WEBVTT

00:00:00.746 --> 00:00:02.199
Tôi là nhà hóa học đại dương.

00:00:02.223 --> 00:00:04.652
Tôi nhìn vào hóa chất
của đại dương ngày nay,

00:00:04.652 --> 00:00:07.366
và cả trong quá khứ.

00:00:07.390 --> 00:00:09.454
Khi nhìn về quá khứ

00:00:09.478 --> 00:00:12.629
bằng cách kiểm chứng tàn tích hóa thạch
của rặng san hô dưới đáy.

00:00:12.653 --> 00:00:15.295
Bạn có thể thấy một trong 
những san hô phía sau tôi.

00:00:15.319 --> 00:00:19.745
Nó được lấy gần Nam Cực, 
sâu hàng ngàn mét dưới đáy biển

00:00:19.769 --> 00:00:21.857
rất khác biệt so với 
những loại san hô khác

00:00:21.881 --> 00:00:25.668
bạn có lẽ đã may mắn thấy 
nếu bạn đi nghỉ ở xứ nhiệt đới.

NOTE Paragraph

00:00:25.692 --> 00:00:27.748
Tôi hi vọng rằng 
bài nói này giúp bạn

00:00:27.772 --> 00:00:29.565
có cái nhìn 4 chiều về đại dương.

00:00:29.589 --> 00:00:33.462
2 chiều, như ảnh 2 chiều xinh đẹp này

00:00:33.486 --> 00:00:35.080
của nhiệt độ bề mặt nước biển.

00:00:35.104 --> 00:00:39.128
Bức ảnh được chụp từ vệ tinh, nên nó
có độ phân giải không gian rất lớn.

00:00:39.898 --> 00:00:42.764
Những đặc trưng tổng thể 
thì cực kì dễ hiểu.

00:00:42.788 --> 00:00:46.452
Thời tiết ấm ở vùng gần xích đạo 
vì có nhiều ánh sáng hơn.

00:00:46.476 --> 00:00:49.162
Lạnh ở vùng địa cực
vì có ít ánh sáng hơn.

00:00:49.186 --> 00:00:52.107
Và điều đó cho phép những chỏm băng lớn
hình thành ở Nam Cực

00:00:52.131 --> 00:00:53.941
và phần trên của bán cầu Bắc.

00:00:54.299 --> 00:00:57.717
Nếu bạn nhảy xuống biển,
hay thậm chí nhấn chân xuống biển,

00:00:57.741 --> 00:00:59.684
bạn biết đó, càng đi sâu càng lạnh hơn,

00:00:59.708 --> 00:01:03.687
và phần lớn là vì nước sâu lấp đầy 
vực thẳm đại dương

00:01:03.711 --> 00:01:06.876
đến từ những vùng địa cực lạnh lẽo
nơi nước đặc hơn.

NOTE Paragraph

00:01:07.845 --> 00:01:10.951
Nếu chúng ta quay trở về 
thời điểm 20,000 năm trước,

00:01:10.975 --> 00:01:12.835
Trái đất trông có vẻ khác nhiều.

00:01:12.859 --> 00:01:16.326
Tôi chỉ cho bạn xem phiên bản hoạt hình 
một trong những sự khác biệt

00:01:16.350 --> 00:01:18.605
bạn sẽ thấy nếu bạn lùi về 
thời điểm đó.

00:01:18.629 --> 00:01:20.311
Chỏm băng lớn hơn bây giờ nhiều.

00:01:20.335 --> 00:01:23.962
Chúng phủ khắp các châu lục,
và chúng mở rộng về phía đại dương.

00:01:23.986 --> 00:01:26.479
Mực nước biển thấp hơn 120 mét.

00:01:26.503 --> 00:01:30.047
Mức CO2 thì rất thấp so với hiện tại.

00:01:30.071 --> 00:01:33.715
Nhìn chung, trái đất có lẽ lạnh hơn
chừng 3 đến 5 độ,

00:01:33.739 --> 00:01:36.559
và càng ngày càng lạnh 
ở những vùng địa cực.

