[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Gjërat që ne prodhojmë Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:05.00,Default,,0000,0000,0000,,kanë një cilësi supreme -- Dialogue: 0,0:00:05.00,0:00:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ato jetojnë më shumë se ne. Dialogue: 0,0:00:07.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ne vdesim ato mbijetojnë; Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ne kemi një jetë, ato kanë shumë jetë, Dialogue: 0,0:00:12.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe në çdo jetë ato mund të thotë gjëra të ndryshme. Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Që të thotë, ndërsa ne kemi një biografi Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,ato kanë disa. Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Në këtë mëngjez dua të flas Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:25.00,Default,,0000,0000,0000,,rreth historisë, biografia -- ose më mirë biografitë -- Dialogue: 0,0:00:25.00,0:00:28.00,Default,,0000,0000,0000,,e një objekti të veçantë, Dialogue: 0,0:00:28.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,një gjë e jashtëzakonshme. Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Nuk është, dakord, Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,dicka e madhe. Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Është e madhe sa një top regbije. Dialogue: 0,0:00:37.00,0:00:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Është bërë prej balte, Dialogue: 0,0:00:39.00,0:00:41.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe i është dhënë forma Dialogue: 0,0:00:41.00,0:00:44.00,Default,,0000,0000,0000,,e një cilindri Dialogue: 0,0:00:44.00,0:00:46.00,Default,,0000,0000,0000,,e mbuluar me shkrim të ngushtë Dialogue: 0,0:00:46.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe pjekur në diell. Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Siç mund të shihni, Dialogue: 0,0:00:51.00,0:00:53.00,Default,,0000,0000,0000,,është pak e goditur, Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,nuk është çudi, Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi është prodhuar dy mijë e pesëqind vjet më parë Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe e gjetën Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,në vitin 1879. Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Por sot, Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,besoj se, ky send është Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:08.00,Default,,0000,0000,0000,,është një lojtar i madh Dialogue: 0,0:01:08.00,0:01:10.00,Default,,0000,0000,0000,,në politicat e Lindjes së Mesme. Dialogue: 0,0:01:10.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe është një send Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,me histori interesante Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,histori që ende nuk kanë marë fund. Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Historia fillon Dialogue: 0,0:01:20.00,0:01:24.00,Default,,0000,0000,0000,,në luftën Iran-Irak Dialogue: 0,0:01:24.00,0:01:26.00,Default,,0000,0000,0000,,kjo seri ngjarjesh Dialogue: 0,0:01:26.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,që kulminoi Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,me pushtimin e Irakut Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,nga forcat e huaja, Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,rrëzimi i një sundimtari despotik Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:37.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ndërrimi i menjëhershëm i regjimit. Dialogue: 0,0:01:37.00,0:01:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Dua të filloj Dialogue: 0,0:01:39.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,me një episod nga ajo sekuencë e ngjarjeve Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,që shumica nga ju duhet ta njoh mirë, Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,festa Belshatsarit -- Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:48.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi ne flasim mbi luftën e Iran - Irak Dialogue: 0,0:01:48.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,të vitit 539 para erës sonë. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe paralelismi Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,midis dy ngjarjeve Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,të vitit 539 para erës sonë dhe vitit 2003 dhe në mes Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,janë befasuese. Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo që po shikoni është pikturë e Rembrandit, Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,tani në National Gallery (Galleria Kombëtare) në Londër, Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,që illustron tekstin e profetit Daniel Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,në shkrimet e shenjta hebraike. Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ju të gjithë e dini afërsisht historinë. Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Belshatsar, biri i Nebukadnetsarit, Dialogue: 0,0:02:14.00,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Nebukadnetsari, i cili kish pushtuar Izraelin, plaçkiti Jeruzalemin Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,zuri popullin Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ktheu përsëri çifutët në Babiloni. Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Veç çifutëve, kish marë përdorëset e tempullit. Dialogue: 0,0:02:24.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Kish plaçkitur, përdhosur tempullin. Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe orenditë e mëdha prej ari të tempullit të Jeruzalemit Dialogue: 0,0:02:30.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,u dërguan në Babiloni. Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Belshatsar, i biri, Dialogue: 0,0:02:35.00,0:02:37.00,Default,,0000,0000,0000,,vendosi të jepte një festë. Dialogue: 0,0:02:37.00,0:02:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Për ta bëre atë më emocionuese, Dialogue: 0,0:02:39.00,0:02:42.00,Default,,0000,0000,0000,,kish shtuar një grimë sakrilegj për ta bërë më arguetuese, Dialogue: 0,0:02:42.00,0:02:45.00,Default,,0000,0000,0000,,nxori jashtë vazot prej ari të tempullit. Dialogue: 0,0:02:45.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai ish në luftë me iranianët ndërkohë, Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,me mbretin e Persisë. Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Atë natë, Danieli na tregon, Dialogue: 0,0:02:53.00,0:02:55.00,Default,,0000,0000,0000,,në kulmin e festimeve Dialogue: 0,0:02:55.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,u shfaq një dorë dhe shkroi në mur, Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:01.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ti u peshove në peshore dhe u gjet që të mungonte diçka, Dialogue: 0,0:03:01.00,0:03:03.00,Default,,0000,0000,0000,,mbretëria jote u nda dhe iu dha Dialogue: 0,0:03:03.00,0:03:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Medasve dhe Persianëve." Dialogue: 0,0:03:05.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Atë natë Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri, mbret i Persisë, hyri në Babiloni Dialogue: 0,0:03:11.00,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe regjimi i Belshatsarit u rrëzua. Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Është, natyrisht, një moment i rëndësishëm Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:20.00,Default,,0000,0000,0000,,në historinë Dialogue: 0,0:03:20.00,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,e popullit çifut. Dialogue: 0,0:03:22.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Është një histori e madhe. Është një histori që ne e njohim mirë. Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,"Shkrimi mbi mur" Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,është pjesë e gjuhës sone. Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Ç'ndodhi më vonë Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte e shquar, Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte aty ku cilindri ynë Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,hyn në histori. Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri, mbreti i persianëve, Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:41.00,Default,,0000,0000,0000,,hyri në Babiloni pa një luftim -- Dialogue: 0,0:03:41.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,perandoria madhështore e Babilonisë, Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:45.00,Default,,0000,0000,0000,,që shtrihej nga qendra e Irakut të jugut Dialogue: 0,0:03:45.00,0:03:47.00,Default,,0000,0000,0000,,deri në Mesdhe, Dialogue: 0,0:03:47.00,0:03:49.00,Default,,0000,0000,0000,,ra në duart e Kirit. Dialogue: 0,0:03:49.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri bëri një deklaratë. Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kjo është ajo që ky cilindër është, Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,declarata e bërë nga sudimtari i udhëhequr nga Perëndia Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,i cili përmbysi despotin iraken Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe po i sillte popullit lirinë. Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Në Babilonisht -- Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte shkruajtur në Babilonisht -- Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ai thosh "jam Kiri mbreti i gjithë universit, Dialogue: 0,0:04:12.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,mbreti i madh, mbreti i fuqishëm Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,mbret i Babilonisë, mbret i katër anëve të botës Dialogue: 0,0:04:18.00,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Siç e shihni nuk i strukeshin ekzagjerimeve. Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ka mundësi Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:25.00,Default,,0000,0000,0000,,të jetë komunikata e parë për shtyp Dialogue: 0,0:04:25.00,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,e një ushtrie fitimtare Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,që ne kemi. Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe është shkrojtur, siç do e shohim pas pak, Dialogue: 0,0:04:31.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,prej konsulentësh të aftë në relacionet publike. Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndaj hiperbola nuk është shumë e çuditëshme. Dialogue: 0,0:04:37.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe çfarë mbreti i madh, mbreti i fuqishëm, Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:42.00,Default,,0000,0000,0000,,mbreti i katër anëve të botës, do të bënte? Dialogue: 0,0:04:42.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai vazhdon të thotë se, pasi pushtoi Babiloninë, Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:48.00,Default,,0000,0000,0000,,do të lirojë të gjithë personat Dialogue: 0,0:04:48.00,0:04:50.00,Default,,0000,0000,0000,,që babilonezët -- Nebukadnetsari dhe Belshatsari -- Dialogue: 0,0:04:50.00,0:04:52.00,Default,,0000,0000,0000,,kishin zënë dhe bërë skllevër Dialogue: 0,0:04:52.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,duke i lënë ata të lirë. Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Do ti linte të ktheheshin në vendet e tyre. Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe më e rëndësishmja, Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,do ti lejonte të rimerrnin me vete Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:02.00,Default,,0000,0000,0000,,pasuritë, statujat, Dialogue: 0,0:05:02.00,0:05:04.00,Default,,0000,0000,0000,,orenditë e tempullit Dialogue: 0,0:05:04.00,0:05:06.00,Default,,0000,0000,0000,,të cilat iu ishin konfiskuar. Dialogue: 0,0:05:06.