WEBVTT

00:00:07.851 --> 00:00:10.351
Sedmog decembra 1941. godine,

00:00:10.351 --> 00:00:15.841
šesnaestogodišnja Aki Kurose
je zajedno sa milionima Amerikanaca

00:00:15.841 --> 00:00:19.453
osetila užas kada su japanski avioni
napali Perl Harbor.

00:00:19.453 --> 00:00:20.783
Ono što nije mogla da zna

00:00:20.783 --> 00:00:22.643
je da će upravo zbog tog osećaja užasa

00:00:22.643 --> 00:00:27.633
njena porodica i više
od 120 000 Japanaca u Americi

00:00:27.633 --> 00:00:29.553
postati otuđeni od svoje zemlje,

00:00:29.553 --> 00:00:31.993
i socijalno i fizički.

NOTE Paragraph

00:00:31.993 --> 00:00:33.583
Od 1941. godine,

00:00:33.583 --> 00:00:38.526
broj Japanaca u Americi
je rastao tokom više od 50 godina.

00:00:38.526 --> 00:00:40.700
Otprilike jedna trećina bili su imigranti.

00:00:40.700 --> 00:00:44.700
Mnogi od njih naselili su se
na Zapadnoj obali i živeli tu decenijama.

00:00:44.700 --> 00:00:48.480
Ostali su se rodili
kao američki državljani, poput Aki.

00:00:48.480 --> 00:00:50.860
Rođena kao Akiko Kato u Sijetlu,

00:00:50.860 --> 00:00:53.170
Aki je odrasla u mestu punom različitosti

00:00:53.170 --> 00:00:56.780
gde je sebe uvek gledala
isključivo kao Amerikanku -

00:00:56.780 --> 00:01:00.830
do dana nakon napada,
kada joj je nastavnik rekao:

00:01:00.830 --> 00:01:03.303
„Tvoj narod je bombardovao Perl Harbor."

NOTE Paragraph

00:01:03.303 --> 00:01:06.893
Zbog rasizma, paranoje 
i straha da će ih sabotirati,

00:01:06.893 --> 00:01:10.963
Japanci u Americi obeleženi su 
kao potencijalni izdajnici.

00:01:10.963 --> 00:01:14.737
Agenti Ef-Bi-Aja krenuli su
da pretražuju domove, zaplenjuju stvari

00:01:14.737 --> 00:01:17.867
i privode vođe te zajednice bez suđenja.

00:01:17.867 --> 00:01:21.867
Akina porodica nije osetila 
ove ekstremne mere odmah,

00:01:21.867 --> 00:01:28.997
ali 19. februara 1942. godine, predsednik 
Ruzvelt izdao je izvršni nalog 9066.

00:01:28.997 --> 00:01:33.147
Nalog je odobrio uklanjanje svih ljudi
za koje se sumnjalo da su neprijatelji -

00:01:33.147 --> 00:01:36.864
uključujući i bilo koga ko je
i delimično japanskog porekla -

00:01:36.864 --> 00:01:39.504
iz označenih vojnih zona.

NOTE Paragraph

00:01:39.934 --> 00:01:41.064
U početku,

00:01:41.064 --> 00:01:46.044
Japance su isterivali iz zabranjenih zona,
usmeravajući ih ka unutrašnjosti zemlje.

00:01:46.044 --> 00:01:48.424
Međutim, kada im je vlada
ugasila bankovne račune

00:01:48.424 --> 00:01:51.494
i uspostavila ograničenja 
poput policijskog časa,

00:01:51.494 --> 00:01:55.374
mnogi nisu mogli da odu,
uključujući i Akinu porodicu.

00:01:55.374 --> 00:02:01.164
U martu, Japancima je proglasom
zabranjeno da menjaju mesto boravka,

00:02:01.164 --> 00:02:04.034
što ih je ostavilo zarobljenim
u vojnim zonama.

NOTE Paragraph

00:02:04.034 --> 00:02:06.974
U maju, vojska je Aki i njenu porodicu,

00:02:06.974 --> 00:02:11.034
zajedno sa preko 7 000 Japanaca
koji su živeli u Sijetlu,

00:02:11.034 --> 00:02:14.324
odvela u kamp „Harmonija“
u Pjualupu u državi Vašington.

00:02:14.324 --> 00:02:17.176
To je bio jedan od
privremenih centara za pritvor,

00:02:17.176 --> 00:02:19.736
gde su se nekada nalazila
sajmišta i trkačke staze,

00:02:19.736 --> 00:02:25.156
a sada loše prilagođene štale i barake
u koje su smeštali čitave porodice.

00:02:25.156 --> 00:02:26.656
Tokom narednih meseci,

00:02:26.656 --> 00:02:30.186
vojska je preseljavala Japance
u ono što će biti stalni kampovi

00:02:30.186 --> 00:02:33.386
u pustim područjima
zapadnih i južnih delova zemlje,

00:02:33.386 --> 00:02:37.566
odvevši Aki i njenu porodicu
u Minidoku u južnom Ajdahu.

NOTE Paragraph

00:02:37.566 --> 00:02:40.961
Mnogi od ovih kampova,
koje su čuvali naoružani vojnici,

00:02:40.961 --> 00:02:44.576
su još uvek bili u izgradnji
kada su zatvorenici dovedeni.

00:02:44.576 --> 00:02:48.657
Ovi na brzinu sastavljeni zatvori 
bili su prenaseljeni i nehigijenski.

