1
00:00:06,742 --> 00:00:12,052
Trenutno je stotine hiljada ljudi
na listama za transplantaciju

2
00:00:12,052 --> 00:00:16,399
koji čekaju na presudne organe
poput bubrega, srca i jetri,

3
00:00:16,399 --> 00:00:18,449
koji bi mogli da im spasu živote.

4
00:00:18,449 --> 00:00:19,609
Nažalost,

5
00:00:19,609 --> 00:00:24,619
nema dovoljno dostupnih organa
za doniranje da se ispuni ta potreba.

6
00:00:24,619 --> 00:00:26,583
Šta ako bismo umesto čekanja

7
00:00:26,583 --> 00:00:31,123
mogli da stvorimo potpuno nove,
prilagodljive organe od nule?

8
00:00:31,123 --> 00:00:33,783
To je ideja
na kojoj se zasniva bioštampanje,

9
00:00:33,783 --> 00:00:38,063
grana regenerativne medicine
koja je trenutno u razvoju.

10
00:00:38,063 --> 00:00:41,273
Nismo u mogućnosti da štampamo
kompleksne organe za sad,

11
00:00:41,273 --> 00:00:44,563
ali jednostavnija tkiva
uključujući krvne sudove i cevčice

12
00:00:44,563 --> 00:00:47,503
odgovorne za razmenu nutrijenata i otpada

13
00:00:47,503 --> 00:00:49,683
su nam već na dohvatu ruke.

14
00:00:49,683 --> 00:00:53,743
Bioštampanje je
biološki rođak 3D štampanja,

15
00:00:53,743 --> 00:00:57,479
tehnika koja nanosi
slojeve materijala jedne na druge

16
00:00:57,479 --> 00:01:01,989
da bi stvorila trodimenzionalni objekat
parče po parče.

17
00:01:01,991 --> 00:01:05,191
Umesto korišćenja metala,
plastike ili keramike,

18
00:01:05,191 --> 00:01:09,751
3D štampač za organe i tkiva
koristi bio-mastilo,

19
00:01:09,751 --> 00:01:13,622
materijal koji može da se štampa
i koji sadrži žive ćelije.

20
00:01:13,622 --> 00:01:18,892
Većina bio-mastila su molekuli
bogati vodom zvani hidrogelovi.

21
00:01:18,892 --> 00:01:21,839
U njima su pomešani milioni živih ćelija,

22
00:01:21,839 --> 00:01:26,679
kao i razne hemikalije koje
podstiču ćelije da komuniciraju i rastu.

23
00:01:26,679 --> 00:01:29,846
Neka bio-mastila uključuju
jedan tip ćelija,

24
00:01:29,846 --> 00:01:35,366
dok druga kombinuju različite vrste
da bi proizveli kompleksnije strukture.

25
00:01:35,366 --> 00:01:37,740
Da kažemo da želite da štampate meniskus,

26
00:01:37,740 --> 00:01:39,910
što je deo hrskavice u kolenu,

27
00:01:39,910 --> 00:01:44,040
koji sprečava goljeničnu i butnu kost
da se stružu jedna o drugu.

28
00:01:44,040 --> 00:01:46,820
Sastoji se od ćelija zvanih hondrociti,

29
00:01:46,820 --> 00:01:50,520
i biće vam potrebna zdrava zaliha
tih ćelija za bio-mastilo.

30
00:01:50,520 --> 00:01:55,320
Ove ćelije mogu biti od donora čije su
linije ćelija replikovane u laboratoriji.

31
00:01:55,320 --> 00:01:58,339
Ili mogu nastati
od pacijentovog sopstvenog tkiva

32
00:01:58,339 --> 00:02:03,489
da bi se stvorio personalizovani meniskus
koji će telo ređe odbaciti.

33
00:02:03,489 --> 00:02:05,416
Postoji nekoliko tehnika štampanja,

34
00:02:05,416 --> 00:02:09,476
a najpopularnije je
bioštampanje zasnovano na istiskivanju.

35
00:02:09,476 --> 00:02:13,096
Ovom tehnikom, bio-mastilo se ubrizgava
u komoru za štampanje

36
00:02:13,096 --> 00:02:17,426
i propušta kroz okruglu mlaznicu
na glavi za štampanje.

37
00:02:17,426 --> 00:02:23,526
Nastaje od mlaznice koja je retko
šira od 400 mikrona u prečniku

38
00:02:23,526 --> 00:02:26,123
i može proizvesti neprekidnu nit

39
00:02:26,123 --> 00:02:29,173
približno debljini ljudskog nokta.

