WEBVTT

00:00:00.746 --> 00:00:01.953
Son química mariña.

00:00:01.953 --> 00:00:04.402
Estudo as propiedades químicas
actuais dos océanos.

00:00:04.402 --> 00:00:07.330
E as propiedades químicas
dos océanos no pasado.

00:00:07.330 --> 00:00:09.448
Para observar o pasado,

00:00:09.448 --> 00:00:12.613
utilizo restos fósiles de corais
de augas profundas.

00:00:12.613 --> 00:00:15.279
Detrás de min tedes unha imaxe
dun destes corais.

00:00:15.279 --> 00:00:19.775
Foi recollido cerca da Antártida,
a miles de metros de profundidade.

00:00:19.775 --> 00:00:21.821
Moi distinto, polo tanto,
do tipo de corais

00:00:21.821 --> 00:00:25.298
que se cadra tivestes a sorte de atopar
se fostes de vacacións ao trópico.

NOTE Paragraph

00:00:25.692 --> 00:00:27.332
Con esta charla espero ofrecervos

00:00:27.332 --> 00:00:29.529
unha visión do océano
en catro dimensións.

00:00:29.529 --> 00:00:33.426
Dúas dimensións, como as desta
fermosa imaxe, que representa

00:00:33.426 --> 00:00:35.074
a temperatura superficial do mar.

00:00:35.074 --> 00:00:39.128
Tomouse vía satélite, polo que ten
unha resolución espacial altísima.

00:00:39.898 --> 00:00:42.758
Os trazos xerais son moi doados
de entender.

00:00:42.758 --> 00:00:46.222
As rexións ecuatoriais están máis quentes
porque reciben máis luz solar.

00:00:46.476 --> 00:00:49.106
As rexións polares están frías
porque reciben menos luz.

00:00:49.106 --> 00:00:52.011
Iso permite que se formen grandes
capas de xeo na Antártida


00:00:52.011 --> 00:00:53.941
e no extremo do hemisferio norte.

00:00:54.299 --> 00:00:57.701
Se nos mergullamos no mar a gran
profundidade, ou só metemos o pé,

00:00:57.701 --> 00:00:59.664
notamos máis frío canto máis
descendemos,

00:00:59.664 --> 00:01:03.671
e iso ocorre sobre todo porque as augas
profundas do abismo oceánico

00:01:03.671 --> 00:01:06.876
proceden das frías rexións polares
onde a densidade da auga é alta.

NOTE Paragraph

00:01:07.845 --> 00:01:10.925
Se retrocedésemos no tempo
uns 20.000 anos,

00:01:10.925 --> 00:01:12.799
a Terra tería un aspecto
moi distinto.

00:01:12.799 --> 00:01:16.280
Este debuxo representa unha das
diferenzas máis importantes

00:01:16.280 --> 00:01:18.519
que veríamos se retrocedésemos
todo ese tempo.

00:01:18.519 --> 00:01:20.275
As capas de xeo eran moito maiores.

00:01:20.275 --> 00:01:23.472
Cubrían gran parte do continente
e estendíanse polo océano.

00:01:23.896 --> 00:01:26.423
O nivel do mar era 120 metros
máis baixo.

00:01:26.423 --> 00:01:29.557
Os niveis de dióxido de carbono
eran moi inferiores aos actuais.

00:01:30.071 --> 00:01:33.659
Así que a temperatura media da Terra era
entre tres e cinco graos máis baixa,

00:01:33.659 --> 00:01:36.559
e moitísimo máis baixa
nas rexións polares.

NOTE Paragraph

00:01:37.908 --> 00:01:39.346
O que trato de entender,

00:01:39.346 --> 00:01:41.802
coma outros colegas meus,

00:01:41.802 --> 00:01:44.505
é como pasamos daquelas
condicións climáticas frías

00:01:44.505 --> 00:01:47.201
ás condicións máis cálidas
das que gozamos hoxe.

00:01:47.615 --> 00:01:49.618
Sabemos pola análise de mostras de xeo

00:01:49.618 --> 00:01:52.752
que a transición destas condicións frías
a outras máis cálidas

00:01:52.752 --> 00:01:57.090
non foi gradual, como cabería predicir
polo lento aumento da radiación solar.

