1 00:00:00,120 --> 00:00:07,950 [სიმღერაში - 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1] ინტერნეტი: პაკეტები, როუტერები და სანდოობა 2 00:00:07,950 --> 00:00:13,650 გამარჯობა, მე ლინი ვარ, სფოთიფაის პროგრამული უზრუნველყოფის ინჟინერი. უნდა ვაღიარო, რომ 3 00:00:13,650 --> 00:00:18,970 მეც კი ხანდახან ინტერნეტი სამუდამო, უწყვეტი მგონია. საოცარია, რა რაოდენობის ინფორმაცია 4 00:00:18,970 --> 00:00:23,170 ტრიალებს ინტერნეტით. როგორ მოგდით თითოეული ინფორმაცია 5 00:00:23,170 --> 00:00:29,080 ასეთი დიდი სიზუსტით? ვთქვათ, გინდათ, სფოთიფაიზე მოუსმინოთ სიმღერას. თქვენი 6 00:00:29,080 --> 00:00:33,989 კომპიუტერი სფოთიფაის სერვერს, თითქოს, პირდაპირ უკავშირდება და სიმღერას პირდაპირი, 7 00:00:33,989 --> 00:00:39,410 საგანგებო ხაზით გიგზავნით. სინამდვილეში, ეს ასე არ არის. ინტერნეტი პირდაპირი, საგანგებო 8 00:00:39,410 --> 00:00:43,640 კავშირებით რომ მუშაობდეს, ამდენი მომხმარებლის მომსახურება შეუძლებელი 9 00:00:43,640 --> 00:00:48,050 იქნებოდა. მით უმეტეს, რა გარანტია გვაქვს, რომ სასურველი კომპიუტერის კაბელი 10 00:00:48,050 --> 00:00:53,350 შეუფერხებლად მუშაობს. სანაცვლოდ, მონაცემები ინტერნეტით ნაკლებად პიდაპირი მარშრუტით 11 00:00:53,350 --> 00:01:01,210 მოგზაურობს. ბეეევრი წლის წინ, 1970-იანების დასაწყისში, მე და ჩემმა პარტნიორმა, ბობ კანმა, 12 00:01:01,210 --> 00:01:06,870 იმ დიზაინზე მუშაობა დავიწყეთ, დღეს რომ ინტერნეტს ვეძახით> მე და ბობს მოგვეცა შანსი და 13 00:01:06,870 --> 00:01:14,790 პასუხისმგებლობა, აგვეგო ინტერნეტის პროტოკოლები და მისი არქიტექტურა. მთელი 14 00:01:14,790 --> 00:01:20,000 ეს დრო ინტერნეტის ზრდასა და ევოლუციაში ვიღებდით მონაწილეობას. 15 00:01:20,000 --> 00:01:25,500 ძალიან საინტერესოა, როგორ მოგზაურობს ინფორმაცია ერთი კომპიუტერიდან 16 00:01:25,500 --> 00:01:30,900 მეორემდე. ის ფიქსირებულ მარშრუტს არ გადის. პრინციპში, მისი მარშრუტი 17 00:01:30,900 --> 00:01:36,100 გაგზავნისასაც შეიძლება, შეიცვალოს. ინფორმაცია ერთი კომპიუტერიდან 18 00:01:36,100 --> 00:01:42,050 მეორემდე პაკეტის სახით იგზავნება. ეს პაკეტი ისევე მოგზაურობს, 19 00:01:42,050 --> 00:01:46,360 როგორც თქვენ მანქანით ერთი ადგილიდან მეორემდე გადაადგილდებით. 20 00:01:46,360 --> 00:01:51,420 იმის მიხედვით, როგორია სატრანსპორტო მოძრაობა და გზები, თქვენ შეიძლება, მოგიწიოთ, 21 00:01:51,420 --> 00:01:59,000 დანიშნულებამდე მისასვლელად სხვა მარშრუტი აირჩიოთ. 