1
00:00:00,915 --> 00:00:06,246
Plum Village, Frankrijk, zenmeester
Thich Nhat Hanh beantwoord vragen.

2
00:00:09,582 --> 00:00:16,944
Hoe kan ik voorkomen dat mijn woede ontploft
en anderen pijn doet?

3
00:00:27,236 --> 00:00:29,020
Geachte Thay, beste Sangha

4
00:00:35,400 --> 00:00:38,704
Soms komt er veel woede in me op.

5
00:00:38,704 --> 00:00:43,469
Ik probeer ze onder controle te houden,
tot ze plots onploft.

6
00:00:43,475 --> 00:00:45,048
Alles komt er ineens uit.

7
00:00:45,173 --> 00:00:49,307
Ik weet niet waarom en
ik kan het niet controleren.

8
00:00:49,557 --> 00:00:56,660
Wanneer mijn woede ontploft,
kan ik anderen erg kwetsen.

9
00:00:59,639 --> 00:01:03,500
Ik heb geen medelijden met de ander.

10
00:01:06,697 --> 00:01:13,407
Nadat ik gekalmeerd ben
en al mijn woede eruit is,

11
00:01:13,470 --> 00:01:17,070
dan pas heb ik medelijden,
en weet ik dat ik de ander gekwetst heb.

12
00:01:17,098 --> 00:01:19,802
Op het moment zelf echter,
ben ik machteloos.

13
00:01:20,479 --> 00:01:22,129
Wat kan ik hieraan doen?

14
00:01:24,783 --> 00:01:26,603
Geachte Thay,
onze vriend...

15
00:01:26,603 --> 00:01:30,099
stelt ook een vraag over woede.

16
00:01:30,099 --> 00:01:33,595
Soms voelt ze veel woede opkomen.

17
00:01:34,081 --> 00:01:36,760
En ze wil die niet uiten.

18
00:01:36,760 --> 00:01:41,176
Dus probeert ze de woede te controleren,
te onderdrukken,

19
00:01:41,176 --> 00:01:44,498
tot op het punt
dat de woede ontploft.

20
00:01:44,498 --> 00:01:48,489
Dan kwetst ze anderen.

21
00:01:48,489 --> 00:01:50,882
En daar heeft ze spijt van.

22
00:01:50,882 --> 00:01:54,739
Ze voelt medelijden vanwege
het lijden dat ze veroorzaakt heeft.

23
00:01:54,959 --> 00:02:00,227
Ze wil weten hoe ze dit
beter kan doen.

24
00:02:02,669 --> 00:02:07,080
Is ze in staat om het lijden
in de ander te zien?

25
00:02:09,592 --> 00:02:15,245
Kan ze het lijden in de ander zien?

26
00:02:15,681 --> 00:02:20,760
En wanneer?
Voor of na de ontploffing?

27
00:02:39,822 --> 00:02:42,685
Ik zie hun lijden niet.

28
00:02:42,685 --> 00:02:46,817
De emotie blijft hevig.

29
00:02:46,817 --> 00:02:48,830
Wat kan ik doen?

30
00:02:56,037 --> 00:02:57,987
Onder controle houden is niet genoeg.

31
00:02:59,240 --> 00:03:02,749
Onder controle houden is onderdrukken.

32
00:03:03,561 --> 00:03:05,505
Onderdrukken is niet goed.

33
00:03:06,256 --> 00:03:10,200
Het gaat niet weg.
Je pint het vast.

34
00:03:10,200 --> 00:03:12,161
Het is er nog steeds.

35
00:03:12,677 --> 00:03:16,922
Onderdrukken is niet goed.

36
00:03:16,922 --> 00:03:20,193
We moeten het omvormen.

37
00:03:23,212 --> 00:03:28,516
En daarvoor heb je medelijden nodig.

38
00:03:30,320 --> 00:03:35,171
Het enige tegengif voor woede
en geweld is medelijden.

39
00:03:37,424 --> 00:03:39,406
Dat is de enige mogelijkheid.

40
00:03:40,368 --> 00:03:44,486
Maar hoe krijg je medelijden?

41
00:03:44,486 --> 00:03:46,600
Hoe de kracht van medelijden te scheppen?

42
00:03:46,600 --> 00:03:49,264
Dat is de hamvraag.

43
00:03:49,264 --> 00:03:53,640
Tijdens deze retraite hebben we geleerd

44
00:03:54,379 --> 00:03:56,960
ons lijden te herkennen.

