WEBVTT

00:00:00.915 --> 00:00:06.246
Plum Village, Frankrijk, zenmeester
Thich Nhat Hanh beantwoord vragen.

00:00:09.582 --> 00:00:16.944
Hoe kan ik voorkomen dat mijn woede ontploft
en anderen pijn doet?

00:00:27.236 --> 00:00:29.020
Geachte Thay, beste Sangha

00:00:35.400 --> 00:00:38.704
Soms komt er veel woede in me op.

00:00:38.704 --> 00:00:43.469
Ik probeer ze onder controle te houden,
tot ze plots onploft.

00:00:43.475 --> 00:00:45.048
Alles komt er ineens uit.

00:00:45.173 --> 00:00:49.307
Ik weet niet waarom en
ik kan het niet controleren.

00:00:49.557 --> 00:00:56.660
Wanneer mijn woede ontploft,
kan ik anderen erg kwetsen.

00:00:59.639 --> 00:01:03.500
Ik heb geen medelijden met de ander.

00:01:06.697 --> 00:01:13.407
Nadat ik gekalmeerd ben
en al mijn woede eruit is,

00:01:13.470 --> 00:01:17.070
dan pas heb ik medelijden,
en weet ik dat ik de ander gekwetst heb.

00:01:17.098 --> 00:01:19.802
Op het moment zelf echter,
ben ik machteloos.

00:01:20.479 --> 00:01:22.129
Wat kan ik hieraan doen?

00:01:24.783 --> 00:01:26.603
Geachte Thay,
onze vriend...

00:01:26.603 --> 00:01:30.099
stelt ook een vraag over woede.

00:01:30.099 --> 00:01:33.595
Soms voelt ze veel woede opkomen.

00:01:34.081 --> 00:01:36.760
En ze wil die niet uiten.

00:01:36.760 --> 00:01:41.176
Dus probeert ze de woede te controleren,
te onderdrukken,

00:01:41.176 --> 00:01:44.498
tot op het punt
dat de woede ontploft.

00:01:44.498 --> 00:01:48.489
Dan kwetst ze anderen.

00:01:48.489 --> 00:01:50.882
En daar heeft ze spijt van.

00:01:50.882 --> 00:01:54.739
Ze voelt medelijden vanwege
het lijden dat ze veroorzaakt heeft.

00:01:54.959 --> 00:02:00.227
Ze wil weten hoe ze dit
beter kan doen.

00:02:02.669 --> 00:02:07.080
Is ze in staat om het lijden
in de ander te zien?

00:02:09.592 --> 00:02:15.245
Kan ze het lijden in de ander zien?

00:02:15.681 --> 00:02:20.760
En wanneer?
Voor of na de ontploffing?

00:02:39.822 --> 00:02:42.685
Ik zie hun lijden niet.

00:02:42.685 --> 00:02:46.817
De emotie blijft hevig.

00:02:46.817 --> 00:02:48.830
Wat kan ik doen?

00:02:56.037 --> 00:02:57.987
Onder controle houden is niet genoeg.

00:02:59.240 --> 00:03:02.749
Onder controle houden is onderdrukken.

00:03:03.561 --> 00:03:05.505
Onderdrukken is niet goed.

00:03:06.256 --> 00:03:10.200
Het gaat niet weg.
Je pint het vast.

00:03:10.200 --> 00:03:12.161
Het is er nog steeds.

00:03:12.677 --> 00:03:16.922
Onderdrukken is niet goed.

00:03:16.922 --> 00:03:20.193
We moeten het omvormen.

00:03:23.212 --> 00:03:28.516
En daarvoor heb je medelijden nodig.

00:03:30.320 --> 00:03:35.171
Het enige tegengif voor woede
en geweld is medelijden.

00:03:37.424 --> 00:03:39.406
Dat is de enige mogelijkheid.

00:03:40.368 --> 00:03:44.486
Maar hoe krijg je medelijden?

00:03:44.486 --> 00:03:46.600
Hoe de kracht van medelijden te scheppen?

00:03:46.600 --> 00:03:49.264
Dat is de hamvraag.

00:03:49.264 --> 00:03:53.640
Tijdens deze retraite hebben we geleerd

00:03:54.379 --> 00:03:56.960
ons lijden te herkennen.