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Të gjithë njerëzit që babilonezët kishin shtypur dhe shpërngulur Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:11.00,Default,,0000,0000,0000,,do të kthehen në shtëpi, Dialogue: 0,0:05:11.00,0:05:14.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe do të marrin me vete perënditë e tyre. Dialogue: 0,0:05:14.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ata do të jenë në gjendje të venë ne vend altarët e tyre Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të adhurojnë perënditë e tyre Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:22.00,Default,,0000,0000,0000,,në mënyrën e vet, në vendin e tyre. Dialogue: 0,0:05:22.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ky është dekreti, Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:27.00,Default,,0000,0000,0000,,ky objekt është dëshmia Dialogue: 0,0:05:27.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,e faktit se çifutët, Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:31.00,Default,,0000,0000,0000,,pas mërgimit me forcë në Babiloni, Dialogue: 0,0:05:31.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,vitet që kanë kaluar ulur pranë ujërave të Babilonisë, Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:37.00,Default,,0000,0000,0000,,duke vajtuar kujtonin Jeruzalemin, Dialogue: 0,0:05:37.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,këtyre çifutëve ju lejua të ktheheshin në shtëpi. Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,I lejohesh të ktheheshin në Jeruzalem Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:44.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të rindërtonin tempullin. Dialogue: 0,0:05:44.00,0:05:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Është një dokument qendror Dialogue: 0,0:05:46.00,0:05:48.00,Default,,0000,0000,0000,,në historinë hebraike. Dialogue: 0,0:05:48.00,0:05:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Libri i Kronikave, libri i Ezras në shkrimet hebraike Dialogue: 0,0:05:52.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,e raportuan me fjalë tingëlluese. Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ky është versioni hebraik Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:58.00,Default,,0000,0000,0000,,e të njëjtës histori. Dialogue: 0,0:05:58.00,0:06:00.00,Default,,0000,0000,0000,,"Kështu foli Kiri, mbreti i Persisë, Dialogue: 0,0:06:00.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,"Zoti i qiellit më dha të gjitha mbretëritë e tokës, Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe më ngarkoi Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:07.00,Default,,0000,0000,0000,,ti ngre një shtëpi në Jeruzalem. Dialogue: 0,0:06:07.00,0:06:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Kush nga ju është nga njerëzit e tij? Dialogue: 0,0:06:09.00,0:06:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoti do të jetë me të Dialogue: 0,0:06:11.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe do e lërë të ngrihet." Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,"Ngrihet" -- Aliyah. Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Përsëri, element qendror Dialogue: 0,0:06:19.00,0:06:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kthimi, Dialogue: 0,0:06:21.00,0:06:23.00,Default,,0000,0000,0000,,një pjesë qendrore Dialogue: 0,0:06:23.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,e jetës në judaizëm. Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Siç e dini, kthimi nga mërgimi, Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:29.00,Default,,0000,0000,0000,,tempulli i dytë, Dialogue: 0,0:06:29.00,0:06:31.00,Default,,0000,0000,0000,,çuan në një riorganizimin të Judaizmit. Dialogue: 0,0:06:31.00,0:06:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe ndryshimi, Dialogue: 0,0:06:33.00,0:06:35.00,Default,,0000,0000,0000,,moment i madh historik, Dialogue: 0,0:06:35.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,u bë i mundur nga Kiri, mbret i Persisë, Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:42.00,Default,,0000,0000,0000,,raportuar për ne në hebraisht në shkrimet e shenjta Dialogue: 0,0:06:42.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe në argjilën babilonase. Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Dy tekste të mëdhej, Dialogue: 0,0:06:47.00,0:06:49.00,Default,,0000,0000,0000,,po politika? Dialogue: 0,0:06:49.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Çfarë po ndodhte Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte ndryshim themelor në historinë e Lindjes së Mesme. Dialogue: 0,0:06:54.00,0:06:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Perandoria e Iranit, Medasve dhe persianëve, Dialogue: 0,0:06:57.00,0:06:59.00,Default,,0000,0000,0000,,bashkuar nën Kirin, Dialogue: 0,0:06:59.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,u bë perandoria e parë e madhe në botë. Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri filloi në vitin 530s para erës sonë. Dialogue: 0,0:07:06.00,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në kohën e të birit, Darit Dialogue: 0,0:07:10.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,i gjithë Mesdheu lindor Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:15.00,Default,,0000,0000,0000,,është nën kontrollin persian. Dialogue: 0,0:07:15.00,0:07:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo perandori është, në fakt, Dialogue: 0,0:07:17.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Lindja e Mesme ashtu siç e njohim ne, Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:22.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe kjo është ajo që formon Lindjen e Mesme si e njohim ne. Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo ishte perandoria më e madhe që bota e kishte njohur deri atëherë. Dialogue: 0,0:07:24.