45
00:03:59,050 --> 00:04:01,861
Iemands lijden is de oorzaak van

46
00:04:01,868 --> 00:04:07,000
zijn daden of pijnlijke woorden.

47
00:04:10,560 --> 00:04:14,922
Zijn woede voedt jouw woede.

48
00:04:16,845 --> 00:04:22,440
Het geweld in hem voedt
het geweld in jou.

49
00:04:25,540 --> 00:04:32,120
Daarom moeten we aandachtig
in- en uitademen.

50
00:04:32,121 --> 00:04:40,291
We moeten zien hoe
de ander slachtoffer is

51
00:04:40,317 --> 00:04:46,288
van zijn eigen geweld, zijn eigen lijden
en onbegrip.

52
00:04:46,288 --> 00:04:48,310
Dit is heel belangrijk.

53
00:04:49,768 --> 00:04:52,676
Dat is de leer van de Boeddha:

54
00:04:52,676 --> 00:04:54,732
kijk naar lijden

55
00:04:54,732 --> 00:04:58,119
en begrijp lijden.

56
00:04:58,119 --> 00:05:01,200
Pas als je je eigen lijden begrijpt,

57
00:05:01,200 --> 00:05:06,158
kan je het lijden van de ander begrijpen.

58
00:05:06,158 --> 00:05:09,436
En begrip voor lijden
brengt altijd medelijden.

59
00:05:09,436 --> 00:05:17,192
Enkel medelijden kan
woede en geweld omvormen.

60
00:05:19,009 --> 00:05:23,581
Sommigen denken dat we

61
00:05:25,351 --> 00:05:28,958
het blok woede uit onszelf kunnen halen

62
00:05:30,243 --> 00:05:34,078
als bij een operatie.

63
00:05:37,929 --> 00:05:40,264
Maar dat gaat helemaal niet met woede.

64
00:05:40,264 --> 00:05:45,392
Je kan woede niet uit je halen.

65
00:05:45,392 --> 00:05:48,157
Je kan het enkel omvormen.

66
00:05:48,157 --> 00:05:52,239
Woede kan omgevormd worden
in iets anders.

67
00:05:52,239 --> 00:05:55,889
Je kan woede omvormen
in begrip en medelijden.

68
00:05:56,530 --> 00:06:02,000
En dat is het werk van een beoefenaar:

69
00:06:02,000 --> 00:06:04,120
in lijden kijken,

70
00:06:04,120 --> 00:06:07,437
in je eigen lijden
en dat van de ander,

71
00:06:07,437 --> 00:06:11,890
en proberen de oorzaak
ervan te begrijpen.

72
00:06:11,890 --> 00:06:16,498
Zo creëer je

73
00:06:16,498 --> 00:06:19,395
de kracht van medelijden.

74
00:06:19,395 --> 00:06:21,840
En als er medelijden is,

75
00:06:21,840 --> 00:06:23,960
kan dat woede omvormen.

76
00:06:23,960 --> 00:06:28,507
Je moet woede er niet uithalen.

77
00:06:29,317 --> 00:06:33,452
Sommigen proberen dat.

78
00:06:33,842 --> 00:06:36,451
Sommigen raden aan

79
00:06:36,451 --> 00:06:42,462
het eruit te halen door middel van
zogenaamde 'ventilatie'.

80
00:06:42,462 --> 00:06:46,116
Het is alsof er rook in je kamer is

81
00:06:46,116 --> 00:06:50,481
en je wil de rook eruit ventileren.

82
00:06:50,481 --> 00:06:57,242
Dus je gaat naar je kamer
en doet je de deur op slot.

83
00:06:57,242 --> 00:07:04,355
En je probeert je kussen te slaan,

84
00:07:04,928 --> 00:07:10,812
tien, vijftien minuten lang.

85
00:07:10,812 --> 00:07:13,199
Ze geloven dat je zo

86
00:07:13,199 --> 00:07:20,067
de woede uit je kan halen.

87
00:07:21,107 --> 00:07:23,569
"Ik ben me bewust dat er woede is.

88
00:07:23,569 --> 00:07:26,598
'Ik wil ze eruit halen."

89
00:07:27,458 --> 00:07:30,445
Ze denken dat het veiliger is
je kussen te slaan,

90
00:07:30,445 --> 00:07:33,880
dan de ander direct te slaan.

91
00:07:33,880 --> 00:07:37,746
Ze noemen dat
'het uit je systeem halen'.