00:03:59.050 --> 00:04:01.861
Iemands lijden is de oorzaak van

00:04:01.868 --> 00:04:07.000
zijn daden of pijnlijke woorden.

00:04:10.560 --> 00:04:14.922
Zijn woede voedt jouw woede.

00:04:16.845 --> 00:04:22.440
Het geweld in hem voedt
het geweld in jou.

00:04:25.540 --> 00:04:32.120
Daarom moeten we aandachtig
in- en uitademen.

00:04:32.121 --> 00:04:40.291
We moeten zien hoe
de ander slachtoffer is

00:04:40.317 --> 00:04:46.288
van zijn eigen geweld, zijn eigen lijden
en onbegrip.

00:04:46.288 --> 00:04:48.310
Dit is heel belangrijk.

00:04:49.768 --> 00:04:52.676
Dat is de leer van de Boeddha:

00:04:52.676 --> 00:04:54.732
kijk naar lijden

00:04:54.732 --> 00:04:58.119
en begrijp lijden.

00:04:58.119 --> 00:05:01.200
Pas als je je eigen lijden begrijpt,

00:05:01.200 --> 00:05:06.158
kan je het lijden van de ander begrijpen.

00:05:06.158 --> 00:05:09.436
En begrip voor lijden
brengt altijd medelijden.

00:05:09.436 --> 00:05:17.192
Enkel medelijden kan
woede en geweld omvormen.

00:05:19.009 --> 00:05:23.581
Sommigen denken dat we

00:05:25.351 --> 00:05:28.958
het blok woede uit onszelf kunnen halen

00:05:30.243 --> 00:05:34.078
als bij een operatie.

00:05:37.929 --> 00:05:40.264
Maar dat gaat helemaal niet met woede.

00:05:40.264 --> 00:05:45.392
Je kan woede niet uit je halen.

00:05:45.392 --> 00:05:48.157
Je kan het enkel omvormen.

00:05:48.157 --> 00:05:52.239
Woede kan omgevormd worden
in iets anders.

00:05:52.239 --> 00:05:55.889
Je kan woede omvormen
in begrip en medelijden.

00:05:56.530 --> 00:06:02.000
En dat is het werk van een beoefenaar:

00:06:02.000 --> 00:06:04.120
in lijden kijken,

00:06:04.120 --> 00:06:07.437
in je eigen lijden
en dat van de ander,

00:06:07.437 --> 00:06:11.890
en proberen de oorzaak
ervan te begrijpen.

00:06:11.890 --> 00:06:16.498
Zo creëer je

00:06:16.498 --> 00:06:19.395
de kracht van medelijden.

00:06:19.395 --> 00:06:21.840
En als er medelijden is,

00:06:21.840 --> 00:06:23.960
kan dat woede omvormen.

00:06:23.960 --> 00:06:28.507
Je moet woede er niet uithalen.

00:06:29.317 --> 00:06:33.452
Sommigen proberen dat.

00:06:33.842 --> 00:06:36.451
Sommigen raden aan

00:06:36.451 --> 00:06:42.462
het eruit te halen door middel van
zogenaamde 'ventilatie'.

00:06:42.462 --> 00:06:46.116
Het is alsof er rook in je kamer is

00:06:46.116 --> 00:06:50.481
en je wil de rook eruit ventileren.

00:06:50.481 --> 00:06:57.242
Dus je gaat naar je kamer
en doet je de deur op slot.

00:06:57.242 --> 00:07:04.355
En je probeert je kussen te slaan,

00:07:04.928 --> 00:07:10.812
tien, vijftien minuten lang.

00:07:10.812 --> 00:07:13.199
Ze geloven dat je zo

00:07:13.199 --> 00:07:20.067
de woede uit je kan halen.

00:07:21.107 --> 00:07:23.569
"Ik ben me bewust dat er woede is.

00:07:23.569 --> 00:07:26.598
'Ik wil ze eruit halen."

00:07:27.458 --> 00:07:30.445
Ze denken dat het veiliger is
je kussen te slaan,

00:07:30.445 --> 00:07:33.880
dan de ander direct te slaan.

00:07:33.880 --> 00:07:37.746
Ze noemen dat
'het uit je systeem halen'.