00:01:58.153 --> 00:02:01.218
Sabémolo polas mostras de xeo,
porque, ao perforar o xeo,

00:02:01.218 --> 00:02:04.673
atopamos bandas anuais, como
podedes observar neste iceberg.

00:02:04.673 --> 00:02:06.658
Son esas capas azuis e brancas.

00:02:06.658 --> 00:02:10.298
Os gases quedan atrapados no xeo,
polo que podemos medir o CO2 --

00:02:10.298 --> 00:02:12.707
por iso sabemos que había
menos CO2 no pasado--

00:02:12.707 --> 00:02:15.790
e a composición química do xeo
dinos a temperatura

00:02:15.790 --> 00:02:17.299
das rexións polares.

00:02:17.299 --> 00:02:20.926
Se avanzamos dende
hai 20.000 anos ata hoxe,

00:02:20.926 --> 00:02:22.775
vemos que a temperatura aumentou.

00:02:22.775 --> 00:02:24.474
Non aumentou de xeito gradual.

00:02:24.474 --> 00:02:26.236
Ás veces aumentaba moi rápido,

00:02:26.240 --> 00:02:27.498
logo estabilizábase,

00:02:27.498 --> 00:02:28.777
logo aumentaba rápido.

00:02:28.777 --> 00:02:30.825
Era distinta nas dúas rexións polares,

00:02:30.825 --> 00:02:33.594
e o CO2 tamén aumentou a tiróns.

NOTE Paragraph

00:02:34.808 --> 00:02:37.894
Así que estamos convencidos de que
o océano ten moito que ver.

00:02:37.894 --> 00:02:40.304
O océano almacena cantidades enormes
de carbono,

00:02:40.304 --> 00:02:42.872
60 veces máis do que hai
na atmosfera.

00:02:42.872 --> 00:02:46.088
Tamén intervén no transporte de calor
dun lado ao outro do ecuador,

00:02:46.088 --> 00:02:49.841
e está cheo de nutrientes e controla
a produtividade primaria.

NOTE Paragraph

00:02:50.142 --> 00:02:53.176
Así que se queremos saber o que pasa
nas profundidades do mar,

00:02:53.176 --> 00:02:54.803
temos que baixar alí,

00:02:54.803 --> 00:02:55.973
ver o que hai

00:02:55.973 --> 00:02:57.125
e comezar a explorar.

00:02:57.125 --> 00:02:59.866
Estas son imaxes espectaculares obtidas
nun monte submarino

00:02:59.866 --> 00:03:02.915
a un quilómetro de profundidade
en augas internacionais

00:03:02.915 --> 00:03:05.609
na zona ecuatorial do Atlántico,
lonxe de terra firme.

00:03:05.633 --> 00:03:08.742
Sodes dos primeiros en ver
este anaco de fondo mariño,

00:03:08.742 --> 00:03:10.348
xunto co meu equipo.

00:03:11.340 --> 00:03:13.134
Igual estades vendo especies novas.

00:03:13.134 --> 00:03:14.300
Non o sabemos.

00:03:14.300 --> 00:03:18.004
Habería que recoller as mostras e facer
unha análise taxonómica rigorosa.

00:03:18.004 --> 00:03:19.891
Aquí vedes o fermoso
Paragorgia arborea.

00:03:19.891 --> 00:03:22.179
Nestes corais viven ofiuras.

00:03:22.179 --> 00:03:25.289
Son esas cousas con forma de tentáculo
que saen dos corais.

00:03:25.289 --> 00:03:28.099
Corais de distintas formas
de carbonato de calcio

00:03:28.099 --> 00:03:31.529
viven no basalto deste enorme
monte submarino,

00:03:31.529 --> 00:03:34.963
e o material escuro que se ve
son corais fosilizados,

00:03:34.963 --> 00:03:37.278
dos que imos falar un pouco máis

00:03:37.278 --> 00:03:38.610
ao retrocedermos no tempo.

NOTE Paragraph

00:03:39.030 --> 00:03:41.545
Para iso temos que fretar
un barco de investigación.

00:03:41.545 --> 00:03:44.599
Este é o James Cook, un buque
oceánico de investigación

00:03:44.599 --> 00:03:45.903
atracado en Tenerife.

