WEBVTT 00:00:01.507 --> 00:00:02.990 Voor velen van ons 00:00:02.990 --> 00:00:05.354 is ons leven momenteel stiller dan normaal. 00:00:05.984 --> 00:00:08.428 En stilte kan zenuwslopend zijn. 00:00:08.849 --> 00:00:10.374 Het kan zorgen voor eenzaamheid, 00:00:10.398 --> 00:00:13.911 en je bewust maken van alles wat je niet meer kan doen. NOTE Paragraph 00:00:14.427 --> 00:00:16.627 Ik denk constant na over geluid. 00:00:16.934 --> 00:00:18.117 Ik ben sound designer 00:00:18.141 --> 00:00:20.426 en presenteer de podcast Twenty Thousand Hertz. 00:00:21.109 --> 00:00:24.803 Het gaat om 's werelds meest herkenbare en interessante geluiden. 00:00:25.196 --> 00:00:28.608 Maar dit lijkt me het perfecte moment om het over stilte te hebben. 00:00:29.085 --> 00:00:30.800 Want ik heb geleerd 00:00:30.824 --> 00:00:34.666 dat er niet zoiets bestaat als 'stilte'. 00:00:35.260 --> 00:00:38.236 En de persoon die mijn ogen opende voor dit idee 00:00:38.260 --> 00:00:41.335 is een van de invloedrijkste componisten ooit. NOTE Paragraph 00:00:41.359 --> 00:00:43.296 (Pianomuziek) NOTE Paragraph 00:00:43.320 --> 00:00:46.915 John Cage heeft een invloed gehad op artiesten uit verschillende genres, 00:00:46.939 --> 00:00:50.740 van avant-garde muzikanten tot moderne dans- en popmuziek. 00:00:51.109 --> 00:00:53.426 Momenteel horen we een stuk uit 1948 00:00:53.450 --> 00:00:54.831 getiteld 'In a Landscape'. 00:00:54.855 --> 00:00:58.387 Deze versie werd opgenomen in 1994 door Stephen Drury. NOTE Paragraph 00:00:58.411 --> 00:01:04.768 (Pianomuziek) NOTE Paragraph 00:01:04.792 --> 00:01:08.643 Het is niet typisch voor John Cage. 00:01:08.667 --> 00:01:12.182 Hij is meer bekend om zijn innovaties en avant-gardetechnieken. 00:01:12.206 --> 00:01:14.206 Maar ondanks zijn reputatie 00:01:14.230 --> 00:01:18.752 was niemand voorbereid op wat hij deed in 1952, 00:01:18.776 --> 00:01:22.309 toen hij het meest uitdagende stuk uit zijn carrière creëerde. 00:01:22.657 --> 00:01:26.147 Het heette 4'33" 00:01:26.171 --> 00:01:31.299 en sommige critici weigerden zelfs om het 'muziek' te noemen, 00:01:31.323 --> 00:01:33.887 want voor de hele duur van het stuk 00:01:33.911 --> 00:01:35.100 speelt de performer 00:01:36.133 --> 00:01:37.434 helemaal niets. 00:01:38.243 --> 00:01:41.807 Het is te zeggen, in technische termen speelt de performer rust. 00:01:41.831 --> 00:01:44.942 Maar voor het publiek lijkt het alsof er niets gebeurt. NOTE Paragraph 00:01:45.601 --> 00:01:48.299 John Cage zijn werk 4'33" werd voor het eerst gespeeld 00:01:48.323 --> 00:01:50.227 in de zomer van 1952, 00:01:50.251 --> 00:01:52.363 door de bekende pianist David Tudor, 00:01:52.673 --> 00:01:55.582 in de Maverick Concert Hall in Woodstock, New York. 00:01:55.606 --> 00:01:59.656 Een prachtig houten gebouw met grote openingen naar buiten. 00:01:59.680 --> 00:02:01.903 Dus David Tudor stapte het podium op, 00:02:01.927 --> 00:02:03.491 zat neer aan de piano 00:02:03.515 --> 00:02:05.443 en sloot het deksel. 00:02:05.870 --> 00:02:07.274 Daarna zat hij in stilte 00:02:07.298 --> 00:02:09.814 en bewoog enkel om het deksel open en dicht te doen 00:02:09.838 --> 00:02:12.433 tussen elk van de drie delen. 00:02:12.457 --> 00:02:13.790 Op het einde 00:02:13.814 --> 00:02:14.981 stond hij recht 00:02:15.005 --> 00:02:16.671 en stapte van het podium. NOTE Paragraph 00:02:17.537 --> 00:02:18.981 (Pianomuziek) NOTE Paragraph 00:02:19.005 --> 00:02:21.598 Het publiek had geen idee wat het ervan moest denken. 