00:07:39.573 --> 00:07:41.646
Maar dat werkt niet.

00:07:43.050 --> 00:07:45.442
Het werkt niet.

00:07:45.442 --> 00:07:48.316
Het kan je woede zelfs sterker maken.

00:07:50.326 --> 00:07:54.161
Je oefent eigenlijk je woede.

00:07:58.608 --> 00:08:02.764
Ze noemen het 'in contact
komen met je woede'.

00:08:03.634 --> 00:08:07.081
Het is goed om in contact
te komen met je woede.

00:08:07.081 --> 00:08:12.200
De Boeddha raadt ons ook aan
om in te ademen,

00:08:12.200 --> 00:08:16.420
thuis te komen en
in contact te staan met onze woede

00:08:16.760 --> 00:08:18.932
ze zachtjes te omhelzen,

00:08:18.932 --> 00:08:23.302
en haar diepgaand te beschouwen.

00:08:23.962 --> 00:08:31.323
Maar als je...
je kussen bokst,

00:08:32.433 --> 00:08:37.000
kom je niet echt
in contact met je woede.

00:08:39.123 --> 00:08:41.802
Je bent slachtoffer van je woede.

00:08:41.802 --> 00:08:44.755
Je staat er niet mee in contact.

00:08:44.755 --> 00:08:47.240
Je bent niet eens
in contact met het kussen,

00:08:50.449 --> 00:08:52.720
ook al klop je erop.

00:08:52.720 --> 00:08:56.906
Als je echt in contact bent
met je kussen,

00:08:56.906 --> 00:08:59.505
dan weet je dat het
maar een kussen is.

00:09:01.759 --> 00:09:04.121
Het is gek een kussen te slaan.

00:09:04.121 --> 00:09:05.754
Het kussen is onschuldig.

00:09:06.814 --> 00:09:09.996
Als je niet in contact bent met je kussen,

00:09:09.996 --> 00:09:13.087
dan ben je niet in contact met je woede.

00:09:14.205 --> 00:09:15.772
Als je zo verderdoet dan

00:09:15.772 --> 00:09:20.842
zal je hem misschien op een dag,
als je hem tegenkomt op straat, echt slaan

00:09:21.343 --> 00:09:23.469
en in de gevangenis vliegen.

00:09:24.239 --> 00:09:29.921
Dus dit helpt niet om
woede eruit te krijgen.

00:09:31.831 --> 00:09:34.865
De Boeddha raadt

00:09:35.675 --> 00:09:40.129
deze oefening aan:

00:09:40.129 --> 00:09:44.044
kom thuis en herken je woede

00:09:44.044 --> 00:09:47.023
hou ze vast met de kracht
van mindfulness.

00:09:47.023 --> 00:09:48.986
Dit heet 'mindfulness van woede'.

00:09:49.779 --> 00:09:53.048
Mindfulness is altijd
mindfulness van iets.

00:09:53.048 --> 00:09:59.160
Wanneer ik mijn thee drink,
word ik me ervan bewust

00:09:59.160 --> 00:10:04.804
dat ik hier en nu
thee aan het drinken ben.

00:10:04.804 --> 00:10:06.782
Dat is mindfulness van drinken.

00:10:08.257 --> 00:10:10.220
En wanneer ik mindful ademhaal,

00:10:10.220 --> 00:10:12.769
dan is dat mindfulness van ademhalen.

00:10:12.769 --> 00:10:14.614
Wanneer ik mindful wandel,

00:10:14.614 --> 00:10:16.767
is dat mindfulness
van wandelen.

00:10:16.767 --> 00:10:18.491
Dus als ik thuiskom bij mezelf,

00:10:18.491 --> 00:10:21.740
en mijn woede herken
en mijn woede vasthoud,

00:10:21.740 --> 00:10:25.080
dan wordt woede het voorwerp
van mijn mindfulness.

00:10:25.080 --> 00:10:27.839
Dat heet mindfulness van woede.

00:10:27.839 --> 00:10:30.297
Er zijn twee krachten.

00:10:30.297 --> 00:10:33.205
Ten eerste is er de kracht van woede,

00:10:33.205 --> 00:10:37.110
ten tweede is er de kracht
van mindfulness.