40
00:02:29,173 --> 00:02:33,433
Kompjuterizovana slika ili fajl rukovodi
postavljanje niti,

41
00:02:33,433 --> 00:02:36,853
ili na ravnu površinu ili u tečni bazen,

42
00:02:36,853 --> 00:02:40,743
koji će pomoći da se struktura održi
na mestu dok se ne stabilizuje.

43
00:02:40,743 --> 00:02:45,133
Ovi štampači su brzi, proizvode meniskus
u roku od pola sata,

44
00:02:45,133 --> 00:02:47,843
jednu tanku nit u trenutku.

45
00:02:47,843 --> 00:02:51,533
Nakon štampanja, neka bio-mastila
će se odmah ukrutiti;

46
00:02:51,533 --> 00:02:55,723
drugim je potrebna UV svetlost,
dodatna hemikalija ili fizički proces

47
00:02:55,723 --> 00:02:57,592
da stabilizuje strukturu.

48
00:02:57,592 --> 00:02:59,972
Ako je proces štampanja uspešan,

49
00:02:59,972 --> 00:03:01,762
ćelije u sintetičkom tkivu

50
00:03:01,762 --> 00:03:05,502
će početi da se ponašaju na isti način
kao ćelije u stvarnim tkivima -

51
00:03:05,502 --> 00:03:09,702
signaliziraju jedna drugoj,
razmenjuju nutrijente i umnožavaju se.

52
00:03:09,702 --> 00:03:13,912
Već možemo da štampamo
jednostavne strukture kao što je meniskus.

53
00:03:13,912 --> 00:03:17,561
Bioštampane bešike su
takođe uspešno usađene,

54
00:03:17,561 --> 00:03:22,391
a štampana tkiva su unapredila
regeneraciju nerava na licu kod pacova.

55
00:03:23,091 --> 00:03:26,942
Istraživači su stvorili tkiva pluća,
kože i hrskavice,

56
00:03:26,942 --> 00:03:32,924
kao i minijaturne, polu-funkcionalne
verzije bubrega, jetri i srca.

57
00:03:33,672 --> 00:03:37,024
Međutim, repliciranje kompleksnog
biohemijksog okruženja

58
00:03:37,024 --> 00:03:39,954
jednog velikog organa je smeo izazov.

59
00:03:39,954 --> 00:03:42,984
Bioštampanje zasnovano
na istiskivanju može uništiti

60
00:03:42,984 --> 00:03:47,754
značajan procenat ćelija u mastilu
ako je mlaznica premala

61
00:03:47,754 --> 00:03:50,893
ili ako je pritisak štampanja previsok.

62
00:03:50,893 --> 00:03:52,863
Jedan on najtežih izazova

63
00:03:52,863 --> 00:03:58,703
je kako obezbediti kiseonik i nutrijente
svim ćelijama u organu pune veličine.

64
00:03:58,703 --> 00:04:01,390
Zato je najveći uspeh do sada

65
00:04:01,390 --> 00:04:04,380
bio sa strukturama
koje su ravne ili šuplje,

66
00:04:04,380 --> 00:04:06,920
i razlog što su istraživači
zauzeti razvijajući načine

67
00:04:06,920 --> 00:04:11,230
da uključe krvne sudove
u bioštampana tkiva.

68
00:04:11,230 --> 00:04:13,778
Postoji ogroman potencijal
od korišćenja bioštampanja

69
00:04:13,778 --> 00:04:16,178
za spasavanje života
i progresa našeg razumevanja

70
00:04:16,178 --> 00:04:19,208
o tome kako naši organi
prvenstveno funkcionišu.

71
00:04:19,208 --> 00:04:23,358
Tehnologija otvara
vrtoglavi niz mogućnosti,

72
00:04:23,358 --> 00:04:27,258
kao što je štampanje tkiva
sa ugrađenom elektronikom.

73
00:04:27,258 --> 00:04:29,648
Da li bismo mogli da jednog dana
dizajniramo organe

74
00:04:29,648 --> 00:04:31,745
koji prevazilaze trenutne
ljudske sposobnosti

75
00:04:31,745 --> 00:04:35,925
ili da dodelimo sebi odlike
kao što je koža koja ne može da izgori?

76
00:04:35,925 --> 00:04:41,524
Koliko možemo da produžimo ljudski život
štampajući i zamenjujući organe?

77
00:04:42,242 --> 00:04:44,754
I ko tačno, i šta

78
00:04:44,754 --> 00:04:49,054
će imati pristup ovoj tehnologiji
i njenom neverovatnom učinku?