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Shumë më e rëndësishme, Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:28.00,Default,,0000,0000,0000,,ai ishte i pari Dialogue: 0,0:07:28.00,0:07:30.00,Default,,0000,0000,0000,,shtet multikulturor, shumë fetar Dialogue: 0,0:07:30.00,0:07:32.00,Default,,0000,0000,0000,,në një shkallë të madhe. Dialogue: 0,0:07:32.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe duhej udhëhequr në një mënyrë mjaft të re. Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Duhej të menaxhohej në gjuhë të ndryshme. Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Fakti që ky dekret është në babilonisht thotë një gjë. Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Duhet të njihte zakonet e tyre të ndryshme, Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,popujt të ndryshëm, të feve të ndryshme, të besimeve të ndryshme. Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Të gjitha ato respektoheshin nga Kiri. Dialogue: 0,0:07:47.00,0:07:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri krijon një model Dialogue: 0,0:07:49.00,0:07:51.00,Default,,0000,0000,0000,,se si drejtohet Dialogue: 0,0:07:51.00,0:07:56.00,Default,,0000,0000,0000,,një shoqëri e madhe shumëkombëshe, shumë fetare, multikulturore. Dialogue: 0,0:07:56.00,0:07:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe rezultat i saj Dialogue: 0,0:07:58.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte një perandori që përfshinte zonat që ju shihni në ekran, Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:04.00,Default,,0000,0000,0000,,që mbijetoi për 200 vjet me stabilitet Dialogue: 0,0:08:04.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,derisa u shpartallua nga Aleksandri. Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo la një ëndërr të Lindjes së Mesme si një njësi, Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,një njësi ku njerëzit e besimeve të ndryshme Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:13.00,Default,,0000,0000,0000,,mund të jetojnë së bashku. Dialogue: 0,0:08:13.00,0:08:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Pushtimet greke i dhanë fund atyre. Dialogue: 0,0:08:15.00,0:08:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Natyrisht, Aleksandri nuk mundi të krijojë një qeveri Dialogue: 0,0:08:18.00,0:08:20.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ajo u fragmentua. Dialogue: 0,0:08:20.00,0:08:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo që Kiri përfaqësoi Dialogue: 0,0:08:22.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,mbeti absolutisht qendror. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Historiani grek Ksenofoni Dialogue: 0,0:08:27.00,0:08:29.00,Default,,0000,0000,0000,,shkruajti këtë libër "Kiropedia" Dialogue: 0,0:08:29.00,0:08:31.00,Default,,0000,0000,0000,,ku promovonte Kirin si një sundimtar madhështor. Dialogue: 0,0:08:31.00,0:08:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në kulturën europiane që pasoi, Dialogue: 0,0:08:34.00,0:08:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri mbeti një model. Dialogue: 0,0:08:37.00,0:08:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ky është një imazh i shekullit të gjashtëmbëdhjetë Dialogue: 0,0:08:39.00,0:08:41.00,Default,,0000,0000,0000,,që tregon se sa i përhapur Dialogue: 0,0:08:41.00,0:08:44.00,Default,,0000,0000,0000,,përnderimi i tij ishte. Dialogue: 0,0:08:44.00,0:08:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Libri i Ksenofonit mbi Kirin Dialogue: 0,0:08:46.00,0:08:49.00,Default,,0000,0000,0000,,mbi qeverisjen e një shoqërie të ndryshme Dialogue: 0,0:08:49.00,0:08:51.00,Default,,0000,0000,0000,,qe një nga librat e rëndësishëm Dialogue: 0,0:08:51.00,0:08:53.00,Default,,0000,0000,0000,,që frymëzoi themeluesit Dialogue: 0,0:08:53.00,0:08:55.00,Default,,0000,0000,0000,,e Revolucionit Amerikan. Dialogue: 0,0:08:55.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Jefferson ishte një admirues i madh -- Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,idealet e Kirit Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,natyrisht të flasësh për idealet e shekullit të 18 Dialogue: 0,0:09:01.00,0:09:03.00,Default,,0000,0000,0000,,se si ju e krijoni tolerancën fetare Dialogue: 0,0:09:03.00,0:09:06.00,Default,,0000,0000,0000,,në një shtet të ri. Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndërkohë, në Babiloni, Dialogue: 0,0:09:10.00,0:09:12.00,Default,,0000,0000,0000,,gjërat nuk janë duke vajtur mirë. Dialogue: 0,0:09:12.00,0:09:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Pas Aleksandrit, perandoritë e tjera, Dialogue: 0,0:09:15.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Babilonia perëndoi, ra në rrënojë, Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:22.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe të gjitha gjurmët e perandorisë së Babilonisë së madhe janë zhdukur -- Dialogue: 0,0:09:22.00,0:09:24.00,Default,,0000,0000,0000,,deri në vitin 1879 Dialogue: 0,0:09:24.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,kur u zbulua ky cilindër Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:30.00,Default,,0000,0000,0000,,nga një ekspozitë e British Museum të gërmimeve në Babiloni. Dialogue: 0,0:09:30.00,0:09:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Aty hyri një histori e re. Dialogue: 0,0:09:33.00,0:09:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo hyn në atë debat të madh Dialogue: 0,0:09:35.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,në mes të shekullit të 19: Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Janë shkrimet e shenjta të vërteta? A mund ti besojmë atyre? Dialogue: 0,0:09:40.00,0:09:42.00,Default,,0000,0000,0000,,I vetmi burim historik Dialogue: 0,0:09:42.00,0:09:44.00,Default,,0000,0000,0000,,rreth kthimit të çifutëve dhe dekretit të Kirit Dialogue: 0,0:09:44.00,0:09:46.