[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.75,0:00:02.20,Default,,0000,0000,0000,,Tôi là nhà hóa học đại dương. Dialogue: 0,0:00:02.22,0:00:04.65,Default,,0000,0000,0000,,Tôi nhìn vào hóa chất\Ncủa đại dương ngày nay, Dialogue: 0,0:00:04.65,0:00:07.37,Default,,0000,0000,0000,,và cả trong quá khứ. Dialogue: 0,0:00:07.39,0:00:09.45,Default,,0000,0000,0000,,Khi nhìn về quá khứ Dialogue: 0,0:00:09.48,0:00:12.63,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách kiểm chứng tàn tích hóa thạch\Ncủa rặng san hô dưới đáy. Dialogue: 0,0:00:12.65,0:00:15.30,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy một trong \Nnhững san hô phía sau tôi. Dialogue: 0,0:00:15.32,0:00:19.74,Default,,0000,0000,0000,,Nó được lấy gần Nam Cực, \Nsâu hàng ngàn mét dưới đáy biển Dialogue: 0,0:00:19.77,0:00:21.86,Default,,0000,0000,0000,,rất khác biệt so với \Nnhững loại san hô khác Dialogue: 0,0:00:21.88,0:00:25.67,Default,,0000,0000,0000,,bạn có lẽ đã may mắn thấy \Nnếu bạn đi nghỉ ở xứ nhiệt đới. Dialogue: 0,0:00:25.69,0:00:27.75,Default,,0000,0000,0000,,Tôi hi vọng rằng \Nbài nói này giúp bạn Dialogue: 0,0:00:27.77,0:00:29.56,Default,,0000,0000,0000,,có cái nhìn 4 chiều về đại dương. Dialogue: 0,0:00:29.59,0:00:33.46,Default,,0000,0000,0000,,2 chiều, như ảnh 2 chiều xinh đẹp này Dialogue: 0,0:00:33.49,0:00:35.08,Default,,0000,0000,0000,,của nhiệt độ bề mặt nước biển. Dialogue: 0,0:00:35.10,0:00:39.13,Default,,0000,0000,0000,,Bức ảnh được chụp từ vệ tinh, nên nó\Ncó độ phân giải không gian rất lớn. Dialogue: 0,0:00:39.90,0:00:42.76,Default,,0000,0000,0000,,Những đặc trưng tổng thể \Nthì cực kì dễ hiểu. Dialogue: 0,0:00:42.79,0:00:46.45,Default,,0000,0000,0000,,Thời tiết ấm ở vùng gần xích đạo \Nvì có nhiều ánh sáng hơn. Dialogue: 0,0:00:46.48,0:00:49.16,Default,,0000,0000,0000,,Lạnh ở vùng địa cực\Nvì có ít ánh sáng hơn. Dialogue: 0,0:00:49.19,0:00:52.11,Default,,0000,0000,0000,,Và điều đó cho phép những chỏm băng lớn\Nhình thành ở Nam Cực Dialogue: 0,0:00:52.13,0:00:53.94,Default,,0000,0000,0000,,và phần trên của bán cầu Bắc. Dialogue: 0,0:00:54.30,0:00:57.72,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn nhảy xuống biển,\Nhay thậm chí nhấn chân xuống biển, Dialogue: 0,0:00:57.74,0:00:59.68,Default,,0000,0000,0000,,bạn biết đó, càng đi sâu càng lạnh hơn, Dialogue: 0,0:00:59.71,0:01:03.69,Default,,0000,0000,0000,,và phần lớn là vì nước sâu lấp đầy \Nvực thẳm đại dương Dialogue: 0,0:01:03.71,0:01:06.88,Default,,0000,0000,0000,,đến từ những vùng địa cực lạnh lẽo\Nnơi nước đặc hơn. Dialogue: 0,0:01:07.84,0:01:10.95,Default,,0000,0000,0000,,Nếu chúng ta quay trở về \Nthời điểm 20,000 năm trước, Dialogue: 0,0:01:10.98,0:01:12.84,Default,,0000,0000,0000,,Trái đất trông có vẻ khác nhiều. Dialogue: 0,0:01:12.86,0:01:16.33,Default,,0000,0000,0000,,Tôi chỉ cho bạn xem phiên bản hoạt hình \Nmột trong những sự khác biệt Dialogue: 0,0:01:16.35,0:01:18.60,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy nếu bạn lùi về \Nthời điểm đó. Dialogue: 0,0:01:18.63,0:01:20.31,Default,,0000,0000,0000,,Chỏm băng lớn hơn bây giờ nhiều. Dialogue: 0,0:01:20.34,0:01:23.96,Default,,0000,0000,0000,,Chúng phủ khắp các châu lục,\Nvà chúng mở rộng về phía đại dương. Dialogue: 0,0:01:23.99,0:01:26.48,Default,,0000,0000,0000,,Mực nước biển thấp hơn 120 mét. Dialogue: 0,0:01:26.50,0:01:30.05,Default,,0000,0000,0000,,Mức CO2 thì rất thấp so với hiện tại. Dialogue: 0,0:01:30.07,0:01:33.72,Default,,0000,0000,0000,,Nhìn chung, trái