[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:07.48,0:00:10.38,Default,,0000,0000,0000,,Iedere keer dat je inademt\Ngaat er lucht in de luchtpijp,
Dialogue: 0,0:00:10.38,0:00:12.78,Default,,0000,0000,0000,,langs verschillende vertakkingen\Ngenaamd bronchiën,
Dialogue: 0,0:00:12.78,0:00:15.32,Default,,0000,0000,0000,,om dan uiteindelijk\Nclusters luchtzakjes te bereiken,
Dialogue: 0,0:00:15.32,0:00:16.46,Default,,0000,0000,0000,,de alveoli.
Dialogue: 0,0:00:17.05,0:00:19.98,Default,,0000,0000,0000,,In de longen bevinden zich\Nmeer dan 600 miljoen alveoli,
Dialogue: 0,0:00:19.98,0:00:23.50,Default,,0000,0000,0000,,wat neerkomt op een oppervlakte \Nvan circa 75 vierkante meter --
Dialogue: 0,0:00:23.50,0:00:25.49,Default,,0000,0000,0000,,de grootte van een tennisveld.
Dialogue: 0,0:00:25.49,0:00:29.68,Default,,0000,0000,0000,,deze luchtzakjes zijn slechts een cel dik\Nen bevorderen een cruciale uitwisseling:
Dialogue: 0,0:00:29.68,0:00:32.78,Default,,0000,0000,0000,,transporteren van zuurstof\Nuit de ingeademde lucht in de bloedbaan
Dialogue: 0,0:00:32.78,0:00:34.97,Default,,0000,0000,0000,,en het verwijderen van koolstofdioxide.
Dialogue: 0,0:00:35.55,0:00:38.53,Default,,0000,0000,0000,,Een longontsteking kan schade aanrichten\Naan deze uitwisseling.
Dialogue: 0,0:00:38.53,0:00:40.94,Default,,0000,0000,0000,,Een longontsteking\Nis een infectie van de alveoli
Dialogue: 0,0:00:40.94,0:00:42.78,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ze zich opvullen met vocht.
Dialogue: 0,0:00:42.78,0:00:46.40,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn verschillende ziektekiemen\Ndie een longontsteking kunnen veroorzaken.
Dialogue: 0,0:00:46.40,0:00:49.30,Default,,0000,0000,0000,,De meest voorkomende\Nzijn virussen of bacteriën.
Dialogue: 0,0:00:49.62,0:00:52.26,Default,,0000,0000,0000,,Deze microscopische indringers \Nkomen het lichaam binnen
Dialogue: 0,0:00:52.26,0:00:56.29,Default,,0000,0000,0000,,via luchtdruppeltjes die we inademen\Nof wanneer we onze ogen, neus
Dialogue: 0,0:00:56.29,0:00:59.95,Default,,0000,0000,0000,,of mond aanraken nadat we \Neen besmet oppervlak hebben aangeraakt.
Dialogue: 0,0:01:00.31,0:01:04.24,Default,,0000,0000,0000,,Dan komen ze de eerste verdedigingslinie\Nvan de luchtwegen tegen:
Dialogue: 0,0:01:04.24,0:01:06.12,Default,,0000,0000,0000,,het mucociliaire klaringsmechanisme.
Dialogue: 0,0:01:06.12,0:01:10.17,Default,,0000,0000,0000,,Het mucociliaire klaringsmechanisme\Nbestaat uit mucus die indringers vasthoudt
Dialogue: 0,0:01:10.17,0:01:13.55,Default,,0000,0000,0000,,en trilhaartjes, de cilia, om de mucus \Nrichting de mond te bewegen,
Dialogue: 0,0:01:13.55,0:01:15.28,Default,,0000,0000,0000,,waar ze uitgehoest kan worden.
Dialogue: 0,0:01:15.28,0:01:18.76,Default,,0000,0000,0000,,Sommige indringers geraken toch \Nvoorbij het mucociliaire klaringssysteem
Dialogue: 0,0:01:18.76,0:01:21.45,Default,,0000,0000,0000,,tot in de longen, \Nwaar ze de alveoli tegenkomen.
Dialogue: 0,0:01:21.45,0:01:24.26,Default,,0000,0000,0000,,Aangezien de alveoli dienen\Nals cruciale uitwisselingspunten
Dialogue: 0,0:01:24.26,0:01:26.66,Default,,0000,0000,0000,,tussen het bloed\Nen zuurstof uit de buitenwereld,
Dialogue: 0,0:01:26.66,0:01:30.97,Default,,0000,0000,0000,,hebben ze een speciaal aangepast type\Nwitte bloedcellen of macrofagen,
Dialogue: 0,0:01:31.36,0:01:35.25,Default,,0000,0000,0000,,die hen verdedigen tegen organismes\Ndoor hen te omhullen en op te eten.