NOTE Paragraph

00:01:37.908 --> 00:01:39.362
Điều tôi và những đồng nghiệp


00:01:39.386 --> 00:01:42.188
đang cố gắng hiểu chính là

00:01:42.212 --> 00:01:44.671
cách chúng ta chuyển 
từ điều kiện thời tiết lạnh

00:01:44.695 --> 00:01:47.591
sang điều kiện thời tiết ấm 
mà chúng ta tận hưởng ngày nay.

00:01:47.615 --> 00:01:49.674
Chúng ta biết từ việc nghiên cứu lõi băng

00:01:49.698 --> 00:01:53.008
sự chuyển giao từ điều kiện lạnh 
sang ấm là không hề suôn sẻ

00:01:53.008 --> 00:01:57.550
vì bạn có thể dự đoán 
từ việc tăng chậm trong bức xạ mặt trời.

00:01:58.153 --> 00:02:01.384
Và chúng ta biết điều này từ lõi băng,
vì nếu bạn khoan sâu vào băng,

00:02:01.408 --> 00:02:04.679
bạn sẽ thấy những vòng băng hàng năm,
bạn có thể thấy trong núi băng.

00:02:04.703 --> 00:02:06.924
Bạn có thể thấy 
những lớp trắng - xanh này.

00:02:06.924 --> 00:02:10.344
Khí bị nén trong lõi băng, 
nên ta đo được lượng CO2 -

00:02:10.368 --> 00:02:13.013
đó là lí do ta biết lượng CO2
thấp hơn trong quá khứ -

00:02:13.013 --> 00:02:15.750
và tính chất hóa học của băng
cũng cho ta biết về nhiệt độ

00:02:15.774 --> 00:02:17.249
tại những vùng địa cực.

00:02:17.273 --> 00:02:20.952
Và nếu bạn chuyển thời gian
từ 20.000 năm trước đến thời điểm này,

00:02:20.976 --> 00:02:22.785
bạn thấy nhiệt độ đã tăng lên.

00:02:22.809 --> 00:02:24.434
Nó không hề tăng một cách đều đặn.

00:02:24.458 --> 00:02:26.236
Thỉnh thoảng nó tăng vô cùng nhanh,

00:02:26.260 --> 00:02:27.504
sau đó bình ổn trở lại,

00:02:27.528 --> 00:02:28.793
rồi tăng lên nhanh chóng.

00:02:28.817 --> 00:02:30.841
Điều này xảy ra khác nhau ở hai địa cực,

00:02:30.865 --> 00:02:33.594
và lượng CO2 cũng tăng lên nhảy vọt.

NOTE Paragraph

00:02:34.808 --> 00:02:37.854
Nên chúng tôi chắc chắn đại dương
có liên quan chuyện này.

00:02:37.878 --> 00:02:40.244
Đại dương chứa lượng CO2 khổng lồ,

00:02:40.268 --> 00:02:42.822
nhiều gấp khoảng 60 lần so với khí quyển.

00:02:42.846 --> 00:02:46.048
Điều này giúp tản nhiệt quanh xích đạo,

00:02:46.072 --> 00:02:49.841
đại dương thì đầy ắp nguồn dinh dưỡng
và điều khiển hiệu suất chính.

NOTE Paragraph

00:02:50.142 --> 00:02:53.126
Nếu ta muốn tìm hiểu 
diễn tiến dưới lòng đại dương,

00:02:53.150 --> 00:02:54.743
chúng tôi phải xuống tận nơi,

00:02:54.767 --> 00:02:55.933
xem xét tình hình ở đây,

00:02:55.957 --> 00:02:57.361
và bắt đầu khám phá.

00:02:57.385 --> 00:03:00.392
Đây là cảnh tượng ngoạn mục
từ núi ngầm dưới biển

00:03:00.416 --> 00:03:02.605
sâu khoảng 1km tại hải phận quốc tế.

00:03:02.629 --> 00:03:05.609
vùng xích đạo quanh Đại Tây Dương, 
cách xa đất liền.

00:03:05.633 --> 00:03:09.102
Cùng với đội nghiên cứu của tôi, 
bạn là một trong những người đầu tiên

00:03:09.102 --> 00:03:11.018
được thấy một phần của đáy biển,

00:03:11.340 --> 00:03:13.084
Bạn có thể đang thấy nhiều loài mới.

00:03:13.108 --> 00:03:14.520
Chúng tôi không biết là gì.