đất có lẽ lạnh hơn\Nchừng 3 đến 5 độ, Dialogue: 0,0:01:33.74,0:01:36.56,Default,,0000,0000,0000,,và càng ngày càng lạnh \Nở những vùng địa cực. Dialogue: 0,0:01:37.91,0:01:39.36,Default,,0000,0000,0000,,Điều tôi và những đồng nghiệp\N Dialogue: 0,0:01:39.39,0:01:42.19,Default,,0000,0000,0000,,đang cố gắng hiểu chính là Dialogue: 0,0:01:42.21,0:01:44.67,Default,,0000,0000,0000,,cách chúng ta chuyển \Ntừ điều kiện thời tiết lạnh Dialogue: 0,0:01:44.70,0:01:47.59,Default,,0000,0000,0000,,sang điều kiện thời tiết ấm \Nmà chúng ta tận hưởng ngày nay. Dialogue: 0,0:01:47.62,0:01:49.67,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta biết từ việc nghiên cứu lõi băng Dialogue: 0,0:01:49.70,0:01:53.01,Default,,0000,0000,0000,,sự chuyển giao từ điều kiện lạnh \Nsang ấm là không hề suôn sẻ Dialogue: 0,0:01:53.01,0:01:57.55,Default,,0000,0000,0000,,vì bạn có thể dự đoán \Ntừ việc tăng chậm trong bức xạ mặt trời. Dialogue: 0,0:01:58.15,0:02:01.38,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng ta biết điều này từ lõi băng,\Nvì nếu bạn khoan sâu vào băng, Dialogue: 0,0:02:01.41,0:02:04.68,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ thấy những vòng băng hàng năm,\Nbạn có thể thấy trong núi băng. Dialogue: 0,0:02:04.70,0:02:06.92,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy \Nnhững lớp trắng - xanh này. Dialogue: 0,0:02:06.92,0:02:10.34,Default,,0000,0000,0000,,Khí bị nén trong lõi băng, \Nnên ta đo được lượng CO2 - Dialogue: 0,0:02:10.37,0:02:13.01,Default,,0000,0000,0000,,đó là lí do ta biết lượng CO2\Nthấp hơn trong quá khứ - Dialogue: 0,0:02:13.01,0:02:15.75,Default,,0000,0000,0000,,và tính chất hóa học của băng\Ncũng cho ta biết về nhiệt độ Dialogue: 0,0:02:15.77,0:02:17.25,Default,,0000,0000,0000,,tại những vùng địa cực. Dialogue: 0,0:02:17.27,0:02:20.95,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn chuyển thời gian\Ntừ 20.000 năm trước đến thời điểm này, Dialogue: 0,0:02:20.98,0:02:22.78,Default,,0000,0000,0000,,bạn thấy nhiệt độ đã tăng lên. Dialogue: 0,0:02:22.81,0:02:24.43,Default,,0000,0000,0000,,Nó không hề tăng một cách đều đặn. Dialogue: 0,0:02:24.46,0:02:26.24,Default,,0000,0000,0000,,Thỉnh thoảng nó tăng vô cùng nhanh, Dialogue: 0,0:02:26.26,0:02:27.50,Default,,0000,0000,0000,,sau đó bình ổn trở lại, Dialogue: 0,0:02:27.53,0:02:28.79,Default,,0000,0000,0000,,rồi tăng lên nhanh chóng. Dialogue: 0,0:02:28.82,0:02:30.84,Default,,0000,0000,0000,,Điều này xảy ra khác nhau ở hai địa cực, Dialogue: 0,0:02:30.86,0:02:33.59,Default,,0000,0000,0000,,và lượng CO2 cũng tăng lên nhảy vọt. Dialogue: 0,0:02:34.81,0:02:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Nên chúng tôi chắc chắn đại dương\Ncó liên quan chuyện này. Dialogue: 0,0:02:37.88,0:02:40.24,Default,,0000,0000,0000,,Đại dương chứa lượng CO2 khổng lồ, Dialogue: 0,0:02:40.27,0:02:42.82,Default,,0000,0000,0000,,nhiều gấp khoảng 60 lần so với khí quyển. Dialogue: 0,0:02:42.85,0:02:46.05,Default,,0000,0000,0000,,Điều này giúp tản nhiệt quanh xích đạo, Dialogue: 0,0:02:46.07,0:02:49.84,Default,,0000,0000,0000,,đại dương thì đầy ắp nguồn dinh dưỡng\Nvà điều khiển hiệu suất chính. Dialogue: 0,0:02:50.14,0:02:53.13,Default,,0000,0000,0000,,Nếu ta muốn tìm hiểu \Ndiễn tiến dưới lòng đại dương, Dialogue: 0,0:02:53.15,0:02:54.74,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi phải xuống tận nơi, Dialogue: 0,0:02:54.77,0:02:55.93,Default,,0000,0000,0000,,xem xét tình hình ở đây, Dialogue: 