92
00:07:39,573 --> 00:07:41,646
Maar dat werkt niet.

93
00:07:43,050 --> 00:07:45,442
Het werkt niet.

94
00:07:45,442 --> 00:07:48,316
Het kan je woede zelfs sterker maken.

95
00:07:50,326 --> 00:07:54,161
Je oefent eigenlijk je woede.

96
00:07:58,608 --> 00:08:02,764
Ze noemen het 'in contact
komen met je woede'.

97
00:08:03,634 --> 00:08:07,081
Het is goed om in contact
te komen met je woede.

98
00:08:07,081 --> 00:08:12,200
De Boeddha raadt ons ook aan
om in te ademen,

99
00:08:12,200 --> 00:08:16,420
thuis te komen en
in contact te staan met onze woede

100
00:08:16,760 --> 00:08:18,932
ze zachtjes te omhelzen,

101
00:08:18,932 --> 00:08:23,302
en haar diepgaand te beschouwen.

102
00:08:23,962 --> 00:08:31,323
Maar als je...
je kussen bokst,

103
00:08:32,433 --> 00:08:37,000
kom je niet echt
in contact met je woede.

104
00:08:39,123 --> 00:08:41,802
Je bent slachtoffer van je woede.

105
00:08:41,802 --> 00:08:44,755
Je staat er niet mee in contact.

106
00:08:44,755 --> 00:08:47,240
Je bent niet eens
in contact met het kussen,

107
00:08:50,449 --> 00:08:52,720
ook al klop je erop.

108
00:08:52,720 --> 00:08:56,906
Als je echt in contact bent
met je kussen,

109
00:08:56,906 --> 00:08:59,505
dan weet je dat het
maar een kussen is.

110
00:09:01,759 --> 00:09:04,121
Het is gek een kussen te slaan.

111
00:09:04,121 --> 00:09:05,754
Het kussen is onschuldig.

112
00:09:06,814 --> 00:09:09,996
Als je niet in contact bent met je kussen,

113
00:09:09,996 --> 00:09:13,087
dan ben je niet in contact met je woede.

114
00:09:14,205 --> 00:09:15,772
Als je zo verderdoet dan

115
00:09:15,772 --> 00:09:20,842
zal je hem misschien op een dag,
als je hem tegenkomt op straat, echt slaan

116
00:09:21,343 --> 00:09:23,469
en in de gevangenis vliegen.

117
00:09:24,239 --> 00:09:29,921
Dus dit helpt niet om
woede eruit te krijgen.

118
00:09:31,831 --> 00:09:34,865
De Boeddha raadt

119
00:09:35,675 --> 00:09:40,129
deze oefening aan:

120
00:09:40,129 --> 00:09:44,044
kom thuis en herken je woede

121
00:09:44,044 --> 00:09:47,023
hou ze vast met de kracht
van mindfulness.

122
00:09:47,023 --> 00:09:48,986
Dit heet 'mindfulness van woede'.

123
00:09:49,779 --> 00:09:53,048
Mindfulness is altijd
mindfulness van iets.

124
00:09:53,048 --> 00:09:59,160
Wanneer ik mijn thee drink,
word ik me ervan bewust

125
00:09:59,160 --> 00:10:04,804
dat ik hier en nu
thee aan het drinken ben.

126
00:10:04,804 --> 00:10:06,782
Dat is mindfulness van drinken.

127
00:10:08,257 --> 00:10:10,220
En wanneer ik mindful ademhaal,

128
00:10:10,220 --> 00:10:12,769
dan is dat mindfulness van ademhalen.

129
00:10:12,769 --> 00:10:14,614
Wanneer ik mindful wandel,

130
00:10:14,614 --> 00:10:16,767
is dat mindfulness
van wandelen.

131
00:10:16,767 --> 00:10:18,491
Dus als ik thuiskom bij mezelf,

132
00:10:18,491 --> 00:10:21,740
en mijn woede herken
en mijn woede vasthoud,

133
00:10:21,740 --> 00:10:25,080
dan wordt woede het voorwerp
van mijn mindfulness.

134
00:10:25,080 --> 00:10:27,839
Dat heet mindfulness van woede.

135
00:10:27,839 --> 00:10:30,297
Er zijn twee krachten.

136
00:10:30,297 --> 00:10:33,205
Ten eerste is er de kracht van woede,

137
00:10:33,205 --> 00:10:37,110
ten tweede is er de kracht
van mindfulness.