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte nga shkrimet hebraike. Dialogue: 0,0:09:46.00,0:09:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Asnjë provë tjetër. Dialogue: 0,0:09:48.00,0:09:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Papritmas, u shfaq. Dialogue: 0,0:09:50.00,0:09:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe eksitim të madh Dialogue: 0,0:09:52.00,0:09:54.00,Default,,0000,0000,0000,,në një botë ku ata që besonin në shkrimet e shenjta Dialogue: 0,0:09:54.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,kishin patur ndonjë lëkundje rreth besimit Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,nga evolucioni, nga gjeologjia Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,aty ata kishin një provë Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,që shkrimet e shenjta ishin historikisht të vërteta. Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Ishte nje moment i rëndësishëm i shekullit të 19. Dialogue: 0,0:10:05.00,0:10:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Por -- kjo, natyrisht, qe aty ku u koklavit -- Dialogue: 0,0:10:10.00,0:10:12.00,Default,,0000,0000,0000,,faktet ishin të vërteta, Dialogue: 0,0:10:12.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,hurrah për arkeologjoninë, Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:18.00,Default,,0000,0000,0000,,por interpretimi ishte mjaft më i komplikuar. Dialogue: 0,0:10:18.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Pasi raporti i cilindrit dhe raporti i Bilbës hebraike Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,ndryshojnë në një aspekt kyç. Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Cilindri babilonez Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,është shkruar nga priftërinjtë Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,e Mardukut, perëndia i madh babilonez. Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndaj, nuk është e habitëshme Dialogue: 0,0:10:31.00,0:10:33.00,Default,,0000,0000,0000,,kur ata thonë që gjithçka që ndodhi ishte falë perëndisë Marduk. Dialogue: 0,0:10:33.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,"Marduku, ne supozojmë, thërriste Kirin në emër". Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Marduku mori Kirin përdore, Dialogue: 0,0:10:39.00,0:10:41.00,Default,,0000,0000,0000,,i bën thirrje atij për të mbrojtur popullin e tij Dialogue: 0,0:10:41.00,0:10:44.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe i jep atij sundimin e Babilonisë. Dialogue: 0,0:10:44.00,0:10:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Marduku i thotë Kirit Dialogue: 0,0:10:46.00,0:10:48.00,Default,,0000,0000,0000,,të bëjë këto gjëra të mëdha, bujare Dialogue: 0,0:10:48.00,0:10:50.00,Default,,0000,0000,0000,,ti japi popullit lirinë. Dialogue: 0,0:10:50.00,0:10:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo është arsyeja pse ne të gjithë duhet ti jemi mirënjohës Dialogue: 0,0:10:52.00,0:10:54.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe adhurojmë Mardukun. Dialogue: 0,0:10:54.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Shkrimtarët hebrenj Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:58.00,Default,,0000,0000,0000,,në Dhjatën e Vjetër, Dialogue: 0,0:10:58.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,nuk do të mbeteni të befasuar kur të mësoni Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,që kanë një pikëpamje tjetër. Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Për ta, sigurisht, është e pamundur që Marduku Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:07.00,Default,,0000,0000,0000,,bëri që gjithë kjo të ndodhë. Dialogue: 0,0:11:07.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai mund të jetë vetëm Jehovai. Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kështu në Isaia, Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,ne kemi tekste të mrekullueshme Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:15.00,Default,,0000,0000,0000,,që i japin të gjithë meritën, Dialogue: 0,0:11:15.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,jo Mardukut Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:19.00,Default,,0000,0000,0000,,por Zotit, Perëndisë së Izraelit -- Dialogue: 0,0:11:19.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Zoti, Perëndia i Izraelit Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:23.00,Default,,0000,0000,0000,,i cili gjithashtu thirri Kirin me emër, Dialogue: 0,0:11:23.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,po ashtu e mori Kirin përdore Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe i tha të mbronte popullin e tij. Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Është një shembull i shquar Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,e dy përvetësimeve të ndryshme të priftërinjve të njëjtës ngjarje, Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,dy përvetësime të ndryshme fetare Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,të fakteve politike. Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Perëndia, ne e dimë, Dialogue: 0,0:11:40.00,0:11:42.00,Default,,0000,0000,0000,,është zakonisht nga ana e ushtrive të mëdha. Dialogue: 0,0:11:42.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Pyetja është, cili zot ishte ai? Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Debati turbullon Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,të gjithë në shekullin e 19 Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:51.00,Default,,0000,0000,0000,,të kuptojnë se shkrimet e shenjta hebraike Dialogue: 0,0:11:51.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,janë pjesë e një bote shumë më të gjerë të fesë. Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kjo është mjaft e qartë Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,cilindri është më i vjetër se teksti i Isaias, Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:01.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe akoma, Jehovai po flet Dialogue: 0,0:12:01.00,0:12:03.00,Default,,0000,0000,0000,,me fjalë shumë të ngjashme Dialogue: 0,0:12:03.