WEBVTT

00:00:06.688 --> 00:00:09.778
Zamislite dva čovjeka kako slušaju muziku.

00:00:09.778 --> 00:00:10.615
Koje su šanse

00:00:10.615 --> 00:00:11.645
da obojica slušaju

00:00:11.645 --> 00:00:13.180
baš istu muziku?

00:00:13.180 --> 00:00:14.783
Vjerovatno vrlo male.

00:00:14.783 --> 00:00:18.370
Kako god, svako ima
vrlo različit okus u muzici.

00:00:18.370 --> 00:00:19.735
Sada, koje su šanse

00:00:19.735 --> 00:00:20.921
da će Vaše tijelo

00:00:20.921 --> 00:00:23.404
trebati u potpunosti istu
medicinsku njegu i tretman

00:00:23.404 --> 00:00:24.924
kao i tijelo druge osobe?

00:00:24.924 --> 00:00:26.301
Čak niže.

00:00:26.301 --> 00:00:27.772
Tokom života,

00:00:27.772 --> 00:00:29.843
svako od nas imat će vrlo raličite potrebe

00:00:29.843 --> 00:00:31.806
za našu zdravstvenu njegu.

00:00:31.806 --> 00:00:34.439
Naučnici i doktori
konstantno istražuju načine

00:00:34.439 --> 00:00:37.005
kako napraviti medicinu
što više personaliziranom.

00:00:37.866 --> 00:00:39.031
Jedan od načina jeste

00:00:39.031 --> 00:00:41.332
istraživanjem matičnih ćelija.

00:00:41.644 --> 00:00:45.034
Matične ćelije su ćelije
koje nisu diferencirane,

00:00:45.034 --> 00:00:48.560
što znači da nemaju
određen posao i funkciju.

00:00:48.560 --> 00:00:50.644
Dok ćelije kože štite Vaše tijelo,

00:00:50.644 --> 00:00:52.358
mišićne ćelije kontraktiraju,

00:00:52.358 --> 00:00:54.485
i nervne ćelije šalju signale,

00:00:54.485 --> 00:00:58.915
matične ćelije nemaju određenu
strukturu ili funkciju.

00:00:58.915 --> 00:01:00.908
Matične ćelije imaju potencijal

00:01:00.908 --> 00:01:03.829
da postanu bilo koja ćelija u tijelu.

00:01:04.752 --> 00:01:06.422
Vaše tijelo koristi matične ćelije

00:01:06.422 --> 00:01:08.759
da zamijeni istrošene ćelije kada umru.

00:01:08.759 --> 00:01:11.209
Naprimjer, unutrašnjost tankog crijeva

00:01:11.209 --> 00:01:14.240
se kompletno promijeni svaka 4 dana.

00:01:14.556 --> 00:01:17.198
Matične ćelije ispod
površinskog sloja tankog crijeva

00:01:17.198 --> 00:01:19.719
zamijene ove ćelije kada se potroše.

00:01:20.349 --> 00:01:22.971
Naučnici se nadaju
da bi se matične ćelije

00:01:22.971 --> 00:01:26.512
mogle koristiti da se kreira specijalna
vrsta personalizirane medicine

00:01:26.512 --> 00:01:29.691
pomoću koje bismo mogli zamijeniti
vlastite dijelove tijela sa

00:01:29.691 --> 00:01:32.188
pa, vlastitim dijelovima tijela.

00:01:32.707 --> 00:01:34.628
Istraživači matičnih ćelija naporno rade

00:01:34.628 --> 00:01:36.916
na pronalasku načina
korištenja matičnih ćelija

00:01:36.916 --> 00:01:39.524
da bi kreirali nova tkiva
koja bi zamijenila

00:01:39.524 --> 00:01:43.118
dijelove organa koja su oštećeni
povredom ili bolešću.

00:01:43.118 --> 00:01:46.162
Korištenje matičnih ćelija za zamjenu
oštećenog tjelesnog tkiva

00:01:46.162 --> 00:01:48.675
naziva se regenerativnom medicinom.

00:01:48.675 --> 00:01:51.907
Naprimjer, naučnici trenutno
koriste matične ćelije

00:01:51.907 --> 00:01:54.239
da liječe pacijente sa bolestima krvi

00:01:54.239 --> 00:01:55.911
kao što je leukemija.

00:01:55.911 --> 00:01:57.799
Leukemija je oblik raka

00:01:57.799 --> 00:02:00.051
koji zahvata koštanu srž.