Dialogue: 0,0:01:35.90,0:01:40.09,Default,,0000,0000,0000,,Als ziektekiemen de longen binnenkomen,\Nproberen macrofagen om ze te vernietigen.
Dialogue: 0,0:01:40.48,0:01:44.93,Default,,0000,0000,0000,,Om te helpen geeft het immuunsysteem\Nextra witte bloedcellen aan de alveoli.
Dialogue: 0,0:01:45.30,0:01:47.54,Default,,0000,0000,0000,,Als deze immuuncellen\Nde ziektekiemen bevechten,
Dialogue: 0,0:01:47.54,0:01:51.49,Default,,0000,0000,0000,,veroorzaken ze een ontsteking --\Nmet vocht als bijproduct.
Dialogue: 0,0:01:51.83,0:01:53.40,Default,,0000,0000,0000,,Wanneer dit vocht zich opstapelt,
Dialogue: 0,0:01:53.40,0:01:56.84,Default,,0000,0000,0000,,maakt het de gasuitwisseling \Nin de alveoli veel moeilijker.
Dialogue: 0,0:01:56.88,0:02:00.52,Default,,0000,0000,0000,,Als het niveau van koolstofdioxide \Nbegint te stijgen in de bloedbaan,
Dialogue: 0,0:02:00.66,0:02:03.30,Default,,0000,0000,0000,,ademt het lichaam sneller\Nom het uit te stoten
Dialogue: 0,0:02:03.30,0:02:05.02,Default,,0000,0000,0000,,en meer zuurstof op te kunnen nemen.
Dialogue: 0,0:02:05.19,0:02:06.28,Default,,0000,0000,0000,,Deze snelle ademhaling
Dialogue: 0,0:02:06.28,0:02:09.28,Default,,0000,0000,0000,,is een van de meest voorkomende klachten\Nvan een longontsteking.
Dialogue: 0,0:02:09.28,0:02:12.36,Default,,0000,0000,0000,,Het lichaam probeert ook\Nhet vocht te verwijderen uit de alveoli
Dialogue: 0,0:02:12.36,0:02:13.36,Default,,0000,0000,0000,,door te hoesten.
Dialogue: 0,0:02:14.43,0:02:16.91,Default,,0000,0000,0000,,De oorzaak vaststellen kan moeilijk zijn,
Dialogue: 0,0:02:17.04,0:02:20.84,Default,,0000,0000,0000,,maar zodra het is vastgesteld,\Nkunnen dokters antibiotica voorschrijven.
Dialogue: 0,0:02:20.84,0:02:24.21,Default,,0000,0000,0000,,Dit kunnen antibacteriële \Nofwel antivirale behandelingen zijn.
Dialogue: 0,0:02:25.24,0:02:27.29,Default,,0000,0000,0000,,Een antibioticabehandeling\Nhelpt het lichaam
Dialogue: 0,0:02:27.29,0:02:29.40,Default,,0000,0000,0000,,om de infectie onder controle te krijgen.
Dialogue: 0,0:02:29.40,0:02:31.34,Default,,0000,0000,0000,,Als de ziekteverwekker verdwenen is,
Dialogue: 0,0:02:31.34,0:02:35.34,Default,,0000,0000,0000,,verdrijft of absorbeert het lichaam\Nlangzaamaan het vocht en de dode cellen.
Dialogue: 0,0:02:35.75,0:02:38.54,Default,,0000,0000,0000,,De ergste klachten\Nverdwijnen meestal binnen een week,
Dialogue: 0,0:02:38.74,0:02:41.57,Default,,0000,0000,0000,,ook al kan het volledige herstel \Nzeker een maand duren.
Dialogue: 0,0:02:42.25,0:02:45.77,Default,,0000,0000,0000,,Verder gezonde volwassenen kunnen\Neen longontsteking vaak thuis overwinnen.