0,0:02:55.96,0:02:57.36,Default,,0000,0000,0000,,và bắt đầu khám phá. Dialogue: 0,0:02:57.38,0:03:00.39,Default,,0000,0000,0000,,Đây là cảnh tượng ngoạn mục\Ntừ núi ngầm dưới biển Dialogue: 0,0:03:00.42,0:03:02.60,Default,,0000,0000,0000,,sâu khoảng 1km tại hải phận quốc tế. Dialogue: 0,0:03:02.63,0:03:05.61,Default,,0000,0000,0000,,vùng xích đạo quanh Đại Tây Dương, \Ncách xa đất liền. Dialogue: 0,0:03:05.63,0:03:09.10,Default,,0000,0000,0000,,Cùng với đội nghiên cứu của tôi, \Nbạn là một trong những người đầu tiên Dialogue: 0,0:03:09.10,0:03:11.02,Default,,0000,0000,0000,,được thấy một phần của đáy biển, Dialogue: 0,0:03:11.34,0:03:13.08,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể đang thấy nhiều loài mới. Dialogue: 0,0:03:13.11,0:03:14.52,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi không biết là gì. Dialogue: 0,0:03:14.52,0:03:17.94,Default,,0000,0000,0000,,Bạn sẽ phải thu thập nhiều mẫu vật\Nvà phân loại rõ ràng. Dialogue: 0,0:03:17.97,0:03:19.86,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy \Nrặng san hô kẹo cao su. Dialogue: 0,0:03:19.88,0:03:22.14,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều ngôi sao lấp lánh sống trên đó. Dialogue: 0,0:03:22.16,0:03:25.22,Default,,0000,0000,0000,,Đó là những thứ trông giống\Nxúc tu của san hô. Dialogue: 0,0:03:25.24,0:03:28.12,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều san hô từ nhiều dạng \Ncanxi cacbonat khác nhau Dialogue: 0,0:03:28.14,0:03:31.52,Default,,0000,0000,0000,,phát triển trên đất bazan của\Nngọn núi to dưới biển này, Dialogue: 0,0:03:31.54,0:03:34.90,Default,,0000,0000,0000,,và cái thứ màu đen kia, \Nchúng là san hô hóa thạch, Dialogue: 0,0:03:34.93,0:03:37.24,Default,,0000,0000,0000,,và chúng ta sẽ nói một chút về chúng Dialogue: 0,0:03:37.26,0:03:38.61,Default,,0000,0000,0000,,khi ta lùi về đúng lúc. Dialogue: 0,0:03:39.03,0:03:41.52,Default,,0000,0000,0000,,Để làm được điều đó, chúng ta cần \Nthuê tàu nghiên cứu. Dialogue: 0,0:03:41.54,0:03:44.58,Default,,0000,0000,0000,,Đây là James Cook, \Ntàu nghiên cứu đại dương Dialogue: 0,0:03:44.60,0:03:45.87,Default,,0000,0000,0000,,neo ở Tenerife. Dialogue: 0,0:03:45.90,0:03:47.23,Default,,0000,0000,0000,,Nhìn cũng đẹp đúng không? Dialogue: 0,0:03:47.55,0:03:49.38,Default,,0000,0000,0000,,Tuyệt, nếu bạn không phải là \Nthủy thủ giỏi. Dialogue: 0,0:03:49.70,0:03:52.21,Default,,0000,0000,0000,,Đôi khi mọi việc trông giống như thế này. Dialogue: 0,0:03:52.23,0:03:55.43,Default,,0000,0000,0000,,Đây là chúng tôi, đang cố đảm bảo \Nkhông mất đi những mẫu vật quí giá. Dialogue: 0,0:03:55.45,0:03:58.27,Default,,0000,0000,0000,,Mọi người hối hả vây quanh \Nvà tôi bị say sóng nặng, Dialogue: 0,0:03:58.29,0:04:01.29,Default,,0000,0000,0000,,nên không phải lúc nào cũng vui,\Nnhưng đa phần là vậy. Dialogue: 0,0:04:01.31,0:04:03.90,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi phải trở thành người\Nvẽ bản đồ giỏi để làm được điều này. Dialogue: 0,0:04:03.92,0:04:07.66,Default,,0000,0000,0000,,Bạn không thể thấy loại san hô \Nđặc biệt đó khắp mọi nơi đâu. Dialogue: 0,0:04:07.68,0:04:10.72,Default,,0000,0000,0000,,Nó có thể ở bất kì đâu và ở rất sâu Dialogue: 0,0:04:10.75,0:04:13.06,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng ta thật sự \Ncần phải tìm đúng nơi. Dialogue: 0,0:04:13.09,0:04:16.25,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta vừa xem bản đồ thế giới, \Nvà vạch trên đó là hải trình của chúng tôi Dialogue: 