1
00:00:06,985 --> 00:00:12,081
Nad Atenami dopiero świta,
a Fidiasz już jest spóźniony do pracy.

2
00:00:12,081 --> 00:00:14,831
Jest 432 rok p.n.e.,

3
00:00:14,831 --> 00:00:17,990
a on jest architektem,
czyli głównym budowniczym,

4
00:00:17,990 --> 00:00:21,920
Partenonu, najnowszej
i największej świątyni Aten.

5
00:00:21,920 --> 00:00:27,051
Po ukończeniu arcydzieło będzie
ogromną świątynią bogini Ateny

6
00:00:27,051 --> 00:00:31,011
i świadectwem chwały Ateńczyków.

7
00:00:31,011 --> 00:00:33,092
Ale kiedy Fidiasz przybywa na miejsce,

8
00:00:33,092 --> 00:00:37,812
czeka na niego pięciu
epistatai, czyli urzędników.

9
00:00:37,812 --> 00:00:40,410
Oskarżają Fidiasza o defraudację złota

10
00:00:40,410 --> 00:00:43,825
przeznaczonego na główny posąg świątyni.

11
00:00:43,825 --> 00:00:47,960
Dają mu czas do zachodu słońca,
żeby uzasadnił wszystkie koszty budowy

12
00:00:47,960 --> 00:00:53,808
i rozliczył się z każdego płatka złota
albo stanie przed sądem.

13
00:00:53,808 --> 00:00:58,836
Urażony oskarżeniami Fidiasz
nie jest jednak zaskoczony.

14
00:00:58,836 --> 00:01:02,326
Perykles, polityk,
który zlecił budowę Partenonu,

15
00:01:02,326 --> 00:01:04,634
ma w zarządzie miasta wielu wrogów,

16
00:01:04,634 --> 00:01:08,054
a ten projekt jest nieco kontrowersyjny.

17
00:01:08,054 --> 00:01:12,234
Ludność oczekuje klasycznej
świątyni w stylu doryckim

18
00:01:12,234 --> 00:01:15,868
z prostymi kolumnami
podtrzymującymi poziome belkowanie

19
00:01:15,868 --> 00:01:18,214
i zwieńczonej trójkątnym dachem.

20
00:01:18,214 --> 00:01:23,340
Ale plany Fidiasza znacznie wykraczają
poza ateńskie standardy.

21
00:01:23,340 --> 00:01:28,473
Jego projekty łączą kolumny doryckie
z rozległym fryzem jońskim

22
00:01:28,473 --> 00:01:34,015
i przedstawiają Panatenaje.

23
00:01:34,015 --> 00:01:38,782
Ta rzeźba nie tylko ukaże
ludzi i bogów obok siebie,

24
00:01:38,782 --> 00:01:42,312
czego nigdy dotąd nie widziano w świątyni.

25
00:01:42,312 --> 00:01:46,357
Będzie też kosztować znacznie
więcej niż tradycyjna świątynia.

26
00:01:46,357 --> 00:01:50,917
Modląc się, żeby wydatki kolegów
okazały się bez zarzutu,

27
00:01:50,917 --> 00:01:53,711
Fidiasz wyrusza,
żeby dowieść swojej niewinności.

28
00:01:53,711 --> 00:01:58,656
Najpierw wydaje polecenia
architektom Iktinosowi i Kallikratesowi.

29
00:01:58,656 --> 00:02:00,406
Nie mając światłokopii projektu,

30
00:02:00,406 --> 00:02:04,167
szczegółowo studiują ogólny szkic

31
00:02:04,167 --> 00:02:07,242
i trójwymiarowy model.

32
00:02:07,242 --> 00:02:12,373
Bez dokładnego planu zespół często
musi rozwiązywać problemy na bieżąco,

33
00:02:12,373 --> 00:02:17,789
kierując się jedynie obliczeniami
i poczuciem symetrii.

34
00:02:17,789 --> 00:02:21,709
Jej utrzymanie jest szczególnie trudne.

35
00:02:21,709 --> 00:02:27,794
Partenon jest zbudowany na łuku
z kolumnami pochylonymi lekko do wewnątrz.

36
00:02:27,794 --> 00:02:29,034
Żeby pokazać siłę

37
00:02:29,034 --> 00:02:32,927
i sprawić, że kolumny z daleka
będą wyglądały prosto,

38
00:02:32,927 --> 00:02:39,455
architekci zastosowali entasis,
czyli lekkie wypukłości w kolumnach.