00:03:45.903 --> 00:03:47.229
Precioso, non si?

00:03:47.554 --> 00:03:49.384
Fantástico, se un non é
un gran mariño.

00:03:49.702 --> 00:03:52.236
En ocasións ten máis ben
estoutro aspecto.

00:03:52.236 --> 00:03:55.459
Estes somos nós tratando de non
perder mostras moi valiosas.

00:03:55.459 --> 00:03:58.300
Todos á carreira, e eu
maréome moitísimo,

00:03:58.300 --> 00:04:01.282
así que non sempre é divertido,
aínda que en xeral, si.

NOTE Paragraph

00:04:01.282 --> 00:04:03.938
Para dedicarse a isto hai que ser
moi bos cartógrafos.

00:04:03.938 --> 00:04:07.641
Non se atopa en calquera sitio esa
espectacular abundancia de coral.

00:04:07.641 --> 00:04:10.709
É global e está a gran profundidade,

00:04:10.709 --> 00:04:13.047
pero hai que buscala nos lugares
adecuados.

00:04:13.047 --> 00:04:16.237
Acabamos de ver un mapamundi,
no que sinalamos

00:04:16.237 --> 00:04:17.482
a travesía do ano pasado.

00:04:17.990 --> 00:04:19.396
Foron sete semanas de viaxe,

00:04:19.396 --> 00:04:21.474
e este é o mapa que nós fixemos

00:04:21.474 --> 00:04:25.523
en sete semanas duns 75.000
quilómetros cadrados de fondo mariño,

00:04:25.523 --> 00:04:28.125
unha porción diminuta do fondo do mar.

00:04:28.125 --> 00:04:29.868
Desprazámonos de oeste a leste,

00:04:29.872 --> 00:04:33.376
sobre unha zona da que un mapa
a gran escala non mostraría nada,

00:04:33.376 --> 00:04:36.667
aínda que algúns destes montes teñen
o tamaño do Everest.

00:04:36.667 --> 00:04:38.620
Cos mapas que facemos a bordo,

00:04:38.620 --> 00:04:40.636
obtemos unha resolución duns 100 metros,

00:04:40.636 --> 00:04:43.549
o que abonda para decidir
onde despregar o equipo,

00:04:43.549 --> 00:04:45.477
pero non permite ver gran cousa.

00:04:45.477 --> 00:04:48.223
Para facer isto precisamos
dispositivos con control remoto

00:04:48.223 --> 00:04:50.461
que se desprazan a uns cinco metros
do fondo.

00:04:50.461 --> 00:04:53.716
Dese xeito podemos obter mapas
cunha resolución dun metro

00:04:53.720 --> 00:04:55.828
a miles de metros de profundidade.

00:04:55.828 --> 00:04:57.675
Este é un deses dispositivos remotos,

00:04:57.679 --> 00:04:59.984
un vehículo de máxima precisión.

00:04:59.984 --> 00:05:02.510
Dispón de grandes focos
na parte superior,

00:05:02.510 --> 00:05:05.579
cámaras de alta definición,
brazos robóticos,

00:05:05.579 --> 00:05:08.532
e múltiples caixiñas e cousas
para gardar as mostras.

NOTE Paragraph

00:05:09.087 --> 00:05:12.799
Esta era a nosa primeira inmersión
nesta expedición concreta.

00:05:12.799 --> 00:05:14.519
Estámonos mergullando.

00:05:14.519 --> 00:05:17.196
Imos rápido para que
outros barcos non afecten

00:05:17.196 --> 00:05:19.163
aos nosos dispositivos
con control remoto.

00:05:19.163 --> 00:05:20.385
Imos descendendo,

00:05:20.385 --> 00:05:22.593
e estas son as cousas que se ven.

00:05:22.593 --> 00:05:26.123
Estas son esponxas de augas profundas,
a escala dun metro.

00:05:26.817 --> 00:05:31.059
Aquí vemos unha holoturia nadando --
en esencia, unha pequena lesma mariña.

00:05:31.059 --> 00:05:32.396
Esta está a cámara lenta.