00:10:37.215 --> 00:10:39.803
Om deze kracht te krijgen

00:10:39.803 --> 00:10:43.407
moet je je oefenen in
mindful ademhalen en wandelen.

00:10:43.407 --> 00:10:49.992
En met de tweede kracht, herken je
en omhels je teder de eerste kracht.

00:10:50.004 --> 00:10:52.952
Je onderdrukt niet,

00:10:56.922 --> 00:11:01.250
maar omhelst teder,

00:11:01.250 --> 00:11:04.100
zoals een moeder die

00:11:06.540 --> 00:11:08.960
haar lijdende baby omhelst.

00:11:11.864 --> 00:11:14.445
En wanneer de kracht van mindfulness

00:11:14.445 --> 00:11:16.310
de kracht van woede omarmt,

00:11:16.310 --> 00:11:18.166
dan lijd je minder.

00:11:19.931 --> 00:11:25.384
Het is zoals de zonneschijn
die een lotusbloem omhelst.

00:11:25.384 --> 00:11:28.080
De lotusbloem krijgt de warmte,

00:11:28.080 --> 00:11:32.400
de kracht om te bloeien.

00:11:32.400 --> 00:11:34.953
Dus als je met de energie van mindfulness

00:11:34.953 --> 00:11:38.080
je woede omhelst,

00:11:38.080 --> 00:11:40.288
dan lijd je minder.

00:11:40.323 --> 00:11:42.643
Je lijdt minder.

00:11:42.643 --> 00:11:44.807
En als je diepgaander kijkt,

00:11:44.807 --> 00:11:49.560
kan je de oorzaak
van je woede onderscheiden.

00:11:49.560 --> 00:11:51.365
Dat kan een misvatting zijn.

00:11:51.365 --> 00:11:53.918
Misschien is het omdat

00:11:53.918 --> 00:11:57.622
je het lijden in de ander niet kan zien.

00:11:57.622 --> 00:12:01.360
En als je je misvatting kan herkennen

00:12:01.360 --> 00:12:04.279
en als je het lijden
in de ander kan zien,

00:12:04.279 --> 00:12:07.967
dan kan dat begrip, dat inzicht

00:12:07.967 --> 00:12:12.091
plots medelijden doen ontstaan.

00:12:12.091 --> 00:12:13.858
En medelijden is

00:12:13.858 --> 00:12:16.164
een soort nectar die je

00:12:16.164 --> 00:12:18.149
meteen minder doet lijden.

00:12:18.149 --> 00:12:19.526
Dat is een opluchting.

00:12:19.526 --> 00:12:21.732
En je kan het omvormen.

00:12:26.102 --> 00:12:35.519
Deze beoefening... werkt altijd.

00:12:36.402 --> 00:12:39.096
In Plum Village sponsorden we

00:12:39.096 --> 00:12:45.196
vroeger groepen van
Israëli's en Palestijnen

00:12:45.196 --> 00:12:47.041
om hier te komen oefenen.

00:12:47.840 --> 00:12:51.679
Er is veel onbegrip, woede

00:12:51.679 --> 00:12:54.450
en verdenking in elke groep.

00:12:57.440 --> 00:13:01.021
Maar als ze twee weken kunnen blijven,

00:13:01.021 --> 00:13:05.578
dan zijn transformatie
en genezing mogelijk.

00:13:05.578 --> 00:13:11.205
We oefenen kalmeren,
spanning loslaten.

00:13:11.205 --> 00:13:13.755
We oefenen in contact komen

00:13:13.755 --> 00:13:17.402
met de wonderen van het leven
om ons te voeden.

00:13:17.402 --> 00:13:20.404
En we oefenen ook ademhalen

00:13:20.404 --> 00:13:24.040
om onze argwaan te herkennen,

00:13:24.040 --> 00:13:28.065
onze angst, onze woede.

00:13:28.535 --> 00:13:32.141
En dan zetten we ons neer en proberen

00:13:32.141 --> 00:13:34.732
naar elkaar te luisteren

00:13:35.972 --> 00:13:39.196
en de andere groep te vertellen over

00:13:39.196 --> 00:13:40.521
ons eigen lijden

00:13:40.521 --> 00:13:42.223
en onze eigen angst.