0,0:04:16.28,0:04:17.48,Default,,0000,0000,0000,,từ năm ngoái. Dialogue: 0,0:04:17.99,0:04:19.39,Default,,0000,0000,0000,,Đó là môt chuyến đi 7 tuần, Dialogue: 0,0:04:19.41,0:04:21.43,Default,,0000,0000,0000,,và đây là chúng tôi, đang tự dựng bản đồ riêng Dialogue: 0,0:04:21.46,0:04:25.53,Default,,0000,0000,0000,,của khoảng 75,000 km2 đáy biển \Ntrong 7 tuần, Dialogue: 0,0:04:25.55,0:04:28.08,Default,,0000,0000,0000,,nhưng đó chỉ là một phần nhỏ \Ncủa đáy biển. Dialogue: 0,0:04:28.10,0:04:29.87,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đang đi\Ntừ Tây sang Đông, Dialogue: 0,0:04:29.89,0:04:33.39,Default,,0000,0000,0000,,qua nhiều phần đại dương\Ntrông phẳng lì trên bản đồ lớn Dialogue: 0,0:04:33.42,0:04:36.67,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thật ra vài ngọn núi ở đây\Nlớn cỡ Everest. Dialogue: 0,0:04:36.70,0:04:38.63,Default,,0000,0000,0000,,Với những bản đồ chúng tôi vẽ trên tàu, Dialogue: 0,0:04:38.65,0:04:40.64,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi có độ phân giải 100 mét, Dialogue: 0,0:04:40.67,0:04:43.56,Default,,0000,0000,0000,,đủ để chọn những khu vực \Nđể triển khai trang thiết bị, Dialogue: 0,0:04:43.58,0:04:45.49,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không đủ để thấy nhiều. Dialogue: 0,0:04:45.52,0:04:48.24,Default,,0000,0000,0000,,Để làm được, chúng tôi cần lái\Nthiết bị điều khiển từ xa Dialogue: 0,0:04:48.26,0:04:50.48,Default,,0000,0000,0000,,xuống khoảng 5m cách mực đáy biển. Dialogue: 0,0:04:50.50,0:04:53.72,Default,,0000,0000,0000,,Nếu vậy, chúng tôi có thể\Nvẽ ra những bản đồ độ phân giải một mét Dialogue: 0,0:04:53.74,0:04:55.83,Default,,0000,0000,0000,,dưới sâu hàng ngàn mét. Dialogue: 0,0:04:55.86,0:04:57.68,Default,,0000,0000,0000,,Đây là thiết bị điều khiển từ xa, Dialogue: 0,0:04:57.70,0:05:00.01,Default,,0000,0000,0000,,phương tiện dùng để nghiên cứu. Dialogue: 0,0:05:00.03,0:05:02.52,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy một dãy\Nnhững bóng đèn lớn ở phía trên. Dialogue: 0,0:05:02.54,0:05:05.60,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều máy quay có độ phân giải cao,\Ncác cánh tay máy, Dialogue: 0,0:05:05.62,0:05:08.53,Default,,0000,0000,0000,,và nhiều chiếc hộp nhỏ và vài thứ \Nđể chứa các mẫu vật. Dialogue: 0,0:05:09.09,0:05:12.80,Default,,0000,0000,0000,,Đây là buổi đi lặn dưới biển \Nđầu tiên của chúng tôi, Dialogue: 0,0:05:12.83,0:05:14.54,Default,,0000,0000,0000,,lao xuống lòng đại dương. Dialogue: 0,0:05:14.56,0:05:17.43,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đi khá nhanh để chắc chắn\Nthiết bị điều khiển từ xa Dialogue: 0,0:05:17.46,0:05:19.18,Default,,0000,0000,0000,,không bị ảnh hưởng \Nbởi tàu khác. Dialogue: 0,0:05:19.20,0:05:20.40,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi lặn xuống, Dialogue: 0,0:05:20.42,0:05:22.60,Default,,0000,0000,0000,,và đây là những thứ bạn thấy được. Dialogue: 0,0:05:22.62,0:05:26.12,Default,,0000,0000,0000,,Chúng là bọt biển dưới đáy biển, \Nto khoảng một mét. Dialogue: 0,0:05:26.82,0:05:31.06,Default,,0000,0000,0000,,Đây là dưa biển đang bơi -\Ncơ bản là một loại sên biển nhỏ. Dialogue: 0,0:05:31.09,0:05:32.28,Default,,0000,0000,0000,,Đoạn này bị chậm lại. Dialogue: 0,0:05:32.30,0:05:34.69,Default,,0000,0000,0000,,Đa phần đoạn phim chiếu cho bạn\Nđã được gia tốc, Dialogue: 0,0:05:34.71,0:05:36.64,Default,,0000,0000,0000,,vì những thước phim này\Nmất nhiều thời gian. Dialogue: 0,0:05:37.47,0:05:40.41,Default,,0000,0000,0000,,Đây cũng là loài