00:05:32.396 --> 00:05:34.683
A maioría das imaxes que amoso
están aceleradas,

00:05:34.683 --> 00:05:36.641
porque todo isto leva moito tempo.

00:05:37.474 --> 00:05:40.413
Esta é outra fermosa holoturia.

00:05:40.897 --> 00:05:43.443
E o animal que ides ver agora
foi unha gran sorpresa.

00:05:43.443 --> 00:05:46.429
Nunca vira algo así e colleunos
a todos un pouco por sorpresa.

00:05:46.429 --> 00:05:49.721
Levabamos unhas 15 horas traballando
e estabamos algo sobreexcitados

00:05:49.721 --> 00:05:53.788
e de repente este monstro
pasou a rolos por diante de nós

00:05:53.788 --> 00:05:56.918
Chámase pirosoma, ou tamén
tunicado colonial.

00:05:56.932 --> 00:05:58.703
Non era isto o que buscabamos.

00:05:58.703 --> 00:06:01.389
Nós andabamos á procura
de corais de augas profundas.

00:06:02.194 --> 00:06:04.466
Ides ver deseguida
unha imaxe dun destes.

00:06:04.466 --> 00:06:07.125
É pequeno, duns cinco centímetros de alto.

00:06:07.125 --> 00:06:10.467
Está composto de carbonato de calcio
e vemos os seus tentáculos,

00:06:10.467 --> 00:06:12.648
que se moven coa corrente.

00:06:13.180 --> 00:06:16.291
Un organismo coma este vive
probablemente uns cen anos.

00:06:16.295 --> 00:06:19.849
Ao medrar, vai tomando substancias
químicas do océano.

00:06:19.849 --> 00:06:22.069
E a cantidade destas substancias

00:06:22.069 --> 00:06:24.767
depende da temperatura, do pH

00:06:24.767 --> 00:06:26.347
e dos nutrientes.

00:06:26.347 --> 00:06:29.611
Se logramos entender como se integran
estas substancias no esqueleto,

00:06:29.615 --> 00:06:32.107
podemos voltar, recoller
espécimes fósiles

00:06:32.107 --> 00:06:35.301
e reconstruír como era
o océano no pasado.

00:06:35.305 --> 00:06:38.755
Aquí estamos recollendo ese coral
cun sistema de baleiro,

00:06:38.755 --> 00:06:41.030
para poñelo nun recipiente de mostras.

00:06:41.030 --> 00:06:43.519
Debo engadir que o facemos
con moitísimo coidado.

NOTE Paragraph

00:06:43.519 --> 00:06:45.862
Algúns destes organismos viven
aínda máis tempo.

00:06:45.862 --> 00:06:48.288
Esta é unha foto dun coral negro
chamado leiopathes.

00:06:48.288 --> 00:06:52.574
Foi tomada por un colega, Brendan Roark,
en Hawaii, a 500 metros de profundidade.

00:06:52.574 --> 00:06:54.657
Catro mil anos é moito tempo.

00:06:54.962 --> 00:06:58.091
Se collemos unha póla dun
destes corais e a pulimos,

00:06:58.091 --> 00:07:00.414
isto son uns 100 microns.

00:07:00.763 --> 00:07:03.248
Brendan analizou varias seccións
deste coral

00:07:03.248 --> 00:07:04.908
--pódense ver as marcas--

00:07:04.908 --> 00:07:07.821
e puido demostrar que en realidade
se trata de franxas anuais,

00:07:07.821 --> 00:07:09.988
de modo que mesmo a 500 metros
de profundidade

00:07:09.988 --> 00:07:12.760
os corais poden rexistrar
cambios estacionais.

00:07:12.760 --> 00:07:14.552
o cal é bastante espectacular.

NOTE Paragraph

00:07:14.556 --> 00:07:18.368
Pero 4.000 anos non abonda para chegar
ao punto máximo da última glaciación.

00:07:18.368 --> 00:07:19.550
Que facemos entón?

00:07:19.550 --> 00:07:21.587
Pois imos por estes espécimes fósiles.

00:07:22.180 --> 00:07:25.085
Por isto non lle caio moi ben
ao meu equipo.

