტის
ზრდას ფეხს უწყობს. მათ შეუძლიათ, 8 მილიარდამდე

00:05:19.220 --> 00:05:23.449
ხელსაწყოს მოემსახურონ. შეფერხებები ყოველთვის
იარსებებს, ამიტომ, რაც უფრო მეტ როუტერს

00:05:23.449 --> 00:05:28.069
დავამაებთ, მით უკეთ იმუშავებს ინტერნეტი.
შეგვიძლია, ინტერნეტი ისე გავზარდოთ, რომ

00:05:28.069 --> 00:05:34.379
არავის ამით ხელი არ შევუშალოთ.
ინტერნეტში ასობით ათასი ქსელი და

00:05:34.379 --> 00:05:39.280
მილიარდობით კომპიუტერი და ხელსაწყოა
ჩართული. ეს სისტემები

00:05:39.280 --> 00:05:44.360
ერთმანეთს უკავშირდება, ერთმანეთს
ეურთიერთება და ერთად

00:05:44.360 --> 00:05:51.289
მუშაობს. ისინი მასალის გაგზავნის
სტანდარტებზე არიან შეთანხმებული.

00:05:51.289 --> 00:05:56.000
კომპიუტერული მოწყობილობები ან როუტერები
ამ პაკეტებს დანიშნულებამდე მისვლაში

00:05:56.000 --> 00:06:02.789
ეხმარებიან, სადაც პაკეტები ლაგდებიან და
ისევ ერთ ფაილს ქმნიან. ეს დღეში

00:06:02.789 --> 00:06:08.889
მილიარდჯერ ხდება, როცა იგზავნება იმეილი,
იხსნება ვებ გვერდი, ვიდეო ჩატი,

00:06:08.889 --> 00:06:13.870
მობილური აპლიკაცია, ან როცა
ინტერნეტის მოწყობილობები ერთმანეთს

00:06:13.870 --> 00:06:14.910
ესაუბრებიან.