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,me ato të përdorura nga Marduk. Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Ka një ndjenjë të vogël që Isaia e di këtë, Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:10.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi ai thotë, Dialogue: 0,0:12:10.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,po flet Zoti, natyrisht, Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,"Unë të kam thirrur ty në emër Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,edhe pse ti nuk ke njohur mua. " Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Unë mendoj se është e njohur Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,se Kiri nuk e kupton Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,se ai është duke vepruar nën urdhërat e Jehovait. Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në mënyrë të barabartë, ai do të ketë qenë i befasuar që ai ishte duke vepruar nën urdhërat e Mardukut. Dialogue: 0,0:12:27.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Sepse interesant, sigurisht, Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri është një iranian i mirë Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:33.00,Default,,0000,0000,0000,,me një seri krejtësisht të ndryshme të perëndive Dialogue: 0,0:12:33.00,0:12:35.00,Default,,0000,0000,0000,,që nuk janë përmendur në ndonjë nga këto tekste. Dialogue: 0,0:12:35.00,0:12:37.00,Default,,0000,0000,0000,,(Të qeshura) Dialogue: 0,0:12:37.00,0:12:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Ky është viti 1879. Dialogue: 0,0:12:39.00,0:12:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Kaluan 40 vjet Dialogue: 0,0:12:41.00,0:12:44.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe jemi në vitin 1917, Dialogue: 0,0:12:44.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,cilindri hyn në një botë tjetër. Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Këtë herë, politika reale Dialogue: 0,0:12:48.00,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,e botës bashkëkohore -- Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:53.00,Default,,0000,0000,0000,,viti i Deklaratës Balfour, Dialogue: 0,0:12:53.00,0:12:56.00,Default,,0000,0000,0000,,viti kur pushteti i ri perandorak në Lindjen e Mesme, Britania, Dialogue: 0,0:12:56.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,vendos se do të deklarojë Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:00.00,Default,,0000,0000,0000,,një atdhe Hebraik, Dialogue: 0,0:13:00.00,0:13:02.00,Default,,0000,0000,0000,,që do lejojë Dialogue: 0,0:13:02.00,0:13:04.00,Default,,0000,0000,0000,,kthimin e çifutëve. Dialogue: 0,0:13:04.00,0:13:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Përgjigja e kësaj Dialogue: 0,0:13:06.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,nga popullata çifute në Evropën Lindore është rapsodike. Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në të gjithë Evropën Lindore, Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,çifutët vinin fotografinë e Kirit Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:15.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe mbretit Gjergj V Dialogue: 0,0:13:15.00,0:13:17.00,Default,,0000,0000,0000,,krah për krah -- Dialogue: 0,0:13:17.00,0:13:19.00,Default,,0000,0000,0000,,dy sundimtarët e mëdhenj Dialogue: 0,0:13:19.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,të cilët lejuan kthimin në Jeruzalem. Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Cilindri i Kirit u kthye në dispozicion të publikut Dialogue: 0,0:13:25.00,0:13:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe teksti i tij Dialogue: 0,0:13:27.00,0:13:30.00,Default,,0000,0000,0000,,një demostrim i asaj që po ndodhte Dialogue: 0,0:13:30.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,pas luftës në fund të vitit 1918 Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:36.00,Default,,0000,0000,0000,,është pjesë e një plani hyjnor. Dialogue: 0,0:13:36.00,0:13:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Të gjithë ne e dimë se çndodhi. Dialogue: 0,0:13:38.00,0:13:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Shteti i Israelit u themelua, Dialogue: 0,0:13:41.00,0:13:44.00,Default,,0000,0000,0000,,50 vjet më vonë, nga fundi i viteve 60, Dialogue: 0,0:13:44.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,është e qartë që roli i Britanisë si fuqi imperialiste kish marrë fund. Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Një histori tjetër e cilindrit fillon. Dialogue: 0,0:13:50.00,0:13:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Rajoni, Mbretëria e Bashkuar dhe ShBA vendosin, Dialogue: 0,0:13:52.00,0:13:55.00,Default,,0000,0000,0000,,si duhet të ruhen nga komunizmi, Dialogue: 0,0:13:55.00,0:13:58.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe superfuqia që duhej krijuar për ta bërë këtë Dialogue: 0,0:13:58.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,do të ishte Irani, Shahu i Persisë. Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ndaj Shahu trilloi një histori iraniane, Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,apo një kthim të historisë iraniane, Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:08.00,Default,,0000,0000,0000,,që vinte atë në qendër të një tradite të madhe Dialogue: 0,0:14:08.00,0:14:10.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe shtypi monedha Dialogue: 0,0:14:10.00,0:14:12.00,Default,,0000,0000,0000,,ku tregonte veten Dialogue: 0,0:14:12.00,0:14:14.00,Default,,0000,0000,0000,,me cilindrin e Kirit. Dialogue: 0,0:14:14.00,0:14:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Kur kish festimet e tij e mëdha në Persepoli, Dialogue: 0,0:14:17.00,0:14:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ai mori cilindrin Dialogue: 0,0:14:19.