22 00:01:59,000 --> 00:02:03,980 მანქანით ათასი რამის გადაზიდვა შეგიძიათ. ზუსტად ასევე იგზავნება ციფრული 23 00:02:03,980 --> 00:02:10,359 ინფორმაცია IP პაკეტებით. ცხადია, ყველაფერს საზღვარი აქვს. რა ხდება, მაგალითად, როცა 24 00:02:10,359 --> 00:02:14,200 კოსმოსურ შატლს ერთგან აშენებთ და მეორეგან გადაგაქვთ? შატლი 25 00:02:14,200 --> 00:02:18,780 ერთ სატვირთოში ნამდვილად ვერ ჩაეტევა. ამიტომ, მისი დანაწილება მოგვიწევს და რამდენიმე 26 00:02:18,780 --> 00:02:23,099 სატვირთოთი წაღება. მანქანებს შეუძლიათ, დანიშნულებამდე სხვადასხვა გზებით და დროში 27 00:02:23,099 --> 00:02:28,109 მივიდნენ. ნაწილები დანიშნულებამდე რომ მივა, შეგიძლიათ, ისინი ისევ ააწყოთ 28 00:02:28,109 --> 00:02:34,329 და შატლიც მზადაა. ინტერნეტიც მსგავსაც მუშაობს. 29 00:02:34,329 --> 00:02:40,090 ვთქვათ, გინდათ, დიდი სურათი მეგობარს გაუგზავნოთ ან ვებ-საიტზე ატვირთოთ, 30 00:02:40,090 --> 00:02:44,819 შეიძლება, ის 10-ეული მილიონი ბიტისგან შედგებოდეს, ერთ პაკეტად მისი გაგზავნა 31 00:02:44,819 --> 00:02:49,810 გაჭირდება. რადგან ეს კომპიუტერული მონაცემია, კომპიუტერს მარტივად შეუძლია, სურათი 32 00:02:49,810 --> 00:02:55,719 ასობით ან ათასობით მსგავს ნაწილად, ანუ, პაკეტად დაშალოს. მანქანებისა და 33 00:02:55,719 --> 00:03:00,230 სატვირთოებისგან განსხვავებით ამ პაკეტებს მძღოლები არ ყავთ და ისინი არც მარშრუტს ირჩევენ. 34 00:03:00,230 --> 00:03:04,650 პაკეტს აქვს როგორც საწყისი, ისე საბოლოო წერტილის მისამართი. ინტერნეტის სპეციალური კომპიუტერები, 35 00:03:04,650 --> 00:03:09,430 როუტერები, სწორედ ამ მოძრაობას მართავენ და ცდილობენ, პაკეტები ქსელში უპრობლემოდ 36 00:03:09,430 --> 00:03:15,239 გაატარონ. თუ რომელიმე გზა გადატვირთულია, ზოგი პაკეტი მიმართულებას იცვლის 37 00:03:15,239 --> 00:03:20,370 და დანიშნულებამდე სხვა გზით, სხვა დროს ან არეულიც კი მიდის. 38 00:03:20,370 --> 00:03:26,569 მოდით, ვნახოთ, როგორ ხდება ეს. ინტერნეტის პროტოკოლისამებრ თითოეული 39 00:03:26,569 --> 00:03:31,169 როუტერი პაკეტების გაგზავნის რამდენიმე გზას აკონტროლებს და მონაცემის გაგზავნის 40 00:03:31,169 --> 00:03:37,079 ყველაზე მომგებიანი მარშრუტს ირჩევს საბოლოო წერტილის IP მისამართის მიხედვით. 41 00:03:37,079 --> 00:03:42,120 ყველაზე მომგებიანი გულისხმობს არა ფასს, არამედ დროსა და არატექნიკურ ფაქტორებს, მაგალითად, 42 00:03:42,120 --> 00:03:47,499 პოლიტიკას და კომპანიებს შორის ურთიერთობებს. ხშირად ყველაზე მომგებიანი გზა სულაც არაა ყველაზე 43 00:03:47,499 --> 00:03:53,150 პირდაპირი. რადგან ქსელში ერთზე მეტი მარშრუტია, ხარვეზები ატანადია. თუ ერთ 44 00:03:53,150 --> 00:03:57,700 მარშრუტზე რამე პრობლემა გაჩნდება, პაკეტი მეორე მარშრუტით გააგრძელებს გზას. 45 00:03:57,700 --> 00:04:04,849 სწორედ ესაა ინტერნეტის მთავარი პრინციპის საფუძველი: სანდოობა. და რა ხდება მაშინ, 46 00:04:04,849 --> 00:04:09,349 როცა მოითხოვეთ რაღაც მონაცემები და მხოლოდ ნაწილი მიიღეთ? ვთქვათ, გინდათ სიმღერის მოსმენა. 