138
00:10:37,215 --> 00:10:39,803
Om deze kracht te krijgen

139
00:10:39,803 --> 00:10:43,407
moet je je oefenen in
mindful ademhalen en wandelen.

140
00:10:43,407 --> 00:10:49,992
En met de tweede kracht, herken je
en omhels je teder de eerste kracht.

141
00:10:50,004 --> 00:10:52,952
Je onderdrukt niet,

142
00:10:56,922 --> 00:11:01,250
maar omhelst teder,

143
00:11:01,250 --> 00:11:04,100
zoals een moeder die

144
00:11:06,540 --> 00:11:08,960
haar lijdende baby omhelst.

145
00:11:11,864 --> 00:11:14,445
En wanneer de kracht van mindfulness

146
00:11:14,445 --> 00:11:16,310
de kracht van woede omarmt,

147
00:11:16,310 --> 00:11:18,166
dan lijd je minder.

148
00:11:19,931 --> 00:11:25,384
Het is zoals de zonneschijn
die een lotusbloem omhelst.

149
00:11:25,384 --> 00:11:28,080
De lotusbloem krijgt de warmte,

150
00:11:28,080 --> 00:11:32,400
de kracht om te bloeien.

151
00:11:32,400 --> 00:11:34,953
Dus als je met de energie van mindfulness

152
00:11:34,953 --> 00:11:38,080
je woede omhelst,

153
00:11:38,080 --> 00:11:40,288
dan lijd je minder.

154
00:11:40,323 --> 00:11:42,643
Je lijdt minder.

155
00:11:42,643 --> 00:11:44,807
En als je diepgaander kijkt,

156
00:11:44,807 --> 00:11:49,560
kan je de oorzaak
van je woede onderscheiden.

157
00:11:49,560 --> 00:11:51,365
Dat kan een misvatting zijn.

158
00:11:51,365 --> 00:11:53,918
Misschien is het omdat

159
00:11:53,918 --> 00:11:57,622
je het lijden in de ander niet kan zien.

160
00:11:57,622 --> 00:12:01,360
En als je je misvatting kan herkennen

161
00:12:01,360 --> 00:12:04,279
en als je het lijden
in de ander kan zien,

162
00:12:04,279 --> 00:12:07,967
dan kan dat begrip, dat inzicht

163
00:12:07,967 --> 00:12:12,091
plots medelijden doen ontstaan.

164
00:12:12,091 --> 00:12:13,858
En medelijden is

165
00:12:13,858 --> 00:12:16,164
een soort nectar die je

166
00:12:16,164 --> 00:12:18,149
meteen minder doet lijden.

167
00:12:18,149 --> 00:12:19,526
Dat is een opluchting.

168
00:12:19,526 --> 00:12:21,732
En je kan het omvormen.

169
00:12:26,102 --> 00:12:35,519
Deze beoefening... werkt altijd.

170
00:12:36,402 --> 00:12:39,096
In Plum Village sponsorden we

171
00:12:39,096 --> 00:12:45,196
vroeger groepen van
Israëli's en Palestijnen

172
00:12:45,196 --> 00:12:47,041
om hier te komen oefenen.

173
00:12:47,840 --> 00:12:51,679
Er is veel onbegrip, woede

174
00:12:51,679 --> 00:12:54,450
en verdenking in elke groep.

175
00:12:57,440 --> 00:13:01,021
Maar als ze twee weken kunnen blijven,

176
00:13:01,021 --> 00:13:05,578
dan zijn transformatie
en genezing mogelijk.

177
00:13:05,578 --> 00:13:11,205
We oefenen kalmeren,
spanning loslaten.

178
00:13:11,205 --> 00:13:13,755
We oefenen in contact komen

179
00:13:13,755 --> 00:13:17,402
met de wonderen van het leven
om ons te voeden.

180
00:13:17,402 --> 00:13:20,404
En we oefenen ook ademhalen

181
00:13:20,404 --> 00:13:24,040
om onze argwaan te herkennen,

182
00:13:24,040 --> 00:13:28,065
onze angst, onze woede.

183
00:13:28,535 --> 00:13:32,141
En dan zetten we ons neer en proberen

184
00:13:32,141 --> 00:13:34,732
naar elkaar te luisteren

185
00:13:35,972 --> 00:13:39,196
en de andere groep te vertellen over

186
00:13:39,196 --> 00:13:40,521
ons eigen lijden

187
00:13:40,521 --> 00:13:42,223
en onze eigen angst.