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,cilindri u dha hua nga British Museum, shkon në Teheran, Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe eshte pjese e atyre festimeve të mëdha Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:27.00,Default,,0000,0000,0000,,të dinastisë Pahlavi. Dialogue: 0,0:14:27.00,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Cilindri i Kirit, garant i Shahut. Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,10 vjet më vonë, një histori tjetër: Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Revolucioni iranian, viti 1979. Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Revolucioni islamik, jo më Kiri; Dialogue: 0,0:14:37.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,nuk na intereson kjo histori, Dialogue: 0,0:14:39.00,0:14:42.00,Default,,0000,0000,0000,,jemi të interesuar për Iranin islamik -- Dialogue: 0,0:14:42.00,0:14:44.00,Default,,0000,0000,0000,,deri sa Iraku, Dialogue: 0,0:14:44.00,0:14:47.00,Default,,0000,0000,0000,,superfuqia e re që kemi vendosur që duhet të jenë në rajon, Dialogue: 0,0:14:47.00,0:14:49.00,Default,,0000,0000,0000,,sulmon. Dialogue: 0,0:14:49.00,0:14:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Një tjetër luftë Iran-Irak. Dialogue: 0,0:14:51.00,0:14:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kjo bëhet kritike për iranianët Dialogue: 0,0:14:53.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,të kujtojnë të kaluarën e tyre madhështore, Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,të kaluarën e tyre madhështore Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:01.00,Default,,0000,0000,0000,,kur luftuan kundër Irakut dhe fituan. Dialogue: 0,0:15:01.00,0:15:03.00,Default,,0000,0000,0000,,U bë kritike për të gjetur një simbol Dialogue: 0,0:15:03.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,që do të tërheqë së bashku të gjithë iranianët - Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,muslimanët dhe jo-muslimanët, Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Të krishterët, zoroastrianët, hebrenjtë që jetojnë në Iran, Dialogue: 0,0:15:11.00,0:15:13.00,Default,,0000,0000,0000,,njerëz që janë të devotshëm, jo të devotshëm. Dialogue: 0,0:15:13.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe emblemë e dukshme është Kiri. Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Pra, kur British Museum dhe Muzeu Kombëtar i Teheranit Dialogue: 0,0:15:19.00,0:15:21.00,Default,,0000,0000,0000,,kooperojnë dhe bashkëpunojnë, siç ishim duke bërë, Dialogue: 0,0:15:21.00,0:15:23.00,Default,,0000,0000,0000,,iranianët kërkonin vetëm një gjë Dialogue: 0,0:15:23.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,si një hua. Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ishte i vetmi objekt që ata dëshironin. Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Donin të merrnin hua cilindrin e Kirit. Dialogue: 0,0:15:29.00,0:15:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Vitin e kaluar, Dialogue: 0,0:15:31.00,0:15:35.00,Default,,0000,0000,0000,,cilindri i Kirit vajti në Teheran Dialogue: 0,0:15:35.00,0:15:38.00,Default,,0000,0000,0000,,për herë të dytë. Dialogue: 0,0:15:38.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Është vënë në shikim të publikut, brenda këllëfit të tij Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:44.00,Default,,0000,0000,0000,,nga drejtori i Muzeut Kombëtar të Teheranit, Dialogue: 0,0:15:44.00,0:15:47.00,Default,,0000,0000,0000,,njëra nga ato shumë gra në Iran me një pozitë të rëndësishme Dialogue: 0,0:15:47.00,0:15:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Zonja Ardakani. Dialogue: 0,0:15:49.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo ishte një ngjarje e madhe. Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo është ana tjetër e së njëjtës pamje. Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:57.00,Default,,0000,0000,0000,,U vizitua në Teheran Dialogue: 0,0:15:57.00,0:15:59.00,Default,,0000,0000,0000,,nga rreth një a dy milion njerëz Dialogue: 0,0:15:59.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,në hapësirën e disa muajve. Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo tejkalon çdo ekspozitë të suksesshme Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,në Perëndim. Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe kjo është objekt i një debati të madh Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:11.00,Default,,0000,0000,0000,,rreth asaj se çfarë cilindri përfaqëson, çfarë Kiri përfaqëson, Dialogue: 0,0:16:11.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,por mbi të gjitha, si artikulohet Kiri përmes këtij cilindri -- Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiri si mbrojtës i mëmëdheut, Dialogue: 0,0:16:17.00,0:16:19.00,Default,,0000,0000,0000,,kampioni, natyrisht, i identitetit iranian Dialogue: 0,0:16:19.00,0:16:21.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe i popullit iranian, Dialogue: 0,0:16:21.00,0:16:23.00,Default,,0000,0000,0000,,tolerant me të gjitha fetë. Dialogue: 0,0:16:23.00,0:16:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe në Iranin e sotëm, Dialogue: 0,0:16:25.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,zoroastrianët dhe të krishterët kanë vende të garantuara Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:31.00,Default,,0000,0000,0000,,në parlamentin iranian, diçka për të qënë shumë, shumë krenar. Dialogue: 0,0:16:31.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Për të parë këtë objekt në Teheran, Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,mijëra hebrenj që jetojnë në Iran Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,vajtën në Teheran ta shihnin atë. Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai u bë një simbol i madh, Dialogue: 0,0:16:40.00,0:16:42.00,Default,,0000,0000,0000,,një objekt i madh i një debati Dialogue: 0,0:16:42.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,për atë që Irani është brenda dhe jashtë vendit. Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,A është Irani ende mbrojtës i shtypurve? Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:50.00,Default,,0000,0000,0000,,A e mban Irani popullin e lirë Dialogue: 0,0:16:50.00,0:16:53.00,Default,,0000,0000,0000,,të cilin tiranët e skllavëruan dhe e shpronësuan? Dialogue: 0,0:16:53.00,0:16:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo është retorikë marramendëse kombëtare, Dialogue: 0,0:16:56.00,0:16:58.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe kjo ishte ishte mbledhur Dialogue: 0,0:16:58.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,në një rikonstruksion historik Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:02.00,Default,,0000,0000,0000,,për fillimin e kthimit. Dialogue: 0,0:17:02.00,0:17:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Këtu shihni cilindrin e zmadhuar të Kirit në skenë Dialogue: 0,0:17:05.00,0:17:08.00,Default,,0000,0000,0000,,me figura madhështore të historisë iraniane Dialogue: 0,0:17:08.00,0:17:10.00,Default,,0000,0000,0000,,të mbledhur për të zënë vend Dialogue: 0,0:17:10.00,0:17:13.00,Default,,0000,0000,0000,,në trashëgiminë e Iranit. Dialogue: 0,0:17:13.00,0:17:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Ky ishte një tregim i paraqitur Dialogue: 0,0:17:15.00,0:17:18.00,Default,,0000,0000,0000,,nga presidenti vetë. Dialogue: 0,0:17:18.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe për mua, Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,të çoj këtë objekt në Iran, Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:24.00,Default,,0000,0000,0000,,të më lejohet të çoj këtë objekt në Iran Dialogue: 0,0:17:24.00,0:17:26.00,Default,,0000,0000,0000,,ishte që të më lejohej të isha pjesë Dialogue: 0,0:17:26.00,0:17:28.00,Default,,0000,0000,0000,,i një debati të jashtëzakonshëm Dialogue: 0,0:17:28.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,i çuar në nivelet më të larta Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,për atë që Irani është, Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,sa Irane të ndryshëm janë Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe si historitë e ndryshme të Iranit Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,mund të formësojnë botën sot. Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Është një debat që është ende duke vazhduar, Dialogue: 0,0:17:43.00,0:17:45.00,Default,,0000,0000,0000,,dhe ende do vazhdojë të gjëmojë, Dialogue: 0,0:17:45.00,0:17:47.00,Default,,0000,0000,0000,,pasi ky objekt Dialogue: 0,0:17:47.00,0:17:49.00,Default,,0000,0000,0000,,është një prej deklaratave të mëdha Dialogue: 0,0:17:49.00,0:17:51.00,Default,,0000,0000,0000,,e aspiratës njerëzore. Dialogue: 0,0:17:51.00,0:17:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Ajo qëndron me kushtetutën amerikane. Dialogue: 0,0:17:55.00,0:17:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai me siguri thotë shumë më tepër në lidhje me liritë reale Dialogue: 0,0:17:58.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,se Magna Carta. Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Kjo është një dokument që mund të thotë kaq shumë gjëra, Dialogue: 0,0:18:03.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,për Iranin dhe për rajonin. Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Një kopje e këtij Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,ndodhet në OKB. Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Në Nju Jork këtë vjeshtë, ai do të jetë i pranishëm Dialogue: 0,0:18:13.00,0:18:15.00,Default,,0000,0000,0000,,kur bisedimet e mëdha Dialogue: 0,0:18:15.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,rreth së ardhmes në Lindjen e Mesme do të fillojnë. Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe unë dua të përfundoj duke ju pyetur Dialogue: 0,0:18:20.00,0:18:22.00,Default,,0000,0000,0000,,cila do jetë historia e ardhshme Dialogue: 0,0:18:22.00,0:18:24.00,Default,,0000,0000,0000,,në të cilën ky object figuron. Dialogue: 0,0:18:24.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai do të shfaqet, sigurisht, Dialogue: 0,0:18:26.00,0:18:28.00,Default,,0000,0000,0000,,në shumë histori të Lindjes së Mesme. Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Dhe cila histori e Lindjes së Mesme, Dialogue: 0,0:18:30.00,0:18:32.00,Default,,0000,0000,0000,,cila histori e botës, Dialogue: 0,0:18:32.00,0:18:34.00,Default,,0000,0000,0000,,doni të shihni Dialogue: 0,0:18:34.00,0:18:36.00,Default,,0000,0000,0000,,duke reflektuar mbi atë çfarë thuhet Dialogue: 0,0:18:36.00,0:18:38.00,Default,,0000,0000,0000,,çfarë shprehet në këtë cilindër? Dialogue: 0,0:18:38.00,0:18:40.00,Default,,0000,0000,0000,,E drejta e popujve Dialogue: 0,0:18:40.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,të jetojnë së bashku në të njëjtin shtet, Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:44.00,Default,,0000,0000,0000,,të luten në mënyra të ndryshme, të lirë -- Dialogue: 0,0:18:44.00,0:18:46.00,Default,,0000,0000,0000,,një Lindje e Mesme, një botë, Dialogue: 0,0:18:46.00,0:18:48.00,Default,,0000,0000,0000,,në të cilën feja nuk është objekt përçarje Dialogue: 0,0:18:48.00,0:18:51.00,Default,,0000,0000,0000,,apo debati. Dialogue: 0,0:18:51.00,0:18:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Në botën brenda Lindjes së Mesme për momentin, Dialogue: 0,0:18:54.00,0:18:57.00,Default,,0000,0000,0000,,debatet janë, siç e dini, të mprehtë. Dialogue: 0,0:18:57.00,0:18:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Por unë mendoj se është e mundur Dialogue: 0,0:18:59.00,0:19:03.00,Default,,0000,0000,0000,,që zëri më i fuqishëm dhe më i urti prej të gjithë tyre Dialogue: 0,0:19:03.00,0:19:05.00,Default,,0000,0000,0000,,mund të jetë zëri Dialogue: 0,0:19:05.00,0:19:07.00,Default,,0000,0000,0000,,i kësaj gjëje të heshtur, Dialogue: 0,0:19:07.00,0:19:09.00,Default,,0000,0000,0000,,cilindri i Kirit. Dialogue: 0,0:19:09.00,0:19:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Faleminderit. Dialogue: 0,0:19:11.00,0:19:15.00,Default,,0000,0000,0000,,(Duartrokitje)