00:13:43.523 --> 00:13:48.920
We gebruiken de
vierde aandachtsoefening:

00:13:48.920 --> 00:13:53.157
liefdevol spreken en
aandachtig luisteren.

00:13:54.444 --> 00:13:58.796
Je kan ze alles vertellen
wat je op de maag ligt:

00:13:58.796 --> 00:14:02.329
je lijden, je angst, je woede.

00:14:03.459 --> 00:14:07.108
Maar je vertelt het zo
dat de anderen

00:14:07.108 --> 00:14:08.813
je kunnen begrijpen.

00:14:08.813 --> 00:14:10.800
Help ze je te begrijpen.

00:14:12.044 --> 00:14:16.073
Terwijl je praat,

00:14:16.073 --> 00:14:20.022
veroordeel je niet,
beschuldig je niet.

00:14:21.312 --> 00:14:23.715
Probeer hen gewoon
te helpen begrijpen

00:14:23.715 --> 00:14:26.163
hoeveel pijn je hebt,

00:14:26.163 --> 00:14:30.052
jij en jouw volk en je kinderen.

00:14:30.052 --> 00:14:33.141
Zo help je hen
je lijden te begrijpen.

00:14:36.282 --> 00:14:41.235
En dan is het jouw beurt om te zitten

00:14:41.235 --> 00:14:43.908
en te luisteren naar hun lijden.

00:14:43.908 --> 00:14:46.368
Ze zullen je vertellen over

00:14:46.368 --> 00:14:49.838
hun lijden, hun angst, hun wanhoop.

00:14:49.838 --> 00:14:53.054
En jij moet luisteren.

00:14:53.732 --> 00:14:56.883
En terwijl ze spreken

00:14:56.883 --> 00:14:59.475
kan het zijn dat je merkt

00:14:59.475 --> 00:15:02.153
dat ze misvattingen over je hebben.

00:15:05.463 --> 00:15:08.563
Je wil hen terechtwijzen.

00:15:08.563 --> 00:15:10.144
Maar in deze oefening

00:15:10.144 --> 00:15:12.320
moet je niet terechtwijzen.

00:15:12.680 --> 00:15:14.287
Als je dat doet

00:15:14.287 --> 00:15:15.612
terwijl ze praten,

00:15:15.612 --> 00:15:16.821
dan maak je

00:15:16.821 --> 00:15:19.430
van de sessie een debat.

00:15:20.540 --> 00:15:23.724
En dat is niet de oefening
van diep luisteren.

00:15:23.724 --> 00:15:27.077
Je zegt: "Oh, ze zeggen verkeerde dingen,

00:15:27.077 --> 00:15:30.364
want ze kennen de waarheid niet.

00:15:30.364 --> 00:15:33.284
Maar ik heb de tijd om hen te helpen

00:15:33.284 --> 00:15:38.043
hun opvattingen te verbeteren
de komende dagen,

00:15:38.043 --> 00:15:42.043
want ze zullen er nog een week zijn.

00:15:42.043 --> 00:15:44.046
Dus over een paar dagen
hebben we de kans

00:15:44.046 --> 00:15:46.960
om het ze te zeggen,
om ze de informatie te geven

00:15:46.960 --> 00:15:48.894
die hen kan helpen
hun opvattingen

00:15:48.894 --> 00:15:50.442
te veranderen.

00:15:50.442 --> 00:15:51.844
Maar niet nu.

00:15:51.844 --> 00:15:58.964
Nu moeten we luisteren,

00:15:58.964 --> 00:16:00.963
aandachtig luisteren."

00:16:00.963 --> 00:16:03.254
Zo luisteren noemen we

00:16:03.254 --> 00:16:05.964
'luisteren met medelijden'.

00:16:06.754 --> 00:16:08.486
En als je een uur lang kan

00:16:08.486 --> 00:16:10.695
luisteren met medelijden,

00:16:10.695 --> 00:16:13.284
zullen ze minder lijden.

00:16:13.284 --> 00:16:15.160
Dus we beoefenen medelijden.

00:16:15.160 --> 00:16:18.788
We geven ze de kans
om minder te lijden.