00:02:22.037 --> 00:02:26.101 Mensen vroegen zich af of Cage zijn carrière wel serieus nam. 00:02:26.125 --> 00:02:27.855 Een goede vriend schreef hem zelfs 00:02:27.879 --> 00:02:31.260 om hem te smeken geen klucht te maken van zijn carrière. 00:02:31.284 --> 00:02:33.601 John Cage had, als je het zo kan noemen, 00:02:33.625 --> 00:02:35.293 een muziekstuk gemaakt 00:02:35.317 --> 00:02:38.761 dat enkele gangbare ideeën in vraag stelde 00:02:38.785 --> 00:02:40.313 over het componeren van muziek. 00:02:40.337 --> 00:02:43.105 Het is iets waar muzikanten tot op heden over discussiëren. NOTE Paragraph 00:02:44.255 --> 00:02:46.786 Om te begrijpen wat John Cage precies dacht, 00:02:46.810 --> 00:02:48.588 gaan we even terug naar 1940. 00:02:48.612 --> 00:02:49.769 In die tijd 00:02:49.793 --> 00:02:53.841 maakte John Cage naam met composities voor de 'prepared piano'. NOTE Paragraph 00:02:53.865 --> 00:02:55.077 (Pianomuziek) NOTE Paragraph 00:02:55.101 --> 00:02:56.565 Om dit soort muziek te maken, 00:02:56.589 --> 00:02:59.125 legde John Cage voorwerpen in de piano, 00:02:59.149 --> 00:03:00.482 tussen de snaren. 00:03:00.784 --> 00:03:02.450 Dingen die thuis rondslingeren, 00:03:02.474 --> 00:03:05.505 zoals schroeven, plakband en rubber gommen. 00:03:05.831 --> 00:03:08.077 Daardoor verandert de piano plots 00:03:08.101 --> 00:03:10.934 van een tonaal instrument met hoge en lage tonen 00:03:10.958 --> 00:03:13.497 in een collectie unieke geluiden. 00:03:13.800 --> 00:03:16.561 De muziek die je hoort is Cage zijn Sonata V, 00:03:16.585 --> 00:03:18.997 uit 'Sonatas and Interludes for Prepared Piano' -- 00:03:19.370 --> 00:03:22.161 waarschijnlijk zijn beroemdste werk buiten 4'33". 00:03:22.703 --> 00:03:25.029 Deze versie werd uitgevoerd door Boris Berman. 00:03:25.997 --> 00:03:28.752 John Cage schreef zeer gedetailleerde instructies 00:03:28.776 --> 00:03:31.593 over waar elk voorwerp in de piano moest liggen. 00:03:31.617 --> 00:03:35.864 Maar voor performers is het onmogelijk om precies dezelfde voorwerpen te hebben, 00:03:35.888 --> 00:03:38.387 dus is de klank altijd anders. 00:03:38.411 --> 00:03:41.148 Eigenlijk komt het neer op willekeurig toeval. 00:03:41.458 --> 00:03:43.918 Dit was redelijk gek en vreemd 00:03:43.942 --> 00:03:47.767 vergeleken met de gebruikelijke werkwijze van componisten en muzikanten. NOTE Paragraph 00:03:48.927 --> 00:03:51.458 John Cage raakte steeds meer geïnteresseerd 00:03:51.482 --> 00:03:53.664 in willekeur en toeval 00:03:53.688 --> 00:03:56.498 en het universum laten bepalen 00:03:56.522 --> 00:03:58.588 wat de volgende noot is. 00:03:59.212 --> 00:04:01.418 Maar om het antwoord op de vraag te horen, 00:04:01.442 --> 00:04:03.243 moet je eerst luisteren. 00:04:03.561 --> 00:04:05.014 En in de jaren 1940, 00:04:05.038 --> 00:04:08.037 werd het steeds moeilijker om naar het universum te luisteren. NOTE Paragraph 00:04:08.458 --> 00:04:10.283 (Liftmuziek) NOTE Paragraph 00:04:10.307 --> 00:04:12.641 Het bedrijf Muzak werd opgericht in de jaren 30. 00:04:12.665 --> 00:04:13.855 Het had meteen succes 00:04:13.879 --> 00:04:17.363 en al snel was er bijna overal achtergrondmuziek. 00:04:17.911 --> 00:04:20.102 Het was bijna onmogelijk eraan te ontsnappen. 00:04:20.584 --> 00:04:23.707 John Cage besefte dat mensen niet langer de optie hadden 00:04:23.731 --> 00:04:26.091 om achtergrondmuziek buiten te sluiten. 