00:02:00.461 --> 00:02:03.489
Koštana srž je spužvasto tkivo
unutar kosti

00:02:03.489 --> 00:02:05.383
gdje se krvne ćelije proizvode.

00:02:05.383 --> 00:02:08.903
Kod leukemije, neke od ćelija
unutar koštane srži

00:02:08.903 --> 00:02:12.652
nekontrolisano rastu, preokupljajući
zdrave matične ćelije

00:02:12.652 --> 00:02:14.865
koje formiraju krvne ćelije.

00:02:14.865 --> 00:02:16.709
Neki pacijenti oboljeli od leukemije

00:02:16.709 --> 00:02:19.069
mogu primiti transplataciju
matičnih ćelija.

00:02:19.069 --> 00:02:21.003
Ove nove matične ćelije će proizvesti

00:02:21.003 --> 00:02:24.041
krvne ćelije koje su potrebne pacijentu.

00:02:24.041 --> 00:02:25.558
Postoji nekoliko vrsta

00:02:25.558 --> 00:02:27.288
matičnih ćelija koje naučnici mogu

00:02:27.288 --> 00:02:29.623
koristiti za medicinski tretman
i istraživanje.

00:02:29.623 --> 00:02:32.913
Odrasle matične ćelije
ili tkivno specifične matične ćelije

00:02:32.913 --> 00:02:34.710
su pronađene u malim količinama

00:02:34.710 --> 00:02:36.738
u večini tkiva u tijelu.

00:02:37.046 --> 00:02:39.180
Tkivno specifične matične ćelije 
zamjenjuju

00:02:39.180 --> 00:02:41.180
već postojeće ćelije u organima

00:02:41.180 --> 00:02:43.433
kada se one potroše i umru.

00:02:43.855 --> 00:02:45.676
Embrionske matične ćelije su formirane

00:02:45.676 --> 00:02:48.827
od ostatka embrija
koji se dobrovoljno donira

00:02:48.827 --> 00:02:51.444
od strane pacijenata iz fertilnih klinika.

00:02:51.444 --> 00:02:53.867
Za razliku od tkivno specifičnih
matičnih ćelija,

00:02:53.867 --> 00:02:57.145
embrionske matične ćelije
su pluripotentne.

00:02:57.145 --> 00:02:58.694
To znači da mogu biti uzgojene

00:02:58.694 --> 00:03:01.430
u bilo koje tkivo iz našeg tijela.

00:03:02.168 --> 00:03:03.782
Treća vrsta matičnih ćelija

00:03:03.782 --> 00:03:07.240
se naziva induciranim pluripotentnim
matičnim ćelijama.

00:03:07.659 --> 00:03:10.988
Ovo su regularne ćelije kože,
masti, jetre i drugih organa

00:03:10.988 --> 00:03:12.156
koje naučnici promijene

00:03:12.156 --> 00:03:15.146
da bi se one mogle ponašati
kao embrionske matične ćelije.

00:03:15.146 --> 00:03:17.450
Kao embrionske matične ćelije,

00:03:17.450 --> 00:03:20.401
one također mogu postati
bilo koja vrsta ćelija iz tijela.

00:03:20.401 --> 00:03:22.409
Dok se naučnici i doktori nadaju

00:03:22.409 --> 00:03:24.458
korištenju svih ovih vrsta matičnih ćelija

00:03:24.458 --> 00:03:27.085
kako bi napravili nova tkiva
koja bi zaliječila tijelo,

00:03:27.085 --> 00:03:29.117
oni također mogu koristiti matične ćelije

00:03:29.117 --> 00:03:32.134
da bi razumjeli
kako naše tijelo funkcionira.

00:03:32.134 --> 00:03:34.640
Naučnici mogu gledati matične ćelije kako

00:03:34.640 --> 00:03:37.408
se razvijaju u tkiva
da bi razumjeli mehanizme

00:03:37.409 --> 00:03:39.941
koje tijelo koristi da formira novo tkivo

00:03:39.941 --> 00:03:42.656
na kontroliran i reguliran način.

00:03:42.656 --> 00:03:44.996
Naučnici se nadaju
da će naredna istraživanja

00:03:44.996 --> 00:03:47.329
ne samo razviti specijaliziranu medicinu

00:03:47.329 --> 00:03:49.239
koja je specifična za svaku osobu,

00:03:49.239 --> 00:03:51.336
već i pružiti bolje razumijevanje

00:03:51.345 --> 00:03:52.564
fiziologije tijela

00:03:52.564 --> 00:03:53.788
i kada je zdravo

00:03:53.788 --> 00:03:55.404
i kada nije.