1
00:00:06,728 --> 00:00:08,488
İnsulin pompasıyla hayat kolaylaşır.

2
00:00:08,488 --> 00:00:13,438
Dünyadaki 415 milyon diyabetli
insan hayata böyle tutunur.

3
00:00:13,438 --> 00:00:16,245
Pompa kan şekerini izler,
gerekli insulini verir.

4
00:00:16,245 --> 00:00:20,245
Böylece sürekli parmak delmeye
ve kan testine gerek kalmaz.

5
00:00:20,245 --> 00:00:23,385
Bu küçük alet bir pompa ve iğneden oluşur,

6
00:00:23,385 --> 00:00:26,655
iğne glukozu ölçüp pompaya veri gönderir

7
00:00:26,655 --> 00:00:30,275
ve daha sonra vücuda ne kadar
insulin gönderileceği hesaplanır.

8
00:00:30,275 --> 00:00:32,015
Ama sistemin bir de eksisi var:

9
00:00:32,015 --> 00:00:33,595
Geçiciler.

10
00:00:33,595 --> 00:00:37,705
Glukoz sensörleri birkaç günde bir
çıkarılarak yenisiyle değiştirilmelidir.

11
00:00:37,705 --> 00:00:42,595
Bu problem, sadece glukoz sensörleri
ve insulin pomplarına özgü değildir.

12
00:00:42,595 --> 00:00:46,284
Vücuda takılan bütün implantlarda
zamana dayalı değiştirme problemi yaşanır.

13
00:00:46,284 --> 00:00:50,994
Mesela plastik diz protezlerinin
20 yıl ömrü vardır.

14
00:00:50,994 --> 00:00:54,311
Kozmetik amaçlı kullanılan 
diğer implantlar da

15
00:00:54,311 --> 00:00:57,031
10 yıl sonra aynı kaderi paylaşır.

16
00:00:57,031 --> 00:01:01,561
Tek problem bu da değildir: 
Bu süreç pahalı ve riskli olabilir.

17
00:01:01,561 --> 00:01:05,296
Aslında problemin kaynağı ise
vücudumuzun bağışıklık sistemidir.

18
00:01:05,306 --> 00:01:10,016
Yüzyıllarca süren evrimle
gelişen bu savunma gücü

19
00:01:10,016 --> 00:01:14,366
yabancı cisimleri anında tanıyacak
kadar iyi hale gelmiştir.

20
00:01:14,366 --> 00:01:15,706
Öyle bir sistem ki

21
00:01:15,706 --> 00:01:20,036
muhteşem cephaneliğinde yavaşlatacak,
durduracak ve yok edecek her silah vardır.

22
00:01:20,036 --> 00:01:22,926
Yeter ki bir cismin orada olmaması
gerektiğine inanmış olsun.

23
00:01:22,926 --> 00:01:25,766
Ama bu sıkı gözetim bir de
olumsuzluğa yol açar.

24
00:01:25,766 --> 00:01:29,766
Vücudumuz insulin pompası gibi 
yardımcı implantları tanımaz

25
00:01:29,766 --> 00:01:34,366
ve onlara zararlı bir virüs 
veya bakteri muamelesi yapar.

26
00:01:34,366 --> 00:01:37,482
İnsulin pompası deriye takılır takılmaz

27
00:01:37,482 --> 00:01:41,842
Varlığı "yabancı cisim uyarısı"
olarak algılanır.

28
00:01:41,842 --> 00:01:44,054
Serbest dolaşan proteinler
hemen hareketlenir.

29
00:01:44,054 --> 00:01:47,144
Kendilerini implantın yüzeyine
yapıştırmaya başlarlar.

30
00:01:47,144 --> 00:01:49,514
Bu proteinlerin içinde
antikorlar da vardır.

31
00:01:49,514 --> 00:01:52,194
Bunlar, yabancı cismi 
etkisiz hale getirmeye çalışırlar.

32
00:01:52,194 --> 00:01:55,624
Aynı zamanda diğer bağışıklık hücrelerine
davet sinyalleri gönderirler.

33
00:01:55,624 --> 00:01:58,154
Artık saldırı gücü kuvvetlenecektir.

34
00:01:58,154 --> 00:02:00,164
İlk cevap iltihap hücrelerinden gelir.

35
00:02:00,164 --> 00:02:02,514
Yani nötrofil ve fagositler

36
00:02:02,514 --> 00:02:05,094
hemen bu acil çağrıya koşarlar.

37
00:02:05,094 --> 00:02:08,284
Netrofiller içi enzimle dolu 
küçük taneciklerle saldırmaya başlar.

38
00:02:08,284 --> 00:02:12,014
Enzimler insulin pompasının 
iğnesini parçalamaya çalışır.