188
00:13:43,523 --> 00:13:48,920
We gebruiken de
vierde aandachtsoefening:

189
00:13:48,920 --> 00:13:53,157
liefdevol spreken en
aandachtig luisteren.

190
00:13:54,444 --> 00:13:58,796
Je kan ze alles vertellen
wat je op de maag ligt:

191
00:13:58,796 --> 00:14:02,329
je lijden, je angst, je woede.

192
00:14:03,459 --> 00:14:07,108
Maar je vertelt het zo
dat de anderen

193
00:14:07,108 --> 00:14:08,813
je kunnen begrijpen.

194
00:14:08,813 --> 00:14:10,800
Help ze je te begrijpen.

195
00:14:12,044 --> 00:14:16,073
Terwijl je praat,

196
00:14:16,073 --> 00:14:20,022
veroordeel je niet,
beschuldig je niet.

197
00:14:21,312 --> 00:14:23,715
Probeer hen gewoon
te helpen begrijpen

198
00:14:23,715 --> 00:14:26,163
hoeveel pijn je hebt,

199
00:14:26,163 --> 00:14:30,052
jij en jouw volk en je kinderen.

200
00:14:30,052 --> 00:14:33,141
Zo help je hen
je lijden te begrijpen.

201
00:14:36,282 --> 00:14:41,235
En dan is het jouw beurt om te zitten

202
00:14:41,235 --> 00:14:43,908
en te luisteren naar hun lijden.

203
00:14:43,908 --> 00:14:46,368
Ze zullen je vertellen over

204
00:14:46,368 --> 00:14:49,838
hun lijden, hun angst, hun wanhoop.

205
00:14:49,838 --> 00:14:53,054
En jij moet luisteren.

206
00:14:53,732 --> 00:14:56,883
En terwijl ze spreken

207
00:14:56,883 --> 00:14:59,475
kan het zijn dat je merkt

208
00:14:59,475 --> 00:15:02,153
dat ze misvattingen over je hebben.

209
00:15:05,463 --> 00:15:08,563
Je wil hen terechtwijzen.

210
00:15:08,563 --> 00:15:10,144
Maar in deze oefening

211
00:15:10,144 --> 00:15:12,320
moet je niet terechtwijzen.

212
00:15:12,680 --> 00:15:14,287
Als je dat doet

213
00:15:14,287 --> 00:15:15,612
terwijl ze praten,

214
00:15:15,612 --> 00:15:16,821
dan maak je

215
00:15:16,821 --> 00:15:19,430
van de sessie een debat.

216
00:15:20,540 --> 00:15:23,724
En dat is niet de oefening
van diep luisteren.

217
00:15:23,724 --> 00:15:27,077
Je zegt: "Oh, ze zeggen verkeerde dingen,

218
00:15:27,077 --> 00:15:30,364
want ze kennen de waarheid niet.

219
00:15:30,364 --> 00:15:33,284
Maar ik heb de tijd om hen te helpen

220
00:15:33,284 --> 00:15:38,043
hun opvattingen te verbeteren
de komende dagen,

221
00:15:38,043 --> 00:15:42,043
want ze zullen er nog een week zijn.

222
00:15:42,043 --> 00:15:44,046
Dus over een paar dagen
hebben we de kans

223
00:15:44,046 --> 00:15:46,960
om het ze te zeggen,
om ze de informatie te geven

224
00:15:46,960 --> 00:15:48,894
die hen kan helpen
hun opvattingen

225
00:15:48,894 --> 00:15:50,442
te veranderen.

226
00:15:50,442 --> 00:15:51,844
Maar niet nu.

227
00:15:51,844 --> 00:15:58,964
Nu moeten we luisteren,

228
00:15:58,964 --> 00:16:00,963
aandachtig luisteren."

229
00:16:00,963 --> 00:16:03,254
Zo luisteren noemen we

230
00:16:03,254 --> 00:16:05,964
'luisteren met medelijden'.

231
00:16:06,754 --> 00:16:08,486
En als je een uur lang kan

232
00:16:08,486 --> 00:16:10,695
luisteren met medelijden,

233
00:16:10,695 --> 00:16:13,284
zullen ze minder lijden.

234
00:16:13,284 --> 00:16:15,160
Dus we beoefenen medelijden.

235
00:16:15,160 --> 00:16:18,788
We geven ze de kans
om minder te lijden.

236
00:16:22,118 --> 00:16:23,354
En dat is de beoefening

237
00:16:23,354 --> 00:16:25,360
van de vierde aandachtsoefening.