39
00:02:39,455 --> 00:02:41,085
Dla innych elementów świątyni

40
00:02:41,085 --> 00:02:45,669
zespół oblicza symetrię, stosując
względnie spójne proporcje

41
00:02:45,669 --> 00:02:47,089
w całym projekcie.

42
00:02:47,089 --> 00:02:51,739
Ale zmiany wymagają ciągłych przeliczeń.

43
00:02:51,739 --> 00:02:54,609
Po rozwiązaniu jednego z problemów

44
00:02:54,609 --> 00:02:57,406
Fidiasz zbiera rejestry złota
prowadzone przez kolegów

45
00:02:57,406 --> 00:03:00,576
i udaje się po przesyłkę specjalną.

46
00:03:00,576 --> 00:03:04,289
Ogromne marmurowe bloki
na fronton Partenonu

47
00:03:04,289 --> 00:03:08,050
właśnie dotarły z kamieniołomów
na górze Pentelejkon.

48
00:03:08,050 --> 00:03:10,592
Zwykłe rampy zawaliłyby się pod ciężarem

49
00:03:10,592 --> 00:03:14,086
tych 2-3 tonowych bloków kamiennych,

50
00:03:14,086 --> 00:03:18,136
więc Fidiasz nakazuje
budowę nowych wyciągów.

51
00:03:18,136 --> 00:03:20,246
Po zarejestrowaniu dodatkowego wydatku

52
00:03:20,246 --> 00:03:23,096
i nadzorowaniu budowy całe popołudnie

53
00:03:23,096 --> 00:03:26,046
dociera do pracowni rzeźbiarskiej.

54
00:03:26,046 --> 00:03:31,232
Jego rzeźbiarze tworzą
92 mityczne sceny, czyli metopy,

55
00:03:31,232 --> 00:03:33,532
mające zdobić świątynię.

56
00:03:33,532 --> 00:03:37,505
Każda rzeźba inna epicka bitwa,

57
00:03:37,505 --> 00:03:41,395
mityczna prezentacja greckich zwycięstw

58
00:03:41,395 --> 00:03:45,455
nad Persją sprzed 40 lat.

59
00:03:45,455 --> 00:03:49,285
Żadna dotąd świątynia
nie miała tylu metop,

60
00:03:49,285 --> 00:03:53,963
a każda scena zwiększa
i tak już duże wydatki.

61
00:03:53,963 --> 00:03:57,933
W końcu Fidiasz zabiera się
za swoje główne zadanie

62
00:03:57,933 --> 00:04:01,309
i centralny punkt całej świątyni.

63
00:04:01,309 --> 00:04:05,485
Pokryty grubymi warstwami złota,
drobiazgowo zdobiony

64
00:04:05,485 --> 00:04:08,152
i górujący nad ludźmi

65
00:04:08,152 --> 00:04:13,957
posąg przedstawia patronkę
i obrończynię miasta Atenę Partenos.

66
00:04:13,957 --> 00:04:18,067
Kiedy świątynia zostanie ukończona,
wokół niej zgromadzą się tłumy,

67
00:04:18,067 --> 00:04:21,066
żeby modlić się, składać ofiary

68
00:04:21,066 --> 00:04:25,849
dokonywać rytualnych libacji
ku czci bogini mądrości.

69
00:04:25,849 --> 00:04:27,709
Fidiasz spędza resztę dnia,

70
00:04:27,709 --> 00:04:30,246
projektując wykończenie posągu,

71
00:04:30,246 --> 00:04:34,656
a kiedy światło gaśnie,
przybywają do niego epistatai.

72
00:04:34,656 --> 00:04:39,229
Po przestudiowaniu rejestrów
triumfalnie podnoszą głowy.

73
00:04:39,229 --> 00:04:42,729
Fidiasz mógł wykazać
ogólne wydatki świątyni,

74
00:04:42,729 --> 00:04:47,216
ale w aktach nie ma słowa
o złocie z posągu.

75
00:04:47,216 --> 00:04:52,017
W tym momencie przybywa sam Perykles,
żeby ocalić głównego budowniczego.

76
00:04:52,017 --> 00:04:55,567
Sponsor świątyni mówi,
że całe złoto na posąg

77
00:04:55,567 --> 00:05:00,544
można zważyć indywidualnie
i udowodnić niewinność Fidiasza.

78
00:05:00,544 --> 00:05:02,654
Po przydzieleniu robotników do zadania

79
00:05:02,654 --> 00:05:06,723
i nakazaniu urzędnikom
pilnowania ich do późnej nocy

80
00:05:06,723 --> 00:05:09,717
Fidiasz i jego patron
zostawiają przeciwników

81
00:05:09,717 --> 00:05:12,333
na łasce potężnej Ateny.