00:03:14.520 --> 00:03:17.944
Bạn sẽ phải thu thập nhiều mẫu vật
và phân loại rõ ràng.

00:03:17.968 --> 00:03:19.861
Bạn có thể thấy 
rặng san hô kẹo cao su.

00:03:19.885 --> 00:03:22.139
Có nhiều ngôi sao lấp lánh sống trên đó.

00:03:22.163 --> 00:03:25.219
Đó là những thứ trông giống
xúc tu của san hô.

00:03:25.243 --> 00:03:28.115
Có nhiều san hô từ nhiều dạng 
canxi cacbonat khác nhau

00:03:28.139 --> 00:03:31.515
phát triển trên đất bazan của
ngọn núi to dưới biển này,

00:03:31.539 --> 00:03:34.903
và cái thứ màu đen kia, 
chúng là san hô hóa thạch,

00:03:34.927 --> 00:03:37.238
và chúng ta sẽ nói một chút về chúng

00:03:37.262 --> 00:03:38.610
khi ta lùi về đúng lúc.

NOTE Paragraph

00:03:39.030 --> 00:03:41.515
Để làm được điều đó, chúng ta cần 
thuê tàu nghiên cứu.

00:03:41.539 --> 00:03:44.579
Đây là James Cook, 
tàu nghiên cứu đại dương

00:03:44.603 --> 00:03:45.873
neo ở Tenerife.

00:03:45.897 --> 00:03:47.229
Nhìn cũng đẹp đúng không?

00:03:47.554 --> 00:03:49.384
Tuyệt, nếu bạn không phải là 
thủy thủ giỏi.

00:03:49.702 --> 00:03:52.206
Đôi khi mọi việc trông giống như thế này.

00:03:52.230 --> 00:03:55.429
Đây là chúng tôi, đang cố đảm bảo 
không mất đi những mẫu vật quí giá.

00:03:55.453 --> 00:03:58.270
Mọi người hối hả vây quanh 
và tôi bị say sóng nặng,

00:03:58.294 --> 00:04:01.288
nên không phải lúc nào cũng vui,
nhưng đa phần là vậy.

NOTE Paragraph

00:04:01.312 --> 00:04:03.898
Chúng tôi phải trở thành người
vẽ bản đồ giỏi để làm được điều này.

00:04:03.922 --> 00:04:07.661
Bạn không thể thấy loại san hô 
đặc biệt đó khắp mọi nơi đâu.

00:04:07.685 --> 00:04:10.725
Nó có thể ở bất kì đâu và ở rất sâu

00:04:10.749 --> 00:04:13.063
nhưng chúng ta thật sự 
cần phải tìm đúng nơi.

00:04:13.087 --> 00:04:16.253
Chúng ta vừa xem bản đồ thế giới, 
và vạch trên đó là hải trình của chúng tôi

00:04:16.277 --> 00:04:17.482
từ năm ngoái.

00:04:17.990 --> 00:04:19.386
Đó là môt chuyến đi 7 tuần,

00:04:19.410 --> 00:04:21.434
và đây là chúng tôi, đang tự dựng bản đồ riêng

00:04:21.458 --> 00:04:25.529
của khoảng 75,000 km2 đáy biển 
trong 7 tuần,

00:04:25.553 --> 00:04:28.075
nhưng đó chỉ là một phần nhỏ 
của đáy biển.

00:04:28.099 --> 00:04:29.868
Chúng ta đang đi
từ Tây sang Đông,

00:04:29.892 --> 00:04:33.392
qua nhiều phần đại dương
trông phẳng lì trên bản đồ lớn

00:04:33.416 --> 00:04:36.673
nhưng thật ra vài ngọn núi ở đây
lớn cỡ Everest.

00:04:36.697 --> 00:04:38.626
Với những bản đồ chúng tôi vẽ trên tàu,

00:04:38.650 --> 00:04:40.642
chúng tôi có độ phân giải 100 mét,

00:04:40.666 --> 00:04:43.555
đủ để chọn những khu vực 
để triển khai trang thiết bị,

00:04:43.579 --> 00:04:45.493
nhưng không đủ để thấy nhiều.

00:04:45.517 --> 00:04:48.239
Để làm được, chúng tôi cần lái
thiết bị điều khiển từ xa

00:04:48.263 --> 00:04:50.477
xuống khoảng 5m cách mực đáy biển.