00:16:22.118 --> 00:16:23.354
En dat is de beoefening

00:16:23.354 --> 00:16:25.360
van de vierde aandachtsoefening.

00:16:25.360 --> 00:16:27.304
Luisteren met medelijden

00:16:27.304 --> 00:16:30.611
om de ander te helpen
minder te lijden.

00:16:30.611 --> 00:16:33.803
Je kan dat doen bij je man, je vrouw,

00:16:33.803 --> 00:16:35.841
bij je zoon, je dochter,

00:16:35.841 --> 00:16:39.062
bij je vader of moeder.

00:16:39.062 --> 00:16:43.229
En luister zo dat ze
de kans hebben

00:16:43.229 --> 00:16:46.517
om hun hart te luchten.

00:16:46.517 --> 00:16:50.008
Dat is medelijden.

00:16:50.008 --> 00:16:52.837
En na een week oefenen,

00:16:52.837 --> 00:17:00.030
kunnen we misvattingen wegnemen.

00:17:00.030 --> 00:17:02.886
We vergroten het wederzijds begrip.

00:17:02.886 --> 00:17:06.555
En de twee groepen kunnen neerzitten,

00:17:06.555 --> 00:17:11.716
handen vasthouden
bij de wandelmeditatie

00:17:11.716 --> 00:17:14.779
en samen eten.

00:17:15.919 --> 00:17:20.433
Broederschap, zusterschap
wordt geboren.

00:17:20.849 --> 00:17:24.727
Dit is een heel belangrijke oefening.

00:17:29.527 --> 00:17:32.509
We geloven dat politici

00:17:32.509 --> 00:17:35.303
deze oefening moeten leren.

00:17:35.841 --> 00:17:39.280
Als ze naar een vredesonderhandeling gaan,

00:17:39.280 --> 00:17:41.356
zouden ze ook moeten

00:17:41.356 --> 00:17:43.203
tot rust komen,

00:17:44.123 --> 00:17:45.910
loslaten

00:17:46.800 --> 00:17:49.249
en het innerlijke lijden herkennen,

00:17:49.249 --> 00:17:52.065
het lijden in de ander herkennen.

00:17:52.705 --> 00:17:55.360
En als ze één of twee weken

00:17:55.360 --> 00:17:57.402
zo oefenen,

00:17:57.402 --> 00:18:00.976
dan zullen de vredesonderhandelingen
vruchtbaar zijn.

00:18:03.726 --> 00:18:08.640
Ik denk dat studenten
politieke wetenschappen

00:18:08.640 --> 00:18:11.930
dit soort praktijk moeten leren.

00:18:11.930 --> 00:18:14.120
Ze hoeven geen boeddhist te zijn

00:18:14.120 --> 00:18:16.205
om dit te leren.

00:18:16.205 --> 00:18:18.382
Dit is toegepaste ethiek.

00:18:18.382 --> 00:18:21.534
Dit kan in elke school
aangeleerd worden,

00:18:21.534 --> 00:18:24.610
ook in de basisschool.

00:18:24.910 --> 00:18:28.200
Kinderen kunnen deze
beoefening leren

00:18:28.200 --> 00:18:31.127
en zich verzoenen
met hun broers en zusjes

00:18:31.127 --> 00:18:33.077
en met hun ouders.

00:18:33.077 --> 00:18:36.309
Ze kunnen hun ouders zelfs helpen.

00:18:36.309 --> 00:18:37.768
We organiseren veel retraites

00:18:37.768 --> 00:18:40.057
voor jongeren en kinderen.

00:18:40.057 --> 00:18:42.187
En de kinderen veranderen

00:18:42.187 --> 00:18:44.932
wanneer ze het lijden kunnen zien

00:18:44.932 --> 00:18:47.560
in hun vader en in hun moeder.

00:18:47.560 --> 00:18:49.847
En na de retraite komen ze thuis

00:18:49.847 --> 00:18:51.838
en ze luisteren naar hun ouders

00:18:51.838 --> 00:18:54.708
en helpen hen om minder te lijden.

00:18:54.708 --> 00:18:56.034
Het is een wonder.

00:18:56.034 --> 00:19:00.773
En het gebeurt steevast
in onze retraites.

00:19:05.073 --> 00:19:08.042
Verbinding, inspiratie, voeding