00:07:25.085 --> 00:07:26.285
Cando nos mergullamos,

00:07:26.289 --> 00:07:27.891
vemos moitos tiburóns xigantes,

00:07:27.891 --> 00:07:30.443
pirosomas, holoturias nadando,

00:07:30.443 --> 00:07:31.728
esponxas xigantes,

00:07:31.728 --> 00:07:34.337
pero eu obrígoos a baixar
ás zonas mortas dos fósiles,

00:07:34.337 --> 00:07:37.927
onde pasan horas remexendo
o fondo mariño.

00:07:37.927 --> 00:07:41.306
Recollemos todos estes corais,
subímolos e clasificámolos.

00:07:41.306 --> 00:07:43.635
Son de distintas idades, e

00:07:43.635 --> 00:07:45.560
se logramos determinar
a de cada espécime

00:07:45.560 --> 00:07:48.106
e medir eses sinais químicos,

00:07:48.106 --> 00:07:49.558
iso axúdanos a saber

00:07:49.562 --> 00:07:52.065
que aconteceu no océano
en épocas pasadas.

NOTE Paragraph

00:07:52.558 --> 00:07:54.256
Para obter a imaxe da esquerda,

00:07:54.256 --> 00:07:57.312
collín unha sección de coral,
pulina con moito coidado

00:07:57.312 --> 00:07:59.306
e fotografeina.

00:07:59.306 --> 00:08:00.472
Para a imaxe da dereita

00:08:00.472 --> 00:08:03.606
puxemos o mesmo anaco de coral
nun reactor nuclear,

00:08:03.606 --> 00:08:04.788
inducimos a fisión

00:08:04.792 --> 00:08:06.437
e cada vez que hai desintegración

00:08:06.437 --> 00:08:08.373
queda unha marca no coral,

00:08:08.373 --> 00:08:10.522
e así podemos ver
a distribución do uranio.

00:08:10.522 --> 00:08:11.521
Por que facemos isto?

00:08:11.521 --> 00:08:13.832
O uranio é un elemento
con moi mala reputación,

00:08:13.832 --> 00:08:15.005
pero a min encántame.

00:08:15.005 --> 00:08:18.261
A desintegración axúdanos a coñecer
os ritmos e as datas

00:08:18.261 --> 00:08:19.804
do que acontece no océano.

00:08:19.804 --> 00:08:21.506
Se lembrades o que dixen ao comezo,

00:08:21.506 --> 00:08:24.233
iso é o que queremos saber
cando pensamos no clima.

00:08:24.233 --> 00:08:26.884
Así que aplicamos un láser
a estes corais para analizar

00:08:26.884 --> 00:08:29.347
o uranio e un dos seus
produtos fillos, o torio,

00:08:29.347 --> 00:08:32.036
e iso dinos con exactitude
a idade dos fósiles.

NOTE Paragraph

00:08:32.742 --> 00:08:34.928
Esta fermosa animación
do Océano Antártico

00:08:34.928 --> 00:08:38.077
servirame para ilustrar como
empregamos estes corais

00:08:38.077 --> 00:08:42.182
para obter información
sobre o océano arcaico.

00:08:42.182 --> 00:08:44.622
Podedes ver a densidade
das augas superficiais

00:08:44.622 --> 00:08:47.060
nesta imaxe animada creada
por Ryan Abernathey.

00:08:47.481 --> 00:08:49.482
Mostra os datos dun só ano

00:08:49.482 --> 00:08:52.152
pero pódese ver o dinámico
que é o Océano Antártico.

00:08:52.500 --> 00:08:55.891
A intensa mestura, sobre todo
o Paso de Drake,

00:08:55.891 --> 00:08:58.362
sinalado cun recadro,

00:08:58.362 --> 00:09:00.988
é de feito unha das correntes
máis fortes do mundo

00:09:00.988 --> 00:09:03.219
a que flúe por aquí
de oeste a leste.

00:09:03.219 --> 00:09:04.572
A mestura é moi turbulenta,

00:09:04.572 --> 00:09:07.488
porque circula sobre eses enormes
montes submarinos,

00:09:07.488 --> 00:09:12.003
o cal permite o intercambio
de calor e CO2 coa atmosfera.

00:09:12.003 --> 00:09:15.540
En esencia, os océanos respiran
a través do Océano Antártico.