00:04:50.501 --> 00:04:53.716
Nếu vậy, chúng tôi có thể
vẽ ra những bản đồ độ phân giải một mét

00:04:53.740 --> 00:04:55.834
dưới sâu hàng ngàn mét.

00:04:55.858 --> 00:04:57.675
Đây là thiết bị điều khiển từ xa,

00:04:57.699 --> 00:05:00.010
phương tiện dùng để nghiên cứu.

00:05:00.034 --> 00:05:02.516
Bạn có thể thấy một dãy
những bóng đèn lớn ở phía trên.

00:05:02.540 --> 00:05:05.595
Có nhiều máy quay có độ phân giải cao,
các cánh tay máy,

00:05:05.619 --> 00:05:08.532
và nhiều chiếc hộp nhỏ và vài thứ 
để chứa các mẫu vật.

NOTE Paragraph

00:05:09.087 --> 00:05:12.805
Đây là buổi đi lặn dưới biển 
đầu tiên của chúng tôi,

00:05:12.829 --> 00:05:14.535
lao xuống lòng đại dương.

00:05:14.559 --> 00:05:17.432
Chúng tôi đi khá nhanh để chắc chắn
thiết bị điều khiển từ xa

00:05:17.456 --> 00:05:19.179
không bị ảnh hưởng 
bởi tàu khác.

00:05:19.203 --> 00:05:20.401
Và chúng tôi lặn xuống,

00:05:20.425 --> 00:05:22.599
và đây là những thứ bạn thấy được.

00:05:22.623 --> 00:05:26.123
Chúng là bọt biển dưới đáy biển, 
to khoảng một mét.

00:05:26.817 --> 00:05:31.065
Đây là dưa biển đang bơi -
cơ bản là một loại sên biển nhỏ.

00:05:31.089 --> 00:05:32.276
Đoạn này bị chậm lại.

00:05:32.300 --> 00:05:34.689
Đa phần đoạn phim chiếu cho bạn
đã được gia tốc,

00:05:34.713 --> 00:05:36.641
vì những thước phim này
mất nhiều thời gian.

00:05:37.474 --> 00:05:40.413
Đây cũng là loài sên biển xinh đẹp.

00:05:40.897 --> 00:05:43.969
Và loài động vật bạn xem tiếp theo
sẽ là một ngạc nhiên lớn.

00:05:43.993 --> 00:05:47.405
Tôi chưa từng thấy loài tương tự
và nó khiến chúng tôi phải ngạc nhiên.

00:05:47.429 --> 00:05:51.017
Sau khi làm việc khoảng 15 tiếng 
và chúng tôi khá là vui vẻ,

00:05:51.041 --> 00:05:53.778
đột nhiên con quái vật biển khổng lồ
bắt đầu lăn qua,

00:05:53.802 --> 00:05:56.908
nó gọi là kì lân biển hoặc là
hải tiêu thuộc địa, nếu bạn thích.

00:05:56.932 --> 00:05:58.719
Đây không phải thứ
chúng tôi đang tìm.

00:05:58.743 --> 00:06:01.389
Chúng tôi đang tìm san hô,
rặng san hô sâu dưới biển.

00:06:02.194 --> 00:06:04.492
Chút nữa bạn sẽ thấy ảnh 
của một loài san hô.

00:06:04.516 --> 00:06:07.151
Nó nhỏ, cao khoảng 5cm.

00:06:07.175 --> 00:06:10.493
Được làm từ canxi cacbonat, 
nên bạn có thể thấy xúc tu của nó,

00:06:10.517 --> 00:06:12.648
di chuyển trong hải lưu.

00:06:13.180 --> 00:06:16.291
Sinh vật giống vậy có lẽ 
sống được khoảng 100 năm.

00:06:16.315 --> 00:06:19.855
Và khi nó trưởng thành, 
nó hấp thụ hóa chất từ đại dương.

00:06:19.879 --> 00:06:22.085
Và những hóa chất nào hay lượng hóa chất,

00:06:22.109 --> 00:06:24.783
phụ thuộc vào nhiệt độ; phụ thuộc độ pH,

00:06:24.807 --> 00:06:26.353
phụ thuộc vào nguồn dinh dưỡng.