sên biển xinh đẹp. Dialogue: 0,0:05:40.90,0:05:43.97,Default,,0000,0000,0000,,Và loài động vật bạn xem tiếp theo\Nsẽ là một ngạc nhiên lớn. Dialogue: 0,0:05:43.99,0:05:47.40,Default,,0000,0000,0000,,Tôi chưa từng thấy loài tương tự\Nvà nó khiến chúng tôi phải ngạc nhiên. Dialogue: 0,0:05:47.43,0:05:51.02,Default,,0000,0000,0000,,Sau khi làm việc khoảng 15 tiếng \Nvà chúng tôi khá là vui vẻ, Dialogue: 0,0:05:51.04,0:05:53.78,Default,,0000,0000,0000,,đột nhiên con quái vật biển khổng lồ\Nbắt đầu lăn qua, Dialogue: 0,0:05:53.80,0:05:56.91,Default,,0000,0000,0000,,nó gọi là kì lân biển hoặc là\Nhải tiêu thuộc địa, nếu bạn thích. Dialogue: 0,0:05:56.93,0:05:58.72,Default,,0000,0000,0000,,Đây không phải thứ\Nchúng tôi đang tìm. Dialogue: 0,0:05:58.74,0:06:01.39,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đang tìm san hô,\Nrặng san hô sâu dưới biển. Dialogue: 0,0:06:02.19,0:06:04.49,Default,,0000,0000,0000,,Chút nữa bạn sẽ thấy ảnh \Ncủa một loài san hô. Dialogue: 0,0:06:04.52,0:06:07.15,Default,,0000,0000,0000,,Nó nhỏ, cao khoảng 5cm. Dialogue: 0,0:06:07.18,0:06:10.49,Default,,0000,0000,0000,,Được làm từ canxi cacbonat, \Nnên bạn có thể thấy xúc tu của nó, Dialogue: 0,0:06:10.52,0:06:12.65,Default,,0000,0000,0000,,di chuyển trong hải lưu. Dialogue: 0,0:06:13.18,0:06:16.29,Default,,0000,0000,0000,,Sinh vật giống vậy có lẽ \Nsống được khoảng 100 năm. Dialogue: 0,0:06:16.32,0:06:19.86,Default,,0000,0000,0000,,Và khi nó trưởng thành, \Nnó hấp thụ hóa chất từ đại dương. Dialogue: 0,0:06:19.88,0:06:22.08,Default,,0000,0000,0000,,Và những hóa chất nào hay lượng hóa chất, Dialogue: 0,0:06:22.11,0:06:24.78,Default,,0000,0000,0000,,phụ thuộc vào nhiệt độ; phụ thuộc độ pH, Dialogue: 0,0:06:24.81,0:06:26.35,Default,,0000,0000,0000,,phụ thuộc vào nguồn dinh dưỡng. Dialogue: 0,0:06:26.38,0:06:29.61,Default,,0000,0000,0000,,Nếu có thể hiểu cách mà\Nnhững hóa chất này đi vào trong xương, Dialogue: 0,0:06:29.64,0:06:32.13,Default,,0000,0000,0000,,ta có thể quay lại, thu thập \Nnhững mẫu hóa thạch, Dialogue: 0,0:06:32.16,0:06:35.30,Default,,0000,0000,0000,,và tái thiết lại những gì \Nđại dương từng có trong quá khứ. Dialogue: 0,0:06:35.32,0:06:38.76,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy chúng tôi đang nhặt\Nsan hô bằng một hệ thống chân không, Dialogue: 0,0:06:38.78,0:06:41.39,Default,,0000,0000,0000,,và đặt vào thùng chứa mẫu vật. Dialogue: 0,0:06:41.41,0:06:43.47,Default,,0000,0000,0000,,Nên nói thêm là phải làm rất cẩn thận. Dialogue: 0,0:06:43.49,0:06:45.88,Default,,0000,0000,0000,,Một vài loài thậm chí còn sống lâu hơn. Dialogue: 0,0:06:45.90,0:06:49.30,Default,,0000,0000,0000,,Đây là san hô đen Leiopathes,\Nảnh do đồng nghiệp của tôi chụp - Dialogue: 0,0:06:49.33,0:06:52.59,Default,,0000,0000,0000,,Brendan Roark, khoảng 500m \Nbên dưới Hawaii. Dialogue: 0,0:06:52.61,0:06:54.66,Default,,0000,0000,0000,,4.000 năm là một thời gian dài. Dialogue: 0,0:06:54.96,0:06:58.10,Default,,0000,0000,0000,,Nếu bạn lấy 1 nhánh san hô\Nvà đánh bóng lên, Dialogue: 0,0:06:58.12,0:07:00.41,Default,,0000,0000,0000,,đây là khoảng 100 mi-crô-mét bề ngang. Dialogue: 0,0:07:00.76,0:07:03.25,Default,,0000,0000,0000,,Brendan đem mẫu san hô này về phân tích -- Dialogue: 0,0:07:03.28,0:07:05.08,Default,,0000,0000,0000,,bạn có thể thấy các dấu tích -- Dialogue: 0,0:07:05.11,0:07:08.07,Default,,0000,0000,0000,,và anh có thể chỉ ra chúng chính là \Ndải băng hàng năm, Dialogue: 0,0:07:08.09,0:07:10.00,Default,,0000,0000,0000,,hóa