00:09:16.865 --> 00:09:22.123
Recollimos corais ao longo
de todo este paso antártico,

00:09:22.123 --> 00:09:25.324
e descubrimos algo bastante sorprendente
grazas á datación do uranio:

00:09:25.324 --> 00:09:27.907
os corais migraron de sur a norte

00:09:27.911 --> 00:09:31.044
durante esta transición da glaciación
ao período interglaciar.

00:09:31.044 --> 00:09:32.285
Non sabemos ben por que,

00:09:32.285 --> 00:09:34.758
pero pensamos que ten que ver
coas fontes de alimento

00:09:34.758 --> 00:09:37.118
e se cadra coa concentración
de osíxeno na auga.

NOTE Paragraph

00:09:37.118 --> 00:09:38.333
Neste punto nos atopamos.

00:09:38.333 --> 00:09:41.239
Vou ilustrar o que penso que levamos
descuberto sobre o clima

00:09:41.239 --> 00:09:43.063
grazas aos corais do Océano Antártico.

00:09:43.063 --> 00:09:46.608
Subimos e baixamos montes submarinos.
Recollimos pequenos fósiles de coral.

00:09:46.608 --> 00:09:48.332
Así o represento eu.

00:09:48.332 --> 00:09:50.171
Pensamos que durante
a glaciación,

00:09:50.171 --> 00:09:52.238
segundo as nosas análises dos corais,

00:09:52.238 --> 00:09:55.358
a zona profunda do Océano Antártico
era moi rica en carbono

00:09:55.358 --> 00:09:58.031
e había unha capa de baixa densidade
xusto encima

00:09:58.031 --> 00:10:00.894
que impedía que o carbono
saíse do océano.

00:10:01.752 --> 00:10:04.344
Entón atopamos corais
dunha idade intermedia

00:10:04.348 --> 00:10:08.932
que demostran que o océano se mesturou
no medio desa transición climática.

00:10:08.932 --> 00:10:11.439
Iso permite ao carbono
saír da zona máis profunda.

00:10:12.154 --> 00:10:15.247
E se analizamos corais máis
próximos á época moderna,

00:10:15.247 --> 00:10:17.515
ou se baixamos hoxe mesmo alí

00:10:17.515 --> 00:10:19.755
e medimos as propiedades químicas
dos corais,

00:10:19.755 --> 00:10:23.773
vemos que pasamos a unha situación
na que pode haber intercambio de carbono.

00:10:23.773 --> 00:10:25.851
Este é o modo en que os corais fósiles

00:10:25.851 --> 00:10:28.193
nos axudan a aprender cousas
sobre o medio.

NOTE Paragraph

00:10:29.827 --> 00:10:31.935
Déixovos cunha última diapositiva.

00:10:31.935 --> 00:10:35.892
É unha imaxe fixa tirada da primeira
gravación que mostrei.

00:10:35.892 --> 00:10:38.028
É un xardín de corais espectacular.

00:10:38.028 --> 00:10:40.600
Non esperabamos atopar
algo tan fermoso.

00:10:40.600 --> 00:10:42.508
Está a miles de metros de profundidade.

00:10:42.508 --> 00:10:43.932
Hai especies novas.

00:10:44.416 --> 00:10:46.269
É simplemente un lugar fermoso.

00:10:46.269 --> 00:10:47.714
Tamén hai fósiles,

00:10:47.714 --> 00:10:50.429
e veño de prepararvos para
valorar os fósiles de coral

00:10:50.429 --> 00:10:51.648
que se atopan aló abaixo.

NOTE Paragraph

00:10:51.648 --> 00:10:54.548
A próxima vez que teñades a sorte
de voar sobre o océano

00:10:54.548 --> 00:10:55.981
ou de navegar por el,

00:10:55.981 --> 00:10:58.662
lembrade que aló abaixo
hai enormes montes submarinos

00:10:58.662 --> 00:11:00.563
que ninguén viu aínda,

00:11:00.563 --> 00:11:02.164
e fermosos corais.

NOTE Paragraph

00:11:02.164 --> 00:11:03.039
Grazas.

NOTE Paragraph

00:11:03.039 --> 00:11:08.349
(Aplausos)