47 00:04:09,349 --> 00:04:14,829 როგორ დარწმუნდებით, რომ მისი 100%-ს მიიღებთ და სიმღერა იდეალურად დაუკრავს? 48 00:04:14,829 --> 00:04:21,440 აი, აქ შემოდის TCP (გადაცემის მართვის პროტოკოლი). TCP თქვენი პაკეტების გაგზავნასა და 49 00:04:21,440 --> 00:04:26,530 მიღებას აკონტროლებს. ეს გარანტირებული ფოსტისავითაა. 50 00:04:26,530 --> 00:04:31,669 როცა მოითხოვთ სიმღერას, სპოტიფაი სიმღერას დანაწევრებით აგზავნის. 51 00:04:31,669 --> 00:04:37,210 როცა თქვენი პაკეტები თქვენამდე აღწევს, TCP აღწერს პროცესს და აგზავნის შეტყობინებას, 52 00:04:37,210 --> 00:04:42,840 რომ პაკეტი მიიღეთ. თუ ყველა პაკეტი ადგილზეა, TCP, ასე ვთქვათ, ხელს აწერს, რომ მიიღეთ. 53 00:04:42,840 --> 00:04:54,819 (სიმღერა) თუ TCP დაადგენს, რომ პაკეტები გზაში დაიკარგა, ის ხელს არ მოაწერს, რადგან ამ 54 00:04:54,819 --> 00:04:59,930 შემთხვევაში თქვენი სიმღერა უხარისხო ან არასრული იქნება. სფოთიფაი მიიღებს 55 00:04:59,930 --> 00:05:05,930 მესიჯს და პაკეტებს თავიდან გამოაგზვნის. TCP დაადასტურებს ყველა 56 00:05:05,930 --> 00:05:13,370 პაკეტის მიღებას, თქვენი სიმღერაც ჩაირთვება. TCP და 57 00:05:13,370 --> 00:05:19,220 როუტერები იმიტომაა კარგი, რომ ისინი ინტერნეტის ზრდას ფეხს უწყობს. მათ შეუძლიათ, 8 მილიარდამდე 58 00:05:19,220 --> 00:05:23,449 ხელსაწყოს მოემსახურონ. შეფერხებები ყოველთვის იარსებებს, ამიტომ, რაც უფრო მეტ როუტერს 59 00:05:23,449 --> 00:05:28,069 დავამაებთ, მით უკეთ იმუშავებს ინტერნეტი. შეგვიძლია, ინტერნეტი ისე გავზარდოთ, რომ 60 00:05:28,069 --> 00:05:34,379 არავის ამით ხელი არ შევუშალოთ. ინტერნეტში ასობით ათასი ქსელი და 61 00:05:34,379 --> 00:05:39,280 მილიარდობით კომპიუტერი და ხელსაწყოა ჩართული. ეს სისტემები 62 00:05:39,280 --> 00:05:44,360 ერთმანეთს უკავშირდება, ერთმანეთს ეურთიერთება და ერთად 63 00:05:44,360 --> 00:05:51,289 მუშაობს. ისინი მასალის გაგზავნის სტანდარტებზე არიან შეთანხმებული. 64 00:05:51,289 --> 00:05:56,000 კომპიუტერული მოწყობილობები ან როუტერები ამ პაკეტებს დანიშნულებამდე მისვლაში 65 00:05:56,000 --> 00:06:02,789 ეხმარებიან, სადაც პაკეტები ლაგდებიან და ისევ ერთ ფაილს ქმნიან. ეს დღეში 66 00:06:02,789 --> 00:06:08,889 მილიარდჯერ ხდება, როცა იგზავნება იმეილი, იხსნება ვებ გვერდი, ვიდეო ჩატი, 67 00:06:08,889 --> 00:06:13,870 მობილური აპლიკაცია, ან როცა ინტერნეტის მოწყობილობები ერთმანეთს 68 00:06:13,870 --> 00:06:14,910 ესაუბრებიან.