ra cho dù sâu tận 500 mét dưới đại dương, Dialogue: 0,0:07:10.03,0:07:12.80,Default,,0000,0000,0000,,san hô có thể ghi lại\Nnhững thay đổi theo mùa, Dialogue: 0,0:07:12.82,0:07:14.55,Default,,0000,0000,0000,,điều này khá là tuyệt vời. Dialogue: 0,0:07:14.58,0:07:18.37,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng 4,000 năm không đủ để ta \Nquay về thời kì đóng băng cực đại cuối. Dialogue: 0,0:07:18.40,0:07:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Vậy chúng ta nên làm gì? Dialogue: 0,0:07:19.58,0:07:21.59,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thu thập \Nnhững mẫu hóa thạch. Dialogue: 0,0:07:22.00,0:07:25.24,Default,,0000,0000,0000,,Đây là điều làm cho tôi thực sự\Nkhông được ưa trong đội nghiên cứu Dialogue: 0,0:07:25.24,0:07:26.28,Default,,0000,0000,0000,,Đi cùng chúng tôi, Dialogue: 0,0:07:26.31,0:07:27.93,Default,,0000,0000,0000,,có cá mập khổng lồ ở khắp nơi, Dialogue: 0,0:07:27.95,0:07:30.45,Default,,0000,0000,0000,,có nhiều kì lân biển, \Nhải sâm đang bơi gần đó, Dialogue: 0,0:07:30.47,0:07:31.74,Default,,0000,0000,0000,,nhiều bọt biển khổng lồ, Dialogue: 0,0:07:31.77,0:07:34.36,Default,,0000,0000,0000,,tôi nhờ mọi người đi xuống \Nkhu vực có hóa thạch chết Dialogue: 0,0:07:34.39,0:07:37.94,Default,,0000,0000,0000,,và bỏ ra hàng giờ kiểu như \Nđào quanh đáy biển. Dialogue: 0,0:07:37.97,0:07:41.33,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng tôi đi nhặt những san hô này,\Nđem chúng về và phân loại. Dialogue: 0,0:07:41.36,0:07:43.65,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng mỗi loại lại khác độ tuổi, Dialogue: 0,0:07:43.68,0:07:45.58,Default,,0000,0000,0000,,và nếu chúng tôi có thể biết\Ntuổi của chúng Dialogue: 0,0:07:45.60,0:07:48.11,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi có thể đo được\Nnhững tín hiệu hóa học đó, Dialogue: 0,0:07:48.14,0:07:49.56,Default,,0000,0000,0000,,điều này giúp chúng tôi biết Dialogue: 0,0:07:49.58,0:07:52.06,Default,,0000,0000,0000,,chuyện gì đã diễn ra ở đại dương \Ntrong quá khứ. Dialogue: 0,0:07:52.56,0:07:54.26,Default,,0000,0000,0000,,Và ảnh bên tay trái của tôi đây, Dialogue: 0,0:07:54.29,0:07:57.32,Default,,0000,0000,0000,,tôi đã lấy một mẫu san hô,\Nđánh bóng nó cẩn thận Dialogue: 0,0:07:57.34,0:07:59.31,Default,,0000,0000,0000,,và chụp ảnh quang học. Dialogue: 0,0:07:59.34,0:08:00.49,Default,,0000,0000,0000,,Bên tay phải của tôi, Dialogue: 0,0:08:00.51,0:08:03.61,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi lấy mẫu san hô tương tự,\Ncho vào lò phản ứng hạt nhân, Dialogue: 0,0:08:03.64,0:08:04.79,Default,,0000,0000,0000,,làm giảm sự phân hạt, Dialogue: 0,0:08:04.81,0:08:06.44,Default,,0000,0000,0000,,và mỗi lần có vài sự phân hủy diễn ra, Dialogue: 0,0:08:06.47,0:08:08.45,Default,,0000,0000,0000,,điều đó lại được\Nđánh dấu trên san hô, Dialogue: 0,0:08:08.47,0:08:10.36,Default,,0000,0000,0000,,từ đó chúng tôi thấy được\Nsự phân bổ uranium. Dialogue: 0,0:08:10.39,0:08:11.54,Default,,0000,0000,0000,,Sao chúng tôi làm vậy? Dialogue: 0,0:08:11.56,0:08:13.85,Default,,0000,0000,0000,,Uranium là chất khá bị xem thường, Dialogue: 0,0:08:13.87,0:08:15.03,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi thích nó. Dialogue: 0,0:08:15.06,0:08:18.27,Default,,0000,0000,0000,,Sự phân rã giúp chúng tôi \Nbiết được tỉ lệ và ngày tháng Dialogue: 0,0:08:18.29,0:08:19.83,Default,,0000,0000,0000,,chuyện đang diễn ra ở đại dương. Dialogue: 0,0:08:19.85,0:08:21.75,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu bạn nhớ ngay từ đầu, Dialogue: 0,0:08:21.78,0:08:24.37,Default,,0000,0000,0000,,đó là thứ chúng tôi muốn có được\Nkhi nghĩ về khí hậu. Dialogue: 0,0:08:24.37,0:08:26.35,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi dùng laser\Nphân tích uranium Dialogue: 0,0:08:26.35,0:08:29.25,Default,,0000,0000,0000,,Và 1 trong những sản phẩm con,\Nthori có trong san hô. Dialogue: 0,0:08:29.47,0:08:32.45,Default,,0000,0000,0000,,và do đó ta biết chính xác \Ntuổi của hóa thạch này. Dialogue: 0,0:08:32.74,0:08:34.93,Default,,0000,0000,0000,,Đoạn minh họa xinh đẹp này \Ncủa đại dương phía Nam Dialogue: 0,0:08:34.98,0:08:38.12,Default,,0000,0000,0000,,mà tôi dùng sẽ minh hoa \Ncách chúng tôi dùng những san hô này Dialogue: 0,0:08:38.12,0:08:42.19,Default,,0000,0000,0000,,để nắm được những thông tin phản hồi \Ntừ đại dương cổ xưa. Dialogue: 0,0:08:42.21,0:08:44.64,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy độ dày\Ncủa bề mặt nước biển Dialogue: 0,0:08:44.66,0:08:47.06,Default,,0000,0000,0000,,trong phim hoạt hình này\Ncủa Ryan Abernathey. Dialogue: 0,0:08:47.48,0:08:49.52,Default,,0000,0000,0000,,Đây chỉ là dữ liệu của một năm, Dialogue: 0,0:08:49.54,0:08:52.15,Default,,0000,0000,0000,,nhưng bạn thấy được đại dương phía Nam\Nnáo nhiệt như thế nào. Dialogue: 0,0:08:52.50,0:08:55.91,Default,,0000,0000,0000,,Hỗn hợp dày đặc, đặc biệt là Drake Passage, Dialogue: 0,0:08:55.93,0:08:58.37,Default,,0000,0000,0000,,được trình bày trong thanh bên cạnh, Dialogue: 0,0:08:58.39,0:09:01.00,Default,,0000,0000,0000,,là một trong những dòng hải lưu\Nmạnh nhất trên thế giới Dialogue: 0,0:09:01.03,0:09:03.24,Default,,0000,0000,0000,,chảy ngang qua đây, từ Tây sang Đông. Dialogue: 0,0:09:03.26,0:09:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Nó trộn lẫn rất hỗn loạn, Dialogue: 0,0:09:04.63,0:09:07.50,Default,,0000,0000,0000,,vì nó đang di chuyển qua \Nnhững ngọn núi lớn dưới biển, Dialogue: 0,0:09:07.53,0:09:12.01,Default,,0000,0000,0000,,và điều này cho phép CO2 và nhiệt \Ntrao đổi trong và ngoài với không khí. Dialogue: 0,0:09:12.03,0:09:15.54,Default,,0000,0000,0000,,Và cơ bản là, các đại dương đang \Nhít thở qua đại dương phía Nam. Dialogue: 0,0:09:16.86,0:09:22.33,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thu thập san hô \Nquanh đi quẩn lại ngang qua Nam Cực, Dialogue: 0,0:09:22.35,0:09:25.38,Default,,0000,0000,0000,,và chúng tôi tìm được \Nđiều ngạc nhiên từ việc truy tuổi bằng uranium; Dialogue: 0,0:09:25.40,0:09:27.91,Default,,0000,0000,0000,,san hô đã di cư từ Nam sang Bắc Dialogue: 0,0:09:27.93,0:09:31.06,Default,,0000,0000,0000,,suốt thời kì chuyển giao giữa \Nthời kì đóng băng và gian băng. Dialogue: 0,0:09:31.08,0:09:32.29,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi không biết lí do, Dialogue: 0,0:09:32.32,0:09:34.86,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng tôi nghĩ là có\Nliên quan đến nguồn thức ăn Dialogue: 0,0:09:34.89,0:09:36.84,Default,,0000,0000,0000,,và có lẽ khí là oxy ở trong nước. Dialogue: 0,0:09:37.72,0:09:38.87,Default,,0000,0000,0000,,Và ở đây. Dialogue: 0,0:09:38.90,0:09:41.94,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ minh họa điều tôi nghĩ \Nchúng tôi biết được về khí hậu Dialogue: 0,0:09:41.97,0:09:43.93,Default,,0000,0000,0000,,từ những san hô ở đại dương phía Nam đó. Dialogue: 0,0:09:43.95,0:09:47.23,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi lên xuống núi biển \Nđể nhặt san hô