00:02:48.657 --> 00:02:53.088
Ljudi su se često razboljevali i nisu
dobijali adekvatnu medicinsku pomoć.

00:02:53.088 --> 00:02:56.801
Agencija za ratna preseljenja
oslanjala se na zatvorenike

00:02:56.801 --> 00:02:58.401
da održavaju kampove u funkciji.

00:02:58.401 --> 00:03:00.249
Mnogi su radili u prostorijama kampa

00:03:00.249 --> 00:03:02.769
ili predavali u loše
opremljenim učionicama,

00:03:02.769 --> 00:03:05.515
dok su ostali gajili biljke i životinje.

00:03:06.166 --> 00:03:11.006
Neki Japanci su protestovali,
organizovali štrajkove radnika i pobune.

00:03:11.006 --> 00:03:14.526
Ali mnogi drugi su trpeli,
poput Akinih roditelja.

00:03:14.526 --> 00:03:19.046
Stalno su se trudili da rekonstruišu
barem deo svojih života pre kampova,

00:03:19.046 --> 00:03:22.443
ali nisu mogli da pobegnu
od realnosti svoje trenutne situacije.

NOTE Paragraph

00:03:22.941 --> 00:03:27.581
Kao i mnogi mladi zatvorenici,
Aki je bila odlučna da ode iz kampa.

00:03:27.581 --> 00:03:30.621
Završila je poslednju godinu
srednje škole u Minidoki

00:03:30.621 --> 00:03:33.971
i uz pomoć organizacije kvekera
koja se bori protiv rasizma,

00:03:33.971 --> 00:03:37.540
uspela je da upiše
Univerzitet Frends u Kanzasu.

NOTE Paragraph

00:03:38.171 --> 00:03:43.721
Međutim, za Akinu porodicu stvari neće
početi da se menjaju do pred kraj 1944.

00:03:43.721 --> 00:03:45.577
Prekretnica je bio slučaj Vrhovnog suda

00:03:45.577 --> 00:03:49.557
koji je proglasio da je svako dalje
zadržavanje američkih građana bez optužbi

00:03:49.557 --> 00:03:51.127
protivzakonito.

00:03:51.127 --> 00:03:53.057
Na jesen 1945. godine,

00:03:53.057 --> 00:03:55.877
rat se završio i kampovi su ugašeni.

00:03:55.877 --> 00:03:59.797
Preostali zatvorenici
dobili su celih 25 dolara

00:03:59.797 --> 00:04:02.969
i voznu kartu do svojih adresa
na kojima su živeli pre rata,

00:04:02.969 --> 00:04:07.009
ali mnogi nisu više imali dom
niti posao kojima bi mogli da se vrate.

NOTE Paragraph

00:04:07.009 --> 00:04:09.924
Akina porodica uspela je
da zadrži svoj stan,

00:04:09.924 --> 00:04:13.514
a Aki se naposletku vratila u Sijetl
nakon završetka fakulteta.

00:04:13.514 --> 00:04:17.694
Međutim, zbog posleratnih predrasuda
bilo je teško naći posao.

00:04:17.694 --> 00:04:20.741
Zatvorenike su sačekali
diskriminacija i prezir

00:04:20.741 --> 00:04:24.211
od strane radnika i stanara
koji su došli na njihovo mesto.

00:04:24.211 --> 00:04:27.191
Srećom, Japanci u Americi nisu bili sami

00:04:27.191 --> 00:04:29.911
u borbi protiv rasne diskriminacije.

00:04:29.911 --> 00:04:34.211
Aki se zaposlila pomoću jednog od prvih
sindikata međurasnih radnika u Sijetlu

00:04:34.211 --> 00:04:36.931
i priključila se Kongresu
za rasnu jednakost.

00:04:36.931 --> 00:04:39.911
Postala je nastavnica
i tokom sledećih nekoliko decenija

00:04:39.911 --> 00:04:41.931
zagovarala je multikulturalno obrazovanje

00:04:41.931 --> 00:04:43.951
koje se bavi i socijalnim
aspektom društva,

00:04:43.951 --> 00:04:46.211
što će imati uticaja na hiljade učenika.

NOTE Paragraph

00:04:46.211 --> 00:04:51.481
Međutim, mnogi bivši zatvorenici,
posebno oni starije generacije,

00:04:51.481 --> 00:04:54.461
nisu uspeli da oporave
svoje živote posle rata.

00:04:54.461 --> 00:04:57.481
Deca bivših zatvorenika započela su pokret

00:04:57.481 --> 00:05:01.521
koji je zahtevao da se Sjedinjene Države
iskupe za ovu istorijsku nepravdu.

00:05:01.521 --> 00:05:06.759
Godine 1988. američka vlada uputila je
zvanično izvinjenje za hapšenja u ratu,

00:05:06.759 --> 00:05:11.031
priznavši da je taj čin bio
strašna posledica rasizma, histerije

00:05:11.031 --> 00:05:13.674
i lošeg upravljanja države.

NOTE Paragraph

00:05:13.674 --> 00:05:15.704
Tri godine nakon ovog izvinjenja,

00:05:15.704 --> 00:05:18.404
Aki Kurose dobila je nagradu
za borbu za ljudska prava

00:05:18.404 --> 00:05:21.384
od ogranka Ujedinjenih Nacija u Sijetlu,

00:05:21.384 --> 00:05:26.424
time veličajući njenu viziju o miru
i poštovanju ljudi svakog porekla.