00:04:26.288 --> 00:04:28.672 Hij was ongerust dat muzak mensen zou belemmeren 00:04:28.672 --> 00:04:30.337 ooit nog stilte te horen. NOTE Paragraph 00:04:31.454 --> 00:04:32.755 In 1948, 00:04:32.779 --> 00:04:35.438 vier jaar voor hij 4'33" schreef, 00:04:35.462 --> 00:04:36.790 liet John Cage vallen 00:04:36.790 --> 00:04:40.025 dat hij een stil stuk wou schrijven van 4,5 minuten 00:04:40.049 --> 00:04:42.461 en het wou verkopen aan het bedrijf Muzak. 00:04:42.485 --> 00:04:44.802 Het begon als een politiek statement 00:04:44.826 --> 00:04:46.795 of een terloopse opmerking, 00:04:46.819 --> 00:04:49.794 maar het idee bleef hangen en evolueerde snel verder. 00:04:50.176 --> 00:04:53.457 John Cage begon diep na te denken over stilte. 00:04:53.881 --> 00:04:57.314 En toen hij een echt stille plaats bezocht, 00:04:57.338 --> 00:04:59.338 deed hij een verbijsterende ontdekking. NOTE Paragraph 00:05:00.195 --> 00:05:04.354 John Cage bezocht een echovrije kamer aan de universiteit van Harvard. 00:05:04.378 --> 00:05:07.318 Echovrije kamers zijn kamers die akoestisch zo ingericht zijn 00:05:07.362 --> 00:05:09.773 dat het geluid bijna volledig wordt geëlimineerd. 00:05:09.911 --> 00:05:11.712 Er is geen geluid in deze ruimtes, 00:05:11.736 --> 00:05:14.587 dus verwachtte hij er helemaal niets te horen. 00:05:15.101 --> 00:05:18.147 Maar hij hoorde zijn eigen bloed circuleren. NOTE Paragraph 00:05:18.171 --> 00:05:19.851 (Hartslag) NOTE Paragraph 00:05:19.875 --> 00:05:22.133 Zelf heb ik ook een echovrije kamer bezocht 00:05:22.157 --> 00:05:24.117 en het is een heel vreemde ervaring 00:05:24.141 --> 00:05:26.410 die je percepties volledig kan veranderen 00:05:26.434 --> 00:05:28.574 over geluid en stilte. 00:05:28.926 --> 00:05:31.974 Het voelde alsof er in mijn hersenen een versterker werd aangezet 00:05:31.998 --> 00:05:34.149 in een verwoede poging toch iets te horen. 00:05:34.575 --> 00:05:35.853 Net als John Cage 00:05:35.877 --> 00:05:39.821 kon ik heel duidelijk mijn eigen bloed doorheen mijn lijf horen pompen. NOTE Paragraph 00:05:39.845 --> 00:05:42.191 Op dat moment begreep John Cage 00:05:42.215 --> 00:05:46.350 dat gelijk waar we zijn, zelfs onze lichamen geluid maken. 00:05:46.790 --> 00:05:50.544 Dus eigenlijk bestaat er niet zoiets als echte stilte. 00:05:50.949 --> 00:05:53.044 Zolang je een lichaam hebt, 00:05:53.068 --> 00:05:55.059 hoor je altijd iets. NOTE Paragraph 00:05:55.538 --> 00:05:58.561 Dit is waar zijn interesse in toeval en willekeur 00:05:58.585 --> 00:06:00.847 samenkwam met zijn interesse in stilte. 00:06:01.260 --> 00:06:04.627 Hij besefte dat het creëren van een omgeving zonder afleidingen 00:06:04.651 --> 00:06:06.704 niet ging om het creëren van stilte. 00:06:07.220 --> 00:06:09.753 Het ging zelfs niet om het beheersen van geluid. 00:06:10.149 --> 00:06:13.165 Het ging om de geluiden die er al waren, 00:06:13.189 --> 00:06:15.673 maar die je plots voor het eerst hoort 00:06:15.697 --> 00:06:18.030 wanneer je echt klaar bent om te luisteren. NOTE Paragraph 00:06:19.204 --> 00:06:22.355 Dat is wat zo vaak wordt misbegrepen aan 4'33". 00:06:22.379 --> 00:06:24.330 Mensen denken dat het een grap is, 00:06:24.401 --> 00:06:26.895 maar dat is absoluut niet het geval. 00:06:26.919 --> 00:06:29.212 Overal waar je het speelt klinkt het anders. 