hóa thạch. Dialogue: 0,0:09:47.25,0:09:48.78,Default,,0000,0000,0000,,Đây là hình ảnh minh họa. Dialogue: 0,0:09:48.80,0:09:50.21,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi nghĩ về\Nthời kì đóng băng, Dialogue: 0,0:09:50.23,0:09:52.25,Default,,0000,0000,0000,,từ bản phân tích san hô \Nchúng tôi làm, Dialogue: 0,0:09:52.28,0:09:55.36,Default,,0000,0000,0000,,rằng phần sâu của đại dương \Nphía Nam rất giàu cacbon. Dialogue: 0,0:09:55.39,0:09:58.08,Default,,0000,0000,0000,,và có một lớp đặc ở phía trên đỉnh. Dialogue: 0,0:09:58.10,0:10:00.89,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó ngăn CO2 thoát khỏi đại dương. Dialogue: 0,0:10:01.75,0:10:04.34,Default,,0000,0000,0000,,Sau đó chúng tôi tìm thấy \Nsan hô độ tuổi trung bình, Dialogue: 0,0:10:04.37,0:10:08.95,Default,,0000,0000,0000,,và chúng cho thấy đại dương hòa lẫn \Nphần nào với sự chuyển giao khí hậu. Dialogue: 0,0:10:08.97,0:10:11.44,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó cho phép cacbon \Nthoát khỏi biển sâu. Dialogue: 0,0:10:12.15,0:10:15.25,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó nếu chúng tôi phân tích \Nnhững san hô gần với ngày nay, Dialogue: 0,0:10:15.28,0:10:17.53,Default,,0000,0000,0000,,hay thật ra dù gì nếu chúng ta\Nđi xuống đó vào hôm nay Dialogue: 0,0:10:17.56,0:10:19.76,Default,,0000,0000,0000,,và đo đạc lượng hóa chất trong san hô, Dialogue: 0,0:10:19.78,0:10:23.78,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi thấy chúng tôi di chuyển đến vị trí \Nmà cacbon có thể thay đổi liên tục. Dialogue: 0,0:10:23.80,0:10:25.88,Default,,0000,0000,0000,,Đây là cách chúng tôi \Ndùng hóa thạch san hô Dialogue: 0,0:10:25.90,0:10:27.84,Default,,0000,0000,0000,,để giúp chúng tôi \Nnghiên cứu môi trường. Dialogue: 0,0:10:29.83,0:10:31.96,Default,,0000,0000,0000,,Nên tôi muốn cho các bạn \Nxem slide cuối. Dialogue: 0,0:10:31.98,0:10:35.91,Default,,0000,0000,0000,,Đây vẫn chỉ là lấy một phần đầu tiên \Ncủa đoạn phim mà tôi đã chiếu cho bạn. Dialogue: 0,0:10:35.93,0:10:38.04,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một khu vườn san hô tuyệt đẹp. Dialogue: 0,0:10:38.07,0:10:40.63,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi thậm chí không ngờ \Ntìm được thứ tuyệt như vậy. Dialogue: 0,0:10:40.65,0:10:42.53,Default,,0000,0000,0000,,Sâu hàng ngàn mét. Dialogue: 0,0:10:42.56,0:10:43.93,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều loài mới. Dialogue: 0,0:10:44.42,0:10:46.32,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một nơi xinh đẹp. Dialogue: 0,0:10:46.34,0:10:47.72,Default,,0000,0000,0000,,Có nhiều hóa thạch xen lẫn, Dialogue: 0,0:10:47.74,0:10:50.44,Default,,0000,0000,0000,,và giờ tôi đã cho bạn biết cách\Ntrân trọng hóa thạch san hô Dialogue: 0,0:10:50.46,0:10:51.67,Default,,0000,0000,0000,,ở dưới đó. Dialogue: 0,0:10:51.70,0:10:54.56,Default,,0000,0000,0000,,Nên lần tới lúc bạn đủ may mắn \Nđể bay qua đại dương Dialogue: 0,0:10:54.59,0:10:55.100,Default,,0000,0000,0000,,hay chèo thuyền vượt biển, Dialogue: 0,0:10:56.02,0:10:58.69,Default,,0000,0000,0000,,chỉ cần nghĩ - có nhiều núi biển phía dưới Dialogue: 0,0:10:58.71,0:11:00.58,Default,,0000,0000,0000,,mà chưa có ai khám phá được, Dialogue: 0,0:11:00.60,0:11:02.22,Default,,0000,0000,0000,,và còn có các rặng san hô xinh đẹp. Dialogue: 0,0:11:02.24,0:11:03.40,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Dialogue: 0,0:11:03.42,0:11:05.13,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)