238
00:16:25,360 --> 00:16:27,304
Luisteren met medelijden

239
00:16:27,304 --> 00:16:30,611
om de ander te helpen
minder te lijden.

240
00:16:30,611 --> 00:16:33,803
Je kan dat doen bij je man, je vrouw,

241
00:16:33,803 --> 00:16:35,841
bij je zoon, je dochter,

242
00:16:35,841 --> 00:16:39,062
bij je vader of moeder.

243
00:16:39,062 --> 00:16:43,229
En luister zo dat ze
de kans hebben

244
00:16:43,229 --> 00:16:46,517
om hun hart te luchten.

245
00:16:46,517 --> 00:16:50,008
Dat is medelijden.

246
00:16:50,008 --> 00:16:52,837
En na een week oefenen,

247
00:16:52,837 --> 00:17:00,030
kunnen we misvattingen wegnemen.

248
00:17:00,030 --> 00:17:02,886
We vergroten het wederzijds begrip.

249
00:17:02,886 --> 00:17:06,555
En de twee groepen kunnen neerzitten,

250
00:17:06,555 --> 00:17:11,716
handen vasthouden
bij de wandelmeditatie

251
00:17:11,716 --> 00:17:14,779
en samen eten.

252
00:17:15,919 --> 00:17:20,433
Broederschap, zusterschap
wordt geboren.

253
00:17:20,849 --> 00:17:24,727
Dit is een heel belangrijke oefening.

254
00:17:29,527 --> 00:17:32,509
We geloven dat politici

255
00:17:32,509 --> 00:17:35,303
deze oefening moeten leren.

256
00:17:35,841 --> 00:17:39,280
Als ze naar een vredesonderhandeling gaan,

257
00:17:39,280 --> 00:17:41,356
zouden ze ook moeten

258
00:17:41,356 --> 00:17:43,203
tot rust komen,

259
00:17:44,123 --> 00:17:45,910
loslaten

260
00:17:46,800 --> 00:17:49,249
en het innerlijke lijden herkennen,

261
00:17:49,249 --> 00:17:52,065
het lijden in de ander herkennen.

262
00:17:52,705 --> 00:17:55,360
En als ze één of twee weken

263
00:17:55,360 --> 00:17:57,402
zo oefenen,

264
00:17:57,402 --> 00:18:00,976
dan zullen de vredesonderhandelingen
vruchtbaar zijn.

265
00:18:03,726 --> 00:18:08,640
Ik denk dat studenten
politieke wetenschappen

266
00:18:08,640 --> 00:18:11,930
dit soort praktijk moeten leren.

267
00:18:11,930 --> 00:18:14,120
Ze hoeven geen boeddhist te zijn

268
00:18:14,120 --> 00:18:16,205
om dit te leren.

269
00:18:16,205 --> 00:18:18,382
Dit is toegepaste ethiek.

270
00:18:18,382 --> 00:18:21,534
Dit kan in elke school
aangeleerd worden,

271
00:18:21,534 --> 00:18:24,610
ook in de basisschool.

272
00:18:24,910 --> 00:18:28,200
Kinderen kunnen deze
beoefening leren

273
00:18:28,200 --> 00:18:31,127
en zich verzoenen
met hun broers en zusjes

274
00:18:31,127 --> 00:18:33,077
en met hun ouders.

275
00:18:33,077 --> 00:18:36,309
Ze kunnen hun ouders zelfs helpen.

276
00:18:36,309 --> 00:18:37,768
We organiseren veel retraites

277
00:18:37,768 --> 00:18:40,057
voor jongeren en kinderen.

278
00:18:40,057 --> 00:18:42,187
En de kinderen veranderen

279
00:18:42,187 --> 00:18:44,932
wanneer ze het lijden kunnen zien

280
00:18:44,932 --> 00:18:47,560
in hun vader en in hun moeder.

281
00:18:47,560 --> 00:18:49,847
En na de retraite komen ze thuis

282
00:18:49,847 --> 00:18:51,838
en ze luisteren naar hun ouders

283
00:18:51,838 --> 00:18:54,708
en helpen hen om minder te lijden.

284
00:18:54,708 --> 00:18:56,034
Het is een wonder.

285
00:18:56,034 --> 00:19:00,773
En het gebeurt steevast
in onze retraites.

286
00:19:05,073 --> 00:19:08,042
Verbinding, inspiratie, voeding