00:06:26.377 --> 00:06:29.611
Nếu có thể hiểu cách mà
những hóa chất này đi vào trong xương,

00:06:29.635 --> 00:06:32.133
ta có thể quay lại, thu thập 
những mẫu hóa thạch,

00:06:32.157 --> 00:06:35.301
và tái thiết lại những gì 
đại dương từng có trong quá khứ.

00:06:35.325 --> 00:06:38.761
Bạn có thể thấy chúng tôi đang nhặt
san hô bằng một hệ thống chân không,

00:06:38.785 --> 00:06:41.386
và đặt vào thùng chứa mẫu vật.

00:06:41.410 --> 00:06:43.469
Nên nói thêm là phải làm rất cẩn thận.

NOTE Paragraph

00:06:43.493 --> 00:06:45.878
Một vài loài thậm chí còn sống lâu hơn.

00:06:45.902 --> 00:06:49.304
Đây là san hô đen Leiopathes,
ảnh do đồng nghiệp của tôi chụp -

00:06:49.328 --> 00:06:52.590
Brendan Roark, khoảng 500m 
bên dưới Hawaii.

00:06:52.614 --> 00:06:54.657
4.000 năm là một thời gian dài.

00:06:54.962 --> 00:06:58.097
Nếu bạn lấy 1 nhánh san hô
và đánh bóng lên,

00:06:58.121 --> 00:07:00.414
đây là khoảng 100 mi-crô-mét bề ngang.

00:07:00.763 --> 00:07:03.254
Brendan đem mẫu san hô này về phân tích --

00:07:03.278 --> 00:07:05.084
bạn có thể thấy các dấu tích --

00:07:05.108 --> 00:07:08.067
và anh có thể chỉ ra chúng chính là 
dải băng hàng năm,

00:07:08.091 --> 00:07:10.004
hóa ra cho dù sâu tận 500 mét dưới đại dương,

00:07:10.028 --> 00:07:12.796
san hô có thể ghi lại
những thay đổi theo mùa,

00:07:12.820 --> 00:07:14.552
điều này khá là tuyệt vời.

NOTE Paragraph

00:07:14.576 --> 00:07:18.374
Nhưng 4,000 năm không đủ để ta 
quay về thời kì đóng băng cực đại cuối.

00:07:18.398 --> 00:07:19.556
Vậy chúng ta nên làm gì?

00:07:19.580 --> 00:07:21.587
Chúng tôi thu thập 
những mẫu hóa thạch.

00:07:22.000 --> 00:07:25.241
Đây là điều làm cho tôi thực sự
không được ưa trong đội nghiên cứu

00:07:25.241 --> 00:07:26.285
Đi cùng chúng tôi,

00:07:26.309 --> 00:07:27.927
có cá mập khổng lồ ở khắp nơi,

00:07:27.951 --> 00:07:30.449
có nhiều kì lân biển, 
hải sâm đang bơi gần đó,

00:07:30.473 --> 00:07:31.744
nhiều bọt biển khổng lồ,

00:07:31.768 --> 00:07:34.363
tôi nhờ mọi người đi xuống 
khu vực có hóa thạch chết

00:07:34.387 --> 00:07:37.943
và bỏ ra hàng giờ kiểu như 
đào quanh đáy biển.

00:07:37.967 --> 00:07:41.332
Và chúng tôi đi nhặt những san hô này,
đem chúng về và phân loại.

00:07:41.356 --> 00:07:43.651
Nhưng mỗi loại lại khác độ tuổi,

00:07:43.675 --> 00:07:45.576
và nếu chúng tôi có thể biết
tuổi của chúng

00:07:45.600 --> 00:07:48.112
chúng tôi có thể đo được
những tín hiệu hóa học đó,

00:07:48.136 --> 00:07:49.558
điều này giúp chúng tôi biết

00:07:49.582 --> 00:07:52.065
chuyện gì đã diễn ra ở đại dương 
trong quá khứ.

NOTE Paragraph

00:07:52.558 --> 00:07:54.262
Và ảnh bên tay trái của tôi đây,

00:07:54.286 --> 00:07:57.318
tôi đã lấy một mẫu san hô,
đánh bóng nó cẩn thận

00:07:57.342 --> 00:07:59.312
và chụp ảnh quang học.