Dialogue: 0,0:02:45.77,0:02:48.83,Default,,0000,0000,0000,,Maar voor andere groepen\Nkan een longontsteking veel erger zijn
Dialogue: 0,0:02:48.83,0:02:51.19,Default,,0000,0000,0000,,en is een ziekenhuisopname \Nen zuurstof nodig --
Dialogue: 0,0:02:51.19,0:02:53.96,Default,,0000,0000,0000,,kunstmatige beademing\Nof andere ondersteunende maatregelen,
Dialogue: 0,0:02:53.96,0:02:56.09,Default,,0000,0000,0000,,terwijl het lichaam vecht \Ntegen de infectie.
Dialogue: 0,0:02:56.80,0:02:58.26,Default,,0000,0000,0000,,Roken beschadigt de trilharen,
Dialogue: 0,0:02:58.26,0:02:59.39,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ze moeilijker
Dialogue: 0,0:02:59.39,0:03:02.11,Default,,0000,0000,0000,,normale hoeveelheden\Nmucus en afscheiding kunnen opruimen.
Dialogue: 0,0:03:02.11,0:03:05.16,Default,,0000,0000,0000,,Laat staan het extra volume\Nvan een longontsteking
Dialogue: 0,0:03:05.80,0:03:09.82,Default,,0000,0000,0000,,Genetische en auto-immune ziektes kunnen\Niemand vatbaarder maken voor ziektekiemen
Dialogue: 0,0:03:09.82,0:03:11.45,Default,,0000,0000,0000,,die een longontsteking veroorzaken
Dialogue: 0,0:03:11.73,0:03:14.98,Default,,0000,0000,0000,,Jonge kinderen of ouderen hebben ook\Neen verminderde klaring
Dialogue: 0,0:03:14.98,0:03:16.64,Default,,0000,0000,0000,,en een zwakker immuunsysteem.
Dialogue: 0,0:03:16.64,0:03:18.57,Default,,0000,0000,0000,,En bij een virale longontsteking
Dialogue: 0,0:03:18.57,0:03:19.48,Default,,0000,0000,0000,,is het risico hoger
Dialogue: 0,0:03:19.48,0:03:21.56,Default,,0000,0000,0000,,op een bacteriële luchtweginfectie.
Dialogue: 0,0:03:22.48,0:03:25.95,Default,,0000,0000,0000,,Veel doden zijn te wijten aan een gebrek\Naan toegang tot gezondheidszorg.
Dialogue: 0,0:03:26.23,0:03:27.09,Default,,0000,0000,0000,,Maar soms,
Dialogue: 0,0:03:27.16,0:03:28.52,Default,,0000,0000,0000,,zelfs met de juiste zorg,
Dialogue: 0,0:03:28.69,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,gaat het lichaam tegen de infectie\Neen langdurige en onhoudbare strijd aan,
Dialogue: 0,0:03:33.65,0:03:36.50,Default,,0000,0000,0000,,wat inflammatoire paden \Nin het hele lichaam activeert,
Dialogue: 0,0:03:36.50,0:03:38.12,Default,,0000,0000,0000,,niet enkel in de longen.
Dialogue: 0,0:03:38.64,0:03:40.70,Default,,0000,0000,0000,,Dit is eigenlijk\Neen verdedigingsmechanisme,
Dialogue: 0,0:03:40.70,0:03:44.37,Default,,0000,0000,0000,,maar als dit te lang duurt,\Nbeginnen organen uit te vallen,
Dialogue: 0,0:03:44.37,0:03:46.99,Default,,0000,0000,0000,,wat shock kan veroorzaken\Nen soms zelfs de dood.
Dialogue: 0,0:03:46.99,0:03:48.100,Default,,0000,0000,0000,,Dus hoe kunnen we\Nlongontsteking voorkomen?
Dialogue: 0,0:03:49.27,0:03:51.80,Default,,0000,0000,0000,,Goed eten, genoeg slapen en beweging
Dialogue: 0,0:03:51.80,0:03:54.08,Default,,0000,0000,0000,,helpt het lichaam\Ntegen een infectie te vechten.
Dialogue: 0,0:03:54.21,0:03:55.40,Default,,0000,0000,0000,,Vaccins kunnen beschermen
Dialogue: 0,0:03:55.40,0:03:57.82,Default,,0000,0000,0000,,tegen bekende ziektekiemen\Nbij longontstekingen,
Dialogue: 0,0:03:57.82,0:04:01.76,Default,,0000,0000,0000,,terwijl regelmatig je handen wassen\Neen verspreiding helpt voorkomen --
Dialogue: 0,0:04:01.76,0:04:05.01,Default,,0000,0000,0000,,en de allerkwetsbaarsten beschermt\Ntegen een ernstige longontsteking.