00:06:29.236 --> 00:06:30.887 En dat is nu juist het punt. 00:06:30.911 --> 00:06:33.752 Wat John Cage ons wou laten horen, 00:06:33.776 --> 00:06:36.848 is de schoonheid van de geluidswereld die ons omgeeft. NOTE Paragraph 00:06:36.872 --> 00:06:40.124 (Tjilpende vogels) NOTE Paragraph 00:06:40.785 --> 00:06:45.166 (Overlappende stemmen) NOTE Paragraph 00:06:45.190 --> 00:06:49.037 (Geluid van kerkklokken) NOTE Paragraph 00:06:49.061 --> 00:06:53.227 (Geluid van krekels en een uil) NOTE Paragraph 00:06:53.982 --> 00:06:56.339 4'33" zou een bewuste ervaring moeten zijn 00:06:56.363 --> 00:07:00.264 die je de dingen helpt aanvaarden zoals ze zijn. 00:07:00.590 --> 00:07:04.629 Niemand anders kan je vertellen hoe je je hierbij moet voelen. 00:07:04.653 --> 00:07:06.053 Het is diep persoonlijk. 00:07:06.542 --> 00:07:08.915 Het roept ook belangrijke vragen op 00:07:08.939 --> 00:07:10.505 over onze geluidswereld. 00:07:10.831 --> 00:07:13.362 Is 4'33" muziek? Is het geluid? 00:07:13.386 --> 00:07:14.879 Is geluid muziek? 00:07:14.903 --> 00:07:16.545 Is er wel een verschil? 00:07:16.919 --> 00:07:18.497 John Cage herinnert ons eraan 00:07:18.521 --> 00:07:22.235 dat muziek niet het enige geluid is dat het waard is om te beluisteren. 00:07:22.546 --> 00:07:24.946 Alle geluiden zijn het waard erover na te denken. NOTE Paragraph 00:07:25.339 --> 00:07:27.717 We hebben een zeldzame mogelijkheid 00:07:27.741 --> 00:07:29.513 om onze oren te resetten. 00:07:29.839 --> 00:07:32.609 En als we ons bewuster worden van wat we horen, 00:07:32.633 --> 00:07:35.402 zullen we onze wereld automatisch beter doen klinken. 00:07:36.149 --> 00:07:40.117 Stilte betekent niet dat we onze geest afsluiten voor geluid, 00:07:40.585 --> 00:07:42.589 maar dat we écht beginnen te luisteren 00:07:42.613 --> 00:07:45.746 en de wereld horen in al zijn sonische schoonheid. NOTE Paragraph 00:07:46.184 --> 00:07:47.807 Dus laten we in deze geest 00:07:47.831 --> 00:07:50.418 samen 4'33" uitvoeren, 00:07:50.442 --> 00:07:51.974 waar je ook bent. 00:07:51.998 --> 00:07:53.326 Het bestaat uit drie delen 00:07:53.350 --> 00:07:55.184 en ik zal aangeven wanneer ze starten. 00:07:55.188 --> 00:07:58.650 Luister naar de textuur en het ritme van de geluiden rond je. 00:07:59.037 --> 00:08:00.664 Luister naar luid en zacht, 00:08:00.688 --> 00:08:02.498 het harmonieuze en dissonante, 00:08:02.522 --> 00:08:06.331 en alle kleine details die elk geluid uniek maken. 00:08:06.668 --> 00:08:11.831 Blijf zo bewust en gefocust mogelijk tijdens dit levensechte sonische moment. 00:08:12.279 --> 00:08:15.831 Geniet van de pracht van horen en luisteren. 00:08:16.331 --> 00:08:18.264 Zo meteen komt het eerste deel. 00:08:18.288 --> 00:08:19.621 Het begint... 00:08:19.645 --> 00:08:21.038 nu. NOTE Paragraph 00:08:21.062 --> 00:08:22.213 [I. Tacet] NOTE Paragraph 00:08:22.237 --> 00:08:23.387 (Geen audio) NOTE Paragraph 00:08:50.158 --> 00:08:51.758 Dit is het tweede deel. 00:08:51.782 --> 00:08:54.315 Het duurt 2 minuten 23 seconden. NOTE Paragraph 00:08:54.952 --> 00:08:56.103 [II. Tacet] NOTE Paragraph 00:08:56.127 --> 00:08:57.277 (Geen audio) NOTE Paragraph 00:11:17.844 --> 00:11:19.577 Dit is het laatste deel. 00:11:19.601 --> 00:11:22.068 Het duurt 1 minuut 40 seconden. NOTE Paragraph 00:11:23.090 --> 00:11:24.241 [III. Tacet] NOTE Paragraph 00:11:24.265 --> 00:11:25.415 (Geen audio) NOTE Paragraph 00:13:03.214 --> 00:13:04.412 Zo, dat was het. 00:13:04.436 --> 00:13:05.586 We hebben het gedaan. 00:13:06.068 --> 00:13:09.083 Bedankt om te luisteren.