39
00:02:12,014 --> 00:02:14,484
Fagositler de enzimlerini salarlar.

40
00:02:14,484 --> 00:02:16,764
Nitrik oksit radikallerini de 
devreye sokarlar.

41
00:02:16,764 --> 00:02:21,424
Bunlar, yabancı cismi zamanla
yıpratan kimyasal reaksiyona yol açarlar.

42
00:02:21,424 --> 00:02:25,571
Eğer fagositler yabancı cisimden 
kolayca kurtulamazlarsa

43
00:02:25,571 --> 00:02:30,867
birleşerek "dev hücre" denen 
bir hücre kitlesi oluştururlar.

44
00:02:30,867 --> 00:02:34,031
Aynı anda fibroblast denen hücreler

45
00:02:34,031 --> 00:02:39,011
o bölgeye giderek cisim üzerinde
yoğun bir bağ doku oluşturmaya başlarlar.

46
00:02:39,011 --> 00:02:43,005
Pompanın insulin vermek için kullandığı


47
00:02:43,005 --> 00:02:45,275
ve şekeri ölçtüğü iğneyi kuşatırlar.

48
00:02:45,275 --> 00:02:47,755
Zamanla bu yapı kalınlaşır

49
00:02:47,755 --> 00:02:51,325
ve implantın çevresinde 
bir yaraya dönüşür.

50
00:02:51,325 --> 00:02:54,765
Yara artık geçilmez bir duvar gibidir.

51
00:02:54,765 --> 00:02:57,095
Hayati etkileşimleri öyle bir durdurur ki

52
00:02:57,095 --> 00:02:59,615
vücut ve implant haberleşemez.

53
00:02:59,615 --> 00:03:04,295
Mesela kalp pillerinin etrafında oluşan
yara pilin en önemli işlevi

54
00:03:04,295 --> 00:03:07,475
olan elektrik akımını durdurabilir.

55
00:03:07,477 --> 00:03:11,387
Diz protezleri de eskidikçe
parçacıklar kopabilir,

56
00:03:11,387 --> 00:03:15,047
bağışıklık hücreleri bunların
etrafında iltihaba sebep olur.

57
00:03:15,047 --> 00:03:19,887
Daha da kötüsü bağışıklık sisteminin 
bu saldırısı hayatı bile tehdit edebilir.

58
00:03:19,887 --> 00:03:23,400
Neyseki araştırmacılar 
yeni yollar buluyorlar da

59
00:03:23,400 --> 00:03:28,210
bağışıklık sistemine implantları 
kabul ettirmeye çalışıyorlar.

60
00:03:28,210 --> 00:03:31,677
Mesela implantları bazı
kimyasal ve ilaçlarla kaplamak

61
00:03:31,677 --> 00:03:33,997
bağışıklık sistemini püskürtebiliyor.

62
00:03:33,997 --> 00:03:37,987
Daha doğrusu implantlar
bağışıklık sistemi tarafından görülmüyor.

63
00:03:37,987 --> 00:03:41,307
Bir başka yol da implantları
doğal malzemelerden yapmak

64
00:03:41,307 --> 00:03:44,077
veya dokuları taklit eden biçimler vermek.

65
00:03:44,077 --> 00:03:46,547
Böylece vücut daha zayıf
bir saldırı başlatıyor.

66
00:03:46,547 --> 00:03:50,997
yapay implantlara verdiğinden
daha sönük bir tepki.

67
00:03:50,997 --> 00:03:53,131
Bazı tedavilerde implant
kullanılmasında amaç

68
00:03:53,131 --> 00:03:56,791
kayıp veya hasarlı dokunun
tekrar oluşturulmasıdır.

69
00:03:56,791 --> 00:04:00,301
Böyle durumlarda implantların
bileşenleri de tasarlanarak

70
00:04:00,301 --> 00:04:02,591
özel sinyaller gönderilmesi
sağlanabiliyor.

71
00:04:02,591 --> 00:04:06,811
Böylece bağışıklık sisteminin tepkileri
dikkatlice kontrol edilebiliyor.

72
00:04:06,811 --> 00:04:11,018
Bağışıklık sistemini göz önünde bulunduran
bu tür çalışmalar gelecekte

73
00:04:11,018 --> 00:04:14,088
tamamıyla yapay organlar 
üretmemizi sağlayabilir.

74
00:04:14,088 --> 00:04:16,308
Vücudumuzun reddetmeyeceği protezler

75
00:04:16,308 --> 00:04:18,858
ve kendiliğinden iyileşen 
yaralar gerçek olabilir.

76
00:04:18,858 --> 00:04:22,268
Bu tedaviler bir gün
tıpta devrim yaratabilir

77
00:04:22,268 --> 00:04:25,878
ve sonsuza kadar içinde 
yaşadığımız vücutları dönüştürebilir.