00:07:59.336 --> 00:08:00.488
Bên tay phải của tôi,

00:08:00.512 --> 00:08:03.612
chúng tôi lấy mẫu san hô tương tự,
cho vào lò phản ứng hạt nhân,

00:08:03.636 --> 00:08:04.788
làm giảm sự phân hạt,

00:08:04.812 --> 00:08:06.443
và mỗi lần có vài sự phân hủy diễn ra,

00:08:06.467 --> 00:08:08.449
điều đó lại được
đánh dấu trên san hô,

00:08:08.473 --> 00:08:10.362
từ đó chúng tôi thấy được
sự phân bổ uranium.

00:08:10.386 --> 00:08:11.537
Sao chúng tôi làm vậy?

00:08:11.561 --> 00:08:13.848
Uranium là chất khá bị xem thường,

00:08:13.872 --> 00:08:15.031
nhưng tôi thích nó.

00:08:15.055 --> 00:08:18.267
Sự phân rã giúp chúng tôi 
biết được tỉ lệ và ngày tháng

00:08:18.291 --> 00:08:19.830
chuyện đang diễn ra ở đại dương.

00:08:19.854 --> 00:08:21.752
Và nếu bạn nhớ ngay từ đầu,

00:08:21.776 --> 00:08:24.373
đó là thứ chúng tôi muốn có được
khi nghĩ về khí hậu.

00:08:24.373 --> 00:08:26.348
Chúng tôi dùng laser
phân tích uranium

00:08:26.348 --> 00:08:29.253
Và 1 trong những sản phẩm con,
thori có trong san hô.

00:08:29.473 --> 00:08:32.446
và do đó ta biết chính xác 
tuổi của hóa thạch này.

NOTE Paragraph

00:08:32.742 --> 00:08:34.934
Đoạn minh họa xinh đẹp này 
của đại dương phía Nam

00:08:34.982 --> 00:08:38.117
mà tôi dùng sẽ minh hoa 
cách chúng tôi dùng những san hô này

00:08:38.117 --> 00:08:42.188
để nắm được những thông tin phản hồi 
từ đại dương cổ xưa.

00:08:42.212 --> 00:08:44.638
Bạn có thể thấy độ dày
của bề mặt nước biển

00:08:44.662 --> 00:08:47.060
trong phim hoạt hình này
của Ryan Abernathey.

00:08:47.481 --> 00:08:49.518
Đây chỉ là dữ liệu của một năm,

00:08:49.542 --> 00:08:52.152
nhưng bạn thấy được đại dương phía Nam
náo nhiệt như thế nào.

00:08:52.500 --> 00:08:55.907
Hỗn hợp dày đặc, đặc biệt là Drake Passage,

00:08:55.931 --> 00:08:58.368
được trình bày trong thanh bên cạnh,

00:08:58.392 --> 00:09:01.004
là một trong những dòng hải lưu
mạnh nhất trên thế giới

00:09:01.028 --> 00:09:03.235
chảy ngang qua đây, từ Tây sang Đông.

00:09:03.259 --> 00:09:04.608
Nó trộn lẫn rất hỗn loạn,

00:09:04.632 --> 00:09:07.504
vì nó đang di chuyển qua 
những ngọn núi lớn dưới biển,

00:09:07.528 --> 00:09:12.009
và điều này cho phép CO2 và nhiệt 
trao đổi trong và ngoài với không khí.

00:09:12.033 --> 00:09:15.540
Và cơ bản là, các đại dương đang 
hít thở qua đại dương phía Nam.

00:09:16.865 --> 00:09:22.329
Chúng tôi thu thập san hô 
quanh đi quẩn lại ngang qua Nam Cực,

00:09:22.353 --> 00:09:25.380
và chúng tôi tìm được 
điều ngạc nhiên từ việc truy tuổi bằng uranium;

00:09:25.404 --> 00:09:27.907
san hô đã di cư từ Nam sang Bắc

00:09:27.931 --> 00:09:31.060
suốt thời kì chuyển giao giữa 
thời kì đóng băng và gian băng.

00:09:31.084 --> 00:09:32.291
Chúng tôi không biết lí do,

00:09:32.315 --> 00:09:34.864
nhưng chúng tôi nghĩ là có
liên quan đến nguồn thức ăn

00:09:34.888 --> 00:09:36.845
và có lẽ khí là oxy ở trong nước.

NOTE Paragraph

00:09:37.718 --> 00:09:38.873
Và ở đây.

00:09:38.897 --> 00:09:41.945
Tôi sẽ minh họa điều tôi nghĩ 
chúng tôi biết được về khí hậu

00:09:41.969 --> 00:09:43.929
từ những san hô ở đại dương phía Nam đó.

00:09:43.953 --> 00:09:47.228
Chúng tôi lên xuống núi biển 
để nhặt san hô hóa thạch.

00:09:47.252 --> 00:09:48.778
Đây là hình ảnh minh họa.

00:09:48.802 --> 00:09:50.207
Chúng tôi nghĩ về
thời kì đóng băng,

00:09:50.231 --> 00:09:52.254
từ bản phân tích san hô 
chúng tôi làm,

00:09:52.278 --> 00:09:55.364
rằng phần sâu của đại dương 
phía Nam rất giàu cacbon.

00:09:55.388 --> 00:09:58.077
và có một lớp đặc ở phía trên đỉnh.

00:09:58.101 --> 00:10:00.894
Điều đó ngăn CO2 thoát khỏi đại dương.

00:10:01.752 --> 00:10:04.344
Sau đó chúng tôi tìm thấy 
san hô độ tuổi trung bình,

00:10:04.368 --> 00:10:08.948
và chúng cho thấy đại dương hòa lẫn 
phần nào với sự chuyển giao khí hậu.

00:10:08.972 --> 00:10:11.439
Điều đó cho phép cacbon 
thoát khỏi biển sâu.

00:10:12.154 --> 00:10:15.253
Và sau đó nếu chúng tôi phân tích 
những san hô gần với ngày nay,

00:10:15.277 --> 00:10:17.531
hay thật ra dù gì nếu chúng ta
đi xuống đó vào hôm nay

00:10:17.555 --> 00:10:19.761
và đo đạc lượng hóa chất trong san hô,

00:10:19.785 --> 00:10:23.779
chúng tôi thấy chúng tôi di chuyển đến vị trí 
mà cacbon có thể thay đổi liên tục.

00:10:23.803 --> 00:10:25.877
Đây là cách chúng tôi 
dùng hóa thạch san hô

00:10:25.901 --> 00:10:27.843
để giúp chúng tôi 
nghiên cứu môi trường.

NOTE Paragraph

00:10:29.827 --> 00:10:31.961
Nên tôi muốn cho các bạn 
xem slide cuối.

00:10:31.985 --> 00:10:35.908
Đây vẫn chỉ là lấy một phần đầu tiên 
của đoạn phim mà tôi đã chiếu cho bạn.

00:10:35.932 --> 00:10:38.044
Đây là một khu vườn san hô tuyệt đẹp.

00:10:38.068 --> 00:10:40.626
Chúng tôi thậm chí không ngờ 
tìm được thứ tuyệt như vậy.

00:10:40.650 --> 00:10:42.534
Sâu hàng ngàn mét.

00:10:42.558 --> 00:10:43.932
Có nhiều loài mới.

00:10:44.416 --> 00:10:46.315
Đó là một nơi xinh đẹp.

00:10:46.339 --> 00:10:47.720
Có nhiều hóa thạch xen lẫn,

00:10:47.744 --> 00:10:50.435
và giờ tôi đã cho bạn biết cách
trân trọng hóa thạch san hô

00:10:50.459 --> 00:10:51.674
ở dưới đó.

NOTE Paragraph

00:10:51.698 --> 00:10:54.564
Nên lần tới lúc bạn đủ may mắn 
để bay qua đại dương

00:10:54.588 --> 00:10:55.997
hay chèo thuyền vượt biển,

00:10:56.021 --> 00:10:58.688
chỉ cần nghĩ - có nhiều núi biển phía dưới

00:10:58.712 --> 00:11:00.579
mà chưa có ai khám phá được,

00:11:00.603 --> 00:11:02.220
và còn có các rặng san hô xinh đẹp.

NOTE Paragraph

00:11:02.244 --> 00:11:03.395
Cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:11:03